Heavy metal

Heavy metal
Orixe musical	Rock psicodélico, blues
Orixe cultural	Finais dos anos 60 Reino Unido e Estados Unidos
Instrumentos típicos	Guitarra eléctrica - Baixo - Batería - Voz
Subxéneros
Metal extremo (black metal • death metal • doom metal • thrash metal) • glam metal • gothic metal • groove metal • power metal • metal progresivo • speed metal
Xéneros de fusión
metal alternativo • avant-garde metal • metal cristián • crust punk • drone metal  • folk metal • funk metal • grindcore • metal industrial • metalcore • nu metal • rap metal • sludge metal  • stoner rock • metal sinfónico • viking metal
v c e

O heavy metal (/ˈhɛvɪˈmɛtl/) é un xénero musical^[1][2] derivado do rock a finais dos anos 1960 e comezos dos 1970,^[3] principalmente nos Estados Unidos de América e no Reino Unido.^[4] Partindo do blues e o rock psicodélico,^[5] os grupos pioneiros do heavy metal desenvolveron un son máis marcado e profundo caracterizado por unha distorsión amplificada, solos de guitarra e ritmos enerxéticos. As letras e actuacións dos grupos de heavy metal adoitan asociarse coa masculinidade e agresividade.^[5][6]

Os primeiros grupos considerados dentro do heavy metal, como Led Zeppelin, Black Sabbath e Deep Purple, atraeron grandes audiencias malia ser criticados habitualmente nos medios de comunicación, e a mediados dos anos 1970 Judas Priest supuxo un estímulo na evolución do xénero ao descartar gran parte da influencia do blues.^[7][8] Outros grupos como Motörhead introduciron características do punk rock incrementando a énfase na velocidade e a finais da década de 1970 os grupos da Nova Onda do Heavy Metal Británico como Iron Maiden e Saxon continuaron con esta evolución.

Na década de 1980 o glam metal tivo grande éxito comercial con grupos como Mötley Crüe e Poison, mentres que nos ámbitos underground comezaron a desenvolverse unha serie de estilos máis agresivos. O thrash metal fíxose popular grazas a grupos como Metallica, Megadeth, Slayer e Anthrax, aínda que outros subxéneros máis extremos como o death metal e o black metal seguiron unha evolución máis separada das correntes principais. Dende mediados dos anos 1990 comezaron a popularizarse diversos subxéneros que expandiron a definición do xénero. Algúns destes son o groove metal (exemplificados no grupo Pantera), influenciado polo metal extremo e o hardcore punk, e o nu metal (con grupos como Slipknot, Korn ou Linkin Park), que adoita incorporar elementos do grunge e do hip hop.

Na taxonomía da música popular, o heavy metal é unha subespecie maior do hard-rock: a raza menos sincopada, con menos blues, máis espectáculo e máis forza bruta. —Jon Pareles, New York Times (1988)[9]

O heavy metal caracterízase tradicionalmente por fortes sons de guitarra distorsionados, ritmos enérxicos, densos sons de baixo e batería, e voces vigorosas. Os diversos subxéneros modifican estas características de diversas formas, dándolle énfase, alterando ou omitindo unha ou máis delas. A composición típica dos grupos deste xénero adoitan incluír batería, baixo, guitarra rítmica, guitarra solista e un vocalista. Os instrumentos de teclado tamén se empregan en ocasións acompañando ao resto de instrumentos.^[10]

A guitarra eléctrica, usada xunto a amplificadores de son, foi o elemento principal na historia do heavy metal.^[11] O son característico deste xénero provén principalmente do uso combinado de altos volumes e da distorsión dos sons producidos.^[12] Os solos de guitarra son característicos no heavy metal, o que axudou a destacar a importancia deste instrumento dentro do xénero.^[13] A maioría de cancións de heavy metal tradicional conteñen como mínimo un solo de guitarra,^[14] considerado moitas veces como un medio de expresión de virtuosismo musical.^[15] Unha excepción notable a isto dáse no subxénero do nu metal, onde os grupos tenden a omitir este tipo de solos.^[16] O son crebado das guitarras rítmicas no heavy metal conséguese mediante a técnica denominada palm mute,^[17][18] que permite crear un son máis preciso que resalta os tons baixos.^[19]

O papel protagonista da guitarra eléctrica no heavy metal adoita colidir co papel tradicional de líder de grupo do vocalista. A socióloga Deena Weinstein cualificouno como unha "tensión musical na que ámbolos dous contenden polo dominio cunha rivalidade amistosa".^[10] Tamén afirmou que o heavy metal "require a subordinación da voz baixo o son conxunto do grupo", e que "reflectindo as raíces do xénero na contracultura dos anos 1960, require unha demostración explícita de emoción no canto como sinal de autenticidade".^[20] Neste mesmo senso o crítico musical Simon Frith afirmou que o ton da voz dos cantantes de heavy metal é máis importante que as letras das cancións en si mesmas.^[21]

O baixo ten un rol prominente no son do heavy metal xa que a súa interacción co son das guitarras é un elemento central do xénero, sendo o instrumento que fornece os sons máis baixos característicos do xénero.^[13] Por isto considérase que xoga un papel máis importante no heavy metal que noutros xéneros como pode ser o rock.^[13] As liñas do baixo no heavy metal poden presentar unha ampla variedade en canto a súa complexidade, dende manter un ton de pedal baixo ata execucións complexas de riffs e licks xunto ás guitarras rítmica e principal. Algúns grupos empregan o baixo como un instrumento principal, enfoque popularizado polo uso e solos de baixo de Cliff Burton de Metallica a comezos dos anos 1980.^[22]

A base da batería no heavy metal conséguese creando un ritmo constante e ruidoso, no que os medios teñen alcumado "unha serie perfecta de velocidade, poder e precisión".^[23] Polo xeral considérase que a batería no heavy metal require unha cantidade considerable de resistencia, sendo factores chave a velocidade, coordinación e destreza na execución.^[24] Unha técnica característica do heavy metal no tocante á batería e "afogar o prato", que consiste en golpear un prato para inmediatamente despois agarralo coa man, o que produce un son característico.^[25] A configuración da batería é polo xeral máis grande e con máis elementos que nas empregadas noutros xéneros musicais,^[13] e moitos dos subxéneros como o black metal ou o death metal empregan amplamente ritmos con dobre bombo e blast beats.^[26]

Nas actuacións ao vivo adoita ser habitual o alto volume de son e considérase unha parte importante destas.^[11] O psicólogo Jeffrey Arnett referiuse aos concertos de heavy metal como "o equivalente sensorial a unha guerra."^[27] Seguindo os pasos de artistas e grupos como Jimi Hendrix, Cream e The Who, os grupos pioneiros do heavy metal como Blue Cheer comezaron a empregar volumes máis altos nas súas actuacións.^[28] Unha crítica dun concerto de Motörhead de 1977 destacou que "o volume excesivo tivera moito que ver no impacto causado polo grupo".^[29] Weinstein argumentou que da mesma forma que a melodía é o elemento principal da música pop e o ritmo é o enfoque principal da música house, o forte son, timbre e volume son os elementos chave do heavy metal, afirmando que o alto volume está deseñado para "arrastrar ao oínte cara dentro do son e dar unha inxección de vitalidade xuvenil".^[11]

En relación ao xénero dos compoñentes dos grupos de heavy metal, a consideración xeral existente ata mediados dos anos 1980 era que practicamente tódolos músicos de heavy metal eran homes^[30][31] agás en contadas excepcións, como por exemplo o grupo Girlschool.^[30] Porén, nas décadas de 2000 e 2010 as compoñentes femininas nestes grupos fixéronse máis habituais, particularmente no papel de vocalistas, e adoitan ter unha boa consideración nos medios especializados.^[32][33]

O ritmo nas cancións de heavy metal é enfático, con acentuacións deliberadas. Segundo Weinstein, a variada selección de efectos de son dispoñibles na batería permite que "o padrón rítmico acade complexidade dentro da súa transmisión e insistencia".^[13] En moitos dos temas o ritmo caracterízase por empregar figuras rítmicas curtas de dúas ou tres notas, xeralmente formadas por corcheas e semicorcheas, as que se lles aplica un staccato mediante a técnica palm mute nas guitarras rítmicas.^[34]

As celas rítmicas curtas, bruscas e desconectadas únense a outras frases musicais de estrutura distintiva e habitualmente errática. Estas frases empréganse para crear un acompañamento rítmico e figuras melódicas denominadas riffs, que axudan a establecer ganchos temáticos. Os temas de heavy metal tamén usan figuras máis longas como as redondas nas baladas de tempo máis lento. Os tempos nos comezos do heavy metal tendían a ser lentos e pesados,^[13] aínda que cara ao final dos anos 1970 os grupos adoitaban empregar unha gran variedade de tempos. Na década dos 2000 o rango de tempos utilizados no heavy metal acadaron unha variedade que ía dende os lentos das baladas de 60 pulsos por minuto ata os extremadamente rápidos de tipo blast beat de ata 350 pulsos por minuto.^[24]

Un dos trazos característicos do xénero son os acordes chamados power chord,^[35] que se executan nun só intervalo, xeralmente unha quinta perfecta. Ao tocar estes acordes nas cordas máis baixas a volumes altos e con distorsión, créanse sons adicionais de baixa frecuencia, que producen o efecto característico deste tipo de acordes.^[36] Malia que o intervalo de quinta perfecta é a base máis común,^[37] tamén poden basearse en intervalos diferentes como a terceira menor, terceira maior, cuarta perfecta, quinta reducida ou sexta menor.^[38] A maioría destes power chords tócanse cun arranxo de dedos consistente que pode escorregar facilmente cara a arriba e abaixo polo diapasón.^[39]

O xénero baséase en riffs creados con tres características harmónicas principais: progresións de escalas modais, progresións tritonais e cromáticas, e o uso de puntos de pedal. O heavy metal tradicional tende a empregar escalas modais, en particular a escala menor natural e a escala diatónica.^[40] As relacións cromáticas e tritonais empréganse en varias progresións de acordes,^[41][42] engadindo características pentatónicas e derivadas do blues.^[43] As cancións adoitan facer un uso extensivo do punto de pedal como base harmónica.^[44] As relacións harmónicas no heavy metal considéranse complexas facendo que a análise harmónico do xénero resulte sofisticado^[45] e relativamente máis complicado que noutros xéneros.^[43]

Segundo o musicólogo Robert Walser, xunto ao blues e o R&B a música clásica tivo unha grande influencia no heavy metal desde os comezos do xénero. Walser tamén argumentou que moitos dos músicos de heavy metal máis influentes foron guitarristas con estudos de música clásica, que adaptaron modelos musicais clásicos desencadeando o desenvolvemento dun novo virtuosismo da guitarra e cambios na lingua melódica e harmónica do heavy metal.^[46]

Nun artigo escrito para Grove Music Online, Walser afirmou que "os anos 1980 suscitaron a adaptación xeral de progresións de acordes e prácticas virtuosas dende modelos europeos do século XVIII, especialmente Bach e Vivaldi, por parte de guitarristas influentes como Ritchie Blackmore, Marty Friedman, Jason Becker, Uli Jon Roth, Eddie Van Halen, Randy Rhoads e Yngwie Malmsteen".^[47] Kurt Bachmann de Believer tamén afirmou que "De facerse correctamente, o metal e o clásico quedan bastante ben xuntos. A música clásica e o metal son probablemente os dous xéneros que teñen máis en común no tocante a sensacións, textura e creatividade."^[48]

Malia que diversos músicos de heavy metal citan compositores clásicos como inspiración, a música clásica e o heavy metal teñen as súas raíces en tradicións e prácticas culturais diferentes. Segundo os musicólogos Nicolas Cook e Nicola Dibben, "A análise da música popular tamén revela ás veces a influencia de tradicións artísticas. Porén, sería incorrecto afirmar que tradicións como o blues, rock, heavy metal, rap ou a música dance derivan só principalmente de cuestións artísticas."^[49]

Segundo os investigadores David Hatch e Stephen Millward, Black Sabbath e os numerosos grupos de heavy metal que estes inspiraron, concentráronse en líricas "de contido escuro e depresivo ata unha extensión ata o de agora sen precedentes en ningunha forma de música popular". Para esta argumentación poñen como exemplo o segundo álbum de Black Sabbath, Paranoid, publicado en 1970, que segundo eles inclúe cancións que tratan con traumas persoais xunto a outras que confrontan cuestións máis xerais como a guerra.^[50] Derivando das raíces do blues, o sexo adoita ser outro tema importante, con exemplos que van dende as letras insinuantes de Led Zeppelin ata as referencias máis explícitas presentes en moitas cancións de grupos de glam metal e nu metal.^[51]

O contido temático do heavy metal foi historicamente un obxectivo habitual de críticas. Segundo o xornalista Jon Pareles, "O tema principal do heavy metal é simple e virtualmente universal. Con gruñidos, xemidos e líricas subliterarias celebra unha festa sen límites".^[9] A crítica musical ten considerado habitualmente as letras do heavy metal coma xuvenís e banais, obxectando en ocasións que apoian a misoxinia e o ocultismo.^[52] Na década de 1980 a asociación Parents Music Resource Center fixo unha petición formal no Congreso dos Estados Unidos para regular a industria da música popular debido ao que o grupo afirmaba que eran letras inaceptables, particularmente aquelas presentes nas cancións de heavy metal.^[53] O crítico musical Robert Christgau cualificou o heavy metal como "unha forma expresiva que ás veces semella que estará connosco mentres os rapaces brancos ordinarios teñan medo das rapazas, se compadezan a si mesmos e se lles permita enfurecerse contra o mundo ao que nunca vencerán".^[54]

Nalgúns países nos que predomina o islamismo o heavy metal ten sido obxecto de denuncia e censura alegando ser unha ameaza para os valores tradicionais. En países como Marrocos, Exipto, Líbano e Malaisia teñen ocorrido incidentes nos que músicos de heavy metal e admiradores destes foron arrestados e encarcerados.^[55][56]

Para algúns artistas e grupos a imaxe visual xoga un gran papel no heavy metal. A maiores do son e as letras, a imaxe dos grupos de heavy metal exprésase de forma artística nas portadas dos álbums, logotipos, postas en escena, roupa e vídeos musicais.^[57]

O cabelo longo é historicamente un dos trazos distintivos na moda do heavy metal.^[58] Adoptada orixinalmente dende a cultura hippy, nas décadas de 1980 e 1990 este tipo de cabelo "simbolizaba o odio, angustia e desencanto dunha xeración que semellaba non sentirse nunca como na casa" segundo o xornalista Nader Rahman, quen tamén afirmou que o cabelo longo proporcionaba "o poder necesario para rebelarse contra nada en xeral".^[59]

O uniforme clásico dos admiradores do heavy metal componse de vaqueiros claros con rachaduras, camiseta negra, botas e cazadoras de coiro ou vaqueiras, e as camisetas adoitan incluír logotipos ou representacións visual dos grupos de heavy metal favoritos da persoa.^[60] Tamén é habitual o uso de elementos como cadeas, caveiras, coiro e cruces. Na década de 1980 unha diversa serie de fontes, dende o punk e o gótico ata os filmes de terror, tiveron tamén a súa influencia na moda do heavy metal.^[61] Na mesma época comezou a ser habitual que moitos músicos empregasen instrumentos con formas radicais e de cores rechamantes nas súas actuacións.^[62][63]

A moda e estilo persoal foi especialmente importante para os grupos de glam metal desa época. Os músicos adoitaban levar o cabelo longo, tinguido e arranxado, maquillaxe, roupa rechamante e axustada e accesorios de xoiería.^[62] A finais dos anos 1980, os grupos xaponeses de heavy metal encadrados dentro do movemento visual kei encabezados polo grupo X Japan comezaron a darlle énfase ó uso de disfraces elaborados, peiteados complexos e maquillaxe.^[64]

Moitos músicos de heavy metal adoitan realizar movementos denominados headbanging nas actuacións en directo, que consisten en movementos rítmicos coa cabeza habitualmente resaltados polo cabelo longo, documentados por primeira vez en actuacións de Led Zeppelin e Black Sabbath no 1970.^[65][66] O xesto manual dos cornos é tamén algo típico nos concertos. A orixe deste xesto está disputada, con fontes que indican que foi o vocalista Ronnie James Dio quen o fixo popular,^[42] mentres que tamén existen declaracións de Gene Simmons do grupo Kiss afirmando que el foi o primeiro en facer o xesto na portada do disco de 1977 Love Gun.^[67]

Os asistentes a concertos de heavy metal non bailan no senso habitual do termo. Os dous movementos principais que substitúen o baile son o headbanging e os movementos rítmicos cun brazo erguido en sinal de apreciación.^[68] Tamén é habitual facer movementos de air guitar, simulando que se está a tocar unha guitarra.^[69] Os concertos de xéneros como o thrash metal ou o metalcore adoitan incluír elementos novos non incluídos noutros xéneros anteriores. Estes elementos son o moshing, no que os participantes se apuxan e saltan chocando os uns cos outros, e o stage diving, que consiste en saltar dende o escenario ata as primeiras filas do público asistente. Estas prácticas teñen a súa orixe e foron adoptadas do movemento punk.^[70]

Tense argumentado que o heavy metal sobreviviu a moitos outros xéneros xurdidos do rock debido principalmente á emerxencia dunha subcultura intensa, exclusivista e fortemente masculina.^[71] Malia que a base dos afeccionados ao heavy metal é na súa maioría xove, de raza branca, masculina e de orixe na clase obreira, adoita considerarse como un grupo tolerante con aqueles fóra da base demográfica principal que adoptan o seu código de vestimenta, aparencia e comportamento.^[72] A identificación con esta subcultura refórzase non só polas experiencias compartidas nos concertos e os elementos da moda, senón tamén no consumo e participación en revistas e páxinas web especializadas.^[73]

O ámbito social do heavy metal tense cualificado como unha "subcultura da alienación", cun código non escrito de autenticidade propio.^[74] Este código tería varias esixencias para os músicos, que deben amosarse completamente comprometidos coa súa música e leais aos fans que os apoia, non deben amosar interese nos atractivos das correntes principais e os éxitos radiofónicos, e non "venderse" comprometendo a súa integridade, autenticidade ou principios a cambio de ganancias monetarias.^[75] Para os propios fans do xénero, o mesmo código promove a oposición á autoridade establecida, e o illamento do resto da sociedade.^[76]

O músico e cineasta Rob Zombie afirmou que "A maioría dos rapaces que veñen ó meu espectáculo semellan ser realmente imaxinativos con moita enerxía creativa coa que non saben que facer" e que "o (heavy) metal é música allea para alleos".^[42] Algúns estudos sobre o heavy metal chegaron tamén á conclusión de que os afeccionados a este xénero teñen a tendencia de clasificar e rexeitar algúns músicos e outros fans como impostores (inglés: poser) que pretenden formar parte da subcultura mais carecen de autenticidade e sinceridade.^[74][77]

A orixe do termo "heavy metal" no contexto musical é incerta. Un dos primeiros usos rexistrados do termo na cultura popular estadounidense foi na novela The Soft Machine de 1962 do escritor William S. Burroughs, continuando o seu uso na súa seguinte novela de 1964 Nova Express.^[78] O termo foi posteriormente empregado por Sandy Pearlman para describir o álbum de 1968 The Notorious Byrd Brothers, do grupo The Byrds.^[79]

Steppenwolf - Born to be Wild [80] I like smoke and lightning Heavy metal thunder Racin' with the wind And the feelin' that I'm under Gústame o fume e o lóstrego O tronido do metal pesado Correndo co vento E a sensación que estou sentindo

O historiador Ian Christe describiu o significado do termo da seguinte forma:"heavy" é un sinónimo de "potente" ou "profundo", e "metal" designa un certo tipo de estado de ánimo, opresivo e pesado como o metal.^[81] O primeiro álbum de Iron Butterfly, publicado a comezos de 1968, titulouse Heavy, e o primeiro uso rexistrado de "heavy metal" na letra dunha canción foi no tema do mesmo ano "Born to Be Wild" do grupo Steppenwolf, facendo referencia a unha motocicleta.^[82]

O primeiro uso documentado do termo para describir un tipo de música rock aparece nunha crítica de Barry Gifford no número da revista Rolling Stone do 11 de maio de 1968, na que escribiu sobre o álbum A Long Time Comin' do grupo estadounidense Electric Flag: "Esta é a nova música soul, a síntese do blues branco e o heavy metal rock".^[83] En xaneiro de 1970, Lucian K. Truscott na súa crítica de Led Zeppelin II para o xornal The Village Voice describiu o son como "heavy (pesado)" comparando o grupo con Blue Cheer e Vanilla Fudge.^[84] Outros primeiros usos documentados desta frase poden atoparse en varias críticas de Mike Saunders, quen no número do 12 de novembro de 1970 de Rolling Stone describiu o álbum homónimo do grupo Humble Pie como "máis da mesma merda heavy metal".^[85]

Nunha crítica do álbum Kingdom Come do grupo Sir Lord Baltimore no número de maio de 1971 da revista Creem, Saunders escribiu "Sir Lord Baltimore semella ter feito sen pensar a maioría dos mellores trucos de libro do heavy metal".^[86] Ao crítico Lester Bangs, que escribía para esta mesma publicación, atribúeselle a popularización do termo grazas aos seus ensaios a comezos da década de 1970 sobre grupos como Led Zeppelin e Black Sabbath.^[87] Durante esa década, o termo heavy metal empregouse tamén por certos sectores críticos como unha connotación negativa. En 1979, John Rockwell do New York Times describiu o que denominou "heavy-metal rock" como "unha música brutalmente agresiva tocada principalmente para mentes confusas polas drogas",^[88] e noutro artigo definiuno como "unha exaxeración groseira dos fundamentos do rock que atrae os adolescentes brancos".^[89]

Bill Ward, batería do grupo Black Sabbath, usou o termo "downer rock" para describir este estilo musical, termo que se lle aplicaría á súa banda e a Bloodrock, e que posteriormente a revista Classic Rock describiría a cultura relacionada con este termo xirando en torno ao uso de Quaaludes e a enchente de viño.^[90] O uso deste termo sería substituído posteriormente polo definitivo de "heavy metal".^[91]

Os termos "heavy metal" e "hard rock" téñense empregado habitualmente de forma intercambiable, particularmente no tratamento de grupos musicais da década de 1970, período no que ámbolos dous termos se consideraban sinónimos.^[92] Por exemplo, a obra Rolling Stone Encyclopedia of Rock & Roll de 1983 afirmou do grupo Aerosmith que era "o principal grupo americano de heavy-metal de mediados dos setenta".^[93]

O estilo de guitarra característico do heavy metal ten as súas raíces nos guitarristas de blues de comezos de 1950 como Joe Hill Louis, Willie Johnson e Pat Hare,^[94][95] cun estilo descarnado e agresivo en cancións como "Cotton Crop Blues" (1954) de James Cotton,^[95] os temas instrumentais de finais da década de 1950s de Link Wray, en particular "Rumble" (1958),^[96] o surf rock de comezos dos anos 1960 de Dick Dale, incluíndo "Let's Go Trippin'" (1961) e "Misirlou" (1962), e a versión de The Kingsmen do tema "Louie, Louie" (1963) que se converteu nun estándar do garage rock.^[97]

Porén, considérase que a liñaxe do xénero comezou a mediados dos anos 1960, coa influencia do blues americano nos músicos de rock británicos da época. Grupos como The Rolling Stones e The Yardbirds desenvolveron o blues rock ao gravaren versións de temas clásicos do blues, habitualmente acelerando o tempo nestas versións. Grazas a estas experimentacións co son e a música, os grupos da época tanto estadounidenses como británicos desenvolveron o que posteriormente serían as características distintivas do heavy metal, destacando en particular o son distorsionado e de alto volume das guitarras.^[28] Tamén nesa época o grupo The Kinks contribuíu a popularizar este tipo de sons co seu éxito de 1964 "You Really Got Me".^[98]

Os guitarristas Dave Davies de The Kinks, Pete Townshend de The Who e Jeff Beck de The Yardbirds comezaron tamén a experimentar cos sons acoplados.^[99][100] Os baterías comezaron tamén a adoptar un enfoque máis complexo e amplificado para igualar os volumes cada vez máis altos das guitarras.^[12] Os vocalistas tamén modificaron a técnica de forma semellante, incrementando a súa dependencia na amplificación e a miúdo adaptando tons máis estilizados e dramáticos. En termos de puro volume, especialmente en actuacións en directo, o uso extensivo de amplificadores Marshall de The Who considérase transcendental na evolución destes sons.^[101]

A combinación do blues rock co rock psicodélico formou gran parte da base orixinal para o heavy metal.^[102] Un dos grupos máis influentes na fusión destes xéneros foi o trío británico Cream, que acadaron un son característico nos riffs unísonos do guitarrista Eric Clapton e o baixista Jack Bruce, así como na batería de dobre baixo de Ginger Baker. Os seus dous primeiros álbums, Fresh Cream (1966) e Disraeli Gears (1967), están considerados como prototipos esenciais dos posteriores estilos.^[103] O álbum de estrea de The Jimi Hendrix Experience, Are You Experienced (1967), considérase tamén de grande influencia no xénero. A técnica de Jimi Hendrix sería posteriormente emulada por moitos guitarristas de heavy metal, e o sinxelo con máis éxito deste álbum, "Purple Haze", identifícase en ocasións como o primeiro éxito do heavy metal.^[28]

A finais dos anos 1960, moitos cantantes de rock psicodélico como Arthur Brown comezaron a crear actuacións teatrais e estrafalarias, incluso en ocasións macabras, que serían outro factor de influencia para moitos grupos posteriores de heavy metal.^[104][105] O grupo Vanilla Fudge, que publicou o seu primeiro álbum homónimo en 1967, foi descrito como "unha das poucas ligazóns norteamericanas entre a psicodelia e o que se convertería no heavy metal".^[106]

Existen desacordos na crítica musical sobre quen se pode considerar como o primeiro grupo de heavy metal. A maioría dos críticos norteamericanos tenden a favorecer a Led Zeppelin neste senso, mentres que a crítica británica adoita considerar a Black Sabbath como os iniciadores do xénero. Outro sector da crítica, principalmente norteamericano, ten argumentado tamén a favor doutros grupos como Iron Butterfly, Steppenwolf ou Blue Cheer.^[107]

En 1968 o son que sería posteriormente coñecido como heavy metal comezou a tomar unha forma definitiva. En xaneiro dese ano o grupo de San Francisco Blue Cheer publicou unha versión do tema de Eddie Cochran "Summertime Blues" no seu álbum de estrea Vincebus Eruptum, que moitos consideran como a primeira gravación de heavy metal.^[108] Ese mesmo mes Steppenwolf publicou o seu álbum de estrea homónimo Steppenwolf, que incluíu no tema "Born to Be Wild" unha das primeiras referencias documentadas do termo "heavy metal" nunha letra de canción.^[82] En xullo dese ano, Jeff Beck Group publicou o seu primeiro álbum, Truth, que segundo a crítica musical desa época contiña "os ruídos máis derretidos, espiñados e rotundamente divertidos de tódolos tempos".^[109] En outubro, The Beatles publicou o seu White Album coa canción "Helter Skelter", que se converteu nun dos temas de son máis duro publicado por un grupo tan famoso naquel entón.^[110] A ópera rock S.F. Sorrow do grupo The Pretty Things, publicada en decembro dese ano, incluíu o que se consideran cancións "proto heavy metal" como "Old Man Going" e "I See You".^[111][112]

Neste período contracultural tamén destacou o grupo MC5, nos seus comezos parte da escena do garage rock de Detroit, que desenvolveron un estilo distorsionado visto como unha grande influencia no posterior son do heavy metal e a posterior música punk.^[113][114] The Stooges tamén comezou a establecerse como unha influencia para estes sons, con temas como "I Wanna Be Your Dog" que incluíron fortes riffs de guitarra distorsionados.^[115] Pink Floyd publicou dúas das súas cancións máis pesadas e ruidosas ata aquela data, "Ibiza Bar" e "The Nile Song", esta última considerada como unha das cancións máis duras gravadas por este grupo.^[116][117] O álbum de estrea de King Crimson incluíu o tema "21st Century Schizoid Man", considerado dentro do heavy metal por varios críticos.^[118][119]

En xaneiro de 1969 foi publicado o álbum de estrea homónimo de Led Zeppelin, que acadou a posición número 10 na lista Billboard. En xullo dese ano, Led Zeppelin e Grand Funk Railroad tocaron no Atlanta International Pop Festival, e ese mesmo mes Leslie West publicou o álbum Mountain, con pesados sons de guitarra de blues rock e vivas voces. Xa baixo o nome de Mountain tocaría en agosto dese ano durante unha hora no festival de Woodstock. O álbum de estrea oficial do grupo Mountain Climbing de (1970), malia ser considerado inicialmente dentro do xénero hard rock, acadou a posición número 85 da lista "Top 100 Metal Albums" compilada por Hit Parader en 1989, na que tamén apareceu o álbum de 1971 Survival do grupo Grand Funk Railroad, na posición número 72. Na mesma época, en novembro de 1970, Love Sculpture publicou o álbum Forms and Feelings, que incluíu unha forte e agresiva versión da "Danza do Sabre" de Aram Khachaturian.^[120]

Led Zeppelin definiu os aspectos centrais do xénero emerxente, co estilo de guitarra altamente distorsionado de Jimmy Page e as voces dramáticas do cantante Robert Plant.^[121][122] Outros grupos xa cun son consistentemente máis pesado probarían ser igual de importantes na codificación do xénero. As publicacións en 1970 dos álbums Black Sabbath e Paranoid por parte de Black Sabbath, e a de In Rock por parte de Deep Purple resultaron ser cruciais neste senso.^[12]

Black Sabbath desenvolveu un son particularmente pesado debido en parte a un accidente sufrido polo guitarrista Tony Iommi antes da fundación do grupo. Incapaz de tocar con normalidade, Iommi tivo que axustar a súa guitarra para que lle fose máis doado tocala e baseouse en power chords pola súa relativa simplicidade en canto á posición requirida dos dedos.^[123] Deep Purple presentaba flutuacións entre estilos nos seus primeiros anos, pero en 1969 o vocalista Ian Gillan e o guitarrista Ritchie Blackmore lideraron o grupo cara a un estilo máis próximo ao heavy metal.^[124] En 1970 Black Sabbath e Deep Purple acadaron éxitos nas listas do Reino Unido con "Paranoid" e "Black Night" respectivamente.^[125][126] Ese mesmo ano outras dúas bandas británicas publicaron álbums de estrea con tinturas de heavy metal: Uriah Heep con Very 'Eavy... Very 'Umble e UFO con UFO 1. Bloodrock publicou o seu álbum de estrea homónimo, cunha colección de pesados riffs de guitarra, voces roucas e letras macabras,^[127] e Budgie adaptou os novos sons no contexto dos tríos musicais.^[128] As temáticas líricas de corte ocultista e a imaxinería empregada por Black Sabbath e Uriah Heep probaron ser de grande influencia na estética asociada ao xénero, con Led Zeppelin contribuíndo a poñer en primeiro plano este tipo de elementos co seu álbum Led Zeppelin IV, publicado en 1971.^[129] En Alemaña, o grupo Scorpions estreouse co álbum Lonesome Crow en 1972. Nese mesmo ano Ritchie Blackmore destacou cos seus solos de guitarra no álbum de Deep Purple Machine Head, e posteriormente en 1975 deixaría o grupo para formar Rainbow.^[12] Ao outro lado do Atlántico, o grupo que marcou a tendencia foi Grand Funk Railroad, descrito como o "grupo americano de heavy metal con máis éxito comercial dende 1970 ata a súa separación en 1976, establecendo a fórmula do éxito nos anos setenta: as xiras continuas".^[130] Outros grupos identificados co heavy metal emerxeron nos Estados Unidos, como Blue Öyster Cult (1972), Aerosmith (1973) e Kiss (1974). Todos estes grupos chegaron a unha audiencia cada vez maior grazas a xiras continuas e actuacións en directo cada vez máis elaboradas.^[12]

Posteriormente comezaron a darse as argumentacións de se estes grupos e outras bandas da época poden cualificarse verdadeiramente dentro do heavy metal ou se en realidade pertencen ao hard rock, e os grupos máis próximos ás raíces no blues ou con maior énfase na melodía adoitan ser adscritos a este último grupo. AC/DC e o seu álbum de estrea High Voltage de 1975 é un exemplo disto. A enciclopedia de Rolling Stone do ano 1983 cualificounos como "O grupo australiano de heavy-metal AC/DC",^[131] mentres que outros historiadores posteriores consideran que é unha cualificación inapropiada, argumentando que o grupo se encadra dentro da música rock.^[132] No caso concreto de AC/DC, as diferentes opinións na definición do xénero engádense tamén á distinción persistente entre o estilo musical e a identificación da súa grande audiencia, con números máis habituais da música rock que do heavy metal.^[133]

En certos casos existe menos controversia, e tras Black Sabbath o seguinte exemplo principal foi o grupo británico Judas Priest, que se estreou co álbum Rocka Rolla en 1974. O autor Ian Christe escribiu "Judas Priest chegou para unificar e amplificar as diversas partes destacadas da paleta sonora do rock. Por primeira vez, o heavy metal converteuse nun verdadeiro xénero en si mesmo""^[134] Malia que Judas Priest non chegou a ter un álbum entre os primeiros 40 postos das listas nos Estados Unidos ata 1980, para moitos historiadores foi o grupo definitivo de heavy metal tras Black Sabbath. O seu uso das guitarras, con tempos rápidos e sons máis metálicos e menos relacionados co blues sería unha das maiores influencias nos grupos posteriores.^[7] Ao mesmo tempo que o heavy metal comezaba a gañar popularidade apareceron as críticas ao xénero. As obxeccións máis habituais destes críticos déronse pola adopción por parte do xénero do espectáculo visual e artificios,^[135] mais o que percibiron como a principal ofensa foi unha suposta vacuidade na propia música e líricas empregadas por estes grupos.^[136]

O punk rock emerxeu a mediados dos anos 1970 en reacción contra as condicións sociais da época así como contra unha música rock que consideraba demasiado indulxente e sobreproducida, incluíndo o heavy metal. As vendas de discos de heavy metal declinaron de forma considerable a finais desta década en favor do punk, a música disco e o rock máis popular.^[135] Os selos principais enfocáronse no punk, e moitos grupos novos de heavy metal inspiráronse no son enerxético e agresivo deste movemento e os seus valores lo-fi e DIY. Os grupos de heavy metal underground comezaron a publicar copias de discos sen grandes custos de gravación e de forma independente destinados a audiencias reducidas mais devotas a eles.^[137]

O grupo Motörhead, fundado en 1975, foi a primeira banda importante en abarcar ámbolos extremos divisorios entre o punk e o heavy metal.^[138] A explosión do punk en 1977 tívose en conta nos medios musicais británicos, como por exemplo nas publicacións NME e Sounds, que bautizaron este novo movemento co nome de "Nova Onda do Heavy Metal Británico".^[139] Entre as bandas que se incluíron dentro desta denominación destacan Iron Maiden, Saxon e Def Leppard, atribuíndoselles unha revitalización do heavy metal. Seguindo o liderado establecido por Judas Priest e Motörhead, comezaron a producir un son máis duro, reducindo os elementos de blues e dando énfase ó uso de tempos cada vez máis rápidos.^[140][141]

Contra 1980 este novo movemento entrou nas correntes principais máis populares, grazas a álbums de Iron Maiden, Saxon e Motörhead acadando posicións entre os primeiros 10 lugares das listas de vendas británicas. Dentro do mesmo movemento pero acadando un menor éxito comercial atópanse grupos como por exemplo Venom e Diamond Head, que tamén resultaron influentes no desenvolvemento do xénero.^[142] En 1981, Motörhead converteuse no primeiro destes grupos de heavy metal en acadar o primeiro posto das listas do Reino Unido con No Sleep 'til Hammersmith.^[143]

A primeira xeración de grupos do heavy metal comezou nesta época a perder protagonismo, coa separación de Deep Purple trala saída do grupo de Blackmore en 1975, e a separación de Led Zeppelin tralo falecemento de John Bonham en 1980. Black Sabbath tivo múltiples problemas de pelexas internas entre os seus membros e de abuso de substancias estupefacientes, a maiores da competición que comezou a presentar o seu grupo abreconcertos con orixe nos Ánxeles, Van Halen.^[144][145] Eddie Van Halen estableceuse como un dos principais guitarristas da época, e o seu solo no tema instrumental "Eruption" do seu álbum homónimo de 1978 considérase un fito dentro do xénero.^[146] O son de Van Halen chegou ata o terreo da música pop cando foi incluído no tema "Beat It" de Michael Jackson, que foi número 1 nas listas dos Estados Unidos en febreiro de 1983.^[147]

Inspirada polo éxito de Van Halen comezou a desenvolverse unha escena de heavy metal no sur de California a finais dos anos 1970. Con base nos clubs de Sunset Strip nos Ánxeles, grupos como Quiet Riot, Ratt, Mötley Crüe e W.A.S.P. tiveron influencias do heavy metal tradicional de comezos da década.^{[148][149][150][151]} Estes grupos incorporaron a teatralidade do glam metal representada por Alice Cooper e Kiss.^[152] Os grupos deste xénero adoitan distinguirse visualmente por estilos de cabelo longo e moi traballados, acompañados de vestimentas rechamantes, e as súas letras adoitan promover o hedonismo e os comportamentos salvaxes, incluíndo palabras malsoantes e sexuais e o uso de narcóticos.^[153]

Co despertar da Nova Onda do Heavy Metal Británico e o éxito de Judas Priest British Steel en 1980, o heavy metal comezou a ter unha maior popularidade a comezos da década de 1980. Moitos artistas do xénero beneficiáronse da exposición recibida na MTV, que comezou a súa emisión no ano 1981, e as vendas de discos adoitaban incrementarse considerablemente cando se emitían os vídeos musicais destes grupos na cadea televisiva.^[154] Os vídeos de Def Leppard do seu disco Pyromania de 1983 convertéronos en estrelas nos Estados Unidos, e Quiet Riot converteuse no primeiro grupo do país en acadar a primeira posición na lista Billboard co álbum Metal Health dese mesmo ano. Un dos primeiros eventos fundamentais na crecente popularidade do heavy metal foi o US Festival de 1983 en California, na que Ozzy Osbourne, Van Halen, Scorpions, Mötley Crüe, Judas Priest e outros grupos do xénero reuniron as maiores audiencias do evento de tres días de duración.^[155]

Entre 1983 e 1984 o heavy metal pasou de supoñer un 8% das vendas de discos nos Estados Unidos ata un 20%.^[156] Comezaron a publicarse varias revistas especializadas no xénero, incluíndo Kerrang! en 1981, e Metal Hammer en 1984. No ano 1985 Billboard declarou que "O (heavy) metal ampliou a súa base de audiencia. A música metal xa non é dominio exclusivo dos adolescentes varóns. A audiencia do metal agora é maior (de idade universitaria), menor (preadolescente) e con máis presenza feminina".^[157]

Cara a mediados dos anos 1980 o glam metal converteuse nunha presenza dominante nas listas dos Estados Unidos, na televisión musical e nos circuítos de concertos. Novos grupos como Warrant, Poison e Cinderella eran atraccións maiores, mentres que outros grupos como Mötley Crüe e Ratt continuaron a ser populares. Facendo de ponte estilística entre o hard rock e o glam metal, o grupo de Nova Jersey Bon Jovi acadou un grande éxito co seu terceiro álbum, Slippery When Wet, publicado en 1986. A banda sueca de estilo semellante Europe acadou a consideración de estrela internacional co álbum de 1986 The Final Countdown, cando o tema homónimo deste disco acadou o número 1 nas listas de éxitos de 25 países.^[158] Xa en 1987, a MTV comezou a emitir un novo programa titulado Headbanger's Ball, adicado exclusivamente a emitir vídeos musicais de grupos de heavy metal. Porén, a audiencia deste xénero xa comezara a separarse en "faccións", cunha parte underground favorecendo sons máis extremos e desdeñando o glam metal e outros estilos máis populares.^[159]

En 1988, Jane's Addiction xurdiu da escena de clubs de hard rock dos Ánxeles co seu álbum de estrea Nothing's Shocking. Na crítica deste álbum, Rolling Stone declarou "Jane's Addiction é o verdadeiro herdeiro de Led Zeppelin".^[160] Este grupo foi un dos primeiros en ser identificado dentro da tendencia do metal alternativo que se popularizaría na seguinte década.^[161]

Moitos subxéneros do heavy metal desenvolvéronse fóra da corrente principal comercial durante os anos 1980.^[162] Houbo diversos intentos de cartografar o complexo mundo do heavy metal underground, con exemplos notables por parte de AllMusic e de Garry Sharpe-Young, quen publicou unha enciclopedia sobre o heavy metal en múltiples volumes que separa os subxéneros en cinco categorías principais: thrash metal, death metal, black metal, power metal e os subxéneros relacionados doom metal e gothic metal.^[163]

En 1990, unha crítica publicada na revista Rolling Stone suxeriu que se debía retirar o termo "heavy metal" xa que consideraba que o xénero era "ridiculamente vago", afirmando no artigo que este termo só conseguía alimentar "as ideas equivocadas dos fanáticos do rock & roll que aínda asumen que cinco grupos tan distintos entre si como Ratt, Extreme, Anthrax, Danzig e Mother Love Bone soan igual".^[164]

O thrash metal xurdiu a comezos dos anos 1980 baixo a influencia do hardcore punk e a Nova Onda do Heavy Metal Británico,^[165] particularmente con temas de estilo acelerado denominado speed metal. Esta corrente comezou nos Estados Unidos, cunha escena principal localizada na rexión da baía de San Francisco. O son desenvolvido polos grupos de thrash metal era máis rápido e agresivo que o dos grupos anteriores do heavy metal tradicional e do glam metal.^[165] Os riffs de guitarra de rexistros baixos adoitan sobrepoñerse con partes de shredding, e as letras tratan habitualmente temas de corte nihilista ou de problemática social empregando unha linguaxe visceral e cruenta. O thrash metal foi descrito por algúns autores coma unha forma de "música urbana de desgraza".^[166]

Este xénero popularizouse principalmente polos denominados "Big Four of Thrash": Metallica, Anthrax, Megadeth e Slayer.^[167] Tres grupos alemáns, Kreator, Sodom e Destruction xogaron un papel fundamental na recepción deste estilo en Europa, e outros grupos coma Testament e Exodus en San Francisco, Overkill en Nova Jersey, e Sepultura no Brasil tamén tiveron un impacto significativo. Malia que o thrash metal comezou coma unha corrente underground e se mantivo así durante case unha década, os principais grupos deste movemento comezaron a chegar a unha audiencia maior. Metallica acadou un posto entre as primeiras 40 posicións da lista de álbums de Billboard en 1986 con Master of Puppets, que sería o primeiro álbum de platino deste xénero.^[168] Dous anos despois, o seu disco ...And Justice for All acadou o número 6 desta lista, mentres que Megadeth e Anthrax tamén conseguiron estar entre os primeiros 40 postos da lista nos Estados Unidos.^{[169][170][171]}

Cun menor éxito comercial que os outros tres grandes grupos, Slayer publicou o que se considera coma un dos álbums definitivos do xénero, Reign in Blood de 1986, acreditado por incorporar timbres de guitarra máis pesados e por incluír representacións explícitas de morte, sufrimento, violencia e ocultismo na lírica do xénero.^[172] Slayer atraeu seguidores pertencentes a grupos skinhead, o que provocou que o grupo fose obxectivo habitual de acusacións de promoción da violencia e o nazismo.^[173] Aínda que Slayer non recibiu tanta difusión nos medios coma outros grupos contemporáneos seus, a súa música tivo un papel fundamental no desenvolvemento do metal extremo.^[174]

A comezos dos anos 1990 os éxitos comerciais do thrash metal redefiniron a corrente principal do heavy metal.^[175] O álbum homónimo de Metallica de 1991 foi número 1 na lista Billboard,^[176] e o grupo estableceu unha base internacional de fans.^[177] O disco de Megadeth Countdown to Extinction de 1992 fixo o seu debut no número dous da lista,^[178] Anthrax e Slayer chegaron a estar entre os 10 primeiros postos,^[179] e outros álbums de grupos rexionais coma Testament e Sepultura chegaron a estar entre os 100 primeiros postos da lista.^[180][181]

O thrash metal comezou a evolucionar e dividirse en xéneros máis extremos. Segundo a MTV "A música de Slayer foi directamente responsable do ascenso do death metal".^[182] O movemento death metal tanto en Norteamérica coma en Europa adoptou e primou os elementos de blasfemia e diabolismo empregados por grupos coma Slayer. Os grupos norteamericanos Death e Possessed considéranse transcendentais neste estilo.^[183] Ámbolos dous grupos están considerados coma a inspiración do nome deste subxénero. A finais dos anos 1980 e comezos da década de 1990 o death metal comezou a ser notable en Suecia, onde xurdiron novas formas de death metal melódico.^[184]

O death metal utiliza a velocidade e agresividade do thrash metal e o hardcore punk, fusionándoas con líricas violentas e satánicas.^[185] As voces neste xénero adoitan ser escuras, incluíndo voces guturais, gritos agudos,^[186] e outras técnicas pouco comúns no canto.^[187] Complementando o estilo grave e agresivo das voces atópase o uso de guitarras a baixos tons e cunha alta distorsión,^[185][186] e unha percusión extremadamente rápida, habitualmente empregando técnicas de dobre bombo e blast beats. Os cambios no tempo e métrica e o uso da síncope son tamén típicos deste xénero.^[188]

O death metal ao igual que o thrash metal polo xeral rexeita as teatralidades dos estilos anteriores, optando por estéticas máis xerais de vaqueiros e chaquetas de coiro.^[189] Porén, existen excepcións a isto, coma os grupos Deicide, que levaban unha cruz invertida na cabeza e actuaban vestidos con armaduras, e Morbid Angel que adoptou imaxinería neofascista.^[189] Estas dúas bandas xunto con Death e Obituary impulsaron a escena death metal en Florida a mediados dos anos 1980. No Reino Unido, o estilo relacionado denominado grindcore, liderado por grupos como Napalm Death e Extreme Noise Terror, tivo unha notable emerxencia con raíces no movemento anarco-punk.^[185]

Os primeiros grupos encadrados no black metal xurdiron en Europa a comezos e mediados dos anos 1980, salientando os británicos Venom, os daneses Mercyful Fate, os suízos Hellhammer e Celtic Frost, e os suecos Bathory. A finais da década de 1980, grupos noruegueses coma Mayhem e Burzum encabezaron unha segunda xeración neste xénero.^[190] O black metal varía considerablemente en estilo e calidade na súa produción, aínda que a maioría de grupos destaca por empregar voces guturais e gritos agudos, guitarras cunha gran distorsión habitualmente tocadas con técnicas coma o trémolo picking, unha atmosfera escura^[187] e unha produción lo-fi intencional con ruídos ambientais.^[191]

A temática satánica é común no black metal, aínda que moitos grupos se inspiran no antigo paganismo, promovendo unha volta a valores pre-cristiáns.^[192] Moitos grupos deste xénero tamén experimentan con sons doutras formas de heavy metal, folk, música electrónica e avant-garde.^[186] Segundo describe Gylve Nagell, batería de Darkthrone: "Tiña que ver coa produción, a lírica, a forma na que vestían e o compromiso de facer cousas feas, crúas e desalentadoras. Non existía un son xenérico."^[193]

Xa en 1990, Mayhem empregaba regularmente pintura corporal cadavérica, que moitos outros grupos de black metal adoptaron. Bathory inspirou os movementos do viking metal e do folk metal, e Immortal foi un dos pioneiros no uso dos blast beats. Algúns dos grupos escandinavos desta escena foron asociados con actos de violencia a comezos da década de 1990,^[194] e os grupos Mayhem e Burzum foron asociados a queimas de igrexas.^[195] A cada vez maior publicidade comercial no death metal xerou unha resposta negativa. Comezando en Noruega, gran parte da escena underground escandinava pasou a apoiar a escena black metal.^[196] En palabras do ex-vocalista de Gorgoroth, Kristian Espedal: "O black Metal non estivo nunca pensado para chegar a unha audiencia... tiñamos un inimigo común que era, por suposto, a cristiandade, o socialismo e todo o que a democracia representa".^[193]

No ano 1992 comezaron a aparecer escenas de black metal en áreas fóra de Escandinavia, incluíndo Alemaña, Francia e Polonia.^[197] En 1993 o asasinato do guitarrista de Mayhem Øystein Aarseth por parte do músico Varg Vikernes desencadeou unha cobertura intensiva dos medios.^[193] Ao redor de 1996, cando moitos membros da escena crían que o xénero estaba estancándose,^[198] varios grupos chaves, incluíndo Burzum e os finlandeses Beherit, mudaron cara a un estilo dark ambient, mentres que o black metal sinfónico comezou a ser explorado polos suecos Tiamat e os suízos Samael.^[199] A finais da década dos 90 e comezos dos anos 2000, os noruegueses Dimmu Borgir e os británicos Cradle of Filth achegaron de novo o black metal ás correntes principais.^[200][201]

A finais da década de 1980 o xénero do power metal fíxose realidade en parte coma reacción perante a dureza do death metal e do black metal.^[202] Malia ser un estilo relativamente underground en Norteamérica, acadou unha extensa popularidade en Europa, o Xapón e Suramérica. O power metal enfócase en melodías e temáticas épicas e alentadoras.^[203] O prototipo deste son foi establecido a mediados da década de 1980 polo grupo alemán Helloween, que combinou os power riffs, o enfoque melódico e o canto de ton agudo e "limpo" de grupos coma Judas Priest e Iron Maiden coa enerxía e velocidade do thrash metal.^[204]

Os grupos tradicionais de power metal coma os suecos HammerFall, os ingleses DragonForce e os estadounidenses Iced Earth presentan un son claramente enraizado no estilo da Nova Onda do Heavy Metal Británico.^{[205][206][207]} Moitos grupos deste xénero coma por exemplo os estadounidenses Kamelot, os fineses Nightwish, Stratovarius e Sonata Arctica e os italianos Rhapsody of Fire caracterízanse por un son sinfónico, chegando a empregar en ocasións acompañamentos de orquestras e cantantes de ópera. Este xénero tamén presenta unha gran base de admiradores no Xapón e Suramérica, destacando grupos coma os brasileiros Angra e os arxentinos Rata Blanca.^[208]

Estreitamente relacionado co power metal atópase o metal progresivo, que adoptou a complexa aproximación á composición de grupos coma Rush e King Crimson. Este estilo fixo aparición nos Estados Unidos a comezos da década de 1980, destacando grupos coma Queensrÿche, Fates Warning e Dream Theater. A mestura de sons do metal progresivo e do power metal tipifícase no grupo estadounidense Symphony X co seu guitarrista Michael Romeo á cabeza.^[209]

O movemento doom metal xurdiu a mediados dos anos 1980, con grupos coma os estadounidenses Saint Vitus, The Obsessed e Trouble e os suecos Candlemass. Este xénero rexeitou a énfase doutros estilos do heavy metal na velocidade, reducíndoa ata o extremo. As raíces deste xénero atópanse nas temáticas líricas e no enfoque musical dos comezos de Black Sabbath,^[210] e The Melvins foi un grupo de significativa influencia no doom metal e nunha serie de subxéneros deste.^[211] O doom metal dá prioridade ós tempos melancólicos, e presenta un ambiente sepulcral en comparación con moitas das outras variedades de heavy metal.^[212]

A publicación en 1991 de Forest of Equilibrium, o álbum de estrea do grupo británico Cathedral, axudou a desatar unha nova onda de doom metal. Nesta mesma época, a fusión de estilos resultante no doom-death por parte de grupos británicos coma Paradise Lost, My Dying Bride e Anathema deu lugar ao gothic metal europeo,^[213][214] cos seus arranxos característicos de dous vocalistas, exemplificados polos noruegueses Theatre of Tragedy e Tristania. O grupo estadounidense Type O Negative introduciu unha variante americana neste novo estilo.^[215]

Tamén nos Estados Unidos xurdiu a finais dos anos 1980 o sludge metal, mesturando características do doom metal e o hardcore, con grupos coma Eyehategod e Crowbar liderando unha prominente escena en Luisiana.^[216] A comezos da década seguinte os tamén norteamericanos Kyuss e Sleep, inspirados polas anteriores bandas de doom metal, foron a punta de lanza do stoner metal,^[217] mentres que o grupo de Seattle Earth axudou a desenvolver o subxénero do drone metal.^[218] A finais dos anos 1990 xurdiron novos grupos coma Goatsnake, mesturando os sons do stoner metal co doom metal, e Sunn O))), cruzando as liñas entre o doom metal, o drone metal, e o dark ambient.^[212]

A era do dominio do heavy metal na corrente principal en Norteamérica finalizou a comezos dos anos 1990 coa emerxencia de Nirvana e outros grupos de grunge, sinalando o comezo do éxito comercial do rock alternativo.^[219] Estes grupos de grunge víronse influenciados polo son do heavy metal, pero rexeitando os excesos musicais e visuais dos grupos máis populares deste xénero.^[161]

O glam metal perdeu o favor da audiencia non polo éxito do grunge^[220] e pola cada vez maior popularidade dos sons máis agresivos tipificados por grupos de thrash metal coma Metallica e o posterior groove metal de Pantera e White Zombie.^[221] En 1991 Metallica publicou o seu álbum Metallica, tamén coñecido coma The Black Album, que trasladou o son do grupo lonxe do thrash metal cara a un heavy metal máis tradicional,^[222] e que sería certificado coma 16x Platino pola RIAA.^[223] Unhas poucas bandas novas tiveron certo éxito comercial na primeira metade da década, con Pantera e o seu álbum Far Beyond Driven chegando ao primeiro posto da lista Billboard en 1994, mais na percepción da crítica "o heavy metal estaba morto".^[224] Algúns grupos tentaron adaptarse ao novo panorama musical. Metallica renovou a súa imaxe: os membros do grupo cortaron o cabelo e en 1996 foron cabezas de cartel no festival de música alternativa Lollapalooza, fundado polo cantante Perry Farrell de Jane's Addiction. Malia que isto provocou unha resposta negativa de moitos dos seus fans,^[225] o grupo mantívose coma un dos de máis éxito mundial coa chegada do novo século.^[226]

Ao igual que Jane's Addiction, moitos dos grupos máis populares de comezos dos anos 1990 con raíces no heavy metal foron cualificados dentro do subxénero do metal alternativo.^[227] Os grupos da escena grunge de Seattle coma Soundgarden, acreditado por "facer un lugar para o heavy metal no rock alternativo",^[228] e Alice in Chains atopáronse no centro do movemento do metal alternativo. Esta etiqueta aplicouse a un amplo espectro doutros grupos que fusionaron o heavy metal con outros estilos diferentes. Faith No More combinou o seu son de rock alternativo co punk, funk, heavy metal e o hip hop,^[229] Primus uniu elementos do funk, punk, thrash metal e música experimental,^[230] mentres que Tool mesturou o heavy metal e o rock progresivo.^[231] Outros grupos coma Fear Factory, Rammstein, Ministry e Nine Inch Nails comezaron a incorporar o heavy metal na súa música industrial e viceversa, dando lugar ao metal industrial.^[232] Marilyn Manson seguiu un camiño semellante a estes últimos, incorporando tamén elementos provocativos seguindo un estilo semellante a Alice Cooper.^[233] Polo xeral, os grupos de metal alternativo, aínda sen representar unha escena cohesiva, presentan unha unión na súa disposición para experimentar co xénero do heavy metal e o seu rexeitamento xeral da estética do glam metal.^[227] Estas mesturas de estilos e sons representaron a ollos dos historiadores "o colorido resultado do heavy metal abríndose para encarar o mundo exterior".^[234]

A mediados da década de 1990 xurdiu unha nova fornada de grupos estadounidenses inspirados polo novo metal alternativo e a mestura de xéneros.^[235] Denominado "nu metal", grupos coma Slipknot, Rage Against the Machine, Linkin Park, Limp Bizkit, Papa Roach, P.O.D., KoЯn, Deftones e Disturbed incorporaron elementos que variaban dende o death metal ata o hip hop, en moitas ocasións incluíndo DJs e líricas de rap.^[236] O nu metal obtivo un considerable éxito comercial e de popularidade grazas ás frecuentes aparicións na MTV e a introdución en 1996 do festival Ozzfest, o que levou aos medios a comezar a falar dun rexurdimento do heavy metal.^[237] En 1999 Billboard informou que só nos Estados Unidos existían por aquel entón máis de 500 programas especiais de radio adicados ao heavy metal, case tres veces máis que dez anos atrás.^[238] Malia que o nu metal acadou popularidade, os admiradores do heavy metal tradicional polo xeral non acolleron ben este novo estilo,^[239] e a comezos dos anos 2000 a popularidade deste movemento comezou a estar en declive.^[240]

O metalcore, un híbrido do metal extremo e o hardcore punk,^[241] emerxeu coma unha forza comercial a mediados da década dos 2000, tras pasar as dúas décadas anteriores sendo na súa maioría un fenómeno underground.^[242] Algúns dos grupos pioneiros deste xénero foron Earth Crisis,^[243] Converge,^[243] Hatebreed^[244] e Shai Hulud.^[245][246] No 2004 o metalcore melódico, influenciado polo death metal melódico, conseguiu acadar unha certa popularidade, con discos coma The End of Heartache de Killswitch Engage e The War Within de Shadows Fall acadando os postos número 21 e 20 respectivamente na lista de álbums Billboard.^[247][248]

Evolucionando a partir do metalcore xurdiu o mathcore, un estilo ritmicamente máis complicado e progresivo exemplificado en bandas coma The Dillinger Escape Plan, Converge e Protest the Hero.^[249] A característica particular do mathcore é o uso de compases estraños, descrito ás veces coma "comparable ritmicamente ao free jazz".^[250]

O heavy metal en xeral mantivo a súa popularidade na década dos 2000, particularmente na Europa continental. Escandinavia confirmouse coma un dos territorios con maior número de grupos innovadores e de éxito, mentres que Bélxica, Países Baixos e principalmente Alemaña eran os mercados máis significativos.^[251] Varios destes grupos conseguiron múltiples álbums nos primeiros 20 postos das listas de vendas en Alemaña entre o 2003 e o 2008, incluíndo os fineses Children of Bodom,^[252] os noruegueses Dimmu Borgir,^[253] os alemáns Blind Guardian^[254] e os suecos HammerFall.^[255]

Na mesma década xurdiu un novo xénero extremo de fusión coñecido coma deathcore, que incorpora elementos coma os riffs do death metal, as pausas do hardcore punk e as voces guturais do metalcore.^{[256][257][258]} Algúns dos grupos destacados deste xénero son Whitechapel, Suicide Silence, Despised Icon e Carnifex.^[259]

O termo "retro-metal" foi empregado para describir grupos coma os estadounidenses The Sword e High on Fire, os suecos Witchcraft^[260] e os australianos Wolfmother.^[260][261] O álbum de 2006 Age of Winters de The Sword presenta unha forte inspiración nas obras de Black Sabbath e Pentagram,^[262] mentres que Witchcraft engadiu elementos do folk rock e o rock psicodélico^[263] e o disco de estrea homónimo de Wolfmother no 2005 ten claras influencias nos traballos de Deep Purple e Jimmy Page.^[264] Mastodon, co seu estilo progresivo/sludge suscitou as afirmacións sobre un rexurdir da escena heavy metal nos Estados Unidos, denominada por algúns críticos coma a "Nova Onda do Heavy Metal Americano".^[265][266]

Xa na década de 2010 comezou a popularizarse un novo estilo denominado "djent", xurdido a partir do metal progresivo estándar,^[267][268] caracterizándose pola súa complexidade progresiva, rítmica e técnica.^[269] O djent adoita incluír acordes palm mute fortemente distorsionados, riffs sincopados^[270] e polirritmia xunto a solos de guitarra.^[267] Tamén é característico deste xénero o uso de guitarras de sete, oito e nove cordas.^[271] Algúns dos grupos destacados deste xénero son TesseracT^[269][272] e Textures.^[273]

Todas as referencias en inglés agás cando se indique o contrario

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Heavy metal

• Arnett, Jeffrey Jensen (1996). Metalheads: Heavy Metal Music and Adolescent Alienation (en inglés). Westview Press. ISBN 0-8133-2813-6. 
• Buckley, Peter (2003). The Rough Guide to Rock (en inglés). Rough Guides. ISBN 1-84353-105-4. 
• Charlton, Katherine (2003). Rock Music Styles: A History (en inglés). McGraw Hill. ISBN 0-07-249555-3. 
• Christe, Ian (2003). Sound of the Beast: The Complete Headbanging History of Heavy Metal (en inglés). HarperCollins. ISBN 0-380-81127-8. 
• Du Noyer, Paul, ed. (2003). The Illustrated Encyclopedia of Music (en inglés). Flame Tree. ISBN 1-904041-70-1. 
• Harrison, Thomas (2011). Music of the 1980s (en inglés). ABC-CLIO. ISBN 978-0-313-36599-7. 
• Kahn-Harris, Keith (2007). Extreme Metal: Music and Culture on the Edge (en inglés). Berg Publishers. ISBN 1-84520-399-2. 
• Moynihan, Michael; Søderlind, Dirik (1998). Lords of Chaos (en inglés) (2ª ed.). Feral House. ISBN 0-922915-94-6. 
• Pareles, Jon; Romanowski, Patricia, eds. (1983). The Rolling Stone Encyclopedia of Rock & Roll (en inglés). Rolling Stone Press/Summit Books. ISBN 0-671-44071-3. 
• Schonbrun, Marc (2006). The Everything Guitar Chords Book (en inglés). Adams Media. ISBN 1-59337-529-8. 
• Sharpe-Young, Garry (2007). Metal: The Definitive Guide (en inglés). Jawbone Press. ISBN 978-1-906002-01-5. 
• Strong, Martin C. (2004). The Great Rock Discography (en inglés). Canongate. ISBN 1-84195-615-5. 
• Walser, Robert (1993). Running with the Devil: Power, Gender, and Madness in Heavy Metal Music (en inglés). Wesleyan University Press. ISBN 0-8195-6260-2. 
• Weinstein, Deena (1991). Heavy Metal: A Cultural Sociology (en inglés). Lexington. ISBN 0-669-21837-5. 
• Weinstein, Deena (2009). Heavy Metal: The Music and its Culture (en inglés) (Revised ed.). Da Capo. ISBN 9780786751037. 

• "Encyclopaedia Metallum - The Metal Archives" (en inglés). 
• "Map of Metal" (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 31 de outubro de 2015. Consultado o 27 de outubro de 2015.