Evidencia

Evidencia (do latín, ēvidens 'visible, evidente, manifesto') é o carácter do que é certo e seguro^[1]; para unha proposición é ou que apoia esa proposición.

Enténdese xeralmente como unha indicación de que a proposición apoiada é certa. O papel da evidencia e como se entende varía dun campo a outro.^[2] A pesar da orixe latina da palabra, o termo evidencia como sinónimo de proba definitiva é en certo senso un anglicismo en linguas románicas como galego, portugués ou castelán.^[3][4]

Fálase de evidencia empírica se está constituída ou accesíbel á experiencia sensorial. Existen varias teorías en competencia sobre a definición exacta dos termos "evidencia" e "empírica". Diferentes campos, como a epistemoloxía, a ciencia ou o ordenamento xurídico, adoitan asociar conceptos diferentes a estes termos.^[2] Unha distinción importante entre as teorías da evidencia é se identifican a evidencia con estados mentais privados ou con obxectos físicos públicos. En canto ao termo "empírico", existe unha disputa sobre onde trazar a liña entre obxectos observábeis ou empíricos en contraste cos obxectos non observábeis ou soamente teóricos.

En epistemoloxía, a evidencia é o que xustifica as crenzas ou o que fai racional adoptar unha determinada actitude doxástica. Por exemplo, unha experiencia perceptiva dunha árbore pode servir como evidencia para xustificar a crenza de que hai unha árbore. O papel enténdese xeralmente como un estado de ánimo privado. As cuestións importantes nesta área son preguntas sobre cales son a natureza destes estados mentais, por exemplo, teñen que ser proposicionais, e estes estados mentais enganosos tamén poden contar como probas.

En fenomenoloxía, a evidencia enténdese nun sentido semellante. Aquí, porén, non se limita á cognición intuitiva, que ofrece acceso inmediato á verdade e, polo tanto, é indubidable. Neste papel, suponse que debe proporcionar xustificacións finais dos principios filosóficos básicos e, ademais, converter a filosofía nunha ciencia rigorosa. Non obstante, é moi controvertido que é evidente que estes requisitos poden cumprirse.

é a proba de que un feito determinado é certo ou de que algo existe ou ocorre nun marco específico. Pode ser directa ou inferir a partir de pistas ou probas dunha hipótese, no primeiro caso capta a intuición (seguindo o razoamento de Descartes) ou a percepción inmediata e no segundo débese obter por indución ou dedución. Pon fin á dúbida e, polo tanto, permite sacar conclusións.

Nas ciencias, a evidencia enténdese como aquela que confirma ou desconfirma as hipóteses científicas. O termo "confirmación" úsase ás veces como sinónimo de apoio probatorio. As medicións da órbita "anómala" de Mercurio, por exemplo, considéranse probas que confirman a relatividade xeral de Einstein. Isto é especialmente importante para escoller entre 'teorías competidoras'. Así, no caso anterior, a evidencia xoga o papel de árbitro neutral entre as teorías da gravidade de Newton (véxase Leis de Newton) e de Einstein. Isto só é posible se a evidencia científica é pública e non controvertida, de xeito que os representantes das teorías que compiten entre os científicos coinciden sobre as probas dispoñíbeis. Estes requisitos suxiren que a evidencia científica non consiste en estados mentais privados, senón en obxectos ou eventos físicos públicos.

O termo xeral é de aplicación en campos moi diversos como o Dereito, Administración pública, Xeografía, Demografía, Historia, Matemáticas, Economía, Empresa, Comercio.

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Evidencia

• Evidencia científica
• Medicina baseada na evidencia
• Método científico
• Proba matemática