Globicephala

Globicephala
Caldeiróns

Globicephala melas

Datos insuficientes^[1]^[2]

Reino:	Animalia
Filo:	Chordata
Subfilo:	Vertebrata
Clase:	Mammalia
Subclase:	Theria
Infraclase:	Eutheria
Orde:	Cetacea
Suborde:	Odontoceti
Infraorde:	Delphinida
Superfamilia:	Delphinoidea
Familia:	Delphinidae
Subfamilia:	Globicephalinae
Xénero:	Glopbicephala Lesson, 1828 ^[3]

Distribución das dúas especies de Globicephala
En verde: G. melas. En azul: G. macrormacrorhynchus.

Especies

Globicephala macrorhynchus (Gray, 1846)
Globicephala melas (Traill, 1809)

Sinonimia

Véxase o texto

Globicephala é un xénero de cetáceos odontocetos da familia dos delfínidos catacterizados sobre todo poque o seu melón frontal está moi desenvolvido, o que fai que teñan a cabeza bulbosa, máis pronuciada nos machos adultos,^[4] e ao que alude o nome do xénero, Globicephala, literalmente "os de cabeza en forma de globo", e que en galego coñécense como caldeiróns.^[5]

Son animais sociais que se desprazan frecuentemente en grupos que oscilan entre unha decena e varios centos de individuos.^[4]

Taxonomía

Descrición

O xénero Globicephala foi creado por Lesson en 1828, aparecendo por primeira vez en Compl. Oeuvres Buffon Hist. Nat., 1: 441, tomando como especie tipo a Delphinus globiceps Cuvier, 1812 (= Delphinus melas Traill, 1809).^[6]

Sinonimia

Ao longo do tempo, o xénero foi coñecido polos sinónimos seguintes:^[6]

Cetus Wagler, 1830
Globiceps Flower, 1884
Sphaerocephalus Gray, 1864

Clasificación

O xénero comprende dúas especies,^[3] unha delas con dúas subespecies:^[6]

Globicephala macrorhynchus (Gray, 1846) – caldeirón tropical
Globicephala melas (Traill, 1809) – caldeirón propiamente dito, ou caldeirón común.
- Globicephala melas melas – no Atlántico norte.
- Globicephala melas edwardii – no Hemisferio sur.

Nota taxonómica

Segundo van Bree (1971), antigamente a especie denominábase Globicephala melaena, pero segundo o artigo 31b da terceira edición do Código internacional de nomenclatura zoolóxica (1985), da Comisión Internacional de Nomenclatura Zoolóxica, modificouse en melas, como exemplo dun adxectivo grego que non cambia a súa terminación cando se transfire dun xénero no que previamente figuraba a outro posterior (sen modificar, por tanto, a concordancia gramatical entre nome xenérico e específico.^[6]

Estado das poboacións

En 2008, a Unión Internacional para a Conservación da Natureza cualificou o estado de conservación das poboacións de ambas as especies como "DD" (datos insuficientes).

No caso de Globicephala melas, en primeiro lugar, porque é tratada como unha soa especie, aínda que puidera tratarse de dúas ou máis (do que non hai de momento probas) e, se así fora, algunhas destas poboacións poderían xustificar o seu listado en categorías superiores de risco.^[1]

As principais ameazas que poderían causar caídas importantes das súas poboacións son actuacións antropoxénicas, como o aumento dos ruídos dos sonares, especielmente dos militares e os empregados nas prospeccións sísmicas, e as captutras accidentais na pesca, especialmente na de luras,^[1] calculándose que podería reducir a súa poboación global nun 30 % ao longo de tres xeracións.^[7]

En canto a Globicephala macrorhynchus, as razóns aducidas pola UICN son as mesmas que para a especie anterior.^[2]

Notas

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Taylor, B. L.; Baird, R.; Barlow, J.; Dawson, S. M.; Ford, J.; Mead, J. G.; Notarbartolo di Sciara, G.; Wade, P. & Pitman, R. L. (2008): Globicephala melas na Lista vermella de especies ameazadas da UICN. Versión 2016-1. Consultada o 24 de agosto de 2016.
↑ ^2,0 ^2,1 Taylor, B. L.; Baird, R.; Barlow, J.; Dawson, S. M.; Ford, J.; Mead, J. G.; Notarbartolo di Sciara, G.; Wade, P. & Pitman, R. L. (2008): Globicephala macrorhynchus na Lista vermella de especies ameazadas da UICN. Versión 2016-1. Consultada o 24 de agosto de 2016.
↑ ^3,0 ^3,1 Globicephala Lesson, 1828 no ITIS.
↑ ^4,0 ^4,1 Carwardine, M. (1995>), pp. 148-151.
↑ Véxase a 3ª acepción de caldeirón no dicionario da RAG Arquivado 22 de xullo de 2013 en Wayback Machine..
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 Wilson, D. E. & Reeder, D. M. (eds.) (2005)
↑ Taylor, B. L., Chivers, S. J., Larese, J. and Perrin, W. F. (2007): Generation length and percent mature estimates for IUCN assessments of Cetaceans. Southwest Fisheries Science Center.

Véxase tamén

Bibliografía

Carwardine, Mark (1995): Ballenas, delfines y marsopas. Barcelona: Ediciones Omega. ISBN 84-282-1037-3.
Perrin, William F., Bernd Würsig & J. G. M. Thewissen (eds.) (2002): Encyclopedia of Marine Mammals. 2ª ed. San Diego: Academic Press. ISBN 978-0-12-373553-9
Wilson, D. E. & Reeder, D. M. (eds.) (2005): Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference. Third edition. ISBN 0-8018-8221-4.

Outros artigos

Ligazóns externas

Globicephala na ADW. (en inglés)

[U1-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Taylor, B. L.; Baird, R.; Barlow, J.; Dawson, S. M.; Ford, J.; Mead, J. G.; Notarbartolo di Sciara, G.; Wade, P. & Pitman, R. L. (2008): Globicephala melas na Lista vermella de especies ameazadas da UICN. Versión 2016-1. Consultada o 24 de agosto de 2016.

[U2-2] 2,0 ^2,1 Taylor, B. L.; Baird, R.; Barlow, J.; Dawson, S. M.; Ford, J.; Mead, J. G.; Notarbartolo di Sciara, G.; Wade, P. & Pitman, R. L. (2008): Globicephala macrorhynchus na Lista vermella de especies ameazadas da UICN. Versión 2016-1. Consultada o 24 de agosto de 2016.

[S-3] 3,0 ^3,1 Globicephala Lesson, 1828 no ITIS.

[MC-4] 4,0 ^4,1 Carwardine, M. (1995>), pp. 148-151.

[5] Véxase a 3ª acepción de caldeirón no dicionario da RAG Arquivado 22 de xullo de 2013 en Wayback Machine..

[MS-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 Wilson, D. E. & Reeder, D. M. (eds.) (2005)

[7] Taylor, B. L., Chivers, S. J., Larese, J. and Perrin, W. F. (2007): Generation length and percent mature estimates for IUCN assessments of Cetaceans. Southwest Fisheries Science Center.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]