Ido (taal)
| Ido | ||
| algemien | ||
| eigen namme | Ido | |
| lânseigen yn | ? | |
| tal sprekkers | 100-200 | |
| skrift | Latynske alfabet | |
| taalbesibskip | ||
| taalfamylje | Keunsttalen | |
| taalkoades | ||
| ISO 639-1 | io | |
| ISO 639-2 | ido | |
| ISO 639-3 | ido | |
It Ido is in revisearre foarm fan de ynternasjonale keunsttaal Esperanto, foar it earst publisearre yn 1907. Ido wurdt rûnom, mar benammen yn Europa, troch in beheind tal minsken brûkt.
It Ido brûkt in soad grammatika dy't ek yn Esperanto tapast wurdt en foar it meastepart is de wurdskat ek gelyk. Ido hat mei Esperanto mien dat grammatikale simpelens en konsystinsje neistribbe wurdt, en dat it ridlik maklik te learen wêze moat. Ek it brûken fan lienwurden út ferskate Jeropeeske talen is by it Ido wenst, lykas by it Esperanto. Beide talen binne dus foar in grut part ûnderling útwikselber.
Skaaimerken fan it Ido
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Skiednis
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Ferskaat
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De ISO 639 taalkoades foar it Ido binne "io" en fansels "ido". Der is ek in Ido Wikipedy.
Foarbyld
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]In haadstik út De Lytse Prins fan Antoine de Saint Exupéry:
CHAPITRO XVII
- Bona nokto ! –dicis la surprizata princeto.
- Bona nokto ! –dicis la serpento.
- Adsur qua planeto me falis ? –questionis la princeto.
- Adsur Tero, sur Afrika. –respondis la serpento.
- Ha !... Kad esas nulu sur Tero ?
- To esas la dezerto, e nulu esas sur la dezerti. Tero esas tre granda –dicis la serpento.
- La princeto sideskis sur stono e levis lua okuli a la cielo.
- Me questionas a me –lu dicis- ka la steli intence brilas por ke uladie singlu povez trovar sua stelo. Videz mea planeto, olu esas exakte super ni... ma tre fore !
- Olu esas bela planeto –dicis la serpento-. Por quo vu venis adhike ?
- Esas chagreneto inter floro e me –dicis la princeto.
- Ha ! –dicis la serpento.
- E la du permanis silence.
- Ube esas la personi ? –klamis fine la princeto-. Onu esas kelke sola sur la dezerto...
- Inter la personi onu anke esas sola –dicis la serpento.
- La princeto regardis la serpento longatempe.
- Vu esas stranja animalo ! –dicis la princeto-. Vu esas tam tenua kam fingro...
- Yes, ma me esas plu potenta kam fingro di rejo –dicis la serpento.
- La princeto ridetis.
- Me ne kredas ke vu esas tre potenta, mem vu ne havas pedi... nek vu povas voyajar...
- Me povas transportar vu plu fore kam navo -dicis la serpento.
- Ed olu spulis la maleolo di la princeto, same kam ora braceleto.
- Ta quan me tushas retroiras a la tero deube lu venis. Ma vu esas pura e vu venas de stelo...
- La princeto nulon respondis.
- Me kompatas vu, qua esas tante sola sur ta harda granita Tero. Me povas helpar vu se vu sentas nostalgio a vua planeto. Me povas...
- Ho ! –dicis la princeto-. Me bone komprenis, ma pro quo vu sempre parolas enigmatoze ?
- Me solvas omna enigmati –dicis la serpento.
- E la du permanis silence.