Espainiako Herrietako Alderdi Komunista

1982ko Espainiako hauteskunde orokorretan izandako porrotak Espainiako Alderdi Komunistan eragindako krisia eta gero, PCEko sobietarren aldeko sekzioak, Ignacio Gallego buru, Komunisten Batasun Biltzarra egitea sustatu zuen. Ignacio Gallego 1983aren amaieran PCEtik kanporatu zuten eta Alderdi Komunista (PC) berriaren idazkari nagusi hautatu zuten. PC 1984ko urtarrilaren 13 eta 15aren artean Madrilen izandako Biltzarrean sortua izan zen. Bertan, PCEtik bereizitako sobietarren aldeko sekzioak, Kataluniako Komunisten Alderdiak (PCC), Espainiako Alderdi Komunista Bateratuak, PCEren Berreskurapenerako Mugimenduak, PCEren Berregiterako eta Bateratzerako Mugimenduak eta Zelula Komunistek parte hartu zuten. Alderdi Komunista berria 10.000 kiderekin hasi zen, eta Sobietar Batasuneko Alderdi Komunistak eta Varsoviako Ituneko herrialdeetako alderdi komunistek aintzatetsi zuten. Biltzarrak hautatu zituen batzorde zentraleko 101 kideren artean Antonio Gades flamenko-dantzaria; Fidel Alonso eta Francisco García Salve sindikalistak; Juan Ramos Camarero, Celestino Sánchez eta Pere Ardiaca Kataluniako Parlamentuko diputatuak; Fernando Sagaseta Kanarietako diputatu ohia; Juana Doña, PCEko militante nabarmena izandakoa eta gero, ORTekoa; eta Alfredo Clemente, Alfredo Conte eta Manuel Guerra Lobo Langile Komisioetako batzorde konfederaleko buruak zeuden.

Honako prozesua 1981ean Kataluniako Alderdi Sozialista Batuan (PSUC), Katalunian PCEri zegokiona, gertatu zenaren gerokoa izan zen. Hala, Pere Ardiacak zuzentzen zuen sobietarren aldeko sekzioa PCEtik bota zuten eta Kataluniako Komunisten Alderdia (PCC) sortu zuten. PCC 1984 eta 1986 artean, PCri Katalunian zegokiona izan zen; azkenean, desadostasun politiko eta taktikoak zirela-eta, banandu ziren. 1986ko urtarrilean, PCErekin borroka judiziala izan ondoren, PC Espainiako Herrietako Alderdi Komunista (PCPE) izendapenera aldatzera derrigortu zuten.

Alderdiak 1986ko apirilean Ezker Batuaren (IU) sorreran esku hartu zuen, urte horretako hauteskunde orokorretako hautagai-zerrenden parte izanez, Madrilen izan ezik. Izan ere, José Antonio Moral Santínek, eskualde idazkariak, PCPEko Batzorde Zentraletik deslotu zuen bere burua, Santiago Carrillok zuzentzen zuen Komunisten Batasunerako Mahaia baztertzearren. 1986ko hauteskunde orokorretan Ignacio Gallego, orduan PCPEko idazkari nagusia zena, Malagako diputatu hautatu zuten IU-ko zerrenda burutzat.

Aliantza 1987ko udal, autnomia eta Europako hauteskundeetan berretsi zen. 1988ko amaieran PCEn berriz sartzearen aldeko barne-sekzioa sendotzen hasi zen. Hala, urte bereko irailean Madrilgo Eskualde Batzordeko 25 kidetatik 15 kanporatu zituzten eta azaroan Ignacio Gallego kargutik kendu zuten, Espainiako Alderdi Komunistara itzultzeko prozesu baten alde azalduta. 1989ko urtarrilean ezohiko biltzar bat gauzatu zuten, Gallego PCEn berriz sartuz, 8.000 militanterekin, Batzorde Zentraleko 48 kiderekin eta Alderdiaren kargu publiko gehienekin batera. Hala eta guztiz ere, PCPEn Juan Carlos Camarero idazkari nagusi berria buru zen sekzioa geratu zen eta IU utzi zuen.

Garai hark krisi giroa ekarri zuen, Ekialdeko Europako herrialde sozialistak eta SESB-k desegin baitziren. Halandaze, PCPEri atzerritik ematen zitzaion politika eta finantza babesa etengabe galdu zuen. Horrez gain, garai hark erakunde marxista-leninista proletariotzaren klase borrokarako lanabes erabilgarri gisa mantentzeko lehentasuna finkatu zuen, Alderdiak ekimen eta ofentsiba politikoa eduki ez arren. Gainera, PCPEren barruan hainbat saio likidazionista izan ziren, erakundea larriki ahulduz.

1994an haustura berria jazo zen, PCCren babesa galtzean, PCPEren ordezkaria Katalunian eta Alderdiaren beraren erakunde sortzailea. Hausturatik aurrera, PCCren kide ugarik PCPEri leial jarraitu zioten; Quim Boix sindikalista, kasu; eta Kataluniako Herriko Alderdi Komunista (PCPC) sortu zuten. Gaur egun, PCPCk aktibo dirau, Bartzelonan, Santa Coloma de Gramaneten, Lleidan eta Ebroko Lurren eskualdean (Tarragona) presentzia azpimarragarria izanda.

 

Hala ere, PCPEk jazoera haiek gainditzea lortu zuen, batez ere 2002ko VII. Ezohiko Biltzarretik. Biltzarrean zuzendaritza berria hautatu zuten, Carmelo Suárez idazkari nagusi berri izendatu zuten, Kanarietan jardunbide politiko eta sindikal nabarmenekoa. Ordurako Madrilen 2000. urtean PCPE eta Espainiako Langile Alderdi Komunistaren (PCOE), 1973an Enrique Lísterrek sortutako alderdiaren, arteko Bateratze Biltzarra gauzatu zuten. Alabaina, PCOEko kide talde txiki batek batasunari uko egin zion.

2007ko maiatzaren 27ko udal hauteskundeetan 16 zinegotzi lortu zituen Andaluzian, Andaluziako Herri Batasuna (UPAN) siglenpean. 2008ko martxoaren hauteskunde orokorretan PCPEk 20.030 boto (%0,08) eskuratu zituen, aurreko hauteskunde orokorretan lortutako emaitzak (12.979 boto) hobetuz eta Arabako, Asturiasko, Bartzelonako, Bizkaiko, Cadizko, Kantabriako, Las Palmasko eta Tarragonako barrutietan emaitzarik hoberenak jasoz. 2010ko abenduan IX. Biltzarra egin eta hurrengo lau urtetarako ildo politikoa finkatu zuten.

Gaur egun, PCPE Espainiako lurralde gehienetan dago, Ceuta eta Melilla autonomia hirietan izan ezik. Hainbat lurraldetan haren izena ezberdin edo lurralde bakoitzeko berezko hizkuntzan ageri da.

• Andaluzia: Partido Comunista del Pueblo Andaluz (PCPA-PCPE)
• Aragoi: PCPE - Aragón
• Asturias: PCPE - Asturies
• Balearrak: PCPE - Illes Balears
• Errioxa: PCPE - La Rioja
• Euskal Herria: Euskal Komunistak - PCPE
• Extremadura: PCPE - Extremadura
• Galizia: Comunistas da Galiza - PCPE
• Gaztela eta Leon: PCPE - Castilla y León
• Gaztela-Mantxa: PCPE - Castilla-La Mancha
• Kantabria: PCPE - Cantabria
• Kanariak: Partido Comunista del Pueblo Canario (PCPC)
• Katalunia: Partit Comunista del Poble de Catalunya (PCPC)
• Madrilgo Erkidegoa: PCPE - Madrid
• Murtziako Eskualdea: PCPE - Murcia
• Valentziako Erkidegoa: PCPE - País Valencià

 

^* Hauteskunde lege berriagatik 28 probintziatan, soilik, aurkeztu ahal izan zuen hautagai-zerrenda, Bartzelonako hautagaitza ez zuten onartu.

• Antonio Gades, flamenko-dantzaria eta PCPEko Batzorde Zentraleko kidea izan zen hil zen arte.
• Juana Doña, buruzagi komunista, miliziano, gerrilari eta idazlea izan zen.
• Quim Boix, sindikalista, PCPEko Batzorde Zentraleko eta Munduko Federazio Sindikalaren zuzendaritzako kidea da.
• Josefa Flores González, Marisol goitizenaz ezaguna, abeslari eta aktoresa malagarra PCPEko kidea izan zen hainbat urtez.

• Gazte Komunisten Kolektiboak (PCPEren gazte-erakundea)

• PCPEren web gune ofiziala (Gaztelaniaz)
• Unidad y Lucharen web gune ofiziala (Gaztelaniaz)