Tularemia

Oharra: Wikipediak ez du mediku aholkurik ematen. Tratamendua behar duzula uste baduzu, jo ezazu sendagilearengana.

Tularemia
Tularemiak eskuan eragindako traumatismo bat
Deskribapena
Mota	infekzio bakteriano primarioa, Zoonosia eritasuna
Espezialitatea	infektologia
Arrazoia(k)	Francisella tularensis
Sintoma(k)	sukarra, pozoitzea, buruko mina, anorexia, Negela, enantema, linfadenitisa, esplenomegalia, hepatomegalia, Ondoeza, goragalea, oka, Sudurreko odoljarioa, ultzera, bubo (en) , pneumonia, Pleuresia, trakeitisa, bronkitisa, beherakoa, tripako mina, eztarriko mina linfagitisa
Patogenoaren transmisioa	aire bidezko kutsadura, vector-borne transmission (en) , ukitzeen bidezko kutsapen fecal–oral route (en)
Azterketa medikoa	miaketa fisiko, Hemograma, kultibo mikrobiologiko, ELISA, Polimerasaren kate-erreakzioa, Tularin (en) agglutination test (en)
Honen izena darama	Tulare konderria
Tratamendua
Erabil daitezkeen botikak	Estreptomizina, Ziprofloxazino, doxiziklina eta Tetraziklina
Identifikatzaileak
GNS-10-MK	A21
GNS-9-MK	021
GNS-10	A21
GNS-9	021
DiseasesDB	13454
MedlinePlus	000856
eMedicine	med/2326 emerg/591 ped/2327
MeSH	D014406D014406
Disease Ontology ID	DOID:2123

Tularemia gaixotasun infekziosoa da, zoonosia dena, Francisella tularensis bakterioak eragindakoa. Bere etiologia eta sintomatologia izurri bubonikoarenarekin alderatua izan da, nahiz eta bere pronostikoa azken hau bezain larria ez izan.

Gaitzak animalia marraskariak, untxiak eta erbiak jotzen ditu, batik bat. Animalia horiek gizakia kutsatzen dute, hainbat kasutan akaroak eta intsektuak (kaparrak, euliak...) gaitzaren bektoreak izanik.

Ipar Amerikan, Asian eta Europan endemikoa da, eta animaliekin harremanetan daudenak (ehiztariak, baserritarrak, sukaldariak...) dira arrisku-taldeak gaixotasuna harrapatzeko.

Aitortu beharreko gaixotasuna da. 2016an kasu bakarra jakinarazi zen EAEn ^[1]

Francisella tularensis bakterioa kokobazilo Gram negatiboa eta aerobio hertsia da. Birulentzia handiko mikrobioa da, dosi txikietan infektatzen duena. Arratoiak, saguak, katagorriak, untxiak eta erbiak infektatu ohi ditu, hilkortasun handia eraginez.

Tularemia modu askotan transmititu daiteke animaliengandik gizakiarengana:

• kontaktu zuzenaren bidez: ehiztari, baserritar edo harakin batek infektatutako animaliak manipulatzen dituenean. Azaleko zauriak izan ohi dira bakterio patogenoaren sarbideak.

• bektore baten bidez: hainbat artropodok (euliak, kaparrak...) gaitzaren bektoreak dira. Ziztada egiterakoan garraiatzen dituzte bakterio patogenoak infektaturiko animaliengandik gizakiarengana

• inhalazioaren bidez

• kutsatutako animaliak jaterakoan (haragia ez bada aski kozinatzen janari-infekzioa gerta daiteke)

Tularemia ez da pertsonen artean kutsatzen

Gaitzaren inkubazio epea 1-14 egunetakoa da (nahiz eta kasu gehienetan 3-5 egunetakoa izan)

Tularemiaren sintomak oso lotuak daude mikrobio patogenoaren sarbidearekin (azalekoa, digestiboa, begietakoa, arnas bidekoa...)

Zauri baten bidez sartzen denean, mikrobioak tularemia ultzeroglandularra eragiten du: sarbidearen tokian ultzera bat agertu eta inguruko nodulu linfatikoak handitzen dira. Sukarra, buruko mina eta ahulezia gaitzaren beste sintoma batzuk dira.

Bakterio patogenoa inhalazioaren bidez sartzen denean pneumonia bat ager daiteke.

Sintomatologiak ez du asko laguntzen tularemiaren diagnostikoan, zantzu fisikoak (sukarra, buruko mina, ahulezia...) oso orokorrak direlako. Hemokultiboak (bakterio eragilea identifikatzeko) eta froga serologikoak (bakterioaren aurkako antigorputzak antzemateko) dira diagnostikorako gehien erabiltzen diren tresnak

Estreptomizina da aukerako antibiotikoa tularemia tratatzeko. Tetraziklina eta kloranfenikola ere erabili ohi dira.

Ikerketa ugari garatu arren, ez da oraindik txerto eraginkorrik aurkitu gaitza prebenitzeko