Angara
Angara / Tunguska Garaia Ангара́ (ru) | |
---|---|
Datu orokorrak | |
Garaiera | 75 m |
Mota | ibai |
Luzera | 1.779 km |
Geografia | |
Koordenatuak | 51°52′N 104°49′E / 51.87°N 104.82°E |
Estatu burujabe | Errusia |
Errusiako kraiak | Khabarovsk kraia |
Hidrografia | |
Ibaiadarrak | ikusi
|
Arroaren azalera | 1.039.000 km² |
Arro hidrografikoa | Yenisey basin (en) |
Ur-emaria | 4.518 m³/s |
Lakuak | Baikal |
Iturburua | Baikal |
Bokalea () | Jenisei (Strelka (en) ) |
Angara (buriateraz: Ангар, Angar; errusieraz: Ангара́) edo Tunguska Garaia[1] (errusieraz: Верхняя Тунгуска, Verkhniaïa Toungouska) hego-ekialdeko Siberiako ibaia da, Errusiako Irkutsk oblasta eta Krasnoiarsk kraia zeharkatzen dituena. Jeniseiren eskuinaldeko ibaiadarra da. 1.779 kilometroko km luze da eta 1.040.000 km²-ko arroa drainatzen du[2]. Baikal lakuan iturria duen ibai bakarra da.
Geografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Angara Baikal lakuan sortzen da, Listvianka herritik hurbil (Irkutsk oblasta). Erdialdeko Siberiako goi-ordokiaren hegoaldea zeharkatzen du eta, iparralderanzko norabidean, Irkutsk, Angarsk eta Bratsk hirietatik igarotzen da[3]. Aurrerago, mendebalderantz jotzen du eta, Ilim ibaiadarrarekin batu ondoren, Jeniseira isurtzen da Strelka hiriaren ondoan.
Ibai-laster ugari ditu eta oso egokia da energia hidroelektrikoa ekoizteko. Garrantzi handiko urtegi eta indarretxe daude[2][4]:
- Irkutskekoa, 1956an amaitua. 660 MWko potentzia du.
- Bratskekoa, 1964an amaitua, 5.504 km²ko urtegi batekin. 4.500 MWko potentzia du.
- Ust-Ilimskekoa, 1980an amaitua. 3.840 MWko potentzia du.
Hidrometria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Angararen emaria 1953-1999 bitartean neurtua izan da Tatarkan (ahoa baino 30 km lehenago)[5]. Gune horretan, drainatutako eremuak 1.040.000 km² ditu, ia arro osoa. Urteko batez besteko emaria 4.518 m³/s da; emari handiena maiatzean du (9.350 m³/s), elurra urtzearen ondorioz, eta txikiena azaroan (2.784 m³/s).
Angararen batez besteko emariak (m³/s), Tatarkan neurtuak
Datuak: 1953 eta 1999 artean
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Euskaltzaindia. Europako toponimia fisikoa. .
- ↑ a b Podkamennaya http://global.britannica.com/EBchecked/topic/24432/Angara-River[Betiko hautsitako esteka] Global.britannica.com
- ↑ Lur entziklopedietatik hartua.
- ↑ Angara Rusnet.nl
- ↑ Angara At Tatarka R-arcticnet.sr.unh.edu