1953

1953. urtea
Kronologia
Mendeak	XIX.a • XX.a • XXI.a
Hamarkadak	1930(e)koa • 1940(e)koa • 1950(e)koa • 1960(e)koa • 1970(e)koa
Urteak	1950 • 1951 • 1952 • 1953 • 1954 • 1955 • 1956
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1953 ; MCMLIII
Ab urbe condita	2706
Armeniar egutegia	1402 ; ԹՎ ՌՆԲ
Bahá'í egutegia	109 – 110
Bengaliar egutegia	1360
Berber egutegia	2903
Egutegi budista	2497
Myanmarko egutegia	1315
Bizantziar egutegia	7461 – 7462
Koptoen egutegia	1669 – 1670
Etiopiar egutegia	1945 – 1946
Hebrear egutegia	5713 – 5714
	Egutegi hinduak
Bikram Samwat	2009 – 2010
Shaka Samvat	1875 – 1876
Kali Yuga	5054 – 5055
Iraniar egutegia	1331 – 1332
Islamiar egutegia	1372 – 1373
Japoniar egutegia	Shōwa 28; (昭和28年)
Korear egutegia	4286
Thailandiar eguzki egutegia	2496
Holozeniar egutegia	11953

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

Gertaerak

Ekainaren 17a -1953ko Ekialdeko Alemaniako matxinada Alemaniako Errepublika Demokratikoko gobernuaren kontra.
Ekainaren 18a – Egiptok errepublika aldarrikatu zuen.
Uztailaren 26a – Raúl eta Fidel Castro anaiek eta 160 matxinok Moncada kuartelari eraso egin zioten, horrela Kubako Iraultza hasiz.
Urriaren 14a – 1953ko Gipuzkoako uholdeak: 27 pertsona hil ziren Gipuzkoan, uholdeen eraginez.
Azaroaren 9a – Kanbodia independizatu zen Frantziatik.
Abenduaren 4a – Bilbo-Madril ibilbidea egiten zuen Aviacoko Bristol 170 Freighter Mk21 (EC-AEG) hegazkinak Peña Cebolleran istripua izan eta 22 hildako izan zituen.

Arte eta kultura

Maiatzaren 4a – Ernest Hemingwayk Pulitzer Saria irabazi zuen "The Old Man and the Sea" lanagatik.

Zientzia eta teknologia

Kirolak

Maiatzaren 29a – Edmund Hillary alpinista zeelanda berritarrak eta Tenzing Norgay xerpa nepaldarrak burutu zuten lehendabiziko igoera munduko tontorrik altuenera, Everest mendira (8.848 m).
Uztailaren 3a – Hermann Buhl alpinista austriarrak lehendabiziko igoera egin zuen Nanga Parbatera (8.126 m).
Uztailaren 26a – Frantziako Tourra irabazi zuen Louison Bobet txirrindulari frantziarrak.

Jaiotzak

Urtarrila

Urtarrilaren 3a – Jesus Etxezarraga, bizkaitar idazlea.
Urtarrilaren 5a – Alfonso Feijoo, gipuzkoar errugbilari ohia eta Espainiako Errugbi Federazioko presidentea.
Urtarrilaren 6a – Malcolm Young, Angus Youngen anaia da eta AC/DC musika taldearen sortzailea (h. 2017).
Urtarrilaren 9a – Danny Morrison, irlandar idazle eta ekintzaile errepublikarra.
Urtarrilaren 10a – Pat Benatar, estatubatuar abeslaria.
Urtarrilaren 12a – Martha Chávez, perutar abokatua eta politikaria.
Urtarrilaren 14a – Radmila Živković, serbiar aktorea (h. 2024).
Urtarrilaren 17a – Roberto Canessa, 1972ko Uruguaiko Aireko Armadaren 571 hegaldiaren istripu eta odiseatik bizirik ateratako bat.
Urtarrilaren 17a – Ingeborg Hochmair, austriar asmatzailea, ingeniaria eta irakaslea.
Urtarrilaren 20a – Jeffrey Epstein, estatubatuar finantzari aberatsa, sexu-delituetan inplikatua egoteagatik ezaguna (h. 2019).
Urtarrilaren 21a – Paul Allen, estatubatuar enpresaria, Bill Gatesekin batera Microsoft enpresaren sortzailea (h. 2018).
Urtarrilaren 21a – Felipe Yáñez, Espainian jaiotako arabar txirrindulari ohia.
Urtarrilaren 22a – Jim Jarmusch, estatubatuar zinema zuzendari, gidoilari, aktore, produktore, muntatzaile eta musikagilea.
Urtarrilaren 22a – Mitsuo Kato, japoniar futbolari ohia.
Urtarrilaren 22a – Danièle Lamarque, lapurtar goi-funtzionarioa, frantziar ordezkaria Europako Kontu Auzitegian.
Urtarrilaren 22a – Myung-whun Txung, korear pianista eta orkestra-zuzendaria.
Urtarrilaren 24a – Moon Jae-in, Hego Koreako presidentea.
Urtarrilaren 26a – Anders Fogh Rasmussen, Danimarkako 24. lehen ministro eta NATOko 12. idazkari orokorra.
Urtarrilaren 26a – José Ramón Urquijo, bizkaitar historialaria, espainiar historia garaikidean aditua.
Urtarrilaren 26a – Lucinda Williams, estatubatuar rock, folk eta country musikako egile abeslaria.
Urtarrilaren 27a – Mazarópi, brasildar futbolari ohia eta entrenatzailea.
Urtarrilaren 27a – Enrique Martínez Heredia, espainiar txirrindulari ohia.
Urtarrilaren 29a – Jaime Albisu, bizkaitar txirrindulari ohia.
Urtarrilaren 29a – Teresa Teng, taiwandar pop abeslaria (h. 1995).

Otsaila

Otsailaren 1a- Periko Alonso, gipuzkoar futbolari eta entrenatzaile ohia.
Otsailaren 4a – Kitarō, New Age estiloko japoniar musikagilea.
Otsailaren 4a – Joanito Mitxelena, gipuzkoar bertsolaria (h. 2019).
Otsailaren 5a – Nekane Sarobe, gipuzkoar bikoizketa-aktorea.
Otsailaren 8a – Mary Steenburgen, estatubatuar aktore eta abeslaria.
Otsailaren 9a – Ciarán Hinds, irlandar aktorea.
Otsailaren 9a – Michèle Rivasi, frantziar politikaria (h. 2023).
Otsailaren 9a – Lawrence Venuti, estatubatuar itzulpengintzaren teorialari eta kritikoa.
Otsailaren 12a – Julia Guerra Lacunza, nafar idazlea (h. 2008).
Otsailaren 14a – Hans Krankl, austriar futbolari ohi eta entrenatzailea.
Otsailaren 14a – Rosa Valverde, gipuzkoar margolaria (h. 2015).
Otsailaren 16a – Roberta Williams, estatubatuar bideo-joko diseinatzaile eta idazlea.
Otsailaren 19a – Cristina Fernández, Argentinako presidentea.
Otsailaren 19a – Massimo Troisi, italiar aktore, gidoigile eta zinema zuzendaria (h. 1994).
Otsailaren 19a – Victoria Vera, espainiar aktorea.
Otsailaren 21a – William Petersen, estatubatuar aktore eta ekoizlea.
Otsailaren 25a – José María Aznar, Espainiako Gobernuko presidente ohia.
Otsailaren 25a – Koldo Martinez, nafar medikua eta Geroa Bai alderdiko politikaria.
Otsailaren 27a – Joseba Agirreazkuenaga, bizkaitar ikertzaile eta historialaria.
Otsailaren 27a – Yolande Moreau, belgikar aktorea eta zinema zuzendaria.
Otsailaren 28a – Monika Cassens, alemaniar badminton jokalari ohia.
Otsailaren 28a – Levir Culpi, brasildar futbolari ohia eta entrenatzailea.
Otsailaren 28a – Paul Krugman, estatubatuar ekonomialaria, dibulgatzailea eta kazetaria, 2008ko Ekonomiako Nobel Saria.

Martxoa

Martxoaren 1a – Carlos Queiroz, portugaldar futbolari ohia eta entrenatzailea.
Martxoaren 1a – M. K. Stalin, indiar politikaria.
Martxoaren 3a - Maria Tena, espainiar idazlea, kultura kudeatzailea eta funtzionarioa.
Martxoaren 3a – Zico, brasildar futbolari ohia eta entrenatzailea.
Martxoaren 4a – Agustí Villaronga, espainiar zinema zuzendari, aktore eta gidoigilea (h. 2023).
Martxoaren 6a – Carolyn Porco, estatubatuar astronomoa, planeta-zientzialaria.
Martxoaren 7a – Jean-Dominique Senard, automobilaren industria alorreko frantziar enpresaburua.
Martxoaren 10a – Paul Haggis, kanadar zinema gidoigilea eta zuzendaria.
Martxoaren 11 – Fernando López Castillo, arabar zinema ekoizle eta dokumentalgilea.
Martxoaren 13a – Julia Otxoa, gipuzkoar idazlea.
Martxoaren 13a – Estrela Novais, portugaldar aktorea (h. 2024).
Martxoaren 15a – Clementina Díez de Baldeón, irakaslea, arte historialaria eta politikaria.
Martxoaren 15a – Kumba Ialá, Ginea-Bissauko 3. presidentea (h. 2014).
Martxoaren 16a – Yoshiharu Horii, japoniar futbolari ohia eta entrenatzailea.
Martxoaren 16a – Isabelle Huppert, frantziar antzezlea.
Martxoaren 16a – Xabier Jose Loidi, bizkaitar ikertzaile, botanikari, pteridologo eta EHUko irakaslea.
Martxoaren 16a – Richard Stallman, estatubatuar programatzailea, software librearen mugimenduaren sustatzailea eta Free Software Foundationen sortzailea.
Martxoaren 20a – Andoni Murua, bizkaitar futbolari ohia.
Martxoaren 23a – Chaka Khan, estatubatuar musikari, abeslari eta konpositorea.
Martxoaren 24a – Sergei Starostin, errusiar akademikari eta hizkuntzalaria (h. 2005).
Martxoaren 26a – Elaine Chao, Estatu Batuetako Garraioko idazkaria.
Martxoaren 28a – Isa Guerra García, kanariar poeta.
Martxoaren 28a – Melchior Ndadaye, Burundiko presidentea (h. 1993).

Apirila

Apirilaren 1a – Joxe Fermin Argiñarena, nafar bertsolaria.
Apirilaren 1a – Pavol Biroš, eslovakiar futbolaria (h. 2020).
Apirilaren 1a – Alberto Zaccheroni, italiar futbolari ohi eta entrenatzailea.
Apirilaren 5a – Gerry Kelly, irlandar errepublikar politikaria.
Apirilaren 6a – Jose Maria Asua, EHUko Ingeniaritza Kimikoko katedraduna eta POLYMAT Institutuko zuzendaria.
Apirilaren 7a - Rexu Mazusta Astibia, rankismoaren garaiko langile borrokalaria eta Errenteriako mugimendu asanblearioko partaidea.
Apirilaren 7a – Pedro Sanchez de Muniain, nafar ingeniari agronomo eta politikaria, UAGN erakundearen presidentea.
Apirilaren 8a – Pedro María Uribe-Etxebarria, arabar botanikaria (h. 2013).
Apirilaren 10a – Filipe Bidart, Iparretarrak (IK) talde armatuko sortzaile eta buruzagi ohia.
Apirilaren 11 – Guy Verhofstadt, Belgikako lehen ministro ohia.
Apirilaren 11 – Andrew John Wiles, britainiar matematikaria.
Apirilaren 12a – Alex Angulo, bizkaitar aktorea (h. 2014).
Apirilaren 12a – Tanino Liberatore, italiar komikigilea eta ilustratzailea.
Apirilaren 14a – Joxerra Garzia, euskal idazlea, kazetaria eta EHUko irakaslea.
Apirilaren 14a – José Mari Manzanares, espainiar zezenketaria (h. 2014).
Apirilaren 15a – Pedro Larrinaga, bizkaitar txirrindulari ohia.
Apirilaren 17a – Miguel Giubergia, argentinar abokatu eta politikaria (h. 2020).
Apirilaren 17a – Itziar Eguren bizkaitar erizaina eta txistularia.
Apirilaren 18a – Maria Angelina Dique Enoque, mozambiketar irakasle eta politikaria.
Apirilaren 18a – Rick Moranis, kanadar aktorea, umorista eta bizkoiztailea.
Apirilaren 22a – Beatriz Pichi Malen, maputxe jatorriko argentinar abeslaria.
Apirilaren 26a – Leonardo Dantés, espainiar abeslaria.
Apirilaren 26a – Arved Fuchs, poloen esploratzaile eta idazle alemaniarra.
Apirilaren 28a – Roberto Bolaño, txiletar idazle eta poeta (h. 2003).
Apirilaren 28a – Kim Gordon, estatubatuar abeslaria, gitarrista, baxu-jotzailea eta idazlea, Sonic Youtheko kide sortzailea.
Apirilaren 28a – Margarita Uria, bizkaitar abokatu eta politikari jeltzalea.
Apirilaren 29a – Jan A. P. Kaczmarek, poloniar soinu-banden musikagilea (h. 2024).

Maiatza

Maiatzaren 1a – Josetxo Azkona, euskal idazlea.
Maiatzaren 2a – Salvador Vidal, valentziar bikoizketa aktorea.
Maiatzaren 6a – Tony Blair, Erresuma Batuko lehen ministroa.
Maiatzaren 6a – Josep Maria Gay de Liébana, kataluniar ekonomialaria, dibulgatzailea eta kirol arloko ekonomia aholkularia (h. 2021).
Maiatzaren 8a – Iñaki Ruiz de Egino, gipuzkoar margolari eta eskultorea.
Maiatzaren 9a – Niko Etxart, zuberotar musikaria.
Maiatzaren 11 – Carmen Llera, nafar eleberrigilea eta PSNko gazteriaren bozeramailea.
Maiatzaren 11 – Kiti Mánver, espainiar aktorea.
Maiatzaren 11 – Gordana Siljanovska-Davkova, Ipar Mazedoniako presidentea.
Maiatzaren 12a – Santiago Echandi, nafar poeta eta historialaria.
Maiatzaren 14a – Wim Mertens, flandriar musikagilea, piano-jotzailea eta abeslaria.
Maiatzaren 14a – Norodom Sihamoni, Kanbodiako erregea.
Maiatzaren 15a – Mike Oldfield, britainiar musikari eta musikagilea.
Maiatzaren 16a – Pierce Brosnan, irlandar aktorea.
Maiatzaren 16a – Kitanoumi Toshimitsu, japoniar sumolaria, yokozuna gisa txapelketa gehien jokatu dituena (h. 2015).
Maiatzaren 19a – Didier Mundutegi, lapurtar marinela eta bela-estropadalaria.
Maiatzaren 20a – Xabier Soubelet, lapurtar margolaria, kantaria eta euskal idazlea.
Maiatzaren 21a – Javier Monzón Rome, PSNko nafar politikaria.
Maiatzaren 21a – Luis Maria Prada, gipuzkoar saskibaloi jokalari ohia.
Maiatzaren 22a – Paul Mariner, ingeles futbolari eta entrenatzailea (h. 2021).
Maiatzaren 22a – Andy Nisbet, eskoziar mendizalea, arroka eta izotzetan eskalatzeko teknika mistoen aitzindaritzat hartua (h. 2019).
Maiatzaren 23a – Agathe Uwilingiyimana, Ruandako lehen ministroa (h. 1994).
Maiatzaren 24a – Alfred Molina, ingeles aktorea.
Maiatzaren 24a – Ramón Tejela, nafar aktorea (h. 2013).
Maiatzaren 25a – Eve Ensler, estatubatuar antzerkigile, antzezle, feminista eta aktibista.
Maiatzaren 25a – Gaetano Scirea, italiar futbolaria (h. 1989).
Maiatzaren 29a – Danny Elfman, estatubatuar zinema eta telebista musikagilea.
Maiatzaren 30a – Colm Meaney, irlandar aktorea.

Ekaina

Ekainaren 3a – Aleksandr Suvorov, errusiar-sobietar psikologo eta irakaslea (h. 2024).
Ekainaren 4a – Mitsuo Watanabe, japoniar futbolari ohia.
Ekainaren 7a – Johnny Clegg, hegoafrikar musikari eta antropologoa (h. 2019).
Ekainaren 8a – Ivo Sanader, Kroaziako lehen ministroa.
Ekainaren 10a – Fernando Domínguez, nafar mediku eta politikaria, Nafarroako Gobernuko Osasun sailburua.
Ekainaren 10a – César Mallorquí, kataluniar kazetari, irratiko gidoilari, publizitateko sortzaile eta idazlea.
Ekainaren 10a – Andrés Trapiello, espainiar eleberrigile, poeta, saiakera-idazle eta argitaratzailea.
Ekainaren 11 – José Bové, frantziar nekazaria, politikaria, sindikalista eta globalizazio alternatiboaren aldeko ekintzailea.
Ekainaren 11 – Ismael Lejarreta, bizkaitar txirrindulari ohia.
Ekainaren 13a – Tim Allen, estatubatuar aktore eta umorista.
Ekainaren 15a – Xi Jinping, Txinako Alderdi Komunistako buruzagia.
Ekainaren 16a – Daniel Cohen, frantziar ekonomialaria (h. 2023).
Ekainaren 18a – Ron Stallworth, estatubatuar polizia ofizial erretiratua da. Ku Klux Klan-en infiltratuta sartu zena.
Ekainaren 18a – Vladislav Terziul, ukrainar alpinista (h. 2004).
Ekainaren 19a – Gema Sistiaga Agirregomezkorta, gipuzkoar euskaltzalea, andereñoa, trikitilaria eta nabigatzailea.
Ekainaren 21a – Benazir Bhutto, Pakistango lehen ministroa (h. 2007).
Ekainaren 21a – Koldo Izagirre, gipuzkoar idazlea, euskal idazle oparo, goraipatu eta berritzaileenetako bat.
Ekainaren 22a – Jean Damascène Bimenyimana, ruandar apezpiku katolikoa (h. 2018).
Ekainaren 22a – Cyndi Lauper, estatubatuar abeslaria, konposatzailea eta aktorea.
Ekainaren 23a – Armen Sarkissian, Armeniako presidentea.
Ekainaren 24a – Fátima Langa, mozambiketar idazle, poeta eta kazetaria (h. 2017).
Ekainaren 24a – William E. Moerner, estatubatuar fisikari-kimikaria, 2014ko Kimikako Nobel Saria.
Ekainaren 24a – Mar Villaespesa, espainiar filologoa, historialaria, arte-kritikaria eta erakusketa-komisarioa.
Ekainaren 26a – Iñigo Iruin, gipuzkoar ezker abertzaleko politikari eta abokatua.
Ekainaren 29a – Roberta Carreri, italiar antzerki-aktorea.

Uztaila

Uztailaren 1a – Jon Ander Ganboa, bizkaitar legelaria, Euskadiko Futbol Federakundeko idazkari nagusi ohia.
Uztailaren 1a – Jadranka Kosor, Kroaziako lehen ministroa.
Uztailaren 3a – Nidia Morrell, argentinar astronomoa.
Uztailaren 6a – Reneta Indzhova, Bulgariako lehen ministroa.
Uztailaren 7a – Jean Mixel Bedaxagar, zuberoar abeslari eta musikaria.
Uztailaren 11 – Leon Spinks, estatubatuar boxeolaria (h. 2021).
Uztailaren 14a – Patxi Intxaurrandieta Aizpurua, gipuzkoar musikologoa eta irakaslea.
Uztailaren 15a – Jean-Bertrand Aristide, Haitiko presidentea.
Uztailaren 15a – Natașa Raab, errumaniar aktorea (h. 2023).
Uztailaren 19a – René Houseman, argentinar futbolaria (h. 2018).
Uztailaren 19a – Howard Schulz, estatubatuar enpresaria.
Uztailaren 20a – Margarida Aritzeta i Abad, kataluniar idazlea da eta literatura eta literatura konparatuaren teoriaren irakaslea.
Uztailaren 21a – Enrique Basauri, bizkaitar futbolari ohia.
Uztailaren 21a – David Ervine, Ipar Irlandako politikaria (h. 2007).
Uztailaren 22a – Jose Maria Amorrortu, bizkaitar futbolari ohi eta entrenatzailea.
Uztailaren 22a – Ellen Bernstein, estatubatuar errabino eta ekologista (h. 2024).
Uztailaren 23a – Ana Botella, espainiar politikaria, Madrilgo alkate ohia.
Uztailaren 23a – María Pazos, espainiar matematikaria, ikertzailea eta aktibista feminista.
Uztailaren 23a – Najib Razak, Malaysiako lehen ministroa.
Uztailaren 24a – Santi Idigoras, Oñatiko Bikingoa, gipuzkoar futbolari ohia.
Uztailaren 29a – Dominique Bona, frantziar idazlea.
Uztailaren 30a – Iñaki Aurrekoetxea Aurre, bizkaitar arkitektoa.
Uztailaren 31 – Iñaki Nuñez, arabar zinema zuzendaria, gidoigilea eta ekoizlea.

Abuztua

Abuztuaren 2a – Peter-Michael Kolbe, alemaniar arraunlaria (h. 2023).
Abuztuaren 3a – Ian Bairnson, eskoziar musikaria, The Alan Parsons Project taldeko kidea (h. 2023).
Abuztuaren 4a – Henk Lubberding, herbeheretar txirrindularia.
Abuztuaren 4a – Antonio Tajani, Europako Legebiltzarreko presidente ohia.
Abuztuaren 4a – Hiroyuki Usui, japoniar futbolari ohia.
Abuztuaren 7a – María Pantoja Sánchez, camarada Doris, perutar soziologoa eta iraultzailea, Sendero Luminosoko kidea.
Abuztuaren 7a – Fernando Roscubas, bizkaian errotutako margolaria.
Abuztuaren 7a – Vicente Roscubas, bizkaian errotutako margolaria.
Abuztuaren 7a – Vera Holtz, brasildar aktore eta antzerki zuzendaria.
Abuztuaren 8a – Nigel Mansell, 1 Formulako britainiar pilotu ohia.
Abuztuaren 9a – Seve Calleja, bizkaitar idazlea.
Abuztuaren 9a – Sandra Pierantozzi, Palauko presidenteordea.
Abuztuaren 9a – Jean Tirole, frantziar ekonomialaria, ekonometrian aditua, 2014ko Ekonomiako Nobel Saria.
Abuztuaren 10a – Jacques Valat, frantziar argazkilaria.
Abuztuaren 11 – Hulk Hogan, estatubatuar aktore eta borrokalaria.
Abuztuaren 12a – Carlos Mesa, Boliviako presidente ohia.
Abuztuaren 13a – Kristalina Georgieva, bulgariar ekonomialaria, Nazioarteko Diru Funtseko Zuzendari Orokorra.
Abuztuaren 13a – Carmen Posadas, uruguaitar-espainiar idazlea.
Abuztuaren 15a – José de la Hoz Lainz, kantabriar politikaria.
Abuztuaren 15a – Carol Thatcher, britainiar idazle eta kazetaria, Margaret Thatcherren alaba.
Abuztuaren 16a – Stuart Baxter, ingeles futbolari ohia eta entrenatzailea.
Abuztuaren 16a – Ana Urkijo, bizkaitar abokatu eta Athletic Clubeko presidente ohia.
Abuztuaren 17a – Joakin Gorrotxategi, euskararen historian espezializatutako gipuzkoar euskalaria.
Abuztuaren 17a – Harumi Kori, japoniar futbolari ohia eta entrenatzailea.
Abuztuaren 17a – Herta Müller, errumaniar idazlea, 2009ko Literaturako Nobel Saria.
Abuztuaren 19a – Nanni Moretti, italiar zinema-zuzendari, gidoilari eta antzezlea.
Abuztuaren 22a – Kevin O'Neill, ingeles marrazkilari eta komikigilea (h. 2022).
Abuztuaren 25a – Maurizio Malvestiti, italiar apezpikua.
Abuztuaren 26a – Edward Lowassa, Tanzaniako lehen ministroa (h. 2024).
Abuztuaren 30a – Maria Luisa Carcedo, PSOEko espainiar politikaria.
Abuztuaren 30a – Robert Parish, The Chief ("Buruzagia"), NBAko estatubatuar saskibaloi jokalari ohia.

Iraila

Irailaren 1a – Juncal Ballestín, arabar margolari eta irarlea (h. 2015).
Irailaren 2a – Ahmad Shah Massoud, afganistango mujahidinen buruzagia, Sobietarren aurkako gerran garrantzi handiko paperduna (h. 2001).
Irailaren 3a – Jean-Pierre Jeunet, frantziar zinema zuzendari eta gidoigilea.
Irailaren 5a – Murray Mexted, zeelandaberritar errugbilari ohia.
Irailaren 5a – Xabier Olarra, euskal idazlea eta itzultzailea.
Irailaren 6a – Gianbattista Baronchelli, italiar txirrindulari ohia.
Irailaren 8a – Margo Oberg, estatubatuar surflaria.
Irailaren 8a – Esther Takeuchi, estatubatuar material-zientzialaria eta ingeniari kimikoa.
Irailaren 9a – Andres Alberdi, euskal hizkuntzalari eta euskaltzaina.
Irailaren 9a – Adolfo Arejita, bizkaitar hizkuntzalari eta euskaltzaina.
Irailaren 10a – Juan Mari Bengoetxea, Bengoetxea III.a, nafar pilotari ohia.
Irailaren 10a – Benantxio Irureta, euskal mendizale nabarmena (h. 2013).
Irailaren 10a – Iñaki Txueka, gipuzkoar enpresaburu eta politikari jeltzalea.
Irailaren 11 – Juan José Crespo Galende, PCE (r)-ko eta GRAPOko bizkaitar militantea (h. 1981).
Irailaren 12a – Nan Goldin, estatubatuar argazkilaria.
Irailaren 14a – François Alfonsi, korsikar nazionalismoaren militante historikoa.
Irailaren 15a - Margie Moran, filipinar modeloa, 1973ko Miss Unibertso eta Bakearen aldeko ekintzailea.
Irailaren 18a – Caoimhghín Ó Caoláin, irlandar politikari ohia.
Irailaren 18a – Toyohito Mochizuki, japoniar futbolari ohia.
Irailaren 20a – Angel Celada, arabar bateria-jotzailea.
Irailaren 22a – Ségolène Royal, frantziar politikaria.
Irailaren 23a – Dessie Ellis, Sinn Féingo irlandar politikaria.
Irailaren 23a – Antonio Pérez Prados, nafar ikerlaria eta irakaslea, Nafarroako Unibertsitate Publikoko errektorea.
Irailaren 26a – Xabier Azkargorta, gipuzkoar futbolari ohia, entrenatzailea eta futbol esataria.
Irailaren 26a – Dolores Keane, irlandar folk abeslaria.
Irailaren 26a – Joan Tardà, ERCko kataluniar politikaria.
Irailaren 28a – Otmar Hasler, Liechtensteingo lehen ministro ohia.

Urria

Urriaren 1a – Grete Waitz, norvegiar atleta, bederatzi aldiz New Yorkeko maratoiaren irabazle (h. 2011).
Urriaren 3a – Aurelia Arkotxa, baxenafar idazlea eta euskaltzain osoa.
Urriaren 4a – Josep Cuní, kataluniar kazetari, telebista aurkezle eta irrati esataria.
Urriaren 4a – Elisabetta Viviani, italiar abeslari eta aktorea.
Urriaren 7a – Tico Torres, estatubatuar bateria-jolea, Bon Jovi taldeko kidea.
Urriaren 8a – Julia Navarro, espainiar eleberrigile eta kazetaria.
Urriaren 8a – María José Vidorreta, UPNko errioxar-nafar politikaria.
Urriaren 9a – Pilar García Negro, galiziar politikari, idazle, soziolinguista eta irakaslea.
Urriaren 9a – Tony Shalhoub, libanoar jatorriko estatubatuar aktorea.
Urriaren 10a – Midge Ure, eskoziar musikari, kantu-idazle eta musika ekoizlea.
Urriaren 11 – David Morse, estatubatuar aktorea.
Urriaren 15a - Tere Guenetxea, gipuzkoar artista, zeramikaria eta eskultorea.
Urriaren 16a – Paulo Roberto Falcão, brasildar futbolari ohi eta entrenatzailea.
Urriaren 21a – Jose Ignazio Ansorena, Mirri, gipuzkoar txistulari eta pailazoa.
Urriaren 25a – Douglas Diamond, estatubatuar ekonomialaria, 2022ko Ekonomiako Nobel Saria.
Urriaren 26a – Aurlus Mabélé, Soukousaren Erregea, kongoar abeslari eta konpositorea (h. 2020).
Urriaren 31 – José Alberto Costa, portugaldar futbolari ohia.
Urriaren 31 – Carlos Páez Rodríguez, 1972ko Uruguaiko Aireko Armadaren 571 hegaldiaren istripu eta odiseatik bizirik ateratako bat.

Azaroa

Azaroaren 1a – Christian Belaskain, lapurtar errugbilaria (h. 2004).
Azaroaren 3a – Kate Capshaw, estatubatuar aktorea.
Azaroaren 8a – Edorta Jimenez, bizkaitar idazlea.
Azaroaren 13a – Andrés Manuel López Obrador, Mexikoko presidentea.
Azaroaren 14a – Dominique de Villepin, Frantziako Lehen Ministro ohia.
Azaroaren 15a – Christine Etchevers, lapurtar margolaria.
Azaroaren 15a – Jean-Michel Galant, baxenafar politikaria, Azkarateko alkatea.
Azaroaren 15a – Toshio Takabayashi, japoniar futbolari ohia.
Azaroaren 18a – Alan Moore, ingeles idazle eta komiki gidoigilea.
Azaroaren 19a – Francisco Mujika Garmendia, Artapalo, gipuzkoar ETAkide historikoa.
Azaroaren 21a – Daniel Sanchez, frantziar futbolari ohia eta entrenatzailea.
Azaroaren 24a – Sylvie Kinigi, Burundiko presidentea.
Azaroaren 25a – Manuel Hidalgo, nafar kazetari eta idazlea.
Azaroaren 27a – Jon Imanol Azua, bizkaitar politikari ohi eta enpresaburua.
Azaroaren 27a – Steve Bannon, estatubatuar eskuin muturreko hedabideetako enpresaburua, estratega eta politika arloko pertsonaia.

Abendua

Abenduaren 1a – Victor Ambros, estatubatuar biologoa, 2024ko Medikuntzako Nobel Saria.
Abenduaren 1a – Antoine de Caunes, frantziar aktore, zuzendari eta telebista-aurkezlea.
Abenduaren 3a – Robert Guédiguian, frantziar aktore eta zinemagilea.
Abenduaren 3a – Ágata Lys, espainiar aktorea (h. 2021).
Abenduaren 6a – Andolin Eguzkitza, bizkaitar idazlea, irakaslea eta euskaltzaina (h. 2004).
Abenduaren 6a – Masami Kurumada, japoniar mangaka.
Abenduaren 8a – Kim Basinger, estatubatuar aktorea.
Abenduaren 8a – Sabino Ormazabal, militante ekologista eta antimilitarista, indarkeria-ez aktiboaren bultzatzailea.
Abenduaren 9a – John Malkovich, estatubatuar aktorea, ekoizlea, zinema-zuzendaria eta moda-diseinatzailea.
Abenduaren 10a – Diane Schuur, estatubatuar abeslaria eta piano-jolea.
Abenduaren 13a – Ben Bernanke, estatubatuar ekonomialaria, 2022ko Ekonomiako Nobel Saria.
Abenduaren 16a – Ada Mello, brasildar gizarte-langile eta politikaria (h. 2023).
Abenduaren 17a – Bill Pullman, estatubatuar aktorea.
Abenduaren 18a – David Chipperfield, ingeles arkitektoa.
Abenduaren 21a – Betty Wright, estatubatuar soul eta R&B abeslaria (h. 2020).
Abenduaren 22a – Eiji Ueda, japoniar futbolari ohia.
Abenduaren 26a – Leonel Fernández, Dominikar Errepublikako presidentea.
Abenduaren 26a – Toomas Hendrik Ilves, Estoniako 4. presidentea.
Abenduaren 28a – Miguel Angulo, lapurtar mendizale, idazle, kartografo, argazkilari, diseinatzaile eta irakaslea.
Abenduaren 28a – Richard Clayderman, frantziar piano-jotzailea.
Abenduaren 29a – Thomas Bach, alemaniar eskrimalari ohi eta kirol-zuzendaria, Nazioarteko Batzorde Olinpikoko lehendakaria.
Abenduaren 29a – Stanley Williams, 1969an Los Angelesen sustraitutako Crips kale bandaren liderra (h. 2005).
Abenduaren 30a – Meredith Vieira, estatubatuar kazetari eta telebista aurkezlea.
Abenduaren 31 – Jane Badler, estatubatuar aktore eta abeslaria.

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

Agustín Azkarate, bizkaitar arkeologoa.
Alberto Rementeria, bizkaitar margolaria.
Begoña Muruaga Laca, bizkaitar filologoa, irakaslea, euskara eta kultura-teknikaria eta feminista.
Elena Barrena, gipuzkoar historialaria eta irakaslea.
Elixabete Garmendia, gipuzkoar kazetaria, emakume aitzindaria euskarazko kazetaritzan.
Emilio Majuelo, nafar historialaria, batez ere XX. mendeko Euskal Herria ikertu duena.
Felix Maraña, gipuzkoar idazle eta kazetaria.
Gotzon Aleman, euskal idazlea (h. 1978).
Ignacio Aranguren, nafar antzerki zuzendaria eta irakaslea.
Iñaki Gorostiza, bizkaitar pilotari ohia.
Iñaki Iñurrieta, gipuzkoar idazlea eta itzultzailea.
Iñaki Lasagabaster, arabar irakaslea, EHUko Administrazio Zuzenbideko katedraduna.
Iñigo Botas, arabar zinema-zuzendari eta gidoilaria (h. 2013).
Isabelle Ajuriagerra, Euskal Herriko ikertzaile eta kultura-eragilea.
Jokin Perez, gipuzkoar ETAkidea (h. 1978).
Jose Antonio Agote, mediku traumatologo euskalduna (h. 1999).
Jose Maria Gorroño, bizkaitar politikaria, Gernikako alkatea.
Joxemari Azurmendi, gipuzkoar irakasle, idazle eta itzultzailea.
Josu Baez Mujika, gipuzkoar idazle eta poeta (h. 2022).
Karmele Antxustegi, bizkaitar politikaria.
Manu Ertzilla, bizkaitar idazlea.
Manuel Martorell, nafar kazetari eta historialaria.
Maria Antonia Ozcáriz, bizkaitar politikaria.
María Belmonte Barrenechea, bizkaitar idazlea, itzultzailea eta ikertzailea.
Maria Pilar Zuriarrain, gipuzkoar txistularia, Euskal Herriko Txistulari Elkartearen zilarrezko domina jaso duen lehen emakumea.
Miguel González San Martín, bizkaitar idazlea.
Mikel Essery, euskal irakasle eta bidaiaria (h. 2007).
Mikel Salegi Urbieta, Guardia Zibilak kontrol batean tiroz eraildako gipuzkoar gaztea (h. 1974).
Mirentxu Purroy, nafar kazetari eta zinema zuzendaria.
Nekane San Migel, gipuzkoar magistratua.
Pierre Zabalo, baxenafar idazle, irakasle eta ikertzailea.
René Harluxet, baxenafar informatika-ingeniaria, euskarazko informatikan aitzindaria.
Tomas San Miguel, arabar musikaria, musika tradizionala osagai garaikideekin uztartzen dituena.
Roberto Zarrabeitia, bizkaitar argazkilari eta kazetaria.
Sonia Gaztanbide, bizkaitar medikua eta EHUko irakaslea.
Carme Alvariño, galiziar historialaria (h. 2017).
César Lombera, galiziar eskultorea.
Ely Ould Mohamed Vall, Mauritaniako estatuburua (h. 2017).
Josu Landa, euskal jatorriko venezuelar-mexikar idazle eta filosofoa.
Javier García García, espainiar arkitektoa.
Jimmy MacCarthy, irlandar kantautorea.
Kristin Ross, literatura konparatuko estatubatuar irakaslea.
Maria Rantho, hegoafrikar politikari eta aktibista (h. 2002).
Virgelina Chará, giza eskubideen aldeko aktibista kolonbiarra.
Zainap Gaxaieva, txetxeniar kazetari eta giza eskubideen aldeko ekintzailea.

Heriotzak

Urtarrila

Urtarrilaren 1a – Hank Williams, estatubatuar kantautorea, Country musikako ikur eta XX. mendeko musikari eraginkorrenetakotzat joa (j. 1923).
Urtarrilaren 8a – Eustakio Etxauri Martínez, nafar kazetari kontserbadore, filologo klasiko eta irakaslea (j. 1873).
Urtarrilaren 16a – Santiago Cunchillos Manterola, nafar legegizona eta itzultzailea (j. 1882).
Urtarrilaren 28a – James Scullin, Australiako 9. lehen ministroa (j. 1876).
Urtarrilaren 29a - Manuela Barreiro, galiziar farmazialaria, Santiago de Compostelako Unibertsitatean lizentziatu zen lehen emakumea (j. 1877).

Otsaila

Otsailaren 3a – Sophia Hayden Bennett, txiletar jatorriko estatubatuar arkitektoa, Massachusettseko Teknologia Institutuan graduatu zen lehenengo emakumea (j. 1868).
Otsailaren 3a – Fabián Velasco, euskal atleta (j. 1902).
Otsailaren 20a – Francesco Saverio Nitti, Italiako lehen ministroa (j. 1868).
Otsailaren 23a – Jesus Gartzia Leoz, nafar musikagilea (j. 1904).
Otsailaren 24 – Gerd von Rundstedt, nazien Wehrmachteko mariskal alemaniarra (j. 1875).
Otsailaren 24a – Sergei Vinogradski, mikrobiologian nabarmendutako errusiar zientzialaria (j. 1856).

Martxoa

Martxoaren 3a – Josef Fischer, alemaniar txirrindularia (j. 1865).
Martxoaren 5a – Sergei Prokofiev, errusiar musikagilea, orkestra zuzendaria eta pianista (j. 1891).
Martxoaren 5a – Josef Stalin, sobietar politikaria, SESBeko bigarren buruzagi gorena (j. 1878).
Martxoaren 14a – Klement Gottwald, Txekoslovakiako presidentea (j. 1896).
Martxoaren 17a – Frank Griffin, zinema mutuaren garaiko estatubatuar zinema zuzendaria, gidoigilea eta aktorea (j. 1886).
Martxoaren 23a – Raoul Dufy, frantziar margolaria (j. 1877).
Martxoaren 23a – Alice Prin, Montparnasseko Kiki, frantziar modelo, gaueko-klubeko abeslari, aktore eta margolaria (j. 1901).
Martxoaren 24a – Maria Teckekoa, Erresuma Batuko erregina ezkontidea eta Indiako Enperatriz ezkontidea (j. 1867).
Martxoaren 27a – Jose Maritorena, nafar bertsolaria (j. 1882).
Martxoaren 28a – Valentine de Saint-Point, frantziar artista eta idazlea (j. 1875).
Martxoaren 28a – Jim Thorpe, estatubatuar kirolaria (j. 1887).

Apirila

Apirilaren 2a – Hugo Sperrle, alemaniar militarra (j. 1885).
Apirilaren 4a – Karlos II.a Errumaniakoa, Errumaniako erregea (j. 1893).
Apirilaren 9a – Hans Reichenbach, alemaniar filosofoa (j. 1891).
Apirilaren 9a – Stanisław Wojciechowski, Poloniako presidentea (j. 1869).
Apirilaren 14a – Luisa Karlota Saxonia-Altenburgekoa, Saxonia-Altenburgeko printzesa eta Anhalteko dukesa ezkontidea (j. 1873).
Apirilaren 22a – Armin Otto Leuschner, estatubatuar astronomoa (j. 1868).
Apirilaren 29a – Moise Kisling, frantziar margolari eta marrazkilaria (j. 1891).

Maiatza

Maiatzaren 16a – Django Reinhardt, belgikar jazz-gitarrista eta musikagilea, Europako jazz bakarlari ospetsuenetakoa (j. 1910).
Maiatzaren 20a – German Landazabal, arabar musikagilea (j. 1884).
Maiatzaren 26a – Marie-Charlotte Dupouy, Maria Teresa, lapurtar moja, beneragarri izendatua (j. 1873).
Maiatzaren 29a – Morgan Russell, estatubatuar margolaria (j. 1886).
Maiatzaren 31 – François Dussaud, suitzar zientzialaria (j. 1870).
Maiatzaren 31 – Vladimir Tatlin, sobietar eskultore eta margolari konstruktibista (j. 1885).

Ekaina

Ekainaren 3a – Florence Price, estatubatuar konpositore klasikoa, piano-jotzailea, organo-jolea eta musika-irakaslea (j. 1887).
Ekainaren 5a – Bill Tilden, Big Bill, estatubatuar tenislaria (j. 1893).
Ekainaren 5a – Moelona, galestar eleberrigile eta itzultzailea (j. 1877).
Ekainaren 9a – Ugo Betti, italiar antzerkigilea (j. 1892).
Ekainaren 12a – Juan Usabiaga, gipuzkoar politikari eta ingeniaria (j. 1879).
Ekainaren 16a – Fernando Barrón, arabar militarra (j. 1892).
Ekainaren 23a – Albert Gleizes, frantziar margolari, artearen teorialari eta filosofoa (j. 1881).
Ekainaren 27a – Mary Anderson, estatubatuar etxebizitza sustatzaile, mahastizain eta baserritarra, haizetako-garbigailuaren sortzailea (j. 1866).
Ekainaren 30a – Elsa Beskow, haurrentzako liburuen idazle eta ilustratzaile suediarra (j. 1874).
Ekainaren 30a – Vsevolod Pudovkin, sobietar antzerki eta zinema zuzendaria (j. 1893).

Uztaila

Uztailaren 1a – Mariano Ruiz-Funes, espainiar legelari eta politikaria (j. 1889).
Uztailaren 5a – Manuel Sodupe, Gelatxo I, gipuzkoar trikitilari soinu-jotzailea (j. 1888).
Uztailaren 6a – Julia de Burgos, Puerto Ricoko idazle eta feminista, uhartearen independentziaren eta giza eskubideen aldekoa (j. 1914).
Uztailaren 9a – Annie Kenney, ingeles sufragista (j. 1879).
Uztailaren 14a – Richard von Mises, austrohungariar jatorriko estatubatuar ingeniaria (j. 1883).
Uztailaren 16a – Hilaire Belloc, frantziar jatorriko ingeles idazle, historialari eta politikaria (j. 1870).
Uztailaren 20a – Dumarsais Estimé, Haitiko presidentea (j. 1900).
Uztailaren 26a – Nikolaos Plastiras, Greziako lehen ministroa (j. 1883).

Abuztua

Abuztuaren 15a – Ludwig Prandtl, alemaniar fisikaria (j. 1875).
Abuztuaren 20a – Errose Bustintza, euskal idazlea, abertzalea eta euskaltzalea (j. 1899).
Abuztuaren 21a – Ignacio Artamendi, Artamendi II.a, bizkaitar pilotaria (j. 1900).
Abuztuaren 24a – Willy Adolf Theodor Ramme, alemaniar entomologoa (j. 1887).

Iraila

Irailaren 15a – Isaías Medina Angarita, Venezuelako presidentea (j. 1897).
Irailaren 15a – Erich Mendelsohn, alemaniar arkitektoa (j. 1887).
Irailaren 27a – Hans Fritzsche, alemaniar kazetari eta politikaria nazia (j. 1900).
Irailaren 28a – Edwin Hubble, estatubatuar astronomoa (j. 1889).
Irailaren 29a – Ernst Reuter, alemaniar politikaria (j. 1889).
Irailaren 30a – Lewis Fry Richardson, ingeles fisikaria (j. 1881).

Urria

Urriaren 3a – Florence Rena Sabin, estatubatuar medikua, emakume aitzindaria zientzia arloan (j. 1871).
Urriaren 6a – Vera Mukhina, sobietar eskultorea (j. 1889).
Urriaren 8a – Kathleen Ferrier, britainiar kontralto abeslaria (j. 1912).
Urriaren 12a – Hjalmar Hammarskjöld, Suediako lehen ministroa (j. 1862).
Urriaren 15a – Ricardo Bastida, arkitekto bilbotarra (j. 1879).
Urriaren 25a – Holger Pedersen, daniar hizkuntzalaria (j. 1867).
Urriaren 30a – Emmerich Kálmán, hungariar opereta musikagilea (j. 1882).

Azaroa

Azaroaren 8a – Ivan Bunin, errusiar idazlea, 1933ko Literaturako Nobel Saria (j. 1870).
Azaroaren 9a – Dylan Thomas, ingelesezko galestar poeta eta idazlea (j. 1914).
Azaroaren 9a – Abdulaziz ibn Saud, Saudi Arabiako erresumako lehen erregea (j. 1876).
Azaroaren 15a – Jorge de Lima, brasildar idazle, itzultzaile, margolari, politikari eta medikua (j. 1893).
Azaroaren 16a – T. F. O'Rahilly, irlandar hizkuntalaria (j. 1883).
Azaroaren 22a – Jorge Meléndez, El Salvadorko presidentea (j. 1871).
Azaroaren 27a – Eugene O'Neill, estatubatuar idazlea, 1936ko Literaturako Nobel Saria (j. 1888).
Azaroaren 30a – Francis Picabia, frantziar margolaria, diseinatzailea eta poeta (j. 1879).

Abendua

Abenduaren 2a – Snowy Baker, australiar kirolari eta aktorea (j. 1884).
Abenduaren 4a – Rafael Escudero, bizkaitar futbolaria (j. 1919).
Abenduaren 5a – Benito Barrueta, bizkaitar margolaria (j. 1873).
Abenduaren 5a – Jorge Negrete, mexikar abeslari eta aktorea, rantxera eta mariatxi musikako abeslari bikaina izateagatik oroitua (j. 1911).
Abenduaren 7a – Migel Muñoa, gipuzkoar irakaslea, gaur egungo ikastolen aitzindaria (j. 1868).
Abenduaren 11 – Serapio Huitzi Lazkano, nafar ingeniaria eta idazlea (j. 1868).
Abenduaren 14a – Marjorie Kinnan Rawlings, estatubatuar idazlea (j. 1896).
Abenduaren 19a – Ricardo Baroja, Euskal Herrian bizitako espainiar margolaria, grabatzailea eta idazlea (j. 1871).
Abenduaren 19a – Robert Andrews Millikan, estatubatuar fisikaria, 1923ko Fisikako Nobel Saria (j. 1868).
Abenduaren 23a – Lavrenti Beria, sobietar buruzagi komunista, polizia eta zerbitzu sekretuko (NKVD) zuzendaria (j. 1899).
Abenduaren 23a – Pierre Dupong, Luxenburgoko lehen ministroa (j. 1885).
Abenduaren 27a – Romualdo Galdos, gipuzkoar elizgizon eta idazlea (j. 1885).
Abenduaren 27a – Julian Tuwim, poloniar olerkaria (j. 1894).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

Ignacio Etxandi, gipuzkoar margolaria (j. 1912).
Jean Larrasket, zuberoar euskalaria (j. 1885).
Jose Soltxaga, Gerra Zibileko militar matxino nafarra (j. 1881).
Tiburtzio Beristain, euskal herritar futbolaria (j. 1904).
Jean Neuhaus, belgikar txokolategilea (j. 1877).

Nobel saridunak:

Kanpo estekak

Datuak: Q18585
Multimedia: 1953 / Q18585