Araba lingvo

Disvastiĝo de la arabaj denaskuloj tra Afriko: kiel plimulto (verda) kaj malplimulto (helverda).	La landoj kie oni uzas la araban: kiel ŝtatan lingvon (verde) kiaj kiel unu el la ŝtataj lingvoj: por plimulto (malhelblua) kaj malplimulto (helblua)

Diversaj variantoj de la araba lingvo estas uzataj kiel oficialaj ŝtataj lingvoj en pluraj landoj. Pro tio ĝi ankaŭ estas unu el la ses oficialaj lingvoj de Unuiĝintaj Nacioj.

La araba estas unu de la tutmondaj lingvoj kun plej granda nombro de parolantoj, nome ĉirkaŭ 280 milionoj kiel unua lingvo kaj 250 milionoj kiel dua lingvo. Ĝi estas la unua oficiala lingvo en Sauda Arabio, Alĝerio, Barejno, Egiptio, Unuiĝintaj Arabaj Emirlandoj, Irako, Jordanio, Kuvajto, Libano, Libio, Maroko, Maŭritanio, Omano, Palestino, Kataro, Okcidenta Saharo, Sirio, Sudano, Tunizio kaj Jemeno. Ĝi estas parolata ankaŭ en zonoj de Ĉado, Komoroj, Eritreo, Irano, Malio, Niĝero, Senegalo, Somalio, Turkio, Ĝibutio kaj aliaj landoj. Krome, kelkaj milionoj de islamanoj loĝantaj en tre variaj landoj posedas konojn de araba, pro tialoj baze religiaj (ĉar la Korano estas verkita en araba). Tiele ĝi estas ceremonia lingvo de ĉirkaŭ 1.7 mil milionoj da islamanoj.^[5][6][7]

El 1974 ĝi estas unu de la oficialaj lingvoj de Unuiĝintaj Nacioj kune kun la angla, franca, rusa, ĉina kaj hispana.^[8]

 

La araba ua'u aperas en la franca skribo kiel ou, en la angla kiel w. La araba ĝ estas skribata en la angla kiel j kaj en la franca kiel dj.

Oni akcentas, elparolas la vortojn diverse en la arabaj landoj (ekzemple la vorto por "kamelo" estas elparolata gamal en Egiptio, ĝamal en norda Afriko kaj ĵamal en Arabio). Kvankam ekzistas komuna literatura lingvo, tamen la parolata lingvo estas diversforma. En la araba lingvo oni skribas nur la konsonantojn kaj oni signas la vokalojn nur per etaj komoj (haraka) super aŭ sub la konsonantoj, sed tiuj signoj estas uzataj nur en la Korano, klasikaj tekstoj kaj gramatikaj libroj. Laŭ arabaj gramatikistoj ekzistas 9 vokaloj: mallongaj a, u, i; longaj a, u, i; finaĵajn an, un, in, kiuj povas esti simpligitraj ankaŭ en tri: nome a, u, i. Manko de precizaj o kaj e kondukas al malkongruoj kun aliaj lingvoj. Tiele Usama bin Ladin en la angla lingvo oni skribis la i-sonanton (Laden) per e, tiel la formo "Laden" disvastiĝis tramonde. Ankaŭ la manko de kelkaj okcidentaj konsonantoj kaŭzis misinterpretojn. Ankaŭ ŝanĝojn de nomo, ekzemple la helena Platono iĝas arabe "Iflatun", la latina praekox iĝis albaruq, kio kondukis al "abrikoto".

ibn, abu: ibn signifas en la araba filo, abu signifas patro. Tiel se iu (Aĥmad) havas knabon (Umar) kaj patron (Karim), li povas nomiĝi Ibn Umar aŭ Abu Karim.

La araba estas tre parenca kun aliaj ŝemidaj lingvoj, speciale kun la hebrea. Tiu parenceco konstateblas kaj en morfologi-sintakso, kaj en vortotrezoro. Krome, kelkaj teorioj asertas ke primitiva stadio de tiu lingvo estis la bazo por la formado de la antikva hebrea:

 

 

En priskriboj de la klasika araba lingvo oni grupigas vortojn laŭ la komuna trikonsonanto, laŭ la ŝemida maniero konstrui kaj uzi radikojn.

Simile al aliaj ŝemidaj lingvoj, la araba morfologio (t.e., la derivado de novaj vortoj el la bazaj radikoj) konformas al "radiko-kaj-skemo" sistemo: la vortradiko konsistas el la aro de bazaj konsonantoj (kutime estas tri, vidu artikolon trikonsonanto), de kiuj deriviĝas aliaj vortoj laŭ antaŭdifinita, nekuniga skemo. Ekzemple, la vorto por "mi skribis" estis derivata de la radiko k-t-b ('skribi') laŭ la skemo -a-a-tu ('mi -is'), kio rezultiĝas en katabtu ('mi skribis'). Ĉiuj aliaj vortoj kun la signifo 'mi -is' kutime havos la saman deriviĝon, sed kun aliaj radikaj konsonantoj, ekzemple qaraʼtu ('mi legis'), akaltu ('mi manĝis'), dhahabtu ('mi iris'), kvankam ekzistas ankaŭ esceptoj, kiel ŝaribtu ('mi trinkis'), qultu ('mi diris)', takallamtu ('mi parolis'), kie oni uzas alian skemon por derivi la pasintan tempon, sed la sufikso -tu estas ĉiam uzata.

De la simpla radiko k-t-b, oni povas derivi plurajn vortojn per apliko de diversaj skemoj:

 

Nomoj en literatura araba havas tri gramatikajn kazojn (nominativo, akuzativo, kaj genitivo [ankaŭ uzata kiam la nomo estas regata de prepozicio]); tri nombrojn (singulara, duala kaj plurala); du genrojn (maskuleno kaj femineno); kaj tri "statojn" (nedifinita, difinita, kaj konstrukta). La kazoj de singularaj nomoj (krom tiuj kiuj finas en longa ā) estas indikataj de sufiksaj mallongaj vokaloj (/-u/ por nominativo, /-a/ por akuzativo, /-i/ por genitivo).

La feminena singularo estas ofte markata pere de /-at/, kiu estas limigita al /-ah/ aŭ /-a/ antaŭ paŭzo. Pluralo estas indikata ĉu pere de finaĵoj (sonpluralo) aŭ de interna modifo (rompita pluralo). Difinitaj nomoj estas ĉiuj propraj nomoj, ĉiuj nomoj en "konstrukta stato" kaj ĉiuj nomoj kiuj havas kiel prefikson la difinitan artikolon /al-/. Nedifinitaj singularaj nomoj (krom tiuj kiuj finas en longa ā) aldonas finan /-n/ al la kaz-markaj vokaloj, kio donas /-un/, /-an/ aŭ /-in/ (kio estas referencata ankaŭ kiel nunacio aŭ rekte en la araba kiel tanŭīn).

Adjektivoj en literatura araba estas markataj de kazo, nombro, genro kaj stato, kiel por nomoj. Tamen, la pluralo de ĉiuj nehomaj nomoj estas ĉiam kombinata kun singulara feminena adjektivo, kiu havas sufikson /-ah/ aŭ /-at/.

Pronomoj en literatura araba estas markataj de persono, nombro kaj genro. Estas du variantoj, sendependaj pronomoj kaj enklitikaj. Tiuj lastaj estas ligitaj al la finaĵo de verbo, nomo aŭ prepozicio kaj indikas verbajn kaj prepoziciajn objektojn aŭ posedon de nomoj. La unua-persona singulara pronomo havas diferencan enklitikan formon uzata por verboj (/-ni/) kaj por nomoj aŭ prepozicioj (/-ī/ post konsonantoj, /-ja/ post vokaloj).

Nomoj, verboj, pronomoj kaj adjektivoj kongruas unu kun aliaj en ĉiuj rilatoj. Tamen, ne-homaj pluralaj nomoj estas gramatike konsiderataj feminenaj singularaj. Krome, verbo en verb-komenca frazo estas markata kiel singulara senkonsidere al sia semantika nombro kiam la subjekto de la verbo estas eksplicite menciata kiel nomo. Numeraloj inter tri kaj dek montras "ĥiasman" kongruon, en tio ke la gramatike maskulenaj numeraloj havas feminenan markilon kaj inverse.

  Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Arabaj dialektoj.

 

Parola araba estas la super-termino por ĉiuj parolataj dialektoj de la araba kiuj estas uzataj en t.n. 'Araba mondo', kaj kiuj draste malsamiĝas de la skriba lingvo. La ĉefa klasifiko de la dialektoj estas tiuj, kiuj estas parolataj ene de la Araba duoninsulo kaj ekster ĝi. Krome aparte staras la pli konservativaj arabaj dialektoj de Beduenoj. Ĉiuj variantoj de la araba parolataj ekster la duoninsulo (kaj kiuj konsistigas la grandan parton de la parolantaro) havas multajn komunajn trajtojn, kiuj ne ekzistas en la klasika araba lingvo. Pro tio lingvistoj opinias, ke la prestiĝa dialekto "koine" aperis en kelkaj landoj ĉ. 100-200 jarojn post la araba konkero, kies trajtoj poste disvastiĝis al la ĉiuj nov-konkeritaj landoj. (Tiuj trajtoj ekzistas en diversa grado en ĉiuj dialektoj ekster la duoninsulo. Fakte, la en-duoninsulaj dialektoj havas multe pli da diverseco, ol la ekster-duoninsulaj, sed tiu temo ne estas detale pristudita).

Koncerne la ekster-duoninsulaj dialektoj, la plej granda diferenco estas inter la ne-egiptiaj nord-afrikaj dialektoj (precipe la araba lingvo de Maroko) kaj la aliaj. La Maroka varianto estas speciale apenaŭ komprenebla por parolantoj de la araba el Libio (sed ne inverse, parte pro populareco de filmoj kaj aliaj mediaĵoj el Egiptio).

Unu faktoro kiu spronis la diversiĝon de la dialektoj estis la lingvo, kiun oni parolis antaŭ la araba en ĉiu lando: tiuj lingvoj servas kiel fonto de diversaj vortoj, propraj por ĉiu dialekto, kaj krome influis la prononcon kaj eĉ la vorto-ordon. Sed la plej grava faktoro estas, simile al la latinidaj lingvoj, la malapero (aŭ ŝanĝo de la sencoj) de multaj klasikaj formoj. Tiam la Iraka aku, Levantenia fīh kaj la Nordafrika kayən ĉiuj signifas 'oni havas' (=estas), kaj ĉiuj devenas de la formoj en la klasika araba lingvo (yakūn, fīhi, kā'in), sed nun sonas tre malsame.

La egipt-araba dialekto aŭ masra lingvo estas parolata en Egiptio de 78 milionoj da parolantoj, certe la plej parolata dialekto de la araba. Temas pri karakteriza kaj kulture grava dialekto de la araba lingvo. Ĝia ISO-kodo estas arz. Ekzistas Vikipedio en la egipt-araba lingvo. Krome ekzistas en nordorienta Egiptio la Nordokcidenta araba.

La Golfa araba aŭ ĥalijia (el la klasika araba خليجي ḫalīǧī, golfarabe [xæˈliːd͡ʒiː] aŭ اللهجة الخليجية al-lahǧah al-ḫaliǧiyyah [ælˈlæhd͡ʒæ l.xæˈliːˌd͡ʒijːæ]) estas vario de la araba etendita tra la marbordaj regionoj de la Persa Golfo kaj de kelkaj partoj de la interno de la Araba duoninsulo. Ĝi estas la parola lingvo uzata en Kuvajto, oriento de Sauda Arabio, Barejno, Kataro, Unuiĝintaj Arabaj Emirlandoj, Omano kaj sudoriento de Irano.^[9] Lingve ĝi estas konsiderata proksima al la araba de Naĝdo. Ene de la Golfa araba, la araba de Barejno kaj la omana araba montras la plej grandajn diferencojn pri koresponda interkompreneblo, pro kio ofte ili estas referencataj kiel sendependaj varioj. Ĝi estas parolata de 6.8 milionoj da parolantoj (2016).^[10]

La transskribo estas farita laŭ Internacia Fonetika Alfabeto, malgrandaj malsamiĝoj estas neglektitaj.

La imela aŭ imala (de la araba imāla = 'fleksio') estas la fenomeno fonetika kiu okazas en kelkaj arbalingvaj dialektoj, ĉu iamaj ĉu nuntempaj, laŭ kiu la sonon [a] se ĝi estas longa -[a:] aŭ [ā]- oni prononcas en difinitaj cirkonstancoj kiel ē aŭ ī.

  Pli detalaj informoj troveblas en artikoloj Klasika araba kaj Moderna normiga araba.

 

La klasika araba, nomata ankaŭ klera araba, en araba العربيّة الفصحى aŭ korana araba, estas varianto de la araba lingvo. La klasika araba estas la formo de la araba lingvo uzata en la tekstoj de Omajadoj kaj Abasidoj (7-a ĝis 9-a jarcentoj). Ĝi estas bazata en la mezepokaj dialektoj de la arabaj triboj. La moderna normiga araba estas rekta derivaĵo de la lingvo uzata moderne tra la tuta araba mondo, uzata en la skribado kaj la formala parola lingvo, por ekzemplo, por kelkaj diskursoj kaj radiaj elsendaĵoj. Dum la stilistiko kaj la vortotrezoro de la moderna normiga araba estas distinga de la klasika araba, la morfologio kaj la sintakso plurestis fundamente senŝanĝe. La lokaj dialektoj, tamen, pli draste ŝanĝiĝis. En la araba mondo oni faras malmultan distingon inter la klasika araba kaj la moderna normiga araba, ambaŭ estas nomataj al-fuṣḥā (الفصحى) en araba signife elokventa.

 

La post-klasika araba estis la evoluo de la klasika araba post la Islama ekspansio. La Korano, nome la unua literatura teksto verkita en klasika araba, estas komponita per lingvaĵo tre identa al tiu de la antikva poezio. Post la disvastigo de Islamo ĝi iĝis la ceremonia lingvo de islamanoj kaj ankaŭ la lingvo de la instruado kaj de la administracio. La pliigo de popoloj nearabaj kiuj partoprenis de la novaj kredoj unuflanke kaj de la volo de la islamanoj protekti la purecon de la revelacio aliflanke, kondukis al establado de gramatikaj normigoj kaj de la instituciigo de la instruado de la lingvo.

La disvolvigo de gramatikaj normigoj okazis en la 8-a jarcento, kun procezo de unuigo kaj de normigo de la klera lingvo. Esprimoj kaj formoj propraj de la poezio en la periodoj kaj antaŭ-islama kaj fru-islama, same kiel de la Korano, malaperis el la prozo dum la dua duono de la 8-a jarcento. Post la kreado de klasika normiga araba fare de la arabaj gramatikistoj, la lingvo restis baze nevariebla en sia morfologio kaj sintaksa strukturo, iĝante la klera lingvo de la islama mondo.

En sia normiga formo, la klasika araba estis adoptita ankaŭ, krom de la islamaj edukitaj elitoj, fare de aliaj religiaj minoritatoj, kiel judoj kaj kristanoj. Tamen, la gepatra lingvo dekomence estis jam tre diferenca de la klasika araba, kiu iĝis lingvo de erudicio kaj literaturo eĉ en la arabparolantaj regionoj. Tiu lingva situacio, en kiu du variantoj diferencaj ene de la sama lingvo, nome unu malalta kaj alia alta, kunvivas, laŭ kiu nomiĝis diglosio. La demando pri kiam okazis tiu diglosio en la arabparolanta komunumo estas tre polemika. La araba tradicia koncepto estas ke ĝi okazis en la unua jarcento de la islama epoko, kiel rezulto de la arabaj konkeroj, kiam la nearaboj ekparolis araban; aliaj male venas al la konkludo ke la diglosio estas fenomeno antaŭislama. Dum multaj jarcentoj la instruado de la araba estis sub la dominado de la islamaj saĝuloj, kaj ne tiom intervenis judoj kaj kristanoj, kiuj ne kunhavis plene la filologian fakulecon.

La moderna normiga araba lingvo (arabe اللغة العربية الفصحى al-lughah al-ʻArabīyah al-fuṣḥá, "la plej elokventa araba lingvo") estas varianto de la klera komuna araba kiu disvolviĝis el la literatura renaskiĝo Nahda kiu estis vivita en la Araba Mondo el komenco de la 19-a jarcento. La literatura araba aŭ moderna normiga naskiĝis el la klopodo farita ĉefe en la orienta zono de Maŝreko por revivigi la kleran lingvon (kies klera nivelo estis multe plialtiĝinta el la klasika epoko) kaj por eviti la kompletan lingvan fragmentiĝon de la araboj en komunumoj kiuj estus perdintaj kapablon interkompreniĝi (arabaj dialektoj).

En la regionoj kie oni parolas la araban lingvon okazas la pekuliareco de la diglosio. La termino diglosio referencas al la fakto ke unu lingvo havas du bazajn variantojn kiuj kunvivas unu flanke de alia, realigante ĉiu funkciojn diferencajn. Probable tiu estas universala lingva fenomeno, kvankam en araba estas fakto kiu kunigas la tutan araban mondon. Escepte ĉe la parolantoj de kipra araba, malta kaj de la plej parto de la variantoj de ĝuba kaj de ĉada, tiu karaktero estas komuna al la ceteraj parolantoj de araba kaj probable ĉar devenas de la periodo antaŭ-islama.

La diglosio konstateblas en la fakto ke oni uzas la kolokvan varianton por la ĉiutaga vivo kaj la modernan normigan araban en la lernejo; ĝenerale la moderna normiga araba estas uzata en verkitaj tekstoj, predikoj, universitataj tezoj, politikaj diskursoj, radiaj kaj televidaj programoj pri novaĵoj, dum la kolokva estas uzata kun la familio kaj geamikoj, kvankam ankaŭ en aliaj kelkaj radiaj kaj televidaj programoj. La moderna normiga araba lingvo estas la markilo de tutarabismo, ĉar inter kelkaj dialektoj de la araba estas alta grado de nekompreneblo, kiel inter la marokaj kaj la iraka. En 2016 Gambio deklaris la araban kiel nova oficiala lingvo anstataŭanta la anglan. Inter la tutmonde multaj amaskomunikiloj arablingvaj elstarigindas ekzemple la gazeto Al-Hajat kaj la televida kanalo Al-Ĝazira.

En Esperanto ekzistas multaj vortoj de araba deveno, sed ili ne devenas rekte el la araba, sed tra aliaj lingvoj, ĉefe latinidaj kiuj estis en kontakto kultura kun la araba aŭ tra aliaj eŭropaj aŭ aziaj lingvoj. Ekzemple estas la jenaj: abrikoto, admiralo, algoritmo, alkoholo, cifero, gazelo, ĝirafo, haremo, hazardo, kafo, kotono, limono, lilako, magazeno, masko, matraco, mumio, nadiro, oranĝo, siropo, spinaco, sukero, zenito.

Aliaj vortoj eniris rekte al Esperanto dum la 20-a jarcento same kiel al aliaj lingvoj. Ekzemple estas la jenaj: Magrebo, Maŝreko, Ĝihadismo, Ŝijaismo, Sunaismo, kaj multaj rilataj al geografio aŭ al graveco de la islama potenco.

  Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Arabigo.

Post la elstariĝo de Islamo en Heĝazo, kaj la araba kulturo kaj la araba lingvo etendiĝis pere de konkero, komerco kaj intergeedzecoj inter membroj de ne-arabaj lokaj loĝantaroj kaj araboj - en Egipto, Sirio, Palestino, Sudano kaj Tunizio. La araba lingvo iĝis komuna tra tiuj areoj; ankaŭ dialektoj formiĝis. Kvankam Jemeno estas tradicie konsiderita hejmlando de araboj, ĉefe^[11][12] de jemena loĝantaro kiu fakte ne parolis arabe (sed anstataŭe sudŝemidajn lingvojn) antaŭ la etendo de Islamo. La influo de la araba estis ankaŭ profunda en multaj aliaj landoj, kies kulturoj estis influitaj de Islamo. Araba estis la precipa fonto de vortotrezoro por lingvoj tiom diversaj kiom Berbera, Indonezia, Tagaloga, Malaja, Malta, Persa, Panĝaba, Sinda, Somalia, Svahila, Turka, Urdua, Hinda, Bengala same kiel aliaj lingvoj en landoj, kie tiuj lingvoj estas parolataj; procezo kiu atingis sian plej altan punkton en la 10-a al la 14-a jarcentoj, nome la alta pinto de araba kulturo, kaj kvankam multaj arabaj vortoj forfalis el uzado ekde tiam, multaj ankoraŭ restas uzataj.

•  
  Araba alfabeto.
•  
  Versoj de la Korano en klasika araba.
•  
  Arablingva Korano kun interlinia persa traduko el la epoko de Ilĥanlando.
•  
  Versoj 33-a kaj 34-a de suraro Yā Sīn kun ĉina traduko de la Korano.

• Bradley Kendal, La araba, Monato, n-ro 1993/11, paĝo 20

• Esperanto-araba lernolibro. N. Isaac. Lerniloj, vortaroj / araba. 68 paĝoj.
• Klara vortaro Esperanta-araba. Georgo Abraham. Lerniloj, vortaroj / araba. UEA. Rotterdam. 1998.
• Fouad Laroui, Le drame linguistique marocain, Zellige, 2011, 188 paĝoj (pri la araba en Magrebo)^[13]

• Bateson, Mary Catherine (2003), Arabic Language Handbook, Georgetown University Press, ISBN 0-87840-386-8
• Busquets Mulet, Jaime, Gramática elemental de la lengua árabe, Kvina eldono, Palma de Mallorca, 1970.
• Durand, Olivier; Langone, Angela D.; Mion, Giuliano (2010), Corso di Arabo Contemporaneo. Lingua Standard, Milano: Hoepli, ISBN 978-88-203-4552-5
• Gregersen, Edgar A. (1977), Language in Africa, CRC Press, ISBN 0-677-04380-5
• Grigore, George (2007), L'arabe parlé à Mardin. Monographie d'un parler arabe périphérique, Bucharest: Editura Universitatii din Bucuresti, ISBN 978-973-737-249-9
• Hanna, Sami A.; Greis, Naguib (1972), Writing Arabic: A Linguistic Approach, from Sounds to Script, Brill Archive, ISBN 90-04-03589-3
• Haywood; Nahmad (1965), A new Arabic grammar, London: Lund Humphries, ISBN 0-85331-585-X
• Hetzron, Robert (1997), The Semitic languages (Ilustracia eld.), Taylor & Francis, ISBN 978-0-415-05767-7
• Kaplan, Robert B.;Baldauf, Richard B.(2007), Language Planning and Policy in Africa, Multilingual Matters, ISBN 1-85359-726-0
• Kaye, Alan S. (1991), "The Hamzat al-Waṣl in Contemporary Modern Standard Arabic", Journal of the American Oriental Society, American Oriental Society, 111 (3): 572–574, doi:10.2307/604273, JSTOR 604273
• Lane, Edward William (1893), Arabic–English Lexicon (2003 repres. eld.), New Delhi: Asian Educational Services, ISBN 81-206-0107-6 [7] Alirita la 24-an de marto 2017.
• Lipinski, Edward (1997), Semitic Languages, Leuven: Peeters
• Mion, Giuliano (2007), La Lingua Araba, Rome: Carocci, ISBN 978-88-430-4394-1
• Mumisa, Michael (2003), Introducing Arabic, Goodword Books, ISBN 81-7898-211-0
• Procházka, S. (2006), ""Arabic"", Encyclopedia of Language and Linguistics (2-a eld.)
• Steingass, Francis Joseph (1993), Arabic–English Dictionary, Asian Educational Services, ISBN 978-81-206-0855-9 [8] Alirita la 24-an de marto 2017.
• Suileman, Yasir. Arabic, Self and Identity: A Study in Conflict and Displacement. Oxford University Press, 10-a de aŭgusto 2011. ISBN 0-19-974701-6, 978-0-19-974701-6.
• Thelwall, Robin (2003). "Arabic". Handbook of the International Phonetic Association a guide to the use of the international phonetic alphabet. Cambridge, UK: Cambridge. ISBN 0-521-63751-1.
• Traini, R. (1961), Vocabolario di arabo, Rome: I.P.O., Harassowitz
• Vaglieri, Laura Veccia, Grammatica teorico-pratica della lingua araba, Rome: I.P.O.
• Versteegh, Kees (1997), The Arabic Language, Edinburgh University Press, ISBN 90-04-17702-7
• Watson, Janet (2002), The Phonology and Morphology of Arabic, New York: Oxford University Press, ISBN 0-19-824137-2
• Wehr, Hans (1952), Arabisches Wörterbuch für die Schriftsprache der Gegenwart: Arabisch-Deutsch, Harassowitz, ISBN 3-447-01998-0
• Wright, John W. (2001), The New York Times Almanac 2002, Routledge, ISBN 1-57958-348-2

En tiu ĉi artikolo estas uzita traduko de teksto el la artikolo Idioma árabe en la hispana Vikipedio.

• Klasika araba
• Arabaj variantoj
• Moderna normiga araba
• Akademio de la Lingvo Araba de Israelo
• Araba alfabeto
• Araba muziko
• Arabigo
• Arablingva literaturo
• Arabskriba kaligrafio
• Araba skribsistemo
• Araba transliterumo de Esperanto
• Akcelo de la araba lingvo en ne-arabaj landoj, Fondumo Al Maktoum
• Arabaj personaj nomoj
• Arablingva literaturo
• Araboj
• Esperantigo de vortoj el araba fonto
• Influo de la araba en la hispana lingvo
• Islamaj terminoj
• Tutarabismo
• Aravrit (skribo)

• (ar) Araba Vikipedio
• (eo) La araba por esperantistoj (pluraj lecionoj), YouTube
• (ar, eblas subtitoloj multlingve) ekzempla filma prezento de Esperanto en la araba, farita en junio 2023 de la kanalo Al-Ĝazira (jen en YouTube)
• (eo) Pri la Sudaraba skribo en Esperanto
• (eo) Esperanto-arabaj vortaroj Arkivigite je 2011-08-06 per la retarkivo Wayback Machine
• (eo) Traduka laborgrupo por esperanto el kaj al la araba Arkivigite je 2006-04-24 per la retarkivo Wayback Machine.
• (eo) Araba alfabeto por esperantisto
• (en) Araba klavaro
• (en) Araba legado kaj skribado per MP3 Arkivigite je 2005-11-24 per la retarkivo Wayback Machine
• (en) Genetic Evidence for the Expansion of Arabian Tribes into the Southern Levant and North Africa