Forĝisto
Forĝisto estas metiisto, kiu kreas objektojn el fero aŭ ŝtalo per la "projektado" de la metalo, tio estas, uzas ilojn por varpi, tranĉi kaj transformi la metalon kiam ĝi estas en solida stato. Plej ofte, ĉi tio fariĝas varmigante la metalon ĝis la punkto, kiam ĝi brilas ruĝa aŭ oranĝa.
Forĝistoj laboras kun "nigraj metaloj", plejparte kaj kutime fero. La nigra koloro devenas de la tavolo de oksido formita sur la surfaco de la metalo kiam ĝi estas varmigita. Ili varmigas la metalon ĝis ĝi fariĝas sufiĉe mola por formiĝi per la iloj de la forĝistoj, kiel martelo kaj ĉizilo. La varmego akireblas per hejtado per gaso, karbo kaj similaj rimedoj.
En lia forĝejo, uzante manlaboriloj, tradicie li laboras per martelo sur amboso, kaj la feron li ardigas en la forĝista forno. Forĝistoj povas produkti ornamaĵojn (ekz. Skulptaĵoj aŭ ornamitaj feraj mebloj); Iloj, kaj por laboro, kiel plugilo, kaj kuirado, kiel klingo por tranĉilo, kaj armiloj, kiel glavo; Same kiel infrastrukturo kiel framoj, pordegoj, retoj, fervojaj trakoj, hufumojn, simplajn ferajn ilojn kaj aliajn feraĵojn.
La tradicia forĝista profesio malgraviĝis pro apero de la traktoroj en la agrikulturo, motoraj veturiloj en la trafiko. Komence de la aŭtomobilismo, ofte la forĝistoj partoprenis en produkto de la unuaj (neseriaj) ekzempleroj.
Kvankam la antikva profesio estis anstataŭigita de plejparte industriaj landoj en industriaj plantoj, nun ekzistas revigliĝo (precipe en Eŭropo) de forĝistoj-artisanoj, kiuj vidas sin kiel parton de la kreivaj projektaj profesioj kaj provizas ornamaĵojn je la nivelo de "nigra" metala dezajno ĝis finpoluro. Hodiaŭ la forĝistoj faras artajn metiaĵojn, vendataj dum festoj en foiroj.
Antaŭ la moderna epoko, la forĝistoj havis rangon, reputacion en la vilaĝa hierarĥio, ili ofte faris la geedziĝan ceremonion (Gretna Green) aŭ kuracis malsanulojn.
Familinomoj
[redakti | redakti fonton]En diversaj lingvoj, oftas familiaj nomoj, kiuj indikas, ke ilia subjekto estas forĝisto aŭ posteulo de forĝistoj.
Angle Smith estas la plej ofta familia nomo en anglalingvaj landoj. Ĝi estas la familia nomo de ĉirkaŭ duona miliono da britoj kaj ĉirkaŭ tri milionoj da usonanoj. Germane la variaĵoj estas Schmidt, Schmid, Schmidl, Schmidtke, Smid (Schmidt, Schmid, Schmidt) kaj Smidt, kiuj estas komunaj nomoj; Ruse Кузнецов, (Kuznetsov), Кузнецов estas ofta familia nomo en Rusio. Jide Schmide kaj Goldschmidt; En la araba حداد (Haddad); En Ladino Ferrero (Ferrero, Ferreres); Rumane: Feraru.