[go: up one dir, main page]

Saltu al enhavo

Pastinako

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Revizio de 19:06, 23 feb. 2024 farita de 178.84.86.123 (diskuto)
(malsamoj) ← Antaŭa versio | Rigardi nunan version (malsamoj) | Sekva versio → (malsamoj)
Kiel legi la taksonomionVikipedio:Kiel legi la taksonomion
Kiel legi la taksonomion
Kultiva pastinako

Biologia klasado
Regno: Plantoj Plantae
Divizio: Angiospermoj Magnoliophyta
Klaso: Dukotiledonaj plantoj Magnoliopsida
Ordo: Apialoj Apiales
Familio: Apiacoj Apiaceae
Genro: Pastinako Pastinaca
Specio: P. sativa
Pastinaca sativa
L.[1]
Aliaj Vikimediaj projektoj
vdr

Pastinako (latine Pastinaca sativa) estas specio de dujara herbeca planto kun karnoriĉa radiko el la familio de la apiacoj. Ĝi havas manĝeblajn radikojn. En Eŭropo la pastinako estis multe manĝata antaŭ la importo de la terpomo el Sud-Ameriko. Ĝi estis antaŭe tre kultivata kiel legomo kaj furaĝa planto. Nun ĝi ankoraŭ estas kultivata en Britio, en la nordaj landoj kaj en norda Afriko. La pastinako estas eburkolora kaj ĝia formo similas al tiu de la karoto kun iomete sukera gusto.

Historio kaj nomo

[redakti | redakti fonton]

La specio Pastinaca sativa estis priskribita de la sveda natursciencisto Karolo Lineo en 1753[2].

Taksonomio

[redakti | redakti fonton]
Listo de la subspecioj
  • Pastinaca sativa subsp. sativa (kultiva pastinako[3])
  • Pastinaca sativa subsp. sylvestris (sovaĝa pastinako[3]) (Mill.) Rouy & E. G. Camus
  • Pastinaca sativa subsp. urens (Req. ex Godr.) Celak

La pastinako kiel legomo

[redakti | redakti fonton]

La pastinako estis tre kultivata en la Mezepoko, ĝi estas inter la cento da plantoj, kultivitaj en la monaĥejoj, listigitaj en la «Capitulare de villis vel curtis imperii», edikto de la epoko de Karolo la Granda. La historio de la pastinako parte intermiksiĝas kun tiu de la karoto, ĉar la distingo inter la du plantoj, kiuj apartenas al la sama botanika familio, ne estis ĉiam klara ĝis la fino de la Renesanco.

Tamen, nuntempe, en pluraj landoj, ĝi denove aperas en legomvendejoj kaj ĝia uzado kreskas.

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. Pastinaca sativa informo de NPGS/GRIN. www.ars-grin.gov. Arkivita el la originalo je 2012-10-05. Alirita 2008-03-02.
  2. Linné 1753, Sp. Pl., eld. 1 : 262
  3. 3,0 3,1 PIV 2020 - Pastinako