[go: up one dir, main page]
Μετάβαση στο περιεχόμενο

Στεντ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Στεντ
Τρισδιάστατη αναπαράσταση στεντ σε στεφανιαία αρτηρία.
Άλλα ονόματαΕνδοπρόθεση
[Ειδικότητα (ιατρική)Αγγειοχειρουργική, καρδιοχειρουργική, γενική χειρουργική, επεμβατική καρδιολογία
MeSHD015607
MedlinePlus002303

Το στεντ (αγγλ. stent), λέγεται και ενδοπρόθεση, είναι ένας μεταλλικός ή πλαστικός σωλήνας που εισάγεται σε μια κοίλη δομή στο σώμα. Η δομή αυτή μπορεί να είναι αρτηρία, φλέβα ή άλλη δομή, όπως ουρητήρας, χοληδόχος πόρος ή βρόγχος. Το στεντ κρατά τη δομή ανοιχτή.[1][2][3]

Υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία στεντ, τα οποία χρησιμοποιούνται για διαφορετικούς σκοπούς.[4] Η κατηγοριοποίησή τους συνήθως γίνεται με βάση την κλινική τους χρήση, π.χ. αγγειακά ή μη αγγειακά, στεφανιαία ή περιφερικά.[5] Τα περισσότερα είναι κατασκευασμένα από μεταλλικό ή πλαστικό υλικό που μοιάζει με πλέγμα. Tα μοσχεύματα στεντ είναι κατασκευασμένα από ύφασμα (πολυεστέρα), τα οποία χρησιμοποιούνται για την επιδιόρθωση μεγαλύτερων αρτηριών.[1][2][6] Τα στεντ που χρησιμοποιούνται στους αεραγωγούς των πνευμόνων είναι συχνά κατασκευασμένα από σιλικόνη.[3]

Το στεντ το οποίο χρησιμοποιείται για την επιδιόρθωση στεφανιαίας αρτηρίας είναι ένας μικρός, αυτο-διαστελλόμενος, μεταλλικός σωλήνας πλέγματος. Τοποθετείται μέσα σε στεφανιαία αρτηρία μετά από αγγειοπλαστική (λέγεται και διαδερμική στεφανιαία παρέμβαση ή PCI) για να εμποδίσει το κλείσιμο της αρτηρίας.[7][1][8] Η αγγειοπλαστική πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία και ήπια καταστολή, ενώ δεν περιλαμβάνει μεγάλες τομές και διαρκεί συνήθως περίπου μία ώρα. Εάν πρέπει να τοποθετηθούν περισσότερα από ένα στεντ, μπορεί να διαρκέσει περισσότερο. Σε σύγκριση με τη χειρουργική επέμβαση παράκαμψης στεφανιαίας αρτηρίας (μπάι πας), η οποία είναι πολύ πιο επεμβατική, τα άτομα που λαμβάνουν στεντ έχουν λιγότερη ενόχληση και μικρότερο χρόνο ανάρρωσης.[9][8]

Για την αποφυγή μιας νέας απόφραξης της αρτηρίας χρησιμοποιείται ένα στεντ που εκλύει φάρμακο. Όπως και άλλα στεντ που χρησιμοποιούνται για την επιδιόρθωση της στεφανιαίας αρτηρίας, παραμένει μόνιμα στη θέση του μετά την επέμβαση.[1] Για ένα χρόνο ή περισσότερο μετά την τοποθέση του στεντ χορηγούνται φάρμακα, όπως η ασπιρίνη και άλλα αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα, για την πρόληψη σοβαρών επιπλοκών, όπως θρόμβων αίματος.[3][9]

Είδη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα στεντ πρώτης γενιάς ήταν κατασκευασμένα από γυμνό μέταλλο. Παρόλο που σχεδόν εξάλειψαν τον κίνδυνο ρήξης της αρτηρίας, μείωσαν ελάχιστα τον κίνδυνο επαναστένωσης. Περίπου το ένα τέταρτο όλων των στεφανιαίων αρτηριών που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με στεντ γυμνού μετάλλου έκλεισαν ξανά μετά από περίπου 6 μήνες. Γι' αυτό το λόγο άρχισαν να χρησιμοποιούνται στεντ που εκλύουν φάρμακα. Παρόλα αυτά, υπήρχαν ανησυχίες ότι τα στεντ αυτά σχετίζονται με μια σπάνια αλλά σοβαρή επιπλοκή που ονομάζεται θρόμβωση ενδοπρόθεσης,[10] στην οποία σχηματίζεται ένας θρόμβος αίματος σε ένα στεντ ένα ή περισσότερα χρόνια μετά την εμφύτευσή του. Επειδή αυτή η επιπλοκή μπορεί να είναι θανατηφόρα, τα άτομα με στεντ που εκλύουν φάρμακα λαμβάνουν παράλληλα ασπιρίνη και ένα αντιαιμοπεταλιακό φάρμακο συνταγογραφημένο από τον γιατρό.[9][11] Επί του παρόντος χρησιμοποιούνται πολλά στεντ δεύτερης και τρίτης γενιάς, τα οποία περιλαμβάνουν:[9]

  • Ένα στεντ με ένα κάλυμμα που εκλύει φάρμακο κατά της επαναστένωσης για μήνες και στη συνέχεια μετατρέπεται σε στεντ γυμνού μετάλλου.
  • Ένα στεντ που απορροφάται από το σώμα και εξαφανίζεται αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία διεύρυνσης.
  • Ένα στεντ με επίστρωση για να δημιουργηθεί ένα λεπτό, φυσικό στρώμα μέσα στην αρτηρία.
Βασικά είδη στεντ
Είδη και περιγραφή Αναπαράσταση
Τα στεφανιαία στεντ ή ενδοστεφανιαίες προθέσεις τοποθετούνται κατά τη διάρκεια στεφανιαίας αγγειοπλαστικής. Είναι μικροί συρμάτινοι σωλήνες πλέγματος που βοηθούν στη διεύρυνση της φραγμένης αρτηρίας και στην αποκατάσταση της ροής του αίματος στην καρδιά.[12]
Στεφανιαίο στεντ με δυνατότητα επέκτασης με τη χρήση καθετήρα μπαλονιού.
Τα αγγειακά στεντ χρησιμοποιούνται συχνά στην προχωρημένη περιφερική και εγκεφαλοαγγειακή νόσο. Τα συνήθη σημεία επιδιόρθωσης περιλαμβάνουν τις καρωτιδικές, λαγόνιες και μηριαίες αρτηρίες. Λόγω της εξωτερικής συμπίεσης και των μηχανικών δυνάμεων που αναπτύσσονται σε αυτές τις θέσεις, χρησιμοποιούνται εύκαμπτα υλικά, όπως η νιτινόλη.[13]
Συμπιεσμένα και διευρυμένα στεντ περιφερικής αρτηρίας.
Τα μοσχεύματα στεντ ή επικαλυπτόμενα στεντ είναι είδος αγγειακών στεντ που έχουν υφασμάτινη επίστρωση για να δημιουργηθεί ένα σωλήνας, τα οποία μπορούν να επεκταθούν όπως τα γυμνά μεταλλικά στεντ. Τα επικαλυπτόμενα στεντ χρησιμοποιούνται στην ενδαγγειακή αποκατάσταση ανευρύσματος, όπως επίσης για τη θεραπεία στενώσεων και στα συρίγγια για την αιμοκάθαρση.[6]

Χρησιμοποιούνται ευρέως πλέον σε ανοικτές και ενδαγγειακές διαδικασίες αποκατάστασης της αορτής για να την τροφοδότηση των ζωτικών οργάνων του σώματος με την απαραίτητη οξυγονωμένη παροχή αίματος.[6]

Ενδαγγειακή αποκατάσταση ανευρύσματος χρησιμοποιώντας μεγάλα μοσχεύματα στεντ.
Τα στεντ ουρητήρα χρησιμοποιούνται για να διασφαλιστεί η βατότητα του ουρητήρα, η οποία μπορεί να παραβιαστεί, για παράδειγμα, από πέτρα στα νεφρά. Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται μερικές φορές ως προσωρινό μέτρο για την αποφυγή βλάβης σε φραγμένο νεφρό μέχρι να πραγματοποιηθεί η διαδικασία αφαίρεσης της πέτρας.[14]
Παράδειγμα στεντ ουρητήρα που χρησιμοποιείται για την ανακούφιση της υδρονέφρωσης του νεφρού.
Τα στεντ προστάτη χρησιμοποιειούνται για να κρατήσουν ανοικτή την ουρήθρα στους άντρες και να επιτρέψουν τη διέλευση ούρων σε περιπτώσεις απόφραξης του προστάτη και συμπτωμάτων κατώτερου ουροποιητικού συστήματος. Η τεχνική αυτή μερικές φορές χρησιμοποιείται στην καλοήθη υπερτροφία προστάτη.[15]
Στεντ προστάτη.
Τα στεντ εντέρου και οισοφάγου αποτελούν παρηγορητική θεραπεία για προχωρημένο καρκίνο του παχέος εντέρου και του οισοφάγου.
Ενδοσκοπική εικόνα ενός αυτο-διαστελλόμενου μεταλλικού στεντ σε έναν οισοφάγο, που χρησιμοποιείται για την παρηγορητική θεραπεία του καρκίνου του οισοφάγου.
Τα στεντ χοληφόρων διευκολύνουν τη διέλευση χολής από το ήπαρ στο χοληδόχο πόρο και από κει στο δωδεκαδάκτυλο σε καταστάσεις όπως η οξεία χολαγγειίτιδα λόγω απόφραξης του χοληδόχου πόρου από χολόλιθους ή στον παγκρεατικό καρκίνο.[16][17]
Τα στεντ χοληφόρων τοποθετούνται στο χοληδόχο πόρο (με πράσινο) για την διευκόλυνση διέλευσης της χολής προς το δωδεκαδάκτυλο.
Τα στεντ αποστράγγισης του γλαυκώματος είναι πρόσφατες εξελίξεις και αναμένουν έγκριση σε ορισμένες χώρες. Χρησιμοποιούνται για τη μείωση της ενδοφθάλμιας πίεσης παρέχοντας ένα κανάλι αποστράγγισης.[18]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 «Stent: MedlinePlus Medical Encyclopedia». medlineplus.gov (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2021. 
  2. ↑ 2,0 2,1 «Stent: Purpose, Procedure, and Risks». Healthline (στα Αγγλικά). 18 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2021. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 «Stents | NHLBI, NIH». www.nhlbi.nih.gov. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2021. 
  4. ↑ Serruys, P. W.· Kutryk, Michael J. B. (9 Φεβρουαρίου 2000). A Handbook of Coronary Stents. Taylor & Francis. ISBN 978-1-85317-802-3. 
  5. ↑ Stoeckel, D.; Bonsignore, C.; Duda, S. (2002-01-01). «A survey of stent designs». Minimally Invasive Therapy & Allied Technologies 11 (4): 137–147. doi:10.1080/136457002760273340. ISSN 1364-5706. PMID 16754063. https://doi.org/10.1080/136457002760273340. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 «Vascular Interventions» (στα αγγλικά). Vascular and Interventional Radiology: 83–118. 2004-01-01. doi:10.1016/B978-0-8151-4369-7.50012-3. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780815143697500123. 
  7. ↑ «Percutaneous Coronary Intervention | NHLBI, NIH». www.nhlbi.nih.gov. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2021. 
  8. ↑ 8,0 8,1 «Angioplasty and stent placement - heart: MedlinePlus Medical Encyclopedia». medlineplus.gov (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2021. 
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 Ansorge, Rick. «All You Need to Know About Stents». WebMD (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2021. 
  10. ↑ Holmes David R.; Kereiakes Dean J.; Garg Scot; Serruys Patrick W.; Dehmer Gregory J.; Ellis Stephen G.; Williams David O.; Kimura Takeshi και άλλοι. (2010-10-19). «Stent Thrombosis». Journal of the American College of Cardiology 56 (17): 1357–1365. doi:10.1016/j.jacc.2010.07.016. https://www.jacc.org/doi/full/10.1016/j.jacc.2010.07.016. 
  11. ↑ «What Is a Stent?» (PDF). American Heart Association. 2017. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2021. 
  12. ↑ «How Coronary Stents Work - Patient Information». www.bostonscientific.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2021. 
  13. ↑ Vogel, T; Shindelman, L.; Nackman, G.; Graham, A. (2003). «Efficacious Use of Nitinol Stents in the Femoral and Popliteal Arteries.». Journal of Vascular Surgery 38 (6): 1178–1183. doi:10.1016/j.jvs.2003.09.011. https://archive.org/details/sim_journal-of-vascular-surgery_2003-12_38_6/page/1178. 
  14. ↑ Saltzman, B. (1988-08). «Ureteral stents. Indications, variations, and complications». The Urologic Clinics of North America 15 (3): 481–491. ISSN 0094-0143. PMID 3043868. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/3043868/. 
  15. ↑ «Prostatic Stents» (στα αγγλικά). Endoscopic Diagnosis and Treatment in Prostate Pathology: 161–170. 2016-01-01. doi:10.1016/B978-0-12-802405-8.00011-1. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780128024058000111. 
  16. ↑ «Stent for a blocked bile duct». Pancreatic Cancer UK (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2021. 
  17. ↑ «What are stents and when are they used for pancreatic cancer?». Pancreatic Cancer UK (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2021. 
  18. ↑ Manasses, Demetrios T.; Au, Leon (2016-12). «The New Era of Glaucoma Micro-stent Surgery». Ophthalmology and Therapy 5 (2): 135–146. doi:10.1007/s40123-016-0054-6. ISSN 2193-8245. PMID 27314234. PMC 5125116. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5125116/. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Στεντ&oldid=10817975"