Φαιστός
Συντεταγμένες: 35°3′4.428″N 24°48′51.361″E / 35.05123000°N 24.81426694°E
| Φαιστός | |
|---|---|
| Φαιστός | |
 | |
 | |
| Είδος | αρχαιολογική θέση και πόλις[1] |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 35°3′4″N 24°48′51″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Φαιστού |
| Τοποθεσία | Δήμος Φαιστού |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Έναρξη κατασκευής | 30ος αιώνας π.Χ. |
| Προστασία | αρχαιολογικός χώρος στην Ελλάδα |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Η Φαιστός (Γραμμική Β: 𐀞𐀂𐀵 Πα-ι-το· Γραμμική Α: 𐘂𐘚𐘄 Πα-ι-το)[2] ήταν η δεύτερη σημαντικότερη πόλη της Κρήτης κατά τη δεύτερη χιλιετία προ Χριστού, μετά από την Κνωσό, και αποτελεί σήμερα σημαντικό αρχαιολογικό χώρο.
Περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Βρίσκεται στα νοτιοδυτικά του Ηρακλείου, σε απόσταση 62 χιλιομέτρων, σε υψόμετρο 100 μέτρων, νότια του ποταμού Γεροποτάμου και του αρχαίου Ληθαίου. Η θέα του λόφου είναι πανοραμική και περιβάλλεται από τους επιβλητικούς ορεινούς όγκους του Ψηλορείτη, των Αστερουσίων και των Λασιθιωτικών ορέων, ενώ σε μικρή απόσταση βρίσκεται η κωμόπολη Τυμπάκι. Οικονομικό, διοικητικό και θρησκευτικό κέντρο, επόπτευε την εύφορη πεδιάδα της Μεσαράς. Υπό τον έλεγχο της Φαιστού βρίσκονταν τα αρχαία λιμάνια των Ματάλων και του Κομμού[3].
Πρώτες αναφορές και ίδρυση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η πρώτη αναφορά στην Φαιστό γίνεται από τον Όμηρο στην Ιλιάδα[4] και την Οδύσσεια[5], όπου μνημονεύει την Φαιστό στον κατάλογο των πόλεων που συμμετείχαν στον Τρωικό πόλεμο και την περιγράφει ως πόλη «εὖ ναιετοώσα», καλά κατοικημένη. Ο αρχαίος ιστορικός Διόδωρος ο Σικελιώτης αποδίδει την ίδρυση της Φαιστού, όπως και της Κνωσού και της Κυδωνίας, στον Μίνωα[6].
Ιστορικό ανασκαφών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στοιχεία για την ιστορία της αρχαίας πόλης ήρθαν στο φως έπειτα από Ιταλικές αρχαιολογικές ανασκαφές[7]. Η πόλη συμμετείχε στην εκστρατεία των Αχαιών κατά της Τροίας. Το όνομα είναι προελληνικό και στις πινακίδες της Κνωσού Γραμμικής Β αναφέρεται Paito>αττικός τύπος Φαιστός και η ετυμολογία της είναι από το φα(F)ιστός= λαμπρός, ένδοξος. Η πόλη ήταν ανεξάρτητη και αυτόνομη και έκοβε πολλά νομίσματα στα οποία εικονιζόταν η Ευρώπη καθισμένη σε ταύρο και ένα κεφάλι λιονταριού με τις λέξεις ΦΑΙΣΤΙΩΝ ΤΟ ΦΑΙΜΑ. Στη Φαιστό βασίλευσε η δυναστεία που είχε ιδρύσει ο Ραδάμανθυς, γιος του Δία.
Πρώτος επεσήμανε τη θέση της Φαιστού ο Spratt (II, 24). Οι ανασκαφές ξεκίνησαν το 1900 και στο ανάκτορο το 1909 και συνεχίστηκαν κατά τα επόμενα χρόνια. Ανάμεσα στα ευρήματα υπάρχουν πολύχρωμα καμαραϊκά αγγεία και πολλά άλλα.
Στη Φαιστό η μινωική εποχή αρχίζει το 2.600 π. Χ. Το πρώτο ανάκτορο βρισκόταν στη δυτική πλευρά του αρχαιολογικού χώρου[8], οικοδομήθηκε το 2.000 π.Χ. σε αλλεπάλληλα επίπεδα και οι τοίχοι του ήταν κτισμένοι με αργολιθοδομή. Το ανάκτορο καταστράφηκε από σεισμό το 1730 π.Χ., όπως και η Κνωσός. Στη θέση των ερειπίων κτίστηκε ανάκτορο, μεγαλοπρεπέστερο του πρώτου.
Το νέο ανάκτορο κτίστηκε πάνω από τα ερείπια του πρώτου, είχε ανάλογο σχέδιο με μόνη διαφορά το ελαφρά υπερυψωμένο επίπεδο του, λόγω της ύπαρξης των ερειπίων[8]. Η κεντρική αυλή των ανακτόρων είχε παρόμοιες διαστάσεις με τις αυλές της Κνωσού και των Μαλίων και ενδεχομένως χρησιμοποιούνταν για τελετές λατρευτικού χαρακτήρα όπως τα Ταυροκαθάψια[9].
Η σημαντικότητα του ανακτόρου της Φαιστού έγκειται στο γεγονός ότι παρέχει εξαιρετική στρωματογραφία αλλά και πληροφορίες για τη σχέση μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου ανακτόρου και των δύο διαφορετικών φάσεων του Μινωικού πολιτισμού εν γένει[7].
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Βιβλιογραφία
- Το Ηράκλειον και ο νομός του. Ηράκλειο: Νομαρχία Ηρακλείου. 1971.
- Σ. Πλάτωνος - Λογιάδου, Dr. Ναννώ Μαρινάτου, Κρήτη, 1989, Δ & Ι Μαθιουλάκης, Αθήνα, ISBN 960-7310-57-8
- Σημειώσεις
- ↑ «An Inventory of Archaic and Classical Poleis». (Αγγλικά) Inventory of Archaic and Classical Poleis. 2004.
- ↑ http://grbs.library.duke.edu/article/download/11991/4031&ved=2ahUKEwjor62y3bHoAhUEqYsKHZaZArAQFjASegQIAhAB&usg=AOvVaw1MwIv3ekgX-SxkJrbORipd
- ↑ «Υπουργείο Πολιτισμού/Φαιστός». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2008.
- ↑ Ιλιάδα Β 648:Φαιστόν τε Ῥύτιόν τε, πόλεις εὖ ναιετοώσας
- ↑ Οδύσσεια Γ 296:ἐς Φαιστόν, μικρὸς δὲ λίθος μέγα κῦμ' ἀποέργει
- ↑ Ιστορική Βιβλιοθήκη Ε’: [5,78] Μετὰ δὲ τὰς τῶν θεῶν γενέσεις ὕστερον πολλαῖς γενεαῖς φασι γενέσθαι κατὰ τὴν Κρήτην ἥρωας οὐκ ὀλίγους, ὧν ὑπάρχειν ἐπιφανεστάτους τοὺς περὶ Μίνω καὶ Ῥαδάμανθυν καὶ Σαρπηδόνα. τούτους γὰρ μυθολογοῦσιν ἐκ Διὸς γεγεννῆσθαι καὶ τῆς Ἀγήνορος Εὐρώπης, ἥν φασιν ἐπὶ ταύρου διακομισθῆναι προνοίᾳ θεῶν εἰς τὴν Κρήτην. Μίνω μὲν οὖν πρεσβύτατον ὄντα βασιλεῦσαι τῆς νήσου, καὶ κτίσαι πόλεις οὐκ ὀλίγας ἐν αὐτῇ, τούτων δ´ ἐπιφανεστάτας τρεῖς, Κνωσὸν μὲν ἐν τοῖς πρὸς τὴν Ἀσίαν νεύουσι μέρεσι τῆς νήσου, Φαιστὸν δ´ ἐπὶ θαλάττης ἐστραμμένην ἐπὶ μεσημβρίαν, Κυδωνίαν δ´ ἐν τοῖς πρὸς ἑσπέραν {κεκλιμένοις} τόποις κατ´ ἀντικρὺ τῆς Πελοποννήσου. θεῖναι δὲ καὶ νόμους τοῖς Κρησὶν οὐκ ὀλίγους, προσποιούμενον παρὰ Διὸς τοῦ πατρὸς λαμβάνειν, συνερχόμενον εἰς λόγους αὐτῷ κατά τι σπήλαιον. κτήσασθαι δὲ καὶ δύναμιν ναυτικὴν μεγάλην, καὶ τῶν τε νήσων τὰς πλείστας καταστρέψασθαι καὶ πρῶτον τῶν Ἑλλήνων θαλαττοκρατῆσαι. μεγάλην δὲ δόξαν περιποιησάμενον ἐπ´ ἀνδρείᾳ καὶ δικαιοσύνῃ, καταστρέψαι τὸν βίον ἐν Σικελίᾳ κατὰ τὴν ἐπὶ Κώκαλον στρατείαν, περὶ ἧς τὰ κατὰ μέρος ἀνεγράψαμεν ὅτε τὰ περὶ Δαίδαλον ἀνεγράφομεν, δι´ ὃν καὶ τὴν στρατείαν συνέβη γενέσθαι
- ↑ 7,0 7,1 Λογιάδου, Μαρινάτου, 1989, σελ. 143.
- ↑ 8,0 8,1 Λογιάδου, Μαρινάτου, 1989, σελ. 144.
- ↑ Λογιάδου, Μαρινάτου, 1989, σελ. 145
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Η Φαιστός στην επίσημη ιστοσελίδα του Υπουργείου Πολιτισμού Αρχειοθετήθηκε 2008-03-05 στο Wayback Machine.
Ελλάδος περιήγησις... Φαιστός (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
