Μάθημα ανατομίας του Δρ. Τουλπ

Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|19|11|2024}}

Το Μάθημα ανατομίας του Δρ. Τουλπ (ολλανδικά: Anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp) είναι ομαδικό πορτρέτο του Ρέμπραντ που βρίσκεται στο Mauritshuis (Mauritshuis, Br. 403) στη Χάγη και θεωρείται ένα από τα θαύματα της ζωγραφικής τέχνης. Η ελαιογραφία φιλοτεχνήθηκε σε φυσικό μέγεθος το 1632 και αποτελεί ένα είδος ιστορικής καταγραφής των μαθημάτων ανατομίας που παραδόθηκαν τον Ιανουάριο του ίδιου έτους από τον καθηγητή ανατόμο Νικολάες Τουλπ.

Παριστά τον Τουλπ που επιδεικνύει επί πτώματος την ανατομία του βραχίονα στους από δεξιά του φερώνυμους μαθητές του. Τα πρόσωπα όλων των εικονιζόμενων παρουσιάζονται σε πλήρη έκφραση. Ο ίδιος ο καθηγητής φέρεται με ύφος αυστηρό και επεξηγηματικό ενώ οι μαθητές του βρίσκονται σε στάση και έκφραση δίψας για μάθηση, εκτός του τελευταίου πίσω που δείχνει ελαφρά στάση αποκρουστική. Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά ομαδικά πορτρέτα, απεικονίζει τα πρόσωπα όχι το ένα δίπλα στο άλλο, αλλά γύρω από το υπό εξέταση πτώμα. Τόσο οι μύες όσο και οι τένοντες του χεριού, απεικονίζονται ρεαλιστικά και σύμφωνα με τις ανατομικές γνώσεις της εποχής. Θεωρείται πιθανό πως ο Ρέμπραντ απέκτησε κάποιες βασικές γνώσεις γύρω από την ανατομία του ανθρώπινου σώματος, πιθανώς έχοντας μελετήσει το έργο του Αντρέα Βεσάλιους, του οποίου γύψινα εκμαγεία χεριών βρέθηκαν στα υπάρχοντα του Ρέμπραντ μετά το θάνατό του.

Είναι από τους πρώτους πίνακες του Ρέμπραντ που φέρουν υπογραφή με το όνομά του (Rembrandt f[ecit]) σε αντιδιαστολή με τη χρήση των αρχικών RHL που συναντάται σε προγενέστερες συνθέσεις του, γεγονός που ερμηνεύεται συχνά ως έκφραση της αυτοπεποίθησης που είχε αποκτήσει. Φιλοτεχνήθηκε κατόπιν παραγγελίας του ίδιου του καθηγητή ο οποίος και στη συνέχεια μετά την παραλαβή του τον δώρισε στη συντεχνία των χειρουργών του Άμστερνταμ.

• Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου τ. 2ος, σ. 748

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Μάθημα ανατομίας του Δρ. Τουλπ

• Μάθημα Ανατομίας και ανάλυση (στα ολλανδικά)