Soned
Darn o farddoniaeth delynegol bedair llinell ar ddeg yw soned. Rhennir yn wythawd ac yn chwechawd, ac fel arfer ceir newidiad neu droad ar ôl yr wythfed llinell. Mae dau fath o soned: sef y math Petrarchaidd neu Eidalaidd a'r math Shakesperaidd.
Cynllun odlau y soned Eidalaidd yw
- abba, abba, c ch d, c ch d
ac i'r soned Shakesperaidd ceir y patrwm odl
- a b a b, c ch c ch, d dd d dd, e e.
Gyda chwpled ar y diwedd disgwylir bod yna glo effeithiol i'r gerdd yn y cwpled olaf.
Mae R. Williams Parry a T. H. Parry-Williams yn sonedwyr o fri. Engraifft dda yw Y Llwynog gan R. Williams Parry.
