[go: up one dir, main page]

Neidio i'r cynnwys

Barista

Oddi ar Wicipedia
Barista
Enghraifft o'r canlynolgalwedigaeth Edit this on Wikidata
Mathwaiter, counter attendant Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia
James Hoffmann ym Mhencampwriaeth Barista y Byd, 2006
Mae meistroli Celf latte yn un o hanfodion barista o safon

Mae barista yn derm ar gyfer gweithwyr arbenigol sy'n paratoi diodydd coffi o wahanol fathau. Yn Eidaleg, mae barista yn derm am unrhyw un sy'n gweithio tu ôl bar caffe neu dafarn. Y tu allan i'r Eidal mae'r gair wedi dod i gyfeirio at berson sy'n fedrus wrth baratoi diodydd yn seiliedig ar espresso yn yr un modd ag y mae sommelier yn weithiwr gyda gwin.

Gwraidd y term

[golygu | golygu cod]

Barista yw'r gair Eidaleg am weithiwr mewn bar sy'n gweini unrhyw ddiod (coffi, gwin, gwirod, cwrw , diod ysgafn a byr-brydau),[1] y lluosog yn yr Eidaleg yw baristi (gwrywaidd) neu bariste (benywaidd)[1] (er, tueddir yn Gymraeg i gyfeirio at y gweithiwr fel "barista" beth bynnag ei rhyw, ac i luosogi yn y dull Saesneg fel "baristas"). Mabwysiadwyd y term i'r Saesneg i ddechrau, gyda newid bach mewn ystyr. Tra bod barista yn yr Eidal yn gweini diodydd o bob math, yn y byd Saesneg ei iaith, defnyddir y gair i ddisgrifio rhywun sydd - mewn tai coffi yn bennaf - yn paratoi ac yn gweini diodydd ar sail espresso.

Hynodrwydd

[golygu | golygu cod]

Yn aml mae barista hefyd yn meistroli “celf latte”, sef, creu delwedd neu batrwm cywrain pan fydd y llaeth ewynnog yn cael ei dywallt i'r espresso megis ar gwpaneidiau o Flat White neu Caffè latte. Ar gyfer ei faes gweithgaredd, mae angen gwybodaeth ar farista o fathau o ffa coffi, gwahanol fathau o ddiodydd coffi, rhostio coffi, gweithredu a chynnal a chadw peiriannau espresso a malu coffi, ewynni llaeth a phethau eraill. Gellir caffael y wybodaeth hon mewn cyrsiau priodol.

Cafodd darlun ddychan ar waith y barista a chelf latte ei rannu ar Twitter yn 2021 yn dangos basn toiled wedi ei lenwi â celf latte nodweddiadol.[2]

Pencampwriaeth

[golygu | golygu cod]

Y tro cyntaf i'r term barista, gan gyfeirio at weinydd coffi-arbenigol, ymddangos oedd ym 1998, pan sefydlwyd SCAE (Cymdeithas Coffi Arbenigol Ewrop, Specialty Coffee Association of Europe). Mae SCAE yn trefnu hyfforddiant sy'n gysylltiedig â choffi, sydd, fodd bynnag, yn cyfateb yn unig i'r hyn y dylech chi fel gweinydd bragu coffi ei wybod yn gyffredinol.

Mae yna gyrsiau arbennig ar gyfer dod yn barista ardystiedig. Y prif gorff yw SCAE, sy'n trefnu Cwpan y Byd a a'r Unol Daleithiau swyddogol o dan yr enw "Cwpan Barista". Mae SCAE hefyd yn gyfrifol am ardystio canolwyr, rheolau cystadlu a rhwydweithio cyffredinol ar gyfer baristas.

Sefydlwyd cystadlaethau ffurfiol ar gyfer baristas yn Norwy[3] a chynhelir Pencampwriaeth Barista'r Byd yn flynyddol mewn gwahanol wledydd.[4] Bydd baristas o bedwar ban byd yn cystadlu, ond rhaid iddynt gymhwyso yn eu mamwlad yn gyntaf cyn mynd ymlaen i Gwpan y Byd.

Cadwyn Caffes

[golygu | golygu cod]

Mae Barista hefyd yn gadwyn caffi Indiaidd, gyda thua 100 o gaffis yn yr India, Sri Lanca a'r Dwyrain Canol.[5]

Dolenni

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. 1.0 1.1 "What It Means to Be a Barista". The Spruce Eats (yn Saesneg). Cyrchwyd 2019-11-06.
  2. https://twitter.com/JustineStafford/status/1462019132518510594?t=FcpPYvhSGzxVfaGqOt7zAg&s=08
  3. Wendelboe, Tim (May 1, 2005) The Future of the World Barista Championship. Archifwyd 20 Tachwedd 2012 yn y Peiriant Wayback
  4. "World Barista Championship".
  5. "Our Story". Barista (yn Saesneg). Cyrchwyd 26 Tachwedd 2021.