[go: up one dir, main page]

Neidio i'r cynnwys

Taoaeth

Oddi ar Wicipedia
Fersiwn a roddwyd ar gadw am 18:18, 1 Ionawr 2015 gan Llywelyn2000 (sgwrs | cyfraniadau)
Taoaeth
Enw Tsieineeg
Tsieineeg traddodiadol neu
Tsieineeg syml neu
Enw Fietnameg
Fietnameg đạo giáo
Enw Corëeg
Hangul
Enw Japaneg
Kanji
Hiragana どう きょう
Tu mewn i deml Daoaidd yn Cebu yn y Philipinau

Traddodiad crefyddol ac athronyddol sy'n pwysleisio byw mewn cytgord â Thao (neu Dao) ydy Taoaeth (hefyd Daoaeth). Mae'r term Tao yn golygu "ffordd", "llwybr" neu "egwyddor", a gellir ei darganfod mewn athroniaethau a chrefyddau Tsieineaidd eraill ar wahân i Daoaeth. Yn Nhaoaeth, fodd bynnag, dynoda Tao y ffynhonnell a'r grym y tu ôl i bopeth. Yn y diwedd, anhraethadwy ydy hi: "The Tao that can be told is not the eternal Tao."[1]

Prif destun llenyddol Taoaeth ydy'r Tao Te Ching. Dyma lyfr cryno ac amwys sy'n cynnwys dysgeidiaeth a briodolir i Laozi (Tsieineeg: 老子; pinyin: Lǎozi; Wade–Giles: Lao Tzu). Ynghyd ag ysgrifau Zhuangzi, mae'r testunau hyn yn adeiladu sylfaen athronyddol Taoaeth. Yr enw ar y math o Daoaeth hon ydy Taoaeth athronyddol, gan ei bod yn unigoliaethol o ran ei natur ac nid yw hi wedi'i sefydliadu. Datblygodd fathau sefydliadedig dros amser ar ffurf ysgol o feddyliau gwahanol, gan amlaf yn integreiddio credoau ac arferion sy'n ôl-ddyddio'r prif destunau – fel, er enghraifft, theorïau Ysgol y Naturiaethwyr, sy'n cyfosod y cydsyniad o in iang a'r Pum Elfen. Mae ysgol o feddyliau Taoaidd fel arfer yn parchu Laozi, yr anfarwolion neu'r hynafiaid, ynghyd ag amrywiaeth o ddarogan a defodau allfwrw, ac arferion er mwyn cyrraedd perlewyg, hirhoedledd neu anfarwoldeb.

Cyfeiriadau

Eginyn erthygl sydd uchod am Daoaeth. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.