Taoaeth
|
Enw Tsieineeg
|
Tsieineeg traddodiadol
|
道教 neu 家
|
Tsieineeg syml
|
道教 neu 家
|
Trawsysgrifiad
|
Mandarin Tsieineaidd
|
- Hanyu Pinyin
|
dào jiào neu jiā (dao4) (jiao4 neu jia1)
|
- Wade–Giles
|
tao4 chiao4
|
Tsieineeg Yue
|
- Yale wedi'i Ladineiddio
|
dou6 gaau3
|
|
Enw Fietnameg
|
Fietnameg
|
đạo giáo
|
Enw Corëeg
|
Hangul
|
도교
|
|
Enw Japaneg
|
Kanji
|
道 教
|
Hiragana
|
どう きょう
|
|
Traddodiad crefyddol ac athronyddol sy'n pwysleisio byw mewn cytgord â Thao (neu Dao) ydy Taoaeth (hefyd Daoaeth). Mae'r term Tao yn golygu "ffordd", "llwybr" neu "egwyddor", a gellir ei darganfod mewn athroniaethau a chrefyddau Tsieineaidd eraill ar wahân i Daoaeth. Yn Nhaoaeth, fodd bynnag, dynoda Tao y ffynhonnell a'r grym y tu ôl i bopeth. Yn y diwedd, anhraethadwy ydy hi: "The Tao that can be told is not the eternal Tao."[1]
Prif destun llenyddol Taoaeth ydy'r Tao Te Ching. Dyma lyfr cryno ac amwys sy'n cynnwys dysgeidiaeth a briodolir i Laozi (Tsieineeg: 老子; pinyin: Lǎozi; Wade–Giles: Lao Tzu). Ynghyd ag ysgrifau Zhuangzi, mae'r testunau hyn yn adeiladu sylfaen athronyddol Taoaeth. Yr enw ar y math o Daoaeth hon ydy Taoaeth athronyddol, gan ei bod yn unigoliaethol o ran ei natur ac nid yw hi wedi'i sefydliadu. Datblygodd fathau sefydliadedig dros amser ar ffurf ysgol o feddyliau gwahanol, gan amlaf yn integreiddio credoau ac arferion sy'n ôl-ddyddio'r prif destunau – fel, er enghraifft, theorïau Ysgol y Naturiaethwyr, sy'n cyfosod y cydsyniad o in iang a'r Pum Elfen. Mae ysgol o feddyliau Taoaidd fel arfer yn parchu Laozi, yr anfarwolion neu'r hynafiaid, ynghyd ag amrywiaeth o ddarogan a defodau allfwrw, ac arferion er mwyn cyrraedd perlewyg, hirhoedledd neu anfarwoldeb.