Anna Yaroslavna

Anna Yaroslavna
Rouanez ar Franked
19 Mae 1051 – 4 Eost 1060
En he raok	Matilda Friz
War he lerc'h	Bertha Holland
Ganedigezh	~ 1025[1]
Marv	Etre 1075 ha 1089[1]
Tierniezh	Ryourik (Рюрик)
Tad	Yaroslav Iañ ar Fur
Mamm	Ingegerd Olofsdotter Sveden
Priedoù	Herri Iañ ar Franked Raoul IV Valois
Bugale	Fulup Iañ Robert Hugues Ier de Vermandois

Anna Yaroslavna (ukraineg : А́нна Яросла́вна ; ~ 1025 – Etre 1075 ha 1089), lesanvet Anna Kyiv a-wechoù, a oa ur briñsez eus Rous Kyiv hag a droas da rouanez ar Franked dre he dimeziñ gant Herri Iañ, roue ar Franked, e 1051.
Rejantez e voe e-pad bugaleaj he mab Fulup adalek marv he fried e 1060 betek he eil dimeziñ, bloaz pe zaou war-lerc'h, gant Raoul IV Valois (~ 1025 – 1074). Ganti e voe diazezet abati Saint-Vincent Senlis e 1065.

Ganet e voe e-tro 1025 gant he mamm Ingegerd Olofsdotter Sveden (Sveden 1001 – Kyiv, 1050), eil pried Yaroslav Iañ ar Fur (~ 978 – 1054), priñs meur Kyiv ha Novgorod.

C'hoar Ellisiv Kyiv, rouanez Norvegia, e oa Anna. Ur c'hoar all dezhi, Anastasia Kyiv, a voe rouanez Hungaria.

E dibenn ar bloavezhioù 1040 e voe boulc'het ar c'hevraouiñ evit he dimeziñ da roue ar Franked, a oa o klask ur pried a-c'houde marv e wreg Matilda Friz e 1044 ha hini o bugel nemetañ. Ezhomm bras ag un hêr en doa neuze, ha ne c'helle ket dimeziñ en e familh, nag a-dost nag a-bell abalamour da reolenn an Iliz.^[2] Anavezet e oa priñselezh Rous Kyiv gant ar Franked, rak meur a vugel da Yaroslav ar Fur a oa bet dimezet da renerien er C'hornôg, pa glaske skañvaat pouez Impalaerezh Bizantion.^[3] Dav e voe da Anna deskiñ un tamm galleg neuze.^[4]
E dibenn 1049 pe e deroù 1050 e voe kaset un eskob gant roue ar Franked da lez ar priñs Yaroslav, hag Anna a guitaas Kyiv gant "profoù meur" en eil hanterenn 1050 da vont da Reims.^[3]

D'an 19 a viz Mae 1051 e voe an eured, da geñver ar Pantekost. Diouzhtu goude a voe kurunennet Anna Yaroslavna da rouanez ar Franked ; ar rouanez kentañ e voe o vezañ kurunennet en iliz-veur Reims.^[3]
Nav bloaz e padas an dimez, betek marv Herri e 1060 ; tri mab o doe : Fulup (1052-1108), Robert (1054-1063) ha Hugues (1057-1101). Ur verc'h anvet Emma o dije bet e-tro 1055, met nebeut a ouzer diwar he fenn^[3] ; marteze e oa ar verc'h-se ar santez Edigna (~ 1055 - 1109).^[3]

Goude marv he fried d'ar 4 a viz Eost 1060 e voe lakaet Fulup war an tron ; peogwir ne oa he mab nemet 8 vloaz ez anvas Anna Baudouin V Flandrez (~ 1012-1067), breur-kaer Herri, da ward ar roue yaouank, met rejantez de facto e voe Anna Yaroslavna rak he sinadur a gaver war teulioù ofisiel peder gwech aliesoc'h eget hini Baudouin.
Eus ar mare-se e teu sinadur ar rouanez Anna nemetañ a zo deuet betek ennomp, war un garta skrivet e Soissons a-zivout abati Saint-Crépin-le-Grand ; dindan arouez ar roue e tresas Anna ur groaz hag e sinas Ana reina e lizherennoù kirillek. N'eus roud ebet ken eus he ferzh en aferioù ar rouantezh adalek 1061, da vare e eil dimeziñ.^[3]

Da Raoul IV Valois ez addimezas Anna Yaroslavna, gant meur a gudenn evelato : kenderv da Herri e oa Raoul ; ne oa ket c'hoazh torret e zimez gant Haquenez Montdidier. Abalamour da gement-se e voe douget an eskumunugenn outañ gant ar pab Aleksandr II. E 1074 e varvas Raoul, hag intañvez e voe Anna ur wezh ouzhpenn.^[3]

Den ne oar resis pegoulz e varvas Anna Kyiv  ; e 1075 e sinas an diell ziwezhañ a zo deuet betek ennomp, hag en un teul sinet gant he mab Fulup e 1089 ez eus skrivet e oa marvet Anna dija^[4] ; bep 5 a viz Gwengolo e vez lidet Anna e Senlis.

• (en) Gregorovich, Andrew. Anna Yaroslavna, Queen of France & Princess of Ukraine. Toronto : Forum, 2011 (ISBN 978-0-921537-81-6)
• (fr) Delorme, Philippe. Anne de Kiev – Une reine de France venue d'Ukraine. Paris : Pygmalion, 2015 (ISBN 978-2-7564-1489-8)