Lizherenneg fenikek
Savet e oa bet al lizherenneg fenikek diwar patrom al lizherenneg kentkenaanek tro-dro da 1050 a-raok ar marevezh boutin. Implijet e veze evit skrivañ ar fenikianeg, ur yezh semitek.
Un abjad an hini e oa e gwirionez, kentoc’h evit ul lizherenneg rik ha peurliesañ e veze skrivet a zehou da gleiz hag a-wechoù ivez e boustrofedon.
Skridoù fenikek zo bet kavet e kêrioù annezet gant Fenikianed gwechall, tro-dro d’ar Mor Kreizdouar, evel Biblos (e Liban hiziv) ha Kartada e Norzhafrika (Tunizia hiziv ).
Diwar al lizherenneg fenikek e oa bet diorroet da heul al lizherenneg arabek, al lizherenneg c’hresianek, al lizherenneg latin (dre al lizherenneg etruskek), al lizherenneg kirillek (dre al lizherenneg c’hresianek) hag al lizherenneg hebraek (dre al lizherenneg aramaek).
Lizherenn | Anv | Ster | Treuzskrivadur | Lizherenn a glot ganti | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Lizherenneg hebraek | Lizherenneg arabek | Lizherenneg gresianek | Lizherenneg latin | Lizherenneg kirillek | ||||
’āleph | “ejen” | ‘ (LFE [ʔ]) | א | ﺍ | A | A | А | |
bēth | “ti” | b | ב | ﺏ | B | B | Б, В | |
gīmel | “kañval” | g | ג | ﺝ | Γ | C, G | Г, C | |
dāleth | “dor” | d | ד | ﺩ، ذ | Δ | D | Д | |
hē | “prenestr” | h | ה | ﮬ | Ε | E | Е, Ë, Є, Э | |
wāw | “krog” | w | ו | ﻭ | Ϝ, Υ, (ϒ) | F, U, V, W, Y | У | |
zāyin | “arm” | z | ז | ﺯ | Ζ | Z | З | |
ħēth | “garzh” | ħ (LFE [χ]) | ח | ﺡ، خ | Η | H | И, Й | |
ţēth | “rod” | ţ | ט | ﻁ، ظ | Θ | |||
yōdh | “brec’h” | y (LFE [j]) | י | ﻱ، ى | Ι | I, J | І, Ї, Ј | |
kaph | “palv” | k | כ | ﻙ | Κ | K | К | |
lāmedh | “broud” | l | ל | ﻝ | Λ | L | Л | |
mēm | “dour” | m | מ | ﻡ | Μ | M | М | |
nūn | “pesk” | n | נ | ﻥ | Ν | N | Н | |
sāmekh | “pesk” | s | ס | Ξ, Χ | X | Х | ||
’ayin | “lagad” | ‘ (LFE [ʕ]) | ע | ﻉ، غ | Ο | O | О | |
pē | “genoù” | p | פ | ﻑ | Π | P | П | |
tsādē | “plantenn ar papiruz” | ç (LFE [ts]) | צ | ﺹ، ض | Ϡ | Ц, Ч | ||
qōph | “marmouz” | q (LFE [q]) | ק | ﻕ | Ϙ | Q | ||
rēš | “penn” | r | ר | ﺭ | Ρ | R | Р | |
šin | “dant” | š (LFE [ʃ]) | ש | س، ش | Σ | S | С, Ш | |
tāw | “merk” | t | ת | ﺕ، ث | Τ | T | Т |
Gwelet ivez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Liammoù diavaez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Porched ar yezhoù hag ar skriturioù Adkavit pennadoù Wikipedia a denn d'ar yezhoù. |