Финики çырăвĕ
| Финики çырăвĕ | |
|---|---|
| Тĕс: | консонант |
| Чĕлхесем: | финики |
| Тапхăр: | пирĕн эрăччен 1050 çул, майĕпен çыру урăх йеркине куçса пынă |
| Пулса тухни: | Верси 1: библи çырăвĕ Верси 2: протосинай çыравĕ |
| Аталаннă: | {{{несĕлĕсем}}} |
| Тăванлă: | Кăнтăр Арави çырăвĕ, Угарит çырăвĕ |
| Юникод диапозонĕ: | U+10900 to U+1091F |
| ISO 15924: | Phnx |
| |
| Çавăн пекех пăхăр: Проект:Лингвистика | |
Финики çырулăхĕ — этемлĕх кун-çулĕн фонетика çырăвĕ йеркин тĕслехĕсенчен пĕри. Пирĕн эрăччен XIII ĕмĕр тĕлнелле пулса тухнă, темелле, хальхи çыру йĕркисен чылайăшĕн кăкĕ шутланать.
Консонант çырăвĕпе усă курнă, сăмахсене çырнă чухне хупă сасăсемпе çеç усă курнă. Текста сылтамран сулахаялла çырнă.
Кĕске хыпар
[тӳрлет | кодне тӳрлет]| Çуралнă вăхăчĕ | пирĕн эрăччен XIII—XI ĕмĕрсем |
| Пулса тухнă вăхăчĕ | Çывăх Тухăç, Пайпăл, Тир |
| Пулса тухни | Паллă мар протосемит çырăвĕ (гипотезăсем: Протосинай çырулăхĕ, Угарит алфавичĕ, Ханааней çырăвĕ, Пайпăл çырăвĕ) |
| Система | Фонетика, хупă сасăсене кăна çырнă |
| Йышĕ | 22 сас палли |
| Вулани | Сылтăмран сулахаялла |
| Чĕлхесем | Аваллăхра финики çырулăхĕпе Çывăх Тухăçри чĕлхесенче — инди-европа, çаплах семит — çырнă. |
| Документ | Чи авал паллă документ — Пайпăлри Ахирим патша саркофагĕ, пирĕн эрăччен XIII ĕмĕр. |
| Усă курни | Пур тенĕ пекех инди-европа тата семит чĕлхисен алфавичĕсен кăкĕ. Халĕ кăштах улăштарнă финики çырăвĕн нĕсĕлĕ — самар çырăвĕ — самарсем уса курнă. |
| Миф | Грексем алфавита туса хайланине финикисене панă. Грецие Кадм илсе килнĕ, вăл кунта Тир хулинчен Зевс вăрласа тарнă хăйĕн Европа йăмăкне шыраса килнĕ. |
Кун-çулĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Алфавит пулса кайни
[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Çавăн пекех пăхăр
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Каçăсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]
|
Финики çырулăхĕ Викиампарта? |
|---|
- Графика // Литература энциклопедийĕ. Т. 2. — 1929
- Phoenicia.org: web compilation & repository of studies about the origin, history, geography, religion, arts, crafts, trade, industry, mythology, language, literature, music, wars, archaeology and culture of the Canaanite Phoenicians
- Schøyen Collection of Manuscripts. Aramaic, Hebrew and Syriac scripts.
- Н. С. Петровский. Египетский язык. Введение в иероглифику, лексику и очерк грамматики среднеегипетского языка. Л., 1958.
- On The Origin Of The Early Indian Scripts: A Review Article (Journal of the American Oriental Society 115.2 (1995), 271—279) 2019 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 22-мӗшӗнче архивланӑ.