Кельты

Ке́льты (стар.-грэч.: Κέλτοι, лац.: Celtae) — блізкія па мове і матэрыяльнай культуры індаеўрапейскія народы. У другой палове 1-га тысячагоддзя да нашай эры займалі шырокую тэрыторыю ў Еўропе і Малой Азіі. У нашы дні жывуць пераважна на Брытанскіх астравах і ў Брэтані.

Упершыню ў грэчаскіх пісьмовых крыніцах кельты ўзгадваліся толькі ў сярэдзіне 1-га тысячагоддзя да н. э. Сучасныя лінгвісты лічаць, што пракельцкая мова вылучылася з агульнага індаеўрапейскага пласта ў канцы бронзавага веку, каля трох тысяч гадоў таму. Генетыкі адносяць старажытных кельтаў да носьбітаў ДНК-гаплагрупы R1b, якая ў наш час шырока распаўсюджана ў Заходняй Еўропе.

Археолагі звязваюць з’яўленне кельтаў непасрэдна з культурай палёў пахавальных урнаў (1300—750 гг. да н. э.). Яна ўзнікла на тэрыторыі сучаснай Паўднёвай Германіі, Аўстрыі і Швейцарыі. Прадстаўнікі гэтай культуры займаліся земляробствам, шанавалі коней, былі выдатнымі ювелірамі і металургамі, выраблялі бронзу, пазней навучыліся здабываць і апрацоўваць жалеза. Дзяржанні іх мячоў па-майстэрску дэкараваліся, рабіліся металічныя каркасы і ўпрыгажэнні для шчытоў, былі вядомы кальчугі.

Прыблізна ў IX стагоддзі да н. э. сфарміравалася першасная ўласна кельцкая Гальштацкая культура. Тады ж кельты з’явіліся ў басейне ракі Дунай. Да IV ст. да н. э. яны насялілі тэрыторыі Альп, Галіі, Брытанскія астравы, занялі значную частку Пірэнейскага паўвострава, Паўночнай Італіі. У III ст. да н. э. частка кельтаў таксама рассялілася ў Малой Азіі.

• Брэтонцы
• Валійцы
• Ірландцы
• Корнцы
• Мэнцы
• Шатландцы

• Езус (кельцкая міфалогія)

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Кельты
• CELTS Архівавана 18 студзеня 2013.
• George McCartney, A Brief History of the Celts Архівавана 24 мая 2013.
• Desmond Johnston, Some Thoughts on the Celts
• The Celts in Ancient History