[go: up one dir, main page]

Jump to content

Nobela

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
An nobelang Noli me Tangere ni Rizal

Ang nobela ay isang sarong porma nin literatura. Ini sarong osipon na halawig pero dapit sa mga istoryang bako man totoo asin sinurat sa pag'aling sana man sa mga parabasa. Sa porma nin prosa, naiiba ini sa histograpiya ta an huri sarong pagngata' iladawan an tunay na mga nakaaging pangyayari sa gibogibo kan mga tawo sa sarong lugar sakop nin sarong panahon. An nobela napunto sa tite ko malaki na pwede personal, politikal o sosyal dapit sa sarong lugar o panahon na mas may orog na kalinawan asin detalye asin tinata'wan doon an mga siplingan, dingkilan, pagkamoot, mga kamatean, asin mga relasyon na minsan dai naman sinasambit sa sarong historya.

An ibang mga nobelista, arog ki Nathaniel Hawthorne,[1] Herman Melville,[2] Ann Radcliffe,[3] John Cowper Powys,[4] mas pinipili an terminong "romansa" sa paglaladawan kan saindang mga nobela.

Susog ki Margaret Doody, an nobela may "halawig asin komprehensibong historya nin mga duwang ribong taon na", na an ginikanan hale pa sa Antigong Griyego asin Romanong nobela, sa Chivalric na romansa, asin ayog sa tradisyon nin Italyanong renasimyentong novella.[5] An antigong romansa na porma nabuhay-liwat kan Romantisismo, orog na kan historikal na romansa ni Walter Scott asin kan Gotikong nobela.[6] An iba, kabali diyan sa M. H. Abrams asin Walter Scott, nakipag'asusangan na an nobela sarong naratibong piksyon na nagpapadayaw nin sarong realistikong depiksyon kan kamugtakan nin sarong sosyedad, manta an romansa sinasakop an arinman na piksyon na naratibo na nataong doon sa mga makangalas o pambihirang mga insidente.[7][8][9]

  1. The Scarlet Letter: A Romance
  2. Melville described Moby Dick to his English publisher as "a romance of adventure, founded upon certain wild legends in the Southern Sperm Whale Fisheries," and promised it would be done by the fall. Herman Melville in Horth, Lynn, ed. (1993). Correspondence. The Writings of Herman Melville. Fourteen. Evanston and Chicago: Northwestern University Press and The Newberry Library. ISBN 0-8101-0995-6. 
  3. William Harmon & C, Hugh Holmam, A Handbook to Literature (7th edition), p. 237.
  4. See A Glastonbury Romance.
  5. Margaret Anne Doody, The True Story of the Novel. New Brunswick, NJ: Rutgers University Press, 1996, rept. 1997, p. 1. Retrieved 25 April 2014.
  6. J. A. Cuddon, Dictionary of Literary Terms & Literary Theory, ed., 4th edition, revised C. E. Preston. London: Penguin, 1999, pp. 76o-2.
  7. M. H. Abrams, A Glossary of Literary Terms (7th edition), p. 192.
  8. "Essay on Romance", Prose Works volume vi, p. 129, quoted in "Introduction" to Walter Scott's Quentin Durward, ed. Susan Maning. Oxford: Oxford University Press, 1992, p. xxv.
  9. See also, Nathaniel Hawthorne's, "Preface" to The House of Seven Gables: A Romance, 1851. External link to the "Preface" below)