Reinu de Gabú
| ||||
---|---|---|---|---|
estáu desapaecíu | ||||
Alministración | ||||
Capital | Foni Kansala (en) | |||
Xeografía | ||||
El reinu o imperiu de Gabú, Kaabu, Ngabou o N'Gabu foi un Estáu mandinga d'África Occidental qu'ocupó tierres de lo que güei son Guinea-Bisáu y Senegal ente los años 1537 y 1867. Gabu yera orixinalmente una provincia del imperiu de Malí, que llogró la so independencia gracies al declinamiento del poder central.
Historia
[editar | editar la fonte]Según avanzaba'l sieglu XVI l'imperiu de Malí, en cayente, foi perdiendo la mayoría de les sos provincies, amenorgando'l so tamañu socesivamente hasta tomar pocu más que la tierra orixinal de los mandinga que crearen l'imperiu. Les provincies, ente elles Gabu, independizáronse, dando llugar a nuevos reinos independientes. Gabu ganó la independencia nel añu 1537, proclamándose rei (Kaabu Mansaba o Farim Kaabu) Sama Koli, que gobernara Gabu como delegáu provincial y yera bisnietu de Tiramakhan Traore. El nuevu Estáu caltuvo'l legáu cultural de Malí. Una de les manifestaciones d'esti fechu ye que los gobernantes de Gabu basaron el so derechu al lideralgu na so rellación histórica col imperiu de Malí.
Gabu caltuvo rellaciones colos europeos, concretamente colos portugueses, colos que calteníen trata d'esclavos.
El poder del imperiu empezó a aparrar nos alboreceres del sieglu XIX. Nesi tiempu les etnies fulani, convertíes al islam, empezaron a enfrentase a los países non musulmanes del África Occidental. En 1867 unu de los sos reinos, Futa Tooro, convocó una yihad qu'atacó Gabu, llamada guerra de Kansala. Les fuercies islámiques asediaron Kansala, la capital, mientres once díes, no que se conoz como batalla de Kansala, al términu de la cual prender fueu. El fueu mató al postreru gobernante del Gabu independiente, según munches persones, tanto defensores como atacantes. Tres la batalla, el reinu de Fouta Dgallon, unu de que los sos xenerales foi'l responsable de asediar Kansala, se anexonó Gabu como estáu vasallu hasta la supresión completa del reinu por Portugal, que se produció nel cambéu de sieglu ente'l XIX y el XX.
Organización territorial
[editar | editar la fonte]L'imperiu taba estremáu nes siguientes provincies:
Bibliografía
[editar | editar la fonte]- Boubacar, Barry (1998). Senegambia and the Atlantic Slave Trade (n'inglés). Cambridge: Cambridge University Press, páx. 388 Pages. ISBN 0-521-59226-7.
- Clark, Andrew F. & Lucie Colvin Phillips (1994). Historical Dictionary of Senegal (n'inglés). Metuchen: The Scarecrow Press, Inc., páx. 370 Pages. ISBN 0-8108-2747-6.
- Lobban, Richard (1979). Historical dictionary of the REpublics of Guinea-Bissau and Cape Verde (n'inglés). Metuchen: The Scarecrow Press, páx. 193 Pages. ISBN 0-8108-1240-1.
- Ogot, Bethwell A. (1999). General History of Africa V: Africa from the Sixteenth to the Eighteenth Century (n'inglés). Berkeley: University of California Press, páx. 512 Pages. ISBN 0-520-06700-2.
Referencies
[editar | editar la fonte]Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]
- Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Reinu de Gabú.