José Bernardo Escobar

José Bernardo Escobar
Presidente de Guatemala	;
Presidente de Guatemala
Vida
Nacimientu	Ciudá de Guatemala, 20 d'ochobre de 1797
Nacionalidá	Guatemala
Muerte	El Salvador, 20 de marzu de 1849 (51 años)
Estudios
Estudios	Universidá de San Carlos de Guatemala
Oficiu	políticu
Creencies
Partíu políticu	Partido Conservador (Guatemala) (es)

José Bernardo Escobar (20 d'ochobre de 1797, Ciudá de Guatemala – 20 de marzu de 1849, El Salvador) foi un abogáu de Nueva España designáu en 1848 como Presidente de Guatemala pola Asamblea Nacional Llexislativa tres l'arrenunciu del presidente interín Juan Antonio Martínez.

Biografía

Escobar nació en Jocotán, entós Correximientu de Chiquimula, na Capitanía Xeneral de Guatemala, el 20 d'ochobre de 1797 y recibió el bautismu a otru día de manes del Presbíteru Manuel José Escobar (que según consta na partida de bautismu, reconociólu como fíu dándo-y el nome y el so apellíu, declarándolo como Español). Treslladáu a la Nueva Guatemala, foi aventayáu estudiante de la Carolinxa, en que'l so Salón Xeneral Mayor graduar de Llicenciáu en Derechu.

Casóse nel Sagrariu de la Catedral de Guatemala el 11 de payares de 1828, con María Teresa Escolástica de Jesús Márquez de León y de la Rosal, nacida en San Martín Jilotepeque el 9 de febreru de 1799. Fueron padres de 7 fíos: José Bernando, Maria Teresa, Manuel José, Rafael María, Maria Felipa Madalena, José María y Maximino Escobar y Marquez.

Carrera política

El so talentu y patriotismu lleváron-y a la vida pública: ente 1825 y 1829 desempeñó'l cargu de Secretariu del Conseyu Representativu del Estáu de Guatemala. El so oficiu d'abogáu llevólu a sirvir enforma tiempu nel Poder Xudicial; en 1831 foi Maxistráu de la Suprema Corte de Xusticia del Estáu de Guatemala, y el 7 d'avientu d'esi añu foi nomáu en comisión como auditor de Guerra de la división en Los Altos.

Escobar foi diputáu por Chiquimula a l'Asamblea Constituyente del Estáu de 1823 al 25 de marzu de 1824 cuando arrenunció. Foi diputáu a l'Asamblea Llexislativa del Estáu en 1839, cargu del que tamién arrenunció según consta por Decretu Númberu 10 de tal alta cámara, en que s'acepten les sos razones el 8 de xunu y ordena dar# en nueva eleición de Diputáu polos Distritos de Quezaltepeque y Esquipulas. El 17 de marzu de 1845 ye electu Conseyeru Constituyente del Estáu por Chimaltenango, cargu que nun llegó a exercer porque renunciu al mesmu'l siguiente, 8 d'abril, ensin tomar posesión. Escobar foi siempres adherente del Partíu Lliberal, pero foi moderáu y siempres punxo l'interés de la patria por sobre intereses partidistes, y ye por ésta razón que constantemente arrenuncia a los cargos representativos. Asina, en 1845, al razonar el so arrenunciu diz:

«Yo nun algamar la manera de desendolcar el plan que se propunxeron los pueblos y el Señor Xeneral Carrera en marzu del añu pasáu. pa dar la constitución que s'indica nos sos trataos, nun siendo al mio xuiciu conciliables, hasta formar un cuerpu de llei, los principios que naquellos trataos establécense.»

Y sigue indicando que nun se considera «aptu pal desempeñu de tan trabayoses funciones; y ye un deber nel mio el manifestalo cola mio xenial franqueza, yá pa nun burllar la espectación del públicu, yá pa nun implicame voluntariamente nos males pergraves que causa l'Estáu la so permanencia ensin una carta Constitucional, yá pa imponer silenciu a los enemigos que gratuitamente quixeron imputame deseos ambiciosos...»

Y con una frase lapidaria remata diciendo: «Guatemala precisa, non tantu del que se-y faiga bien, cuanto que nun se-y faiga mal.»

—Tomáu de: Hernández de León, F. El Llibru de les Efemérides Tomu III. Tipografía Sánchez y de Guise. Guatemala, 1930.^[1]

Llegó a la presidence el Teniente Xeneral Rafael Carrera quien decretó la ereición de la República de Guatemala el 21 de marzu de 1847. Escobar, prestáu nel so patriotismu poles midíes del Caudiellu Adoráu de los Pueblos», tornó a l'Asamblea, y el 14 de setiembre de 1848 ye unu de los firmantes del Decretu que, ratificando la voluntá de Carrera, declara que «Guatemala ye una nación soberana, una república llibre é independiente».^[1]

Presidencia

A los pocos díes de la firma del decretu empecipió la rebelión armada del Xeneral Vicente Cruz, n'Antigua Guatemala; pela so parte, Carrera topábase voluntariamente expatriado en Méxicu, y el xeneral Mariano Paredes taba sometiendo insurrecciones en Los Altos. La capital pos, taba abandonada yá que los dos Xefes militares más calificaos del momentu nada podíen faer por ella. Cruz dexó l'Antigua y dando un rodiu, llegó a Villa Nueva. Ante tal actitú, el gobiernu convocó a l'Asamblea, que axuntóse'l 27 de payares y ante ella presentó'l so arrenunciu'l Presidente llicenciáu Juan Antonio Martínez, arrenunciu que foi aceptada, y nel mesmu actu designóse presidente al lliberal José Bernardo Escobar, personaxe cultu, de quién nun se podía dicir que fuera un pelele en manes de naide».^[1]

Nel peor momentu posible atopóse Escobar cola presidencia: Cruz avanzaba y el primeru d'avientu, dende San José Pinula, dirixó una nota al Gobiernu amedranándo-y a apurrir la plaza, ufiertando respetar vides y faciendes, menos les de los Molina, los Arrivillaga, Vidaurre, Manuel Dardón, el ex-presidente Juan Antonio Martínez, los Zepeda y José Francisco Barrundia. A pesar de la situación crítica, faciendo gala d'enerxía y patriotismu Escobar refugó'l bárbaru pidimientu, y en consecuencia les hostilidaes siguieron. La ciudá atopábase cada vez más amenazada pos yá en Palencia atopaba'l xeneral Serapio Cruz, hermanu de Vicente Cruz quién repitía'l so pidimientu del 12 d'avientu. Escobar ensin dineru nin tropes, escoyó'l camín del arreglu, y ye asina qu'unvió delles embaxaes a parlamentar, nuna de les cualos diba'l mesmu Arzobispu de Guatemala, Francisco de Paula García Peláez. Por fin Cruz, almitió celebrar conversaciones, y n'unu de los puntos que propunxo alicaba la traición lliberal:

«El gobiernu va retirar de Los Altos les fuercies d'Ocupación, por que aquellos pueblos puedan llibremente decidir el so futuru, pa lo cual nun se-yos fadiará en nada».

—Tomáu de: Hernández de León, F. El Llibru de les Efemérides Tomu III. Tipografía Sánchez y de Guise. Guatemala, 1,930.^[1]

Estremándose patrióticamente de la conseña lliberal, refugó lo que se-y proponía respectu de Los Altos, n'ares de la integridá territorial de la Guatemala. Paecía pos nun haber forma d'arreglu colos insurrectos Cruz, y fracasando la negociación, Escobar buscó un arreglu políticu: permutó a don Basilio Porres del Ministeriu de la Guerra al de Rellaciones Esteriores, y apurrió la cartera militar al Teniente Coronel d'Inxenieros don Manuel José Narciso de Jonama y Bellsolar, qu'anque retiráu de la vida pública dende 1829, caltenía simpatíes ente los lliberales y yera amás amigu personal de Carrera. Esta midida tampoco solucionó nada; entós Escobar presentó formalmente'l so arrenunciu a la presidencia'l 30 d'avientu de 1848, y l'Asamblea escoyó a Manuel Tejada, quién durmió una nueche electu presidente, pero arrenunció a otru día. Ante tal dificultaes, Escobar siguió nel mandu.^[1]

A principios de 1849 axuntóse l'Asamblea pa escoyer sustitutu a Escobar. El Xeneral Mariano Paredes en llogrando la pacificación de Los Altos, resultó electu, y Escobar apurrió-y la Primer Maxistratura'l 18 de xineru de 1849.

Muerte

Col fin d'evitase ofienses o represalies, José Bernardo Escobar se expatrió voluntariamente y dirixóse a El Salvador. Por orde de los Cruz, que les sos esixencies refugara, morrió víctima d'un envelenamientu'l mesmu añu de 1849.

Ver tamién

Referencies

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Hernández de León, Federico (1930). El Llibru de les Efemérides III. Guatemala: Tipografía Sánchez y de Guise.

Predecesor:
Juan Antonio Martínez

Presidente de Guatemala
1848-1849

Socesor:
Mariano Paredes

[hernandez-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Hernández de León, Federico (1930). El Llibru de les Efemérides III. Guatemala: Tipografía Sánchez y de Guise.

[1]