Radiu (elementu)

El radiu ye'l más pesáu de los metales alcalinotérreos, ye intensamente radiactivu y paezse químicamente al bariu. Los preparaos de radiu son destacables porque son capaces de caltenese a más alta temperatura que la so redolada y poles sos radiaciones, que pueden ser de tres tipos: rayu alfa, rayu beta y rayu gamma. Amás, el radiu produz neutrones si entemecer con beriliu.

Cuando se preparar el metal radiu puru ye de color blancu brillante, pero se ennegrece cuando s'espón al aire por cuenta de la rápida oxidación del metal col osíxenu. Ye luminiscente (dando un color azul maciu), malvar n'agua pa dar hidróxidu de radiu y ye llixeramente más volátil que'l bariu.

Dellos usos práuticos del radiu derivar de les sos propiedaes radiactives. Radioisótopos afayaos apocayá, como los de cobaltu-60 y cesiu-137, tán reemplazando al radiu inclusive nestos llindaos usos, yá que son más potentes y más seguros de manipoliar.

• D'antiguo usábase en pintures luminiscentes pa relós y otros preseos. Más de cien pintor d'esferes de reló, qu'usaben los sos llabios pa moldiar el pincel, morrieron de radiación. Poco dempués popularizáronse los efeutos adversos de la radioactividá. A finales de los sesenta entá s'usaba'l radiu nes esferes de reló. Los oxetos pintaos con estes pintures son peligrosos y han de ser manipoliaos convenientemente. Anguaño, úsense fosfatos con pigmentos que prinden la lluz en cuenta de radiu.
• Cuando s'entemez con beriliu, ye una fonte de neutrones pa esperimentos físicos.
• El cloruru de radiu usar en medicina pa producir radón, que s'usa en tratamientos contra'l cáncer.
• Una unidá de radioactividá, el curiu, ta basada na radioactividá del radiu-226.
• El radiu emplegar a principios de sieglu hasta los años 30 en medicines, ente ellos el Radithor (agua destilao con radiu), que lo describíen como solución ante tolos males. Tamién s'entemecía con pastes dentales, chicles, cremes y una infinidá de coses más. Brindar con Radithor, y de cutiu, esti elementu emplegar nos cristales, pa da-yos una tonalidá verdosa brillosa na escuridá. La razón de too esto ye que tou lo que contenía radiu significaba meyora.

El radiu (del Llatín radius, rayu) afayóse en 1898 por Marie Skłodowska-Curie y el so home Pierre nuna variedá d'uraninita del norte de Bohemia. Mientres estudiaben el mineral, los Curie retiraron el uraniu d'él y atoparon que'l material restante entá yera radiactivu. Entós producieron un amiestu radiactivo fecha principalmente de bariu que daba un color de llapada coloráu brillante y llinies espectrales que nun s'habíen documentáu enantes. En 1910 el radiu foi aislláu por Curie y Andre Debierne nel so metal puru por aciu la electrólisis d'una solución de cloruru puru de radiu usando un cátodu de mercuriu y destilando nuna atmósfera d'hidróxenu.

Históricamente, los productos de desintegración del radiu fueron conocíos como Radiu A, B, C, etc. Güei sábese que son isótopos d'otros elementos, de la siguiente manera:

• Emanación del radiu - radón-222
• Radiu A - poloniu-218
• Radiu B - plomu-218
• Radiu C - bismutu-218
• Radiu C₁ - poloniu-214
• Radiu C₂ - taliu-210
• Radiu D - plomu-210
• Radiu Y - bismutu-210
• Radiu F - poloniu-210

El 4 de febreru de 1936 el Radiu Y foi'l primer elementu radiactivu preparáu sintéticamente.

Mientres los años 1930 afayóse que la esposición de los trabayadores a pintures luminiscentes causaba serios daños a la salú como llagues, anemia o cáncer de güesos. Por eso darréu frenóse esti usu del radiu. Esto asocede porque'l radiu ye asimiláu como calciu pol cuerpu y depositáu nos güesos, onde la radioactividá degrada la migollu oseu y puede faer mutar a les célules. Dende entós culpóse a la manipulación del radiu de la prematura muerte de Marie Curie.

El radiu ye un productu de descomposición del uraniu y polo tanto puede atopase en toles mines d'uraniu. Orixinalmente llograr de les mines de pechblenda de Joachimstal, Bohemia (con una concentración d'unos siete partes por millón, siete gramos de radiu per tonelada de pechblenda ). De los sables de carnotita de Colorado llógrase tamién esti elementu, pero atopáronse mines más riques na República Democrática d'El Congu (mines del Alto Katanga) y l'área de los Grandes Llagos en Canadá, amás de poder llograse de los residuos radiactives d'uraniu. Hai grandes depósitos d'uraniu n'Ontario, Nuevu Méxicu, Utah y Australia, ente otros llugares.

El radiu tien 25 isótopos distintos, cuatro de los cualos atópense na naturaleza; el más común ye'l radiu-226. Los isótopos Ra-223, Ra-224, Ra-226 y Ra-228 son xeneraos por desintegración del O y del Th. El Ra-226 ye un productu de desintegración del O-238, amás de ser l'isótopu más llonxevu del radiu con un periodu de semidesintegración de 1602 años. El siguiente más llonxevu ye'l Ra-228, un productu de fisión del Th-232, con un periodu de semidesintegarción de 6,7 años.

• Guide to the Elements - Revised Edition, Albert Stwertka, (Oxford University Press; 1998) ISBN 0-19-508083-1
• Los Alamos National Laboratory - Radium.

• ATSDR n'Español - ToxFAQs™: radiu.
• EnvironmentalChemistry.com - Radium.
• Llateral Science - Radium Discovery. Archiváu 2016-03-09 en Wayback Machine
• WebElements.com - Radium.