Asetoon

Asetoon (sistematiese naam propanoon) is 'n organiese verbinding met die formule (CH₃)₂CO. Dit is 'n kleurlose, hoogs vlugtige, vlambare vloeistof, en is die eenvoudigste ketoon bekend.

Eienskappe

Algemeen
Naam	Asetoon
IUSTC-naam	Propan-2-oon
Sistematiese naam	Propanoon
Ander name	Dimetielketoon[1] β-Ketopropaan[1] Propanoon[2] 2-Propanoon Dimetielformaldehied[3]
Chemiese formule	C3H6O
Molêre massa	58.042 g/mol
CAS-nommer	67-64-1
Voorkoms	Kleurlose vloeistof
Reuk	Stink, irriterent, bloeiselrig
Fasegedrag
Smeltpunt	178 K
Kookpunt	329 K
Digtheid	0.791 g/cm3
Mengbaarheid	water, benseen, metanol, eter, chloroform, etanol
Oplosbaarheid
Viskositeit	0.36 (10 °C) 0.295 cP (25 °C)[4]
Dampdruk	9.39 kPa (0 °C) 30.6 kPa (25 °C) 374 kPa (100 °C) 2.8 MPa (200 °C)[1]
Henry se konstante	27,7(,9) [L/mol.atm] 4600 [K][5]
Suur-basis eienskappe
pKa
Veiligheid
Flitspunt	-19 °C
LD50	3 000 mg/kg (oraal, muis) 20 000 mg/kg (dermaal, konyn) 19 000 mg/m3 (inhalasie)
Tensy anders vermeld is alle data vir standaardtemperatuur en -druk toestande.
Portaal Chemie

Asetoon is mengbaar met water en dien as 'n belangrike oplosmiddel in sy eie reg, tipies vir skoonmaakdoeleindes in die laboratorium. In 2010 is ongeveer 6.7 miljoen ton wêreldwyd geproduseer,^[6] hoofsaaklik vir gebruik as 'n oplosmiddel en die produksie van metielmetakrilaat en bisfenol A.^[7][8] Dit is 'n algemene boublok in die organiese chemie. Bekende alledaagse gebruike van asetoon is as naellakverwyderaar en verfverdunner.

Asetoon word deur die menslike liggaam geproduseer en uitgeskei deur middel van normale metaboliese prosesse. Dit is algemeen teenwoordig in die bloed en urine. Mense wat aan diabetes (suikersiekte) lei, vervaardig dit in groter hoeveelhede. Swanger vroue, borsvoedende moeders en kinders toon hoër vlakke van asetoon.^[9] 'n Ketogeniese dieet, wat asetoonvlakke verhoog in die liggaam, word gebruik om epileptiese aanvalle in babas en kinders te verminder.