John Knox

John Knox
Gebore	ca. 1513–1514 in of naby Haddington, Oos-Lothian, Koninkryk van Skotland
Sterf	24 November 1572 (op 58 of 59) Edinburg, Koninkryk van Skotland
Nasionaliteit	Skotland
Beroep	Pastoor, skrywer, hervormer
Ouer(s)	William Knox Sinclair

John Knox (* ca. 1513–1514 – † 24 November 1572) was ’n Skotse predikant en ’n leier van die Protestantse Hervorming wat beskou word as die stigter van die Presbiteriaanse denominasie in Skotland (tans die Kerk van Skotland). Hy het moontlik opvoeding aan die Universiteit van St. Andrews ontvang en as ’n notaris-priester gewerk. Hy is beïnvloed deur vroeë kerkhervormers soos George Wishart en het by die beweging om die Skotse kerk te hervorm aangesluit. Hy is vasgevang in die kerklike en politieke gebeure waarby die moord op Kardinaal Beaton in 1546 betrek is, asook die intervensie van Marie van Guise, die Skotse landvoog. Hy is die volgende jaar deur Franse magte gevange geneem en met sy vrylating in 1549 na Engeland verban.

Terwyl hy in ballingskap was, was Knox gelisensieerd om in die Kerk van Engeland te werk, waar hy in die range gestyg het tot koninklike kapelaan vir Koning Eduard VI van Engeland. Hy het ’n hervormende invloed op die teks van die Algemene Gebedeboek (Book of Common Prayer) gehad. In Engeland het hy sy eerste vrou, Margery Bowes ontmoet. Toe Maria Tudor die troon bestyg het en die Rooms-Katolieke Kerk heringestel het, is Knox gedwing om uit sy posisie te bedank en die land te verlaat. Knox het na Genève en daarna na Frankfurt gegaan. In Genève het hy Johannes Calvyn ontmoet van wie hy ervaring en kennis in Hervormingsteologie en Presbiteriaanse kerkreg gekry het. Hy het ’n nuwe diensorde geskep wat uiteindelik deur die hervormde kerk in Skotland aangeneem is. Hy het Genève verlaat om hoof van die Engelse vlugtelinge-kerk in Frankfurt te word, maar hy moes die plek verlaat weens verskille rakende die liturgie. Sy verwantskap met die Kerk van Engeland het hier tot ’n einde gekom.

Met sy terugkeer na Skotland het hy die Protestantse Reformasie in Skotland gelei tesame met die Skotse Protestantse adel. Die beweging kan gesien word as ’n rewolusie omdat dit gelei het tot die verdringing van Marie van Guise wat Skotland namens haar jong dogter, Maria I van Skotland regeer het. Knox het help skryf aan die belydenis van geloof en die kerklike orde vir die nuutgestigte kerk, bekend as die Kirk. Hy het steeds as geloofsleier van die Protestante onder die regering van Marie opgetree. In verskeie onderhoude met die koningin het Knox haar gewaarsku oor haar ondersteuning van die Katolieke gebruike. Toe sy gevange geneem is vir haar beweerde betrokkenheid in die moord van haar man, Lord Darnley, en Koning Jakobus VI in haar plek gekroon is, het hy openlik vir haar teregstelling gepleit. Hy het byna sy hele lewe lank gepreek en hom eers een jaar voor sy afsterwe geleidelik uit die openbare lewe begin terugtrek. Knox het sy laaste lewensjaar in St. Andrews deurgebring.

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie John Knox.

Hierdie artikel is ’n saadjie. Voel vry om Wikipedia te help deur dit uit te brei.