COBRA (avant-garde beweging)

COBRA (of CoBrA) was 'n Europese avant-garde kunsbeweging wat vanaf 1948 tot 1951 aktief was. Die naam is in 1948 deur Christian Dotremont uitgedink. Die naam is afkomstig van die afkortings van die lede se tuisstede: Kopenhagen (Co), Brussel (Br) en Amsterdam (A).

Tydens die besetting van die Tweede Wêreldoorlog was Nederland afgesluit van die kunswêreld buite sy grense. COBRA is kort daarna gestig. Hierdie internasionale beweging van kunstenaars wat eksperimenteel gewerk het, het ontwikkel uit kritiek op die Westerse samelewing en 'n algemene begeerte om weg te breek van bestaande kunsbewegings, insluitend die "veragte" en "walglike" naturalisme en die "steriele" Abstrakte kuns. Eksperimentering was die simbool van onbeperkte en ongebonde vryheid, wat volgens Constant uiteindelik deur kinders en die uitdrukkings van kinders beliggaam is.^[1] COBRA is op 8 November 1948 in die Café Notre-Dame, Parys, op die been gebring deur Karel Appel, Constant Nieuwenhuys, Guillaume Cornelis van Beverloo, Christian Dotremont, Asger Jorn, en Joseph Noiret ^[2] met die ondertekening van 'n manifes getitel "La cause était entendue" ("Die saak was geskik"),^[3] wat opgetrek is deur Dotremont.^[4] Dit is gestig met 'n verenigende doktrine van volledige vryheid van kleur en vorm, sowel as weersin teen surrealisme. Die kunstenaars het ook 'n belangstelling in Marxisme sowel as modernisme getoon.

Hul werksmetode was gebaseer op spontaneïteit en eksperimentering, en hulle het hul inspirasie veral getrek uit kindertekeninge, primitiewe kunsvorme, en uit die werk van Paul Klee en Joan Miró.^[2]

Hulle het byeengekom as 'n samesmelting van die Nederlandse groep Reflex, die Deense groep Høst en die Belgiese Rewolusionêre Surrealistiese Groep. Die groep het slegs 'n paar jaar staande gebly, maar in die kort tydperk daarin geslaag om 'n aantal doelstellings te bereik: die tydskrif Cobra , 'n reeks samewerkingsgeleenthede tussen verskillende lede genaamd Peintures-Mot, en twee grootskaal uitstallings. Die eerste daarvan is gehou in die Stedelijk Museum in Amsterdam in November 1949 en die ander in die Palais des Beaux-Arts in Luik in 1951.

In November 1949 het die groep amptelik sy naam na "Internationale des Artistes Expérimentaux" verander, met lidmaatskap wat oor Europa en die Verenigde State versprei was, alhoewel hierdie naam nog nooit aftrek gekry het nie. Die beweging is amptelik in 1951 ontbind, maar baie van sy lede het getroue kennisse gebly, met veral Dotremont wat voortgegaan het met samewerking saam met baie van die vooraanstaande lede van die groep.^[5] Die groep se primêre fokus het bestaan uit semi-abstrakte skilderye bestaande uit briljante kleure, bruuske skilderwerk en verwronge menslike figure wat geïnspireer is deur primitiewe volkskuns. Dit was soortgelyk aan die Amerikaanse action painting. Cobra was 'n mylpaal in die ontwikkeling van Tachisme en Europese abstrakte ekspressionisme.

Cobra was miskien die laaste avant-garde-beweging van die twintigste eeu.^[6] Volgens Nathalie Aubert het die groep amptelik slegs vir drie jaar bestaan (1948 tot 1951). Na die tydperk het elke kunstenaar in die groep het hulle eie individuele weg gevolg.^[7]

Die manifes, getitel La cause était entendue (Die saak was geskik), is geskryf deur die CoBrA-lid Christian Dotremont, en in 1948 in Parys deur al die stigterslede onderteken. Dit het direk gespreek tot hul ervaring van die Centre International de Documentation sur l'Art d'Avant-garde waarin hulle gevoel het dat die atmosfeer steriel en outoritêr was. Dit was 'n verklaring van samewerking op 'n organiese wyse en van eksperimentering om sodoende hul werk los van die toe-oorheersende avant-garde-beweging te ontwikkel. Die naam van die manifes was ook 'n sinspeling op woorde uit 'n vroeëre dokument wat in Julie 1947 deur die Belgiese en Franse rewolusionêre Surrealiste onderteken is, met die titel "La case est entendue" (Die saak is geskik).^[8]

Die Europese kunstenaars het verskil van hul Amerikaanse eweknieë (die Abstrakte ekspressioniste) omdat hulle die proses bo die produk verkies het en primitiewe, mitiese en folkloristese elemente saam met die dekoratiewe inset van hul kinders ingevoer het ^[9] sowel as graffiti.^[10] Een van die nuwe benaderings wat die COBRA-kunstenaars verenig het, was hul onbeperkte gebruik van sterk kleure, tesame met gewelddadige stukke en figurasie wat angswekkend of humoristies kon wees. Hulle kuns was lewendig, met sub-menslike figure, ten einde die verskrikking en swakheid van ons tyd te weerspieël, in stryd met die verontmenslikte kuns van Abstraksie.^[11] Hierdie spontane metode was 'n verwerping van Renaissance-kuns, spesialisasie en "beskaafde kuns". Hulle het "onbeskaafde" uitdrukkingsvorme verkies wat 'n wisselwerking tussen die bewuste en die onbewuste in plaas van die Surrealistiese belangstelling in die onbewuste alleen geskep het. Die kinderlike aspekte in hul metode het beteken dat hul plesier gevind het in die skilderkuns, in die materiale, vorms en uiteindelik die prent self. Veral die Nederlandse kunstenaars in Cobra (Corneille, Appel, Constant), was geïnteresseerd in kinderkuns. "Ons wou weer soos 'n kind begin", het Karel Appel aangedring.^[12] As deel van die Westerse linkses sou hulle beweging gebou wees op die samesmelting van kuns en lewe deur eksperimentering, ten einde vorm en uitdrukking te verenig.^[13]

Die groep het in Holland uitgestal, maar ook in Parys en ander lande in Europa.^[14]

Die eerste groot uitstalling is in November 1949 in die Stedelijk Museum, Amsterdam gehou onder die titel "International Experimental Art".

Die direkteur en kurator van die museum, Willem Sandberg, was geïnteresseerd in die uitvoering van eksperimenteerwerk en abstraksie na Nederland, en was ook 'n aktiewe lid van die Nederlandse Weerstand tydens die oorlog. Hy was diep betrokke by die CoBrA-groep en het direkte kontak tussen die kunstenaars en die Stedelijk Museum gehandhaaf.^[15][16]

Die argitek Aldo van Eyck, wat later bekend sou word vir sy argitektuurontwerpe van speelterreine as kulturele kritiek, is gevra om die interieurontwerp van die uitstalling te doen. Die noue verwantskap tussen Van Eyck en die kunstenaars van CoBrA, wat ook veral inspirasie uit kindertekeninge getrek het, maak dit waarskynlik dat baie van Eyck se vroeë inspirasie vir sy speelterreine van CoBrA afkomstig is.^[17][18]

Die Stedelijk Museum-uitstalling het 'n woedende reaksie deur die pers en die publiek ontlok. 'n Kritikus van Het Vrije Volk het geskryf, “Geklad, geklets en geklodder in het Stedelijk Museum” Die CoBrA kunstenaars word beskou as swendelaars en skarminkels.^[17] Koerante het gepraat van aanstootlike kuns en uitlokking deur die kunstenaars, en een aand van eksperimentele poësie in die Stedelijk was selfs die ligging vir 'n openbare bakleiery.^[15]

Die laaste CoBrA-uitstalling het in Luik, België, in 1951 plaasgevind. Kort na hierdie uitstalling het die groep ontbind. Die vertoning is gereël deur Pierre Alechinsky, 'n kunstenaar uit België. Die Nederlandse argitek, Van Eyck, het die uitstalling ontwerp, net soos vir die CoBrA-uitstalling van 1949 in Stedelijk. Die innovasies van hierdie uitstalling was dat die samestelling van die muur in die vorm van 'n roosterformasie was.

Die vertoning was nie spesifiek vir slegs CoBrA-kunstenaars nie, en groot kunstenaars van die CoBrA-beweging was ook nie in hierdie uitstalling teenwoordig nie as gevolg van die bestaande konflik binne die groep wat uiteindelik tot die ineenstorting van CoBrA gelei het in dieselfde jaar.^[19]

• WestKunst (Cologne, 1981)^[9]
• Paris-Paris (Parys, 1981)^[9]
• Aftermath (Londen, 1981)^[9]
• Two Survey shows (Hamburg, 1982; Parys en die Franse provinsies ook 1982)^[9]
• The Spirit of Cobra (Fort Lauderdale, 2013)

Noemenswaardige kunstenaars wat kontak gehad het met, en/of beïnvloed is deur COBRA:

In Amstelveen, Nederland kan 'n Cobra-museum gevind word wat werke deur Karel Appel en ander internasionale avant-garde kunstenaars bevat.^[21]

Die NSU Art Museum in Fort Lauderdale, Florida, is bekend vir die groot versameling CoBrA kuns wat dit huisves. Die museum huisves werke van Karel Appel, Pierre Alechinsky, en Asger Jorn, te wete die beweging se voorste eksponente. (www.nsuartmuseum.org )<van 'n Florida reisboek en die museum se webwerf>

Die afslaers Bruun Rasmussen het op 3 April 2006 in Kopenhagen 'n veiling gehou van COBRA kunstenaars. Dit het rekords gestel vir die hoogste prys vir 'n Asger Jorn skildery (6.4 miljoen DKK vir Tristesse Blanche) en vir die hoogste bedrag wat tydens 'n enkele veiling in Denemarke betaal is (30 million DKK in totaal).

Wikimedia Commons bevat media in verband met COBRA (movement).

Wikiquote het aanhalings in verband met COBRA (avant-garde beweging)

• Didrichsenmuseum.fi
• Galerie Birch, 'n Deense galery wat in 1946 gestig is en in COBRA spesialiseer Geargiveer 13 Mei 2017 op Wayback Machine
• Museum Jorn, Silkeborg