Penis
1. Blaas, 2. Skaambeen, 3. Penis, 4. Swelliggaam, 5. Eikel, 6. Voorhuid, 7. Urinebuis, 8. Dikderm, 9. Rektum, 10. Saadblasie, 11. Saadleier, 12. Prostaat, 13. Cowper se klier, 14. Anus, 15. Saadleier, 16. Bytestis, 17. Testis, 18. Skrotum
Die penis of fallus is die uitwendige manlike geslagsorgaan wat by soogdiere ook gebruik word vir urinering. Dit is verwant aan die vroulike klitoris, aangesien dit vanuit dieselfde embriologiese struktuur ontwikkel. Die penis kan 'n ereksie kry en dan gebruik word vir seksuele omgang of masturbasie.
Die menslike penis
[wysig | wysig bron]
Die menslike penis verskil van sommige ander soogdierspesies s'n deurdat dit nie 'n ereksiebeen het nie. Om die verharde, regop toestand te verkry en te behou, verhoog die bloedvloei na die penis en word ekstra bloed daar gestoor. Dit kan ook nie binne-in die buikholte ingetrek word nie en is groter as ander soogdiere s'n in verhouding tot die liggaamsmassa.
Struktuur
[wysig | wysig bron]Die menslike penis bestaan uit drie kolomme verhardbare weefsel:
- die twee corpora cavernosa en
- 'n corpus spongiosum
Die corpus spongiosum lê aan die onderkant (ook bekend as die ventrale kant) van die penis en die twee corpora cavernosa langs mekaar aan die bokant (dorsale kant).
Die eindpunt van die corpus spongiosum is keëlvormig vergroot. Hierdie vergroting vorm die eikel (Engels: glans) van die penis. Die voorhuid is onder aan die eikel geheg. Dit is 'n los vel wat in volwassenes teruggetrek kan word om die eikel te ontbloot. Die riffie aan die onderkant van die penis, waar die voorhuid aan die eikel vasheg, word die frenum (of frenulum) genoem.
Die uretra, wat die laaste gedeelte van die urienweë is, loop dwarsdeur die corpus spongiosum en die opening daarvan is bekend as die meatus. Die meatus is geleë op die bopunt van die eikel. Dit dien as 'n deurgang vir sowel urine as die ejakulasie van semen. Spermatosoa word geproduseer in die testes en gestoor in die aangehegte epididimis. Tydens ejakulasie word sperma opgestoot deur die vas deferens (twee buise wat oor en agter die blaas langs loop). Vloeistof word deur die seminale holtes bygevoeg en die vas deferens word dan die ejakulatoriese buise wat in die prostaatklier by die uretra aansluit. Die prostaat sowel as die bulboeretrale kliere voeg verdere uitskeidings by en die semen word met die penis opgestoot, by die meatus uit.
Die soomrif is die sigbare rif tussen die laterale helftes aan die onderkant van die penis. Dit loop vanaf die opening van die uretra dwarsoor die skrotum na die perineum (die area tussen die skrotum en die anus).
Ooreenkoms met die vroulike geslagsdele
[wysig | wysig bron]Die eikel van die penis stem ooreen met die klitorale eikel; die corpora cavernosa met die klitoris; die corpus spongiosum met die vestibulêre bolletjies onder die labia minora; die skrotum met die labia minora en labia majora; en die voorhuid met die klitorale kappie. Die soomriffie bestaan nie by vroue nie, aangesien die twee helftes nie aan mekaar gekoppel is nie.
Normale variasies
[wysig | wysig bron]
- 'n Slap penis kan dieper in die liggaam intrek as dit kouer word en die oënskynlike grootte van 'n man se penis verskil dus gedurig.
- Pêrelagtige penis-papules is knoppies van 'n ietwat ligter kleur wat rondom die basis van die eikel voorkom.
- Fordyce-vlekke is klein opgehewe geel-wit knoppies van een tot twee millimeter wat op die penis kan voorkom.
- Talgagtige verhewendhede is soortgelyke opgehewe knoppies, maar 'n bietjie groter, op die skag van die penis. Hulle ontstaan uit klein talgkliere.
- Fimose is die onvermoë om die voorhuid oor die eikel van die penis terug te trek. Dit is 'n natuurlike verskynsel onder babas en seuns voor die begin van geslagsrypheid. 'n Bietjie minder as die helfte van seuns kan teen die ouderdom van 10 reeds hul voorhuid ten volle terugtrek.
- Swelling van die voorhuid kan voorkom wanneer die penis in seksuele aktiwiteit, insluitende masturbasie, gebruik word. Alhoewel dit kommerwekkend lyk, kan dit as normaal beskou word mits die voorhuid in sy regte toegetrekte posisie is en nie bleek lyk nie. As dit te gereeld gebeur, moet die man 'n dokter spreek aangesien daar wel siektetoestande is waar dit 'n simptoom kan wees, soos in die geval van hartversaking.
Enkele siektetoestande van die penis
[wysig | wysig bron]- Patologiese fimose is wanneer die voorhuid van 'n volwassene nie teruggetrek kan word nie en dit gepaard gaan met pyn of ongemak; of wanneer hierdie onvermoë tot verswakte higiëne ly. In sulke gevalle is mediese behandeling nodig.
- Parafimose is die teenoorgestelde: wanneer dit onmoontlik raak om die voorhuid oor die eikel van die penis na sy normale posisie terug te skuif. Dit is meestal die gevolg van vogretensie in die voorhuid as dit teruggetrek bly ná 'n chirurgiese prosedure of seks. 'n Mens moet vir 'n rukkie druk toepas op die eikel en dan die voorhuid laat terugskuif. As dit nie slaag nie, dit lyk of die bloedvloei na die penis verminder, die eikel hard voel sonder dat daar 'n ereksie is of daar 'n onvermoë is om te urineer, moet dit beskou word as 'n noodgeval en spoedige geneeskundige hulp behoort verleen te word.
- In Peyronie-siekte maak bindweefselverdikkings dat die penis tydens ereksie nie reguit nie, maar gekrom is.
- 'n Penis-fraktuur gebeur wanneer die erekte penis oormatig gebuig word. Wanneer dit gebeur, kan 'n kraakgeluid gehoor word en sal dit pynlik wees. Dit is ook nodig om onmiddellike mediese behandeling hiervoor te kry.
- 'n Diabeet se penis kan 'n perifere neuropatie ontwikkel, met 'n naalde-en-spelde-gevoel in die vel van die penis, maar sensasie kan ook heeltemal afwesig wees.
- Impotensie is die onvermoë om 'n genoegsame ereksie te ontwikkel dat bevredigende seksuele aktiwiteit kan plaasvind.
- Hipospadie is 'n ontwikkelingsversteuring waar die meatus nie op die korrekte anatomiese posisie is nie.
- 'n Mikropenis is 'n baie klein penis, weens 'n kongenitale afwyking.
Psigiatriese versteurings rondom die penis
[wysig | wysig bron]- Koro – 'n waan dat die penis aan't krimp is en besig is om in die liggaam in terug te trek. Dit is 'n kultuurspesifieke waan.
- Liggaamsdismorfiese versteuring – 'n waan dat daar iets fisiek fout is met die penis, byvoorbeeld dat dit te klein is of op die verkeerde plek sit.
- Penisafguns – die siening van Freud dat vroue mans beny omdat hulle 'n penis het.
Modifisering van die manlike geslagsdele
[wysig | wysig bron]
- Die mees algemene vorm van modifisering is besnydenis. Daar is 'n verskeidenheid kulturele, geloofs- en (in skaars gevalle) geneeskundige redes om 'n deel of die hele voorhuid te verwyder.
- Minder algemeen is dat die penis deurboor of met ander tipes liggaamskuns versier word.
- Voorhuidherstel of die strekking daarvan word ook soms gedoen.
- Ander fisiese veranderinge aan die penis is tatoeëermerke.
Penisgrootte
[wysig | wysig bron]Die meeste mans is in 'n mindere of meerdere mate sensitief oor die grootte van hulle penis. Daar is dus 'n mark vir penisvergroting omdat sommige mans so ongemaklik oor hulle "klein" penisse voel dat hulle 'n vergrotingsmetode wil gebruik. Studies toon egter aan dat sulke mans 'n normale grootte penis het.
Daar is ook die mite dat sekere etniese groepe groter penisse as ander het. Die mees algemene opvatting is dat die "kampioen"-groep dié van Afrika-oorsprong is.
Nie-menslike penisse
[wysig | wysig bron]- Die meeste buideldiere, met die uitsondering van die twee grootste kangeroespesies, se penis is gesplete.
- Die eendmossel het die langste penis in verhouding met sy eie lengte: tot 20 keer langer. Die uitgestote penis kan rondsoek na 'n geskikte vroulike maat.
- Die versameling van 'n penis van elke land- en seedierspesie in Ysland – dis waaraan die Fallologiese Museum in Reykjavík hom toewy.
