[go: up one dir, main page]
Gaan na inhoud

Tatoeëermerk

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Tatoes is onder vroue ook gewild.
Jeremy Meeks, ’n oudgevangene en deesdae model, het talle tatoes, onder meer ’n traantatoe by sy linkeroog.

’n Tatoeëermerk of tatoe is ’n vorm van liggaamsmodifisering waar ’n naald gebruik word om ink onder die opperhuid aan te bring om die vel se pigment te verander. Tatoekunstenaars bring inkontwerpe aan deur middel van verskeie metodes en tegnieke, soos tradisionele metodes waar die prieminstrument met 'n hamertjie gekap word en moderne tatoes wat met masjiene aangebring word. Tatoeëring word al duisende jare lank deur baie kulture oor die wêreld heen beoefen, en die simboliek en impak daarvan verskil grootliks van plek tot plek en kultuur tot kultuur.

Die term kom waarskynlik van die Polinesiese woord tatau, wat streep of vlek beteken,[1] en is deur matrose na Europa gebring. Van daar het dit moontlik na die res van die wêreld versprei.[2]

Tatoes kan dekoratief wees (met geen spesifieke betekenis nie), simbolies (met 'n persoonlike betekenis vir die draer), of beeldend ('n beeld van 'n spesifieke persoon of voorwerp). Baie tatoes word in deurgangsrites gebruik, om status en rang aan te dui, as simbole vir godsdienstige en spirituele toewyding, merke van liefde of dapperheid, armbande en talismans, beskerming of as strafmaatreël, soos vir uitgeworpenes, slawe of gevangenes. Uitgebreide kosmetiese tatoeëring word ook deur baie vroue laat aanbring.

Die tatoekuns bestaan al minstens sedert die lewe van die eerste bekende gatatoeëerde mens, Ötzi, sowat 3330 v.C., en tog het die mening van gemeenskappe oor tatoes deur die eeue gewissel. In die 20ste eeu is tatoes oor feitlik die hele wêreld verbind met 'n sekere soort "rowwe" lewenstyl, veral van matrose en gevangenes. Vandag kies mense om verskeie redes om getatoeëer te word: kunstig, kosmeties, sentimenteel, godsdienstig en spiritueel, of om hulle identifisering met sekere groepe (insluitende etniese en misdadigergroepe) te toon. Tatoes kan wys hoe iemand oor 'n familielid (gewoonlik 'n ouer of kind) of oor 'n onverwante persoon voel.[3]

Terminologie

[wysig | wysig bron]

Die woord "tatoe" is 'n leenwoord uit die Polinesiese taal Tahitiaans[4] of Samoaans,[5][6], vanaf tatau. Die Japannese woord irezumi beteken "invoeging van ink", en kan dui op die tradisionele Japannese handmetode, 'n masjienmetode in 'n Westerse styl of enige metode wat die invoeging van ink behels. Die algemeenste woord vir tradisionele Japannese tatoe-ontwerpe is horimono.[7] Japannese kan die woord "tatoe" gebruik vir enige nie-Japannese metode.

Soorte tatoeëermerke

[wysig | wysig bron]

Amateur- en professionele tatoes

[wysig | wysig bron]
Tatoes wat ’n groot deel van die liggaam bedek, is algemeen.

Die simboliek van die tatoe wissel van plek tot plek en van kultuur tot kultuur. Baie tatoes is tekens van passie, status of rang, godsdiens, dapperheid, seksualiteit, liefde, beskerming of assosiasie. Dit is ook dikwels tekens van uitgeworpenes, slawe en gevangenes. Baie gevangenes en misdaadbendes gebruik tatoes om inligting oor hul oortredings te vertoon of aan te dui tot watter bende hulle behoort.[8] In ’n studie is gevind 72 persent van die deelnemers met tatoes aan die gesig, nek, hande of vingers het meer as drie dae in die tronk deurgebring, in vergelyking met 6 persent van dié sonder tatoes.[9][10]

Vandag laat baie mense hulle tatoeëer vir bloot artistieke redes of om te wys hulle behoort tot ’n sekere groep soos misdaadbendes of ’n etniese groep. In sekere lande word geglo tatoeëermerke het towerkragte wat die draer daarvan beskerm. Artistieke tatoes sluit in kneukeltatoes, genitale tatoes, moutatoes, traantatoes, haartatoes en vollyftatoes.

’n Tradisionele Indiaanse tatoe.

Onder Sowjetmisdadigers van die 20ste eeu was daar ’n kultuur van tatoeëermerke om iemand se misdaadloopbaan aan te dui, asook sy rang in die Russiese misdaad- en tronkgemeenskap. Veral vir diegene in die Goelagstelsel van die Sowjetera het die tatoes gedien om te onderskei tussen wie hoog aangeskryf was (’n "dief volgens die wet") en wie ’n politieke gevangene was.[11]

Gedwonge tatoeëring

[wysig | wysig bron]
’n Identifikasienommer wat op ’n Auschwitz-gevangene se arm getatoeëer is.

In sommige gevalle in die geskiedenis is mense ook al teen hul wil gatatoeëer. ’n Bekende voorbeeld is die identifikasienommers wat op Jode in konsentrasiekampe aangebring is onder die Nazi-stelsel. Die Nazi's het die praktyk in 1941 in Auschwitz begin om die liggame van geregistreerde gevangenes in die kampe te identifiseer. In die Zhou-dinastie het Chinese owerhede tatoes op mense se gesigte aangebring as ’n straf vir sekere oortredings of om gevangenes of slawe te merk. Ook in die Romeinse Ryk moes soldate, gladiators en slawe tatoeëermerke dra.

Deels vanweë ’n Bybelse uitspraak teen die merk van die liggaam, het keiser Konstantyn die Grote die tatoeëring van gesigte omstreeks 330 n.C. verbied, en die Tweede Konsilie van Nicea het in 787 die tatoeëring van enige deel van die liggaam as ’n heidense gebruik verbied.[12]

Kosmetiese redes

[wysig | wysig bron]

Al hoe meer tatoes word gebruik vir kosmetiese doeleindes, soos permanente grimering of om velverkleurings te verbloem. Eersgenoemde sluit die tatoeëring van lippe en oogwenke (omlyner), ooglede (omlyner) en selfs moesies in. Natuurlike kleure word gewoonlik daarvoor gebruik omdat dit veronderstel is om soos grimering te lyk.

’n Toenemende neiging is ook om tatoes aan te bring op merke ná ’n operasie soos ’n mastektomie.[13] Die tatoeëring van tepels op gerekonstrueerde borste is ook gewild.[14]

Mediese redes

[wysig | wysig bron]

Mediese tatoes word byvoorbeeld gebruik om te verseker instrumente word op die regte plekke aangebring by herhaalde radioterapie of vir die areolas in sommige soorte borsrekonstruksie.

'n Mediese tatoe met die persoon se bloedgroep.

Dit is ook al gebruik om mediese inligting oor die draer daarvan oor te dra, soos ’n persoon se bloedgroep of ’n mediese toestand. Alzheimerpasiënte se name kan op hulle getatoeëer word om hulle te identifiseer as hulle vermis raak.[15] Tatoes kan ook gebruik word om vitiligo, 'n velpigmentsiekte, te bedek.[16]

Bloedgroeptatoes (Duits: Blutgruppentätowierung) is in die Tweede Wêreldoorlog in Nazi-Duitsland gedra deur lede van die Waffen-SS. Ná die oorlog is die tatoes dikwels gebruik as 'n (onperfekte) bewys dat iemand lid van die SS was, en dit kon tot potensiële inhegtenisneming en vervolging lei. 'n Paar SS-lede het hulle deur die arm geskiet om die tatoe te verwyder.[17]

Tatoes is waarskynlik ook in antieke medisyne gebruik as deel van die pasiënt se behandeling. Die dokter Daniel Fouquet het in 1898 ’n artikel geskryf oor mediese tatoeëerpraktyke in Antieke Egipte. Hy beskryf daarin die tatoes op die vroulike liggame wat op die Deir el-Bahari-terrein gevind is. Hy het vermoed tatoes en ander letsels kon mediese of terapeutiese doeleindes gehad het.[18]

Ötzi, die ysmummie wat sowat 5 300 jaar gelede geleef het en in 1991 ontdek is, het sowat 60 tatoes aan sy lyf gehad. Dit is geskep deur insnydings in die vel waarin steenkoolpoeier gevryf is en daar word vermoed dit kon ’n behandeling vir sy gewrigslytasie gewees het.[19][20]

Daar is ook tatoes aan die Siberiese Ysvrou gevind, wat tussen omstreeks die 6de en 2de eeu v.C. in die Siberiese steppe gewoon het en wie se liggaam in 1993 ontdek is.

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]
Whang-od, die laaste mambabatok (tradisionele tatoeëerkunstenaar) van die provinsie Kalinga in die Filippyne doen 'n batek-tatoe.

Tatoeëermerke op antieke mummies wat bewaar gebly het, wys die tatoeëerkuns word al duisende jare lank oor die hele wêreld beoefen.[21] In 2015 het 'n wetenskaplike herwaardering van die ouderdom van die twee oudste bekende gatatoeëerde mummies bepaal dat Ötzi die oudste bekende voorbeeld is. Sy liggaam, met sowat 60 tatoes, is in gletserys in die Alpe ontdek en dateer van omstreeks 3330 v.C.[21][22] In 2018 is die oudste figuratiewe tatoes in die wêreld op twee Egiptiese mummies ontdek wat van tussen 3351 en 3017 v.C. dateer.[23]

Antieke tatoeëerkuns is die algemeenste beoefen onder die Austronesiese volke. Dit was een van die vroeë tegnologieë wat in Taiwan en aan die Suid-Chinese kus deur die Proto-Austronesiërs ontwikkel is voor minstens 1500 v.C., voor die Austronesiese uitbreiding na die Indo-Pasifiese eilande.[24][25] Dit kon oorspronklik verband gehou het met koppesnellery.[26]

Tatoeëertradisies, insluitende tatoes aan die gesig, word onder alle Austronesiese subgroepe aangetref, insluitende Taiwannese Aborigines, Suidoos-Asiatiese eilandbewoners, Mikronesiërs, Polinesiërs en Malgasse. Austronesiërs het die vel gepriem deur die gebruik van 'n klein hamer en 'n priemimplement wat van boomdorings, visbene of oesterskulpe gemaak is.[5][25][27]

Antieke tatoeëertradisies het ook voorgekom onder die Papoeas en Melanesiërs, wat unieke priemers van vulkaanglas gebruik het. Sommige argeologiese terreine met dié toerusting word verbind met die Austronesiese migrasie na Papoea-Nieu-Guinee en Melanesië. Ander terreine is egter ouer as dié migrasie en word dateer van omstreeks 1650 tot 2000 v.C. Dit lyk dus of daar 'n reeds bestaande tatoetradisie in die streek was.[25]

Onder ander etnolinguistiese groepe wat ook die tatoeëerkuns beoefen het, tel die Ainoe van Japan; sommige Austro-Asiate van Indo-China; Berbervroue van Noord-Afrika;[28] die Joroeba-, Fulani- en Hausavolk van Nigerië;[29] inheemse Amerikaners van die Amerikas voor Columbus;[30] en die Pikte van Brittanje in die Ystertydperk.[31]

Europa

[wysig | wysig bron]
Giolo (regte naam Jeoly) van die Filippyne wat deur William Dampier gevange geneem en in 1691 in Londen op 'n skou uitgestal is, totdat hy drie maande later aan pokke dood is. Dampier het 'n fortuin uit hom gemaak.[32][33][34][35]

In 1566 het Franse matrose 'n Inuïtiese vrou en haar kind in die hedendaagse Labrador in Kanada gevange geneem en hulle na Antwerpen in die Nederlandse Republiek gebring. Die ma was gatatoeëer, maar die kind nie. In Antwerpen is die twee in 'n plaaslike kroeg ten toon gestel tot minstens 1567. Pamflette wat die geleentheid adverteer, is in die stad versprei. In 1577 het die Engelse kaapvaarder Martin Frobisher twee Inuïte gevang en na Engeland gebring om uit te stal.[36]

In 1691 het William Dampier 'n getatoeëerde man van die Filippyne, Jeoly of Giolo, na Londen gebring. Hy het Jeoly op 'n menslike skou ten toon gestel en 'n fortuin gemaak deur hom 'n "prins" te noem en groot skares te lok. Ten tyde van die uitstalling het Jeoly nog gerou oor sy ma, wat Dampier ook gevang het, maar op die reis ter see dood is. Drie maande later het Jeoly gesterf. Die vel is van sy liggaam gestroop en sy liggaam is daarna sonder die vel ten toon gestel. Die gatatoeëerde vel is verkoop en in Oxford uitgestal.[37]

'n Portret van Omai, 'n getatoeëerde man van Raiatea wat deur kaptein James Cook na Europa gebring is.

Daar word algemeen geglo die moderne gewildheid van tatoeëring kom van kaptein James Cook se drie vaarte in die laat 18de eeu na die Suid-Pasifiese eilande. Sy vaarte en die verspreiding van die tekste en beelde daarvan het wel bewustheid van tatoeëring aangehelp (en gelei tot die opname van die woord tatau in Westerse tale).[38] Ná Cook se eerste reis in 1768 het sy wetenskapbeampte en botanis, sir Joseph Banks, die kunstenaar Sydney Parkinson en baie ander bemanningslede met 'n groot belangstelling in tatoes teruggekeer na Engeland. Banks het baie daaroor geskryf[39] en Parkinson het vermoedelik self in Tahiti 'n tatoe gekry.[40] Banks was 'n hoog aanstaande lid van die Engelse aristokrasie en het sy posisie by Cook gekry deur 'n medefinansier van die vaart te wees. Op sy beurt het Cook 'n gatatoeëerde man van Raiatea, Omai, teruggebring wat hy aan koning George en die Engelse hof gewys het. Op daaropvolgende vaarte is baie bemanningslede getatoeëer.[41]

Die eerste aangetekende professionele tatoekunstenaar in Brittanje was Sutherland Macdonald, wat van begin 1894 af in 'n ateljee in Londen gewerk het.[42] In Brittanje is tatoes nog in 'n groot mate verbind met matrose[43] en die laer of selfs misdadigerklasse,[44] maar teen die 1870's het dit 'n mode onder sommige lede van die hoër stand geword, insluitende koninklikes,[45][46] en dit kon duur wees.[47]

'n 19de-eeuse skets van 'n getatoeëerde vrou van Bosnië en Herzegowina.

Die tatoeëring van Katolieke vroue in Bosnië en Herzegowina tydens die Ottomaanse bewind het algemeen geraak en dit het tot die middel 20ste eeu voortgeduur. Tatoeëermerke van kruise is aan die hande, arms, bors en voorkop aangebring van meisies tussen ses en 16.[48] Dit is gedoen om ontvoering en gedwonge bekering tot die Islam te voorkom.[49] Etnograwe glo die gebruik het ontstaan voor die Slawiese migrasie na die Balkan en die verspreiding van die Christendom, met bewyse wat terugwys na die prehistoriese Illiriese stamme.[49]

Noord-Amerika

[wysig | wysig bron]

Baie inheemse volke van Noord-Amerika het tatoeëring beoefen.[50] Europese ontdekkingsreisigers en handelaars wat inheemse Amerikaners ontmoet het, het die tatoes raakgesien en 'n paar het hulle deur inheemse Amerikaners laat tatoeëer.[51]

Teen die tyd van die Amerikaanse Rewolusie was tatoes reeds algemeen onder Amerikaanse matrose.[52] Tatoes is in beskermingsdokumente ('n bewys van Amerikaanse burgerskap) genoem om gedwonge opname in die Britse vloot te voorkom.[52] Swart matrose het dit ook gebruik om te bewys hulle is vrye mans.[53]

'n Matroos tatoeëer 'n medematroos in 1944 op die USS New Jersey.

Die eerste aangetekende professionele tatoeateljee in die VSA was dié van 'n Duitse immigrant, Martin Hildebrandt, in die vroeë 1870's.[54][55] Kort ná die Burgeroorlog het tatoes gewild geraak onder jong mans van die hoër stand. Dié neiging het voortgeduur tot aan die begin van die Eerste Wêreldoorlog, maar het afgeneem met die uitvinding van die tatoemasjien. Die masjien het die tatoeëringsprosedure makliker en goedkoper gemaak, en dit het die statussimbool weggeneem wat tatoes vroeër ingehou het. Almal kon dit nou bekostig en dit het algemeen geword onder rebelle en misdadigers. Dit was egter steeds gewild in die Amerikaanse weermag, 'n neiging wat steeds voortduur.

In 1975 was daar net 40 tatoekunstenaars in die land; in 1980 was daar meer as 5 000[56] as gevolg van 'n skielike toename in aanvraag.[57]

Sedert die 1970's het tatoes 'n hoofstroomdeel van die Westerse mode geword. Dit is algemeen onder mans én vroue, onder alle ekonomiese klasse[58] en onder van tieners tot middeljariges. Baie Amerikaners, veral jong mense, beskou tatoes nou as 'n aanvaarbare vorm van selfuitdrukking, eerder as 'n vorm van uittarting, soos vroeër.[59]

Australië

[wysig | wysig bron]

Tatoemerke is in die 17de en 18de eeu deur Europese owerhede gebruik om misdadigers te merk.[60] Die Britse owerhede het ook die praktyk gebruik om weermagdrosters en personeel wat in Australië voor 'n krygshof verskyn het te merk. In die 19de-eeuse Australië was tatoes meestal die gevolg van persoonlike eerder as Britse gesagsbesluite, maar Britse owerhede het begin om tatoes, littekens en ander liggaamsmerke aan te teken om gevangenes te beskryf en hanteer wat vir transpotasie aangedui is.[34]

Fred Harris-tatoeateljee in Sydney, 1937.

Die praktyk van tatoeëring was blykbaar 'n grootliks niekommersiële onderneming tydens die gevangenetydperk in Australië. James Ross beskryf byvoorbeeld in die Hobart-almanak van 1833 hoe gevangenes op die skepe algemeen tyd bestee het om hulleself met buskruit te tatoeëer.[34] Uit 'n studie van die rekords van 10 180 gevangenes wat tussen 1823 en 1853 na die destydse Van Diemenland (nou Tasmanië) vervoer is, het sowat 37% van alle mans en 15% van alle vroue met tatoes aangekom. Dit het Australië destyds die Engelssprekende land met die meeste tatoes gemaak.[61]

Teen die begin van die 20ste eeu was daar nie baie tatoeateljees in Australië nie. Tussen 1916 en 1943 was die Sydney-ateljee van Fred Harris blykbaar die enigste een in dié stad.[62] Teen 1937 was Harris een van Sydney se bekendste tatoekunstenaars en het hy sowat 2 000 tatoes per jaar in sy atelje gedoen.[63]

In die moderne Australië is 'n gewilde tatoe-ontwerp die Suiderkruis-motief of variasies daarvan.[56] Daar is tans meer as 2 000 amptelike tatoekunstenaars in Australia en meer as 100 geregistreerde ateljees en klinieke. Die aanvraag na tatoes in die land het oor die afgelope dekade met meer as 440% toegeneem.[64]

Proses

[wysig | wysig bron]
’n Vrou kry nog ’n tatoe.

Tatoeëring behels die inspuiting van pigment in die vel se dermis, die laag velweefsel net onder die epidermis. Die pigment word versprei deur ’n gehomogeniseerde beskadigde laag deur die epidermis en boonste dermis, waar die teenwoordigheid van ’n vreemde stof die immuunstelsel se fagosiete aktiveer om die pigmentdeeltjies op te neem. Terwyl heling plaasvind, skilfer die beskadigde epidermis weg terwyl korrelweefsel dieper in die vel vorm; dit word later omgesit in bindweefsel deur kollageengroei. Dit heel die boonste dermis, waar pigment vasgevang bly binne-in fibroblaste en eindelik konsentreer in ’n laag net onder die dermis/epidermis-grens.[65] Die teenwoordigheid van die pigment daar is stabiel, maar is oor 'n lang tyd (dekades) geneig om dieper in die dermis in te beweeg. Dit verduidelik die dowwer detail van ou tatoes.[65]

Sommige tradisionele stamme skep tatoes deur die ontwerp in die vel te sny en dan ink, as of ’n ander stof daarin te vryf. So word dikwels ook verhewe letsels gevorm.

Die algemeenste metode in die moderne tyd is met ’n elektriese tatoeëermasjien, wat die ink deur ’n naald of naalde in die vel spuit deur middel van ’n vibrerende eenheid. Die eenheid dryf die naalde vinnig in en uit die vel, gewoonlik 80 tot 150 keer per sekonde. Die naalde word net een keer gebruik en word individueel verpak. Die tatoeëerkunstenaar moet handskoene dra en die toerusting moet gesteriliseer word. Die wond moet herhaaldelik met ’n nat, weggooibare soort doek afgevee word.

Openbare mening

[wysig | wysig bron]
Tatoeëerkunstenaars dra deesdae handskoene en steriliseer hul toerusting ná elke gebruik.

Tatoeëermerke het in historiese China ’n negatiewe konnotasie gehad omdat misdadigers dikwels getatoeëer is om hulle te merk.[66][67] Dit is vandag steeds ’n taboe in Chinese gemeenskappe.[68] Die verbinding van tatoes met misdadigers het ook na Japan oorgespoel.[66] Die Japannese regering het tatoes in die 19de eeu verbied en die verbod is eers in 1948 opgehef.[69]

In Europa en Noord-Amerika word die mening oor tatoeëermerke steeds beïnvloed deur stereotipes wat gebaseer is op afwykende sosiale groepe van die 19de en 20ste eeu. In die 1960's en 1970's het mense tatoes begin verbind met mense soos motorfietsryers en gevangenes.[70]

Dit lyk egter of die openbare mening al hoe positiewer word. Baie ondersoeke is al gedoen oor wat die publiek van tatoes dink. In Junie 2006 het die Amerikaanse Akademie van Dermatologie die resultate van ’n telefoonopname in 2004 gepubliseer. Daarvolgens het 36% van Amerikaners tussen 18 en 29 tatoes gehad, 24% van dié tussen 30 en 40, en 15% van dié tussen 41 en 51.[9] In Januarie 2008 het Harris Interactive ’n opname gedoen en bevind 14% van alle volwassenes in Amerika het ’n tatoe, effens minder as die 16% in 2003. Mans is effens meer geneig om tatoes te hê as vroue.

Gesondheidsgevare

[wysig | wysig bron]

Omdat die vel binnegedring word, hou tatoeëring die gevaar van ontsteking en allergiese reaksies in.

'n Voorbeeld van 'n apparaat vir die verwydering van tatoes met laserlig.

Moderne kunstenaars verminder die risiko's deur naalde net een keer te gebruik en instrumente ná elke gebruik te steriliseer.

Baie owerhede vereis dat hulle opleiding in bloedbesmetting ondergaan. In amateur-tatoeëring, soos in tronke, is daar egter steeds groot gevare aan verbonde. Met ongesteriliseerde toerusting kan ontsteking ontstaan of sekere siektes oorgedra word soos sekere vorme van hepatitis, herpes, MIV en tuberkulose.[71]

Nie baie mense toon ’n allergiese reaksie op die tatoeëer-ink nie,[65] maar dit is tog moontlik. Mense kan veral met spesifieke kleure ink ’n allergie toon. Dit is soms weens die teenwoordigheid van nikkel in ’n inkpigment, wat ’n algemene metaalallergie veroorsaak. Kneusmerke kan ook veroorsaak word deur die beskadiging van ’n aar.

Tatoeverwydering

[wysig | wysig bron]

Hoewel tatoes as permanent beskou word, kan dit tog soms gedeeltelik of heeltemal verwyder word deur laserbehandeling.[72] Swart en sommige kleure ink kan makliker verwyder word as ander kleure. Die koste en pyn om dit te verwyder is gewoonlik groter as met die aanbring daarvan.

Tydelike tatoes

[wysig | wysig bron]
'n Tatoe word met skadelose henna aangebring.

'n Tydelike tatoe is 'n tatoe wat amper soos 'n regte een lyk, maar nie permanent is nie. Dit is 'n vorm van liggaamsverfkuns en kan geteken, geverf of gespuitverf word.[73][74]

Soorte

[wysig | wysig bron]

Dekalkomanie

[wysig | wysig bron]

Tydelike tatoes wat aangedruk word, kan enige deel van die liggaam versier. Hulle hou van 'n dag tot langer as 'n week.[75]

Goedgekeurde kleurstowwe is heeltemal veilig, maar ander stowwe kan 'n allergiese reaksie veroorsaak.

Foelie

[wysig | wysig bron]

Foelietatoes is 'n dekalkomanie-tipe tatoe met 'n foelieafdruktegniek in plaas van met ink.[76] Die foeliebeeld is 'n spieëlbeeld van wat op jou liggaam sal verskyn.

Spuitverf

[wysig | wysig bron]

Hoewel spuitverftatoes baie gewild geword het, is die kans kleiner dat 'n realistiese voorkoms met 'n verfspuit (airbrush) verkry sal word. Hulle lyk nie baie soos 'n regte tatoe nie en hou korter as die aandruktipe.

Die soort spuitverf wat vir kuns of klere vervaardig is, moet nooit aan die vel gebruik word nie. Hulle kan allergenies of giftig wees.

Dermatitis weens 'n tydelike dolfyntatoe met swart henna.

Henna

[wysig | wysig bron]

Henna kom van plante en bevat gewoonlik geen bymiddels nie. As dit aan die vel aangewend word, vlek dit die vel rooi-oranje tot bruin. Dit neem lank om aan te wend en lyk nie so realisties soos aandruktipes nie. Allergiese reaksies is baie skaars.

As sekere kleurstowwe bygevoeg word, kan henna wel 'n allergiese reaksie veroorsaak. Veral swart of vooraf gemengde henna moet vermy word, want hulle kan skadelike stowwe bevat, soos silwernitraat, karmynsuur, pirogallussuur en chroom. Swart henna se kleur kom van parafenileendiamien, 'n tekstielkleurstof wat net vir die kleur van hare goedgekeur word.[77]

In Kanada is die gebruik van die stof aan die vel verbied. Dit kan lei tot talle gesondheidsprobleme, soos allergiese reaksies en chroniese ontsteking, selfs lank nadat dit aangewend is.

Galery

[wysig | wysig bron]
  • ’n Wapen wat agter op ’n been aangebring is.
    ’n Wapen wat agter op ’n been aangebring is.
  • ’n Man se hele arm is getatoeëer.
    ’n Man se hele arm is getatoeëer.
  • Tatoeëermerke aan die gesig en nek is nog seldsaam en het dikwels negatiewe konnotasies.
    Tatoeëermerke aan die gesig en nek is nog seldsaam en het dikwels negatiewe konnotasies.
  • ’n Tibettaanse mantrasirkel op ’n man se bors.
    ’n Tibettaanse mantrasirkel op ’n man se bors.
  • ’n Man kry ’n tatoe.
    ’n Man kry ’n tatoe.
  • Tradisionele gesigtatoes van ’n Indiese vrou.
    Tradisionele gesigtatoes van ’n Indiese vrou.
  • ’n Christelike paartjie met eenderse kruise aan die gewrig.
    ’n Christelike paartjie met eenderse kruise aan die gewrig.
  • Getatoeëerde lipgrimering.
    Getatoeëerde lipgrimering.
  • Die naam PlayBoy word op ’n man se rug getatoeëer.
    Die naam PlayBoy word op ’n man se rug getatoeëer.
  • ’n Man spog met sy tatoes.
    ’n Man spog met sy tatoes.
  • ’n Simboliese tatoe: die Hand van Fatima op die model Casini.
    ’n Simboliese tatoe: die Hand van Fatima op die model Casini.
  • ’n Tou-en-anker-tatoe en die oorspronklike skets van die ontwerp.
    ’n Tou-en-anker-tatoe en die oorspronklike skets van die ontwerp.

Sien ook

[wysig | wysig bron]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Samoa: Samoan Tattoos, Polynesian Cultural Center, http://www.polynesia.com/samoa/samoan-tattoos.html 
  2. ↑ "Tattoo 2". The American Heritage Dictionary of the English Language (fourth). (2000).  Geargiveer 2 Februarie 2009 op Wayback Machine
  3. ↑ Johnson, Frankie J (2007). "Tattooing: Mind, Body And Spirit. The Inner Essence Of The Art". Sociological Viewpoints. 23: 45–61.
  4. ↑ "Tatoe" in die HAT. Aanlyn by viva-afrikaans.org (intekening nodig). Besoek op 17 Maart 2023.
  5. ↑ 5,0 5,1 Thompson, Beverly Yuen (2015). ""I Want to Be Covered": Heavily Tattooed Women Challenge the Dominant Beauty Culture" (PDF). Covered in Ink: Tattoos, Women and the Politics of the Body. New York, New York USA: New York University Press. pp. 35–64. ISBN 978-0-8147-8920-9. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 6 April 2018. Besoek op 17 Maart 2023.
  6. ↑ "Meaning of Tatau 1". Pasefika Design.
  7. ↑ "History Of Irezumi/Horimono". Oni Tattoo Design. Besoek op 17 Augustus 2018.
  8. ↑ Andrew Lichtenstein, Texas Prison Tattoos, http://www.foto8.com/issue01/dprisontattoos/prisontattoos1.html, besoek op 2007-12-08 
  9. ↑ 9,0 9,1 Laumann, Anne E.; Derick, Amy J. (September 2006). "Tattoos and Body Piercings in the United States: A National Data Set". Journal of the American Academy of Dermatology. 55 (3): 413–421. doi:10.1016/j.jaad.2006.03.026. PMID 16908345.
  10. ↑ Joshua Adams (2012), "The Relationship between Tattooing and Deviance in Contemporary Society", Deviance Today: pp. 137–145 
  11. ↑ Sidorov, Danzig Baldaev. Vol. 3 / introduction by Alexander (2008). Russian criminal tattoo encyclopedia. Londen: Fuel. ISBN 978-0-9550061-9-7.
  12. ↑ Adrienne Mayor (1 April 1999). "People Illustrated". Archaeological Institute of America (in Engels). Vol. 52, no. 2. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 September 2012.
  13. ↑ Locke, Katherine. 2013. "Women choose body art over reconstruction after cancer battle: Undergoing a mastectomy is a harrowing experience, but tattoos can celebrate the victory over cancer." The Guardian. 7 Augustus 2013.
  14. ↑ http://www.bbc.co.uk/news/magazine-25366749
  15. ↑ Hürriyet Daily News: Tattooist offers to tattoo names of Alzheimer patients in İzmir
  16. ↑ Arndt, Kenneth A.; Hsu, Jeffrey T. S. (2007). Manual of Dermatologic Therapeutics (illustrated uitg.). Lippincott Williams & Wilkins. p. 116. ISBN 978-0-7817-6058-4. Besoek op 6 September 2013.
  17. ↑ Lepre, George (2004). Himmler's Bosnian Division: The Waffen-SS Handschar Division 1943–1945. Schiffer Publishing Ltd. p. 310. ISBN 978-0-7643-0134-6.
  18. ↑ Tattooing in Ancient Egypt Part 2: The Mummy of Amunet by Gemma Angel, op 10 Desember 2012.
  19. ↑ The Iceman: Discovery and Imaging - Murphy et al. 226 (3): 614 - Radiology
  20. ↑ Iceman is defrosted for gene tests | World news | guardian.co.uk
  21. ↑ 21,0 21,1 Deter-Wolf, Aaron; Robitaille, Benoît; Krutak, Lars; Galliot, Sébastien (Februarie 2016). "The World's Oldest Tattoos" (PDF). Journal of Archaeological Science: Reports. 5: 19–24. doi:10.1016/j.jasrep.2015.11.007. S2CID 162580662.
  22. ↑ Scallan, Marilyn (9 Desember 2015). "Ancient Ink: Iceman Otzi Has World's Oldest Tattoos". Smithsonian Science News. Besoek op 19 Desember 2015.
  23. ↑ Ghosh, Pallab (1 Maart 2018). "'Oldest tattoo' found on 5,000-year-old Egyptian mummies". BBC. Besoek op 8 Maart 2018.
  24. ↑ Patrick Vinton Kirch (2012). A Shark Going Inland Is My Chief: The Island Civilization of Ancient Hawai'i. University of California Press. pp. 31–32. ISBN 978-0-520-27330-6.
  25. ↑ 25,0 25,1 25,2 Furey, Louise (2017). "Archeological Evidence for Tattooing in Polynesia and Micronesia". In Lars Krutak & Aaron Deter-Wolf (red.). Ancient Ink: The Archaeology of Tattooing. University of Washington Press. pp. 159–184. ISBN 978-0-295-74284-7.
  26. ↑ Baldick, Julian (2013). Ancient Religions of the Austronesian World: From Australasia to Taiwan. I.B.Tauris. p. 3. ISBN 978-1-78076-366-8.
  27. ↑ "Maori Tattoo". Maori.com. Maori Tourism Limited. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Julie 2015. Besoek op 17 Julie 2015.
  28. ↑ Corbett, Sarah (6 Februarie 2016). "Facial Tattooing of Berber Women". Ethnic Jewels Magazine. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 April 2020. Besoek op 18 Mei 2018.
  29. ↑ Wilson-Fall, Wendy (Spring 2014). "The Motive of the Motif Tattoos of Fulbe Pastoralists". African Arts. 47 (1): 54–65. doi:10.1162/AFAR_a_00122. S2CID 53477985.
  30. ↑ Evans, Susan, Toby. 2013. Ancient Mexico and Central America: Archaeology and Culture History. 3rd Edition.
  31. ↑ Carr, Gillian (2005). "Woad, tattoing, and identity in later Iron Age and Early Roman Britain". Oxford Journal of Archaeology. 24 (3): 273–292. doi:10.1111/j.1468-0092.2005.00236.x.
  32. ↑ "The True Story of the Mindanaoan Slave Whose Skin Was Displayed at Oxford". Esquiremag.ph.
  33. ↑ Savage, John (c. 1692). "Etching of Prince Giolo". State Library of New South Wales.
  34. ↑ 34,0 34,1 34,2 Maxwell-Stewart, Hamish, in Caplan, J. (2000). Written on the body: The tattoo in European and American history / edited by Jane Caplan. London: Reaktion. ISBN 1-86189-062-1
  35. ↑ Barnes, Geraldine (2006). "Curiosity, Wonder, and William Dampier's Painted Prince". Journal for Early Modern Cultural Studies. 6 (1): 31–50. doi:10.1353/jem.2006.0002. S2CID 159686056.
  36. ↑ Krutak, Lars (22 Augustus 2013). "Myth Busting Tattoo (Art) History". Lars Krutak: Tattoo Anthropologist. Besoek op 25 Februarie 2020.
  37. ↑ Mangubat (2017). The True Story of the Mindanaoan Slave Whose Skin Was Displayed at Oxford. Esquire.
  38. ↑ "Captain Cook, Sir Joseph Banks and tattoos in Tahiti". Royal Museums Greenwich (in Engels). 25 Augustus 2015. Besoek op 3 April 2020.
  39. ↑ Knows, The Dear (6 Junie 2010). "Sir Joseph Banks and the Art of Tattoo". The Dear Surprise (in Engels (VSA)). Besoek op 3 April 2020.
  40. ↑ Gallacher, Stevie. "The story of Scots explorer and artist Sydney Parkinson, who joined Captain Cook's expedition armed with pencils and paint". The Sunday Post (in Engels (VSA)). Besoek op 3 April 2020.
  41. ↑ "The Cook Myth: Common Tattoo History Debunked". tattoohistorian.com. 5 April 2014.
  42. ↑ "The man who started the tattoo craze in Britain is coming to a museum near you". The Independent (in Engels (VK)). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Mei 2022. Besoek op 20 Julie 2018.
  43. ↑ "The reason why sailors tattoo themselves has often been asked." The Times (Londen), 30 Januarie 1873, p. 10
  44. ↑ The Times (Londen), 3 April 1879, p. 9
  45. ↑ "tattoo". The Hutchinson Unabridged Encyclopedia with Atlas and Weather guide (Credo Reference. Web.). (July 2021). Helicon. 
  46. ↑ Broadwell, Albert H. (27 Januarie 1900). "Sporting pictures on the human skin". Country Life. Article describing work of society tattooist Sutherland Macdonald Geargiveer 3 November 2013 op Wayback Machine
  47. ↑ The Times (Londen), 18 April 1889, p. 12: "A Japanese Professional Tattooer".
  48. ↑ Medić Bošnjak, Marija (20 Februarie 2018). "Stari običaj 'križićanje' ili "sicanje" izumire". ljportal.com.
  49. ↑ 49,0 49,1 Jukić, Monika. "Tradicionalno tetoviranje Hrvata u Bosni i Hercegovini – bocanje kao način zaštite od Osmanlija". academia.edu.
  50. ↑ Root, Leeanne (13 September 2018). "How Native American Tattoos Influenced the Body Art Industry". Indian Country Today (in Engels). Besoek op 12 Junie 2022.
  51. ↑ Friedman Herlihy, Anna Felicity (Junie 2012). Tattooed Transculturites: Western Expatriates among Amerindian and Pacific Islander Societies, 1500–1900 (PhD). Chicago, IL: University of Chicago.
  52. ↑ 52,0 52,1 Dye, Ira (1989). "The Tattoos of Early American Seafarers, 1796–1818". Proceedings of the American Philosophical Society. 133 (4): 520–554. ISSN 0003-049X. JSTOR 986875.
  53. ↑ Law in American History: Volume 1: From the Colonial Years Through the Civil War. Page 305.
  54. ↑ Nyssen, Carmen. "New York City's 1800s Tattoo Shops". Buzzworthy Tattoo History (in Engels (VSA)). Besoek op 6 Junie 2022.
  55. ↑ Amer, Aïda; Laskow, Sarah (13 Augustus 2018). "Tattooing in the Civil War Was a Hedge Against Anonymous Death". Atlas Obscura (in Engels). Besoek op 5 Junie 2022.
  56. ↑ 56,0 56,1 "Think before you ink: Tattoo risks". Mayo Clinic (in Engels). Besoek op 26 April 2022.
  57. ↑ "Original Tattoo Artist: Times Changing". The Washington Post (in Engels (VSA)). 9 November 1980. ISSN 0190-8286. Besoek op 5 Maart 2019.
  58. ↑ "History, Ink – The Valentine". Google Arts & Culture (in Engels). Besoek op 20 April 2020.
  59. ↑ Roberts, D. J. (2012). "Secret Ink: Tattoo's Place in Contemporary American Culture". Journal of American Culture. 35 (2): 153–65. doi:10.1111/j.1542-734x.2012.00804.x. PMID 22737733.
  60. ↑ Clare Andersen in Caplan, J. (2000). Written on the body: The tattoo in European and American history / edited by Jane Caplan. London: Reaktion. ISBN 1-86189-062-1
  61. ↑ "Tattoo trend goes back to Tasmania's convict era, author finds". ABC News. 30 Augustus 2016.
  62. ↑ PIX MAgazine, Vol. 1 No. 4 (19 February 1938)
  63. ↑ Fred Harris Tattoo Studio Sydney, 1916–1943, State Library of New South Wales
  64. ↑ "Tattoo Removal Stats and Facts". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Maart 2023. Besoek op 17 Maart 2023.
  65. ↑ 65,0 65,1 65,2 Tattoo lasers / Histologie, Suzanne Kilmer, eMedicine
  66. ↑ 66,0 66,1 DeMello, Margo (2007). Encyclopedia of body adornment. Westport: Greenwood Press. p. 61. ISBN 978-0-313-33695-9.
  67. ↑ Dutton, Michael (1998). Streetlife China. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 163 & 180. ISBN 0-521-63141-6.
  68. ↑ Dutton, Michael (1998). Streetlife China. Cambridge: Cambridge University Press. p. 180. ISBN 0-521-63141-6.
  69. ↑ Ito, Masami, "Whether covered or brazen, tattoos make a statement", Japan Times, 8 Junie 2010, p. 3
  70. ↑ Bodies of Inscription: A Cultural History of the Modern Tattoo Community. Margo DeMello. Durham, NC: Duke University Press, 2000. vii + 222 pp., photographs, notes, bibliography, index.
  71. ↑ "Tattoos: Risks and precautions to know first". MayoClinic.com. 20 Maart 2012. Besoek op 5 April 2012.
  72. ↑ Images of Tattoo removal procedure, http://www.tattoo-bewertung.de/content/aktuelle-laserbehandlung, besoek op 2011-01-12 
  73. ↑ "Temporary Vs. Permanent Tattoos: Which One Should You Get? - Saved Tattoo" (in Engels (VSA)). 2 Maart 2021. Besoek op 26 April 2022.
  74. ↑ "How to remove temporary tattoos". 15 Julie 2021. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Augustus 2022. Besoek op 22 Julie 2021.
  75. ↑ "Temporary Tattoos, Henna/Mehndi, and "Black Henna"". FDA. Besoek op 3 Augustus 2015.
  76. ↑ Baldwin, Pepper (5 April 2016). DIY Temporary Tattoos: Draw It, Print It, Ink It (in Engels). Macmillan. p. 28. ISBN 978-1-250-08770-6.
  77. ↑ "FDA warns consumers about dangers of temporary tattoos". Fox News. 26 Maart 2013. Besoek op 3 Augustus 2015.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]


Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Tatoeëermerk&oldid=2707535"