Staw barkowy - budowa anatomiczna
Staw barkowy składa się z kilku stawów, wspólnie biorących udział w ruchu tej części ciała. Są to: staw ramienny, staw barkowo-obojczykowy, staw mostkowo-obojczykowy oraz staw łopatkowo-żebrowy oraz staw podbarkowy. Wszystkie te elementy anatomiczne umożliwiają nam ruch ramienia we wszystkich płaszczyznach.
- Wśród nich wyróżnia się staw ramienny. Utworzony jest przez głowę kości ramiennej oraz panewkę łopatki.
- Obok znajduje się staw barkowo-obojczykowy, łączący wyrostek barkowy łopatki z obojczykiem. Są oddzielone od siebie chrzęstnym krążkiem stawowym i otoczone torebką stawową. Dodatkowo wzmacniają go więzadła barkowo-obojczykowe.
- Drugi koniec obojczyka tworzy, wraz z mostkiem, staw mostkowo-obojczykowy. Na powierzchni mostka znajduje się wydrążenie, do którego przylega powierzchnia stawowa obojczyka. Pomiędzy nimi znajduje się krążek stawowy.
- Staw łopatkowo-piersiowy, nie będący tak naprawdę stawem, ponieważ pozbawiony jest chrząstki i torebki stawowej, ale funkcjonujący jak staw. To połączenie umożliwia ruch łopatki względem ściany klatki piersiowej.
- Staw podbarkowy to przestrzeń podbarkowa pomiędzy głową kości ramiennej a wyrostkiem barkowym łopatki, zamknięta więzadłem kruczo-barkowym. Ten staw także nie posiada typowej anatomicznej budowy stawowej, ponieważ nie ma chrząstki i torebek stawowych.
Staw barkowy - urazy i choroby
Najczęściej występujące urazy i choroby stawu barkowego:
- niestabilność stawu barkowo-obojczykowego - uszkodzenie połączenie pomiędzy obojczykiem a łopatką
- niestabilność stawu ramiennego - zwichnięcie, czyli wypadnięcie głowy kości ramiennej z panewki stawowej
- uszkodzenia stożka rotatorów
- zapalenie kaletki podbarkowej
- uszkodzenie przednio-górnego obrąbka, czyli tkanek otaczających głowę kości ramiennej
- zmiany zwyrodnieniowe w stawie ramiennym
- zmiany zwyrodnieniowe w stawie barkowo-obojczykowym
- wapniejące zapalenie ścięgien stożka rotatorów
- zarastające zapalenie torebki stawowej
Staw barkowy - wybrane schorzenia stawu barkowego
Choroba zwyrodnieniowa stawu ramiennego
Choroba zwyrodnieniowa stawu ramiennego to poważne schorzenie związane z uszkodzeniem chrząstki stawowej pokrywającej głowę kości ramiennej i panewkę. Duże uszkodzenie, prowadzące do tarcia kości o kość, jest niezwykle bolesne. Ograniczona jest ponadto ruchomość stawu. Leczenie zaczyna się od podawania leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych. Stosuje się także zastrzyki z kwasu hialuronowego. Jeżeli te wszystkie metody zawiodą konieczne staje się wszczepienie endoprotezy stawu barkowego, a ściślej - stawu ramiennego.
Zespół stożka rotatorów (zespół ciasnoty podbarkowej)
Staw ramienny składa się z torebki stawowej i więzadeł oraz otoczony jest ścięgnami mięśni rotatorów odpowiedzialnymi za ruch stawu. To tutaj często dochodzi do uszkodzeń, szczególnie w starszym wieku. Uszkodzeniu ulegają ścięgna oraz kaletka podbarkowa, które zapewnia poślizg głowy kości ramiennej pod wyrostkiem barkowym łopatki. Dochodzi wtedy do schorzenia zwanego ciasnotą podbarkową lub zespołem stożka rotatorów. Leczenie polega na rehabilitacji stawu i podawaniu leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych. Przy dużych uszkodzeniach jednak potrzebna jest operacja chirurgiczna. Przytwierdza się ponownie ścięgna do kości. Przy niezbyt rozległych uszkodzeniach stosuje się technikę zwaną artroskopią, która polega na wprowadzeniu do stawu kamery i dokonaniu operacji przy minimalnym rozcinaniu skóry.
Bark zamrożony
Schorzenie nosi też nazwę zlepnego zapalenia torebki stawowej. Dochodzi do niego w wyniku uszkodzenia stożka rotatorów lub z innych przyczyn (np. zawał serca). Objawia się niemożnością wykonania pełnego zakresu ruchów ramienia, uczuciem sztywności karku.
Zapalne choroby stawów
Zapalenie stawu barkowego może wiązać się takimi chorobami jak: reumadoidalne zapalenie stawów, łuszczycowe zapalenie stawów, dna moczanowa. Objawia się to przerostem wyścielającej staw błony i gromadzeniem się płynu wewnątrz stawu.
