Dراهنما:آیتمها
به ویکیداده خوش آمدید! از اینکه اینجایید و میخواهید دربارهٔ نحوهٔ ویرایش در ویکیداده بدانید، خوشحالیم. چنانکه مطمئناً میدانید، ویکیداده یک پایگاه دانش آزاد است که همه میتوانند آن را ویرایش کنند. اگر ایدهای سازنده دارید، حتماً انجامش دهید. برای شروع روی راهنمای سمت راست کلیک کنید یا پایین را بخوانید!
شناخت آیتمها
آیتمها در ویکیداده برای نشان دادن هر چیزی که در حوزه دانش بشر جای میگیرد به کار میرود مثل موضعات، اشیا، مفهومها،الخ. به عنوان مثال «المپیک تابستانی ۱۹۸۸»، «عشق»، «ایران»، و «گوریل» هر کدام برای خودشان آیتمی در ویکیداده دارند.
بعضی از کسانی که از پیش با ویکیپدیا آشنایی دارند تمایل دارند فکر کنند آیتمها در ویکیداده مثل مقالهها در ویکیپدیا هستند. اگرچه هم آیتمها و هم مقالهها صفحههایی هستند که برای ذخیره اطلاعات درباره مفاهیم مختلف و موضوعات دانش انسانی استفاده میشوند باید به خاطر داشته باشیم که ویکیداده فقط یک بانک داده از محتویات ویکیپدیا نیست. در حقیقت ویکیداده به ویکیانبار شبیهتر است تا ویکیپدیا. فرقش با ویکیانبار در این است که آنجا رسانهها را داریم اما ویکیداده نقش انبار مرکزی برای دادههای ساخت یافته مربوط به همه پروژههای ویکیمدیا را دارد و همچنین برای استفاده در وبگاههای دیگر است.
چیزهای کمی در مورد آیتمها هست که میتواند زمینهساز موفقیت ویکیداده شود:
سرشناس
آیتمهای ویکیداده دارای سرشناسی هستند. به این معنا که حداقل یک صفحه برای شان در یکی از وبگاههای ویکیمدیا مثل ویکیپدیا، ویکیسفر، ویکیگفتاورد، ویکیانبار، الخ وجود دارد. با این وجود استثناهایی هم وجود دارد.
تک
آیتمها تکند. هر کدام یک مفهوم یا شی را تداعی میکنند. برای مثال در ویکیداده planet (Q634) یک مفهوم را میرساند.
پیوند خورده
همچین آیتمها میتوانند به یکدیگر پیوند بخورند. هر آیتم برای خود یک شناسه دارد (که با یک پیشوند Q شروع میشود) و صفحه خودش را در فضای نام اصلی ویکیدیتا دارد. برای نمونه، مواردی که دربالا لیست شدهاند، Elvis Presley (Q303)، love (Q316)، 1988 Summer Olympics (Q8470) و Gorilla (Q36611) آیتمهای صفحات مربوطه میباشند. صفحههایی که در آن همه دادهها افزوده، ویرایش شده و نگه داری میشوند، عمدتا در قالب اظهارات هستند. صفحهها نیز به آیتمها اجازه میدهند که به یکدیگر پیوند داشته باشند به طوریکه همه دادهها در ویکیدیتا میتوانند متصل باشند.
صفحهها نیز به آیتمها اجازه میدهند به یکدیگر پیوند شوند تا بدین ترتیب دادهها در ویکیداده به هم پیوند شوند. یک پیوند به صفحه دیگر را معمولا با کلیک روی دکمه "ویرایش" در بخش "اظهارات" و به صورت یک "خصوصیت" میتوان افزود. اگر هنوز خصوصیتی افزوده نشده است با کلیک روی دکمه «افزودن» در بخش "اظهارات" میتوانید آن را بیفزایید. توضیحات بیشتر را در افزودن به یک آیتم موجود ببینید.
برای پیوند دادن یک آیتم به آیتم دیگر، خصوصیتهای معمولی:
- مقایسهٔ آیتمها...
- said to be the same as (P460)
- different from (P1889) - (متفاوت از، اما گاهی با ... اشتباه گرفته میشود)
- آیتم بخشی از ...
- part of (P361) - (بخش .../ موجود در .../ قطعات ...)
- instance of (P31) - (نمونهای از ...)
- subclass of (P279) - (زیرمجموعهای از ...)
- facet of (P1269) - (جنبه از .../ زیرمجموعه .../ دیدگاه گستردهتری در مورد همان موضوع توسط ... ارائه شدهاست)
- has characteristic (P1552) - (دارای مشخصه .../ مشخصهٔ تعریفکننده .../ ویژگی ذاتی ...)
- آیتم شامل ...
- has part(s) (P527) - (شامل ...)
- has part(s) of the class (P2670) (دارای قطعاتی است که نمونههای .../ برخی از قطعات از زیرکلاس ... هستند)
مثال:
- Albert Einstein's brain (Q2464312) part of (P361): Albert Einstein (Q937) است.
- Albert Einstein (Q937) instance of (P31): human (Q5) است.
- human (Q5) subclass of (P279): mammal (Q7377) است.
- mammal (Q7377) has part(s) (P527): mammary gland (Q189961) هستند.
در خارج از صفحات آیتم، پیوندها به آیتمها معمولاً با اضافه کردن پیشوند «Q|» قرار میگیرند. به شمارهٔ آیتم و محصور کردن آن در آکولاد. بهعنوان مثال: {{Q|8470}}
→ 1988 Summer Olympics (Q8470)
ایجاد یک آیتم جدید
راهنمای گام به گام برای ویرایش آیتمهای ویکیداده: Wikidata:Tours
پیش از اینکه یک صفحه برای یک آیتم بسازید، خوب است نخست مطمئن شوید که قبلاً برای آن صفحهای در ویکیداده ساخته نشده است. بهترین راه برای فهمیدن اینکه صفحهای را که میخواهید ایجاد کنید از قبل وجود دارد یا نه این است که از جستجوی آیتمها بر پایهٔ عنوان استفاده کنید. پیوندی به این صفحه در ستون سمت راست صفحه موجود است. به طور پیشفرض، پنجمین پیوند از بالاست و عنوانش «آیتم بر پایهٔ عنوان» است.
صفحهٔ جستجوی آیتمها بر پایهٔ عنوان دو کادر برای وارد کردن دارد. کادر سمت راست که میگوید «وبگاه:» جایی است که باید نام زبانی را که مقالهٔ ویکیپدیا به آن است وارد کنید. وقتی شروع به نوشتن کنید کادر منویی نمایش میدهد که کمک میکند زبان موردنظرتان را انتخاب کنید. برای کادر دوم یعنی «صفحه:» باید عنوان دقیق صفحه را که به صورت بزرگ بالای مقالهٔ ویکیپدیا است وارد کنید. اگر ویکیداده صفحهای دربارهٔ آن آیتم دارد، جستجو شما را به آن صفحه میبرد. در غیر این صورت از شما دعوت میکند که صفحه را ایجاد کنید. (برای اطلاعات بیشتر صفحهٔ دوم خودآموز «نحوهٔ ویرایش ویکیداده» را ببینید)
برای فیلد دوم «Page:» بایستی عنوان «دقیق» صفحه را آنچنان که در بالای هر صفحۀ یک وبگاه ویکیمدیایی نوشته میشود، وارد کنید. انجام این عمل برای به دست آوردن بهترین آیتم ضروری است زیرا ممکن است چند آیتم با برچسبهای یکسان در ویکیداده وجود داشته باشند. به عنوان مثال به دنبال یک آیتم که متعلق به مقاله نور (شهر) در ویکیپدیا میگردید. در چنین وضعیتی بایستی عنوان مقاله را دقیق وارد کنید تا اشتباها آیتم مربوط به مقاله نور را برای شما نیاورد.
اگر قبلا برای آن، صفحهای در ویکیداده ایجاد شده باشد جستجو شما را به آن صفحه خواهد برد.
اگر آیتمی موجود نیست، خودتان میتوانید ایجادش کنید. این کار را میتوانید با کلیک بر روی پیوند موجود در انتهای جستجوی آیتم بر پایهٔ عنوان یا با کلیک روی «Create a new Item» در ستون سمت راست انجام دهید که به طور پیشفرض، چهارمین پیوند از بالاست. هر دوی این پیوندها شما را به صفحهای خواهد برد که از شما میخواهد برای مدخل جدید یک برچسب و یک توضیح وارد کنید.اگر از جستجوی آیتم بر پایهٔ عنوان استفاده کنید، رابط کاربری دو کادری را که حین جستجو پر کردهاید به شما نمایش میدهد. اگر از پیوند ایجاد یک آیتم جدید استفاده کردید، نگران نبودن آن دو کادر نباشید. همهٔ کادرها را پر کنید و در آخر روی «Create» کلیک کنید.
افزودن به یک آیتم از پیش موجود
علاوه بر برچسب و توضیحات، دو عنصر دیگر صفحه که باید تکمیل شوند نامهای مستعار و پیوندهای میانویکیاند. این چهارتا به زبان شما نشان داده میشوند.
فیلد برچسب که در بالای صفحه سمت راست وجود دارد نشاندهنده یک نام کلی برای آیتم است. توضیحات یک عبارت کوتاه است که برای صفحاتی که برچسب یکسان دارند تفاوت ایجاد میکند. برای آشنایی بیشتر با این دو مفهوم راهنما:برچسب و راهنما:توضیحات را ببینید.
شما میتوانید نامهای مستعار را با کلیک روی دکمۀ "edit" در ردیفی که با "Also known as" شروع میشود، اضافه کنید. رنگ این ردیف نیلی است که یک کادر سفید داخل آن است. میتوانید اولین نام مستعار را داخل کادر بنویسید، در این هنگام کادر دیگری برای نام مستعار دیگری ظاهر میشود. هر چند تا نام مستعار میخواهید اضافه کنید، سپس میتوانید با زدن دکمۀ "publish" به کار خود پایان دهید. برای اطلاعات بیشتر Help:Aliases را بخوانید.
برای افزودن میانویکی، به بخشی از صفحه بروید که با عنوان "Sitelinks" مشخص شده است. به عنوان مثال «صفحات ویکیپدیا که این آیتم پیوند دارند» یا «صفحات وکیگفتاورد که به این آیتم پیوند دارند». روی دکمۀ "[add]" کلیک کنید. دو کادر ظاهر میشود، یکی که میگوید "wiki" و دیگری که میگوید "page". آن کادری که در سمت راست میآید و میگوید "wiki" برای مشخص کردن زبان مقالهای را که میخواهید میانویکیاش را وارد کنید. کادر سمت چپ، "page"، برای وارد کردن عنوان مقاله از ویکیپدیا است. هر دوی این کادرها قابلیت حدس خودکار دارند و قبل از اینکه تایپ کردن شما تمام شود، خود به خود، حدس میزنند چه چیزی میخواهید تایپ کنید.
"توجه": هنگام کلیک بر روی "edit" یا "+ add" ممکن است صفحه برای ویرایش بارگیری نشود یا کمی طول بکشد. این ایراد احتمالا از مرورگر شماست. صفحهای که با زدن دکمه باز میشود باید مشابه شکل سمت چپ باشد وگرنه مرورگر خود را عوض کنید.
مثالهایی از چهار فیلد پرشده برای آیتم Marie Curie (Q7186)
Language | Item | Label | Description | Aliases | پیوند به ویکیپدیا |
---|---|---|---|---|---|
انگلیسی (en) | Q7186 | Marie Curie | Polish and French physicist and chemist (1867–1934) | Maria Salomea Skłodowska; Marie Skłodowska-Curie | Marie Curie |
فرانسوی (fr) | Q7186 | Marie Curie | physicienne et chimiste polonaise et française | Maria Salomea Skłodowska herb Dołęga; Maria Skłodowska-Curie; Marie Sklodowska-Curie; Maria Skłodowska | Marie Curie |
لهستانی (pl) | Q7186 | Maria Skłodowska-Curie | polsko-francuska uczona, noblistka z fizyki i chemii | Maria Curie-Skłodowska; Marie Curie; Maria Skłodowska | Maria Skłodowska-Curie |
ویرایش یک صفحهٔ آیتم
هر چهار فیلد برچسب، توضیحات، نامهای مستعار و پیونداد قابل ویرایش هستند. برای ویرایش یک مدخل قدیمی، بر روی ویرایش کلیک کنید و نام مقالهٔ جدید را بههمراه زبان مورد نظر، به آن اضافه کنید. اگر نام مقاله اشتباه است یا در این زبان، چنین مقالهای وجود ندارد، شما میتوانید آن را حذف کنید تا آن مدخل، دیده نشود.
مستندات آیتمها
الگوی {{Item documentation}}
اسنادی را برای آیتمها ارائه میدهد. میتوان آن را در صفحهٔ بحث آیتم اضافه کرد. بهعنوان نمونه برای administrative territorial entity (Q56061)، Talk:Q56061 را ببینید.
طریقه حذف کردن یک صفحه آیتم
فقط مدیران قادر به حذف آیتمها هستند. حذفها با درخواست در Wikidata:درخواست برای حذف انجام میشوند. دلیل خود برای درخوستتان را نیز مختصر توضیح دهید.
جستارهای وابسته
Wikidata:Sandbox -- یک صفحه تمرین برای امتحان تغییرات بر روی آیتمها است.
راهنماهای وابسته:
- راهنما:برچسب، که توضیح میدهد برچسبها چیستند و باید از چه قواعدی پیروی کنند
- راهنما:توضیحات، که توضیح میدهد توضیحها چیستند و باید از چه قواعدی پیروی کنند
- راهنما:نام مستعار، که توضیح میدهد نامهای مستعار چیستند و باید از چه قواعدی پیروی کنند
- رهنمود:اظهارنظرها، که توضیح میدهد اظهارها چیستند و باید از چه قواعدی پیروی کنند
- رهنمود:پیوندادها، که توضیح میدهد پیوندادها چیستند و باید از چه قواعدی پیروی کنند
- Help:Merge, which explains how to merge items (in case interwiki links to Wikipedia articles in different languages but on the same subject exist on more than one Wikidata page)
برای اطلاعات بیشتر و رهنمودها به صفحه زیر بروید:
- Project chat, for discussing all and any aspects of Wikidata
- Wikidata:Glossary, the glossary of terms used in this and other Help pages
- Help:FAQ, frequently asked questions asked and answered by the Wikidata community
- Help:Contents, the Help portal featuring all the documentation available for Wikidata