[go: up one dir, main page]
Bước tới nội dung

Mohamed Morsi

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Mohamed Morsi
محمد مرسي‎
Tổng thống thứ năm của Ai Cập
Nhiệm kỳ
30 tháng 6 năm 2012 – 3 tháng 7 năm 2013
1 năm, 3 ngày
Thủ tướngKamal Ganzouri
Tiền nhiệmMohamed Hussein Tantawi (Quyền)
Kế nhiệmAdly Mansour (Quyền)
Chủ tịch Đảng Tự do và Công lý
Nhiệm kỳ
30 tháng 4 năm 2011 – 24 tháng 6 năm 2012
1 năm, 55 ngày
Tiền nhiệmChức vụ thành lập
Kế nhiệmSaad El-Katatni
Đại biểu Hội nghị Nhân dân
Nhiệm kỳ
1 tháng 12 năm 2000 – 12 tháng 12 năm 2005
5 năm, 11 ngày
Tiền nhiệmNuman Gumaa
Kế nhiệmMahmoud Abaza
Tổng Thư ký Phong trào không liên kết
Nhiệm kỳ
30 tháng 6 năm 2012 – 30 tháng 8 năm 2012
61 ngày
Tiền nhiệmMohamed Hussein Tantawi
Thông tin cá nhân
Sinh20 tháng 8 năm 1951
El Adwah, Tỉnh Sharqia, Vương quốc Ai Cập
Mất17 tháng 6 năm 2019(2019-06-17) (67 tuổi)
Cairo, Ai Cập
Đảng chính trịĐảng Tự do và Công lý
Đảng khácAnh em Hồi giáo
Phối ngẫu
Naglaa Mahmoud (cưới 1979)
Con cái
Alma materĐại học Cairo
Đại học Nam California
Chữ ký

Muhammad Morsi Isa' al-Ayyat (tiếng Ả Rập Ai Cập: محمد محمد مرسى عيسى العياط, IPA: [mæˈħæmmæd mæˈħæmmæd ˈmoɾsi ˈʕiːsæ l.ʕɑjˈjɑːtˤ]; 20 tháng 8 năm 1951 – 17 tháng 6 năm 2019) là một nhà chính trị Ai Cập và là cựu Tổng thống của Ai Cập[1].

Ông là Chủ tịch của Đảng Tự do và Chính nghĩa (FJP) từ ngày 30 tháng tư 2011. Đây là một đảng chính trị do tổ chức Huynh đệ Hồi giáo thành lập sau cuộc cách mạng Ai Cập 2011[2]. Ông là một đại biểu Quốc hội từ năm 2000 đến 2005.

Ngày 24 tháng 6 năm 2012, Ủy ban bầu cử Ai Cập thông báo rằng Morsi đã giành được chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Ai Cập. Morsi giành chiến thắng sát sao trước Ahmed Shafiq, thủ tướng cuối cùng trong chính quyền của Hosni Mubarak. Ủy ban cho biết Morsi giành được 51,7% phiếu bầu so với 48,3 của Shafiq[3].

Với tư cách là tổng thống, Morsi đã ban hành một tuyên bố hiến pháp tạm thời vào tháng 11 năm 2012 rằng có hiệu lực đã trao cho ông quyền hạn vô hạn và quyền lực luật pháp mà không có tư pháp giám sát hoặc xem xét các hành vi của mình như là một động thái phủ nhận chống lại sự giải thể dự kiến của hội đồng cấu thành thứ hai bởi Mubarak.[4] hiến pháp mới sau đó được hoàn thành một cách vội vã bởi Hồi giáo – hội nghị lập hiến thống trị, trình lên tổng thống và lên kế hoạch trưng cầu dân ý trước Tòa án Hiến pháp Tối cao có thể phán quyết về tính hợp hiến của hội đồng, được mô tả bởi các cơ quan báo chí độc lập không phù hợp với chế độ như là một "cuộc đảo chính Hồi giáo".[5] Các vấn đề này,[6] cùng với các khiếu nại về việc truy tố các nhà báo và tấn công người biểu tình bất bạo động,[7] dẫn đến các cuộc biểu tình năm 2012.[8][9] Là một phần của thỏa hiệp, Morsi đã bãi bỏ các sắc lệnh.[10] Trong cuộc trưng cầu dân ý về hiến pháp mới, nó đã được khoảng hai phần ba cử tri tán thành.[11]

Vào ngày 30 tháng 6 năm 2013, các cuộc biểu tình đã nổ ra trên khắp Ai Cập, trong đó những người biểu tình kêu gọi từ chức của tổng thống.[12][13][14] Để đối phó với các sự kiện, Morsi đã được Quân đội Ai Cập đưa ra tối hậu thư 48 giờ để đáp ứng yêu cầu của họ và giải quyết các khác biệt chính trị, nếu không họ sẽ can thiệp bằng cách "thực hiện bản đồ đường đi của riêng họ" cho Quốc gia.[15] Ông là 2013 cuộc đảo chính của Ai Cập của Al Azhar Ahmed el-Tayeb và Thượng phụ Copt Tawadros II (Giáo hội Chính thống giáo Copt).[16][17] Quân đội đã đình chỉ hiến pháp và bổ nhiệm Chủ tịch Tòa án Hiến pháp Tối cao Ai Cập, Adly Mansour, làm tổng thống lâm thời.[18] Huynh đệ Hồi giáo đã phản đối cuộc đảo chính quân sự, nhưng các cuộc biểu tình ủng hộ Morsi đã bị đàn áp trong vụ thảm sát Rabaa tháng 8 năm 2013 trong đó ít nhất 817 thường dân đã bị giết.[19] Lãnh đạo phe đối lập ElBaradei bỏ cuộc biểu tình tại vụ thảm sát.[20]

Sau khi bị lật đổ, các công tố viên Ai Cập đã buộc tội Morsi với nhiều tội ác khác nhau và tìm kiếm tử hình, một động thái bị tố cáo bởi Ân xá Quốc tế là "một cuộc diễu hành dựa trên các thủ tục vô hiệu".[21] Bản án tử hình của ông đã được hủy bỏ vào tháng 11 năm 2016 và lệnh tái thẩm. Morsi chết trong phiên tòa vì nhồi máu cơ tim ngày 17 tháng 6 năm 2019.[22][23]

Thời trẻ

[sửa | sửa mã nguồn]

Morsi sinh ra ở tỉnh Sharqia, miền bắc Ai Cập. Ông tốt nghiệp cử nhân và Thạc sĩ kỹ thuật tại Đại học Cairo lần lượt vào năm 1975 và 1978. Ông nhận bằng tiến sĩ kỹ thuật của Đại học Nam California vào năm 1982. Từ 1982 đến 1985, ông là trợ lý giáo sư tại Đại học bang California, Northridge. Năm 1985, ông trở về Ai Cập để giảng dạy tại Đại học Zagazig[24]. Hai trong số năm người con của ông được sinh ra tại California và là công dân Mỹ do được sinh ra ở Mỹ[25].

Sự nghiệp chính trị

[sửa | sửa mã nguồn]

Morsi là đại biểu Quốc hội từ 2000 đến 2005, ông được bầu là một ứng cử viên độc lập bởi vì về kỹ thuật Hội Huynh đệ Hồi giáo bị cấm hoạt động dưới thời Tổng thống Hosni Mubarak. Ông là thành viên của Văn phòng Hướng dẫn của Hội Huynh đệ Hồi giáo cho đến khi thành lập Đảng Tự do và Chính nghĩa năm 2011, tại thời điểm đó, ông được tổ chức này bầu là chủ tịch đầu tiên của đảng mới. Sau khi Khairat El-Shater bị loại khỏi cuộc bầu cử tổng thống năm 2012, Morsi do là ứng cử viên dự bị, đã trở thành ứng cử viên chính thức mới của Huynh đệ Hồi giáo[26]. Quân đội đã đảo chính và lật đổ ông vào ngày 3 tháng 7 năm 2013.[27]

Ngày 21/4/2015, một tòa án tại Ai Cập đã kết án cựu Tổng thống Mohammed Morsi 20 năm tù liên quan tới việc giết hại người biểu tình trong thời gian ông nắm quyền. Đây là phán quyết đầu tiên mà ông phải đối diện kể từ sau khi bị lật đổ, và là một trong một số các phiên tòa ông sẽ phải ra hầu.[28]

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ “Muslim Brotherhood's candidate and first president after Mobarak”. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 6 năm 2012. Truy cập ngày 27 tháng 6 năm 2012.
  2. ^ "شورى الإخوان" يسمي مرسي رئيسًا لـ"الحرية والعدالة".إخوان اون لاين، ngày 30 tháng 4 năm 2011. وصل لهذا المسار في 1 مايو 2011.
  3. ^ “Muslim Brotherhood candidate Morsi wins Egyptian presidential election”. Fox News.com. Truy cập ngày 24 tháng 6 năm 2012.
  4. ^ Sheikh, David D. Kirkpatrick and Mayy El. “President Morsi in Egypt Seizes New Powers” (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 19 tháng 6 năm 2018.
  5. ^ El Rashidi, Yasmine (ngày 7 tháng 2 năm 2013). “Egypt: The Rule of the Brotherhood”. New York Review of Books. Truy cập ngày 24 tháng 9 năm 2013. The Islamists' TV channels and press called the completion of the draft constitution an 'achievement', 'historic', 'an occasion', 'another step toward achieving the goals of the revolution'. The independent and opposition press described it as 'an Islamist coup'.
  6. ^ “Egypt's Mursi annuls controversial decree, opposition says not enough”. Al Arabiya. ngày 9 tháng 12 năm 2012. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 12 năm 2012. Truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2012. The two issues – the decree and the referendum – were at the heart of anti-Mursi protests that have rocked Egypt in the past two weeks.
  7. ^ Williams, Daniel (ngày 15 tháng 8 năm 2013). “Muslim Brotherhood abuses continue under Egypt's military”. The Washington Post. 15 tháng 8 năm 2013/opinions/41412548_1_muslim-brotherhood-human-rights-watch-military-trials Bản gốc Kiểm tra giá trị |url= (trợ giúp) lưu trữ ngày 27 tháng 9 năm 2013. Truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2022. Đã định rõ hơn một tham số trong |archiveurl= và |archive-url= (trợ giúp); Đã định rõ hơn một tham số trong |accessdate= và |access-date= (trợ giúp)
  8. ^ David D. Kirkpatrick (ngày 26 tháng 4 năm 2012). “President Mohamed Morsi of Egypt Said to Prepare Martial Law Decree”. The New York Times. Egypt. Truy cập ngày 8 tháng 12 năm 2012.
  9. ^ McCrumen, Stephanie; Hauslohner, Abigail (ngày 5 tháng 12 năm 2012). “Egyptians take anti-Morsi protests to presidential palace”. The Independent. London. Truy cập ngày 5 tháng 12 năm 2012.
  10. ^ “Egypt's Morsi rescinds controversial decree”. Al Jazeera. ngày 9 tháng 12 năm 2012. Truy cập ngày 30 tháng 9 năm 2017.
  11. ^ “Egypt's constitution passes with 63.8 percent approval rate”. Egypt Independent. ngày 25 tháng 12 năm 2012. Truy cập ngày 30 tháng 9 năm 2017.
  12. ^ Alsharif, Asma (ngày 30 tháng 6 năm 2013). “Millions flood Egypt's streets to demand Mursi quit”. Reuters. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 10 năm 2014. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2019.
  13. ^ Kelley, Michael (ngày 30 tháng 6 năm 2013). “Sunday Saw 'The Biggest Protest In Egypt's History'”. San Francisco Chronicle. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 10 năm 2017. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2019.
  14. ^ “Millions March in Egyptian Protests”. The Atlantic. ngày 1 tháng 7 năm 2013.
  15. ^ Abdelaziz, Salma (ngày 1 tháng 7 năm 2013). "Egyptian military issues warning over protests". CNN. Truy cập ngày 1 tháng 7 năm 2013.
  16. ^ “Morsi told he is no longer the president”. The Washington Post. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 12 năm 2018. Truy cập ngày 3 tháng 7 năm 2013.
  17. ^ Weaver, Matthew; McCarthy, Tom (ngày 3 tháng 7 năm 2013). “Egyptian army suspends constitution and removes President Morsi – as it happened”. The Guardian. Truy cập ngày 10 tháng 7 năm 2013.
  18. ^ Hendawi, Hamza; Michael, Maggie (ngày 2 tháng 7 năm 2013). “Outlines of Egypt army's post-Morsi plan emerge”. Associated Press. Truy cập ngày 2 tháng 7 năm 2013.
  19. ^ Kingsley, Patrick (ngày 16 tháng 8 năm 2014). “Egypt's Rabaa massacre: one year on”. The Guardian. Truy cập ngày 30 tháng 9 năm 2017.
  20. ^ “ElBaradei quits as Egypt vice president in protest at crackdown”. Reuters. ngày 14 tháng 8 năm 2013. Truy cập ngày 30 tháng 9 năm 2017.
  21. ^ "Mohamed Morsi death sentence condemned as politically-motivated 'charade' by supporters and rights groups". The Independent. ngày 16 tháng 5 năm 2015
  22. ^ “Egypt's ousted president Mohammed Morsi dies in court”. BBC News. ngày 17 tháng 6 năm 2019. Truy cập ngày 17 tháng 6 năm 2019.
  23. ^ “Egypt's former president Mohamed Morsi dies: state media”. Al Jazeera. ngày 17 tháng 6 năm 2019. Truy cập ngày 17 tháng 6 năm 2019.
  24. ^ “Interview with Mohamed Morsi”. Al-Jazeera. ngày 29 tháng 1 năm 2012. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 25 tháng 6 năm 2012.
  25. ^ “Newsmaker: Egypt's Morsy goes from prisoner to president”. Reuters. Sunday, ngày 24 tháng 6 năm 2012. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 6 năm 2012. Truy cập ngày 25 tháng 6 năm 2012. Kiểm tra giá trị ngày tháng trong: |date= (trợ giúp)
  26. ^ “Egypt Brotherhood candidate: army wants to retain power”. Al-Akhbar. Wednesday, ngày 18 tháng 4 năm 2012. Bản gốc lưu trữ ngày 21 tháng 1 năm 2013. Truy cập ngày 25 tháng 6 năm 2012. Kiểm tra giá trị ngày tháng trong: |date= (trợ giúp)
  27. ^ Người biểu tình ủng hộ ông Morsi xây "tường thép" Lưu trữ 2013-08-12 tại Wayback Machine, VietnamPlus
  28. ^ Cựu Tổng thống Ai Cập bị án tù 20 năm, BBC, 21/4/2015

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]
Wikinews có tin tức ngoại ngữ liên quan đến bài: :en:Category:Mohamed Morsi
Wikiquote có sưu tập danh ngôn về:


Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Mohamed_Morsi&oldid=71834517”