[go: up one dir, main page]
Bước tới nội dung

Jennifer Doudna

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Jennifer Doudna
Jennifer Doudna tại ngày hội tuyển sinh của Royal Society London năm 2016
SinhJennifer Anne Doudna
19 tháng 2, 1964 (60 tuổi)
Washington, D.C., Hoa Kỳ
Quốc tịchHoa Kỳ
Trường lớp
Nổi tiếng vì
Phối ngẫuJamie Cate
Giải thưởng
Website
Sự nghiệp khoa học
NgànhHóa sinh
CRISPR-Cas
RNA sinh học
Chỉnh sứa gen[1]
Nơi công tácUniversity of California, Berkeley
Đại học Yale
Viện Gladstone
University of California, San Francisco
Luận ánHướng tới việc thiết kế một bản sao RNA (1989)
Người hướng dẫn luận án tiến sĩJack Szostak
Cố vấn nghiên cứu khácThomas Cech
Ảnh hưởng tớiRachel Haurwitz

Jennifer Anne Doudna (sinh ngày 19 tháng 2 năm 1964) là một nhà hóa sinh người Mỹ được biết đến với công trình tiên phong trong lĩnh vực chỉnh sửa gen CRISPR. Doudna là Giáo sư, Chủ tịch Li Ka Shing Chancellor tại Khoa Hóa học và Khoa Sinh học Phân tử và Tế bào tại Đại học California, Berkeley.[1][2][3]

Doudna lớn lên ở Hilo, Hawaii, tốt nghiệp trường Cao đẳng Pomona năm 1985 và lấy bằng Tiến sĩ Khoa học từ Trường Y Harvard vào năm 1989. Cô là điều tra viên của Viện Y tế Howard Hughes (HHMI) từ năm 1997, và từ năm 2018 cô giữ chức vụ điều tra viên cấp cao tại Viện Gladstone cũng như giáo sư tại Đại học California, San Francisco.[4][5][6][7]

Doudna là một nhân vật hàng đầu trong lĩnh vực được gọi là "cuộc cách mạng CRISPR" do công việc cơ bản của cô ấy và lãnh đạo trong việc phát triển chỉnh sửa bộ gen qua trung gian CRISPR.[8] Năm 2012 Doudna cùng Emmanuelle Charpentier là những người đầu tiên đề xuất rằng CRISPR-Cas9 (enzym từ vi khuẩn kiểm soát khả năng miễn dịch của vi sinh vật) có thể được sử dụng để chỉnh sửa lập trình được cho bộ gen [8][9], điều hiện được coi là một trong những khám phá quan trọng nhất trong lịch sử sinh học.[10]

Doudna đã có những đóng góp cơ bản trong hóa sinh và di truyền học, đồng thời nhận được nhiều giải thưởng và học bổng danh giá bao gồm Giải thưởng Alan T. Waterman năm 2000 cho nghiên cứu của cô về cấu trúc được xác định bằng phương pháp tinh thể học tia X của một ribozyme,[11] và Giải thưởng đột phá năm 2015 trong Khoa học Đời sống cho công nghệ chỉnh sửa bộ gen CRISPR-Cas9 (cùng với Charpentier).[12] Cô cũng là người đồng nhận Giải Gruber về Di truyền học (2015),[13] Giải quốc tế Quỹ Gairdner (2016) [14], và giải Nhật Bản (2017)[15].

Bên ngoài cộng đồng khoa học, cô đã được vinh danh là một trong 100 người có ảnh hưởng nhất của tạp chí Time vào năm 2015 (cùng với Charpentier) [16], và cô cũng được xếp hạng Á quân (thứ 5) cho Nhân vật của năm của tạp chí Time vào năm 2016 cùng với các nhà nghiên cứu CRISPR khác [17].

Năm 2020 J. Doudna cùng với Emmanuelle Charpentier được trao Giải Nobel Hóa học về Chỉnh sửa di truyền: một công cụ để viết lại mã sự sống".[18]

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ a b Jennifer Doudna publications indexed by Google Scholar.
  2. ^ “Jennifer Doudna – American biochemist”. Encyclopædia Britannica Online. Truy cập ngày 1 tháng 9 năm 2020.
  3. ^ “Curriculum Vitae (Jennifer A. Doudna)” (PDF). Lawrence Berkeley National Laboratory. Truy cập ngày 1 tháng 9 năm 2020.
  4. ^ Langelier, Julie (ngày 1 tháng 9 năm 2020). “Jennifer Doudna Opens Laboratory at the Gladstone Institutes”. Gladstone Institutes (bằng tiếng Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 10 năm 2018. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2020.
  5. ^ “Interview with Jennifer Doudna (recorded in 2004)”. National Academy of Sciences. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 9 năm 2020. Truy cập ngày 1 tháng 9 năm 2020.
  6. ^ Marino, M. (2004). “Biography of Jennifer A. Doudna”. Proceedings of the National Academy of Sciences. 101 (49): 16987–9. Bibcode:2004PNAS..10116987M. doi:10.1073/pnas.0408147101. PMC 535403. PMID 15574498.
  7. ^ Jennifer Doudna's publications indexed by the Scopus bibliographic database.
  8. ^ a b Jennifer A. Doudna and Samuel H. Sternberg. A Crack in Creation: Gene Editing and the Unthinkable Power to Control Evolution. Houghton Mifflin Harcourt, 2017.
  9. ^ Russell, Sabin (ngày 1 tháng 12 năm 2014). “Cracking the Code: Jennifer Doudna and Her Amazing Molecular Scissors”. Cal Alumni Association. Truy cập ngày 1 tháng 9 năm 2020.
  10. ^ Pollack, Andrew (ngày 11 tháng 5 năm 2015). “Jennifer Doudna, a Pioneer Who Helped Simplify Genome Editing”. New York Times. Truy cập ngày 1 tháng 9 năm 2020.
  11. ^ “Alan T. Waterman Award Recipients, 1976 – present”. National Science Foundation. Truy cập ngày 1 tháng 9 năm 2020.
  12. ^ “Laureates: Jennifer A. Doudna”. breakthroughprize.org. Truy cập ngày 1 tháng 9 năm 2020.
  13. ^ “2015 Genetics Prize: Jennifer Doudna”. The Gruber Foundation. Truy cập ngày 1 tháng 9 năm 2020.
  14. ^ “Jennifer Doudna”. Canada Gairdner Foundation. Truy cập ngày 1 tháng 9 năm 2020.
  15. ^ “Laureates of the Japan Prize: Jennifer A. Doudna, Ph.D.”. The Japan Prize Foundation. Truy cập ngày 1 tháng 9 năm 2020.
  16. ^ King, Mary-Claire. "Time 100 Most Influential People: Emmanuelle Charpentier & Jennifer Doudna Lưu trữ 2018-08-09 tại Wayback Machine". Time. April 16. 2015. Web. 25 Dec. 2016.
  17. ^ Park, Alice. "The CRISPR Pioneers: Their Breakthrough Work Could Change the World." Time. N.d. 2016. Web. 25 Dec. 2016.
  18. ^ The 2020 Chemistry Laureates The Nobel prize in Chemistry: Genetic scissors: a tool for rewriting the code of life, 7/10/2020.

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Jennifer_Doudna&oldid=71203487”