Videokuzatuv

Videokuzatuv vizual nazorat qilish yoki tasvirni avtomatik tahlil qilish (yuzlarni, davlat raqamlarini avtomatik aniqlash) uchun moʻljallangan optoelektronik qurilmalar yordamida amalga oshiriladigan jarayondir. Ingliz tilida soʻzlashadigan muhitda ingliz atamasi ishlatiladi. Yopiq elektron televidenie, CCTV – bu yopiq elektron televizor tizimi.

Yopiq elektron televizor (CCTV), shuningdek, video kuzatuv sifatida ham tanilgan^[1][2][3], cheklangan monitorlar toʻplamida signalni maʼlum bir joyga uzatish uchun videokameralardan foydalanish. U radioeshittirish televideniyesidan farq qiladi, chunki signal ochiq uzatilmaydi, lekin u nuqtadan nuqtaga (P2P), nuqtadan koʻp nuqtaga (P2MP) yoki simli yoki simsiz ulanishlardan foydalanishi mumkin. Garchi deyarli barcha videokameralar ushbu taʼrifga toʻgʻri kelsa ham, bu atama koʻpincha qoʻshimcha xavfsizlik yoki doimiy monitoringni talab qiladigan hududlarda kuzatuv uchun qoʻllanadi (Videotelefoniya kamdan-kam hollarda „CCTV“ deb ataladi^[4]).

CCTV yordamida jamoatchilikni kuzatish dunyoning koʻplab hududlarida keng tarqalgan. Soʻnggi yillarda tanaga kiyiladigan videokameralardan foydalanish kuzatuvning yangi shakli sifatida joriy etildi, koʻpincha huquqni muhofaza qilish organlarida qoʻllanadi, kameralar politsiyachining koʻkragiga yoki boshiga joylashtiriladi. Videokuzatuv undan foydalanishni odamlarning shaxsiy daxlsizligi huquqi bilan, hatto jamoat joyida boʻlganda ham muvozanatlash borasida jiddiy munozaralarga sabab boʻldi^[5][6][7].

Sanoat korxonalarida CCTV uskunalari jarayonning bir qismini markaziy boshqaruv xonasidan kuzatish uchun ishlatilishi mumkin, ayniqsa kuzatilayotgan muhit xavfli yoki odamlar uchun yetib boʻlmaydigan boʻlsa. CCTV tizimlari doimiy yoki faqat maʼlum bir hodisani kuzatish uchun kerak boʻlganda ishlashi mumkin. Raqamli videoregistratorlar (DVR) dan foydalangan holda CCTV ning yanada rivojlangan shakli turli sifat va ishlash imkoniyatlari hamda qoʻshimcha funksiyalar (harakatni aniqlash va elektron pochta xabarlari kabi) bilan, ehtimol, koʻp yillar davomida yozib olishni taʼminlaydi. Yaqinda markazlashtirilmagan IP kameralar, ehtimol megapikselli sensorlar bilan jihozlangan boʻlib, toʻgʻridan-toʻgʻri tarmoqqa ulangan xotiraga yozib olishni qoʻllab-quvvatlaydi.qurilmalar yoki butunlay mustaqil ishlash uchun ichki flesh.

Hisob-kitoblarga koʻra, 2021-yilga kelib butun dunyo boʻylab taxminan 1 milliard kuzatuv kameralari qoʻllanadi^[8]. Bu kameralarning taxminan 65 % Osiyoda oʻrnatilgan. Soʻnggi yillarda CCTV oʻsishi sekinlashdi. Ushbu texnologiyaning joriy etilishi davlat nazoratining sezilarli oʻsishiga, ilgʻor ijtimoiy monitoring va nazorat usullarining sezilarli oʻsishiga va butun dunyo boʻylab jinoyatlarning oldini olish boʻyicha koʻplab tadbirlarga yordam berdi^[9].

Erta mexanik CCTV tizimi 1927-yil iyun oyida rus fizigi Léon Theremin tomonidan ishlab chiqilgan (qarang: Sovet Ittifoqidagi televidenie). Dastlab Mehnat va Mudofaa Soveti tomonidan talab qilingan tizim qoʻlda boshqariladigan skanerlash-uzatuvchi kamera va simsiz qisqa toʻlqinli uzatuvchi va qabul qilgichdan iborat boʻlib, yuz chiziqli oʻlchamlari. Kliment Voroshilov qoʻmondonligi ostida Terminning videokuzatuv tizimi Iosif Stalin, Semyon Budyonniy va Sergo Orjonikidzega koʻrsatildi va Moskva Kremlining hovlisiga yaqinlashib kelayotgan mehmonlarni kuzatish uchun oʻrnatildi^[10].

Yana bir dastlabki CCTV tizimi Siemens AG tomonidan 1942-yilda fashistlar Germaniyasining Peenemünde shahridagi VII sinov stendida V-2 raketalarining uchirilishini kuzatish uchun oʻrnatildi.

AQSHda birinchi tijorat yopiq elektron televizion tizim 1949-yilda Vericon deb nomlangan. Vericon haqida juda kam narsa maʼlum, faqat u hukumat ruxsatini talab qilmaydi deb eʼlon qilingan.

Eng qadimgi video kuzatuv tizimlari doimiy monitoringni oʻz ichiga olgan, chunki maʼlumotlarni yozib olish va saqlashning hech qanday usuli yoʻq edi. Gʻaltakdan gʻaltakgacha boʻlgan ommaviy axborot vositalarining rivojlanishi kuzatuv tasvirlarini yozib olish imkonini berdi. Bu tizimlar magnit lentalarni qoʻlda oʻzgartirishni talab qildi, bu koʻp vaqt talab qiladigan, qimmat va ishonchsiz jarayon boʻlib, operator lentani magnitafondan tortib oluvchi gʻaltakga qoʻlda oʻtkazishi kerak edi. Bu kamchiliklar tufayli videokuzatuv keng tarqalmagan. Videomagnitofon texnologiyasi 1970-yillarda paydo boʻldi, bu maʼlumotlarni yozib olish va oʻchirishni osonlashtirdi, videokuzatuvdan foydalanish keng tarqaldi.

1990-yillarda raqamli multiplekslash ishlab chiqildi, bu bir vaqtning oʻzida bir nechta kameralarni yozib olish, shuningdek, vaqt oraligʻi va faqat harakatni yozish imkonini beradi. Bu vaqt va pulni tejaydi, bu esa keyinchalik CCTVdan foydalanishning koʻpayishiga olib keldi.

Yaqinda CCTV texnologiyasi Internetga asoslangan mahsulotlar va tizimlarga oʻtish va boshqa texnologik ishlanmalar bilan yaxshilandi.

Yopiq elektron televizor professional boks va professional kurash kabi sport turlari va 1964-yildan 1970-yilgacha Indianapolis 500 avtomobil poygasi uchun pullik teatr televideniesi shakli sifatida ishlatilgan. Boks boʻyicha telekoʻrsatuvlar jonli efirda koʻrsatilgan maydonlarda, asosan teatrlarda, tomoshabinlar jangni jonli koʻrish uchun chiptalar toʻlagan. Yopiq telekoʻrsatuv bilan birinchi jang 1948-yilda Jo Lui va Jo Uolkottga qarshi jang boʻlgan. Yopiq elektron koʻrsatuvlar 1960 va 1970-yillarda Muhammad Ali bilan mashhur boʻlgan, 1974-yilda butun dunyo boʻylab 50 million CCTV tomoshabinlarini jalb qilgan „Jungldagi shovqin“ jangi va 1975-yilda „Maniladagi Thrilla“ butun dunyo boʻylab 100 million CCTV tomoshabinini jalb qildi. 1985 yilda WrestleMania I professional kurash shousi boʻlib oʻtdi. Ushbu sxema bilan bir milliondan ortiq tomoshabin tomonidan koʻrilgan. 1996-yilning oxirida Xulio Sezar Chaves va Oskar De La Xoya oʻrtasidagi boks jangini 750 000 tomoshabin tomosha qilgan. Garchi yopiq elektron televizor asta-sekin tomosha uchun pullik uy kabel televideniesiga almashtirilgan boʻlsa-da 1980 va 1990-yillarda, u bugungi kunda ham koʻpchilik mukofot shoulari va koʻpchilik joylarga jonli efirga uzatiladigan, lekin tarmoq televideniesida efirga uzatilmaydigan va keyinchalik translyatsiya qilish uchun qayta tahrirlangan boshqa tadbirlar uchun qoʻllanadi.

Mari Van Brittan Braun birinchi boʻlib CCTV uy xavfsizlik tizimini yaratdi va patentladi, uning texnologiyasining aksariyati bugungi kunda ham uy xavfsizlik tizimlarida qoʻllanadi (AQSh Patenti 3,482,037).

1968-yil sentabr oyida Nyu-York shtatining Olean shahri AQShda jinoyatchilikka qarshi kurashish maqsadida oʻzining asosiy biznes koʻchasi boʻylab videokameralar oʻrnatgan birinchi shahar boʻldi. Yana bir erta koʻrinish 1973-yilda Nyu-Yorkdagi Tayms maydonida boʻlgan. NYPD uni hududdagi jinoyatlarning oldini olish uchun oʻrnatdi; ammo kameralar tufayli jinoyatchilik darajasi unchalik kamaymagan koʻrinadi. Shunga qaramay, 1980-yillarda videokuzatuv butun mamlakat boʻylab, xususan, jamoat joylarini nishonga olgan holda tarqala boshladi. Bu politsiya boʻlimlari hajmini oshirish bilan solishtirganda jinoyatni oldini olishning arzon usuli sifatida koʻrildi. Ayrim korxonalar, ayniqsa, oʻgʻrilikka moyil boʻlgan korxonalar ham videokuzatuvdan foydalana boshladi. 1990-yillarning oʻrtalaridan boshlab butun mamlakat boʻylab politsiya boʻlimlari turli jamoat joylarida, jumladan, uy-joy loyihalari, maktablar va jamoat bogʻlari boʻlimlarida tobora koʻproq kameralar oʻrnatdi. CCTV keyinchalik banklar va doʻkonlarda jinoiy faoliyat dalillarini yozib olish orqali oʻgʻirlikni oldini olish uchun keng tarqalgan. 1997 yilda Nyu-York shahridagi jamoat uylari va turar-joylarida 3100 ta videokuzatuv tizimi oʻrnatildi.

1970 va 1980-yillarda Buyuk Britaniyada oʻtkazilgan tajribalar, jumladan, 1985-yilda Bornmutdagi ochiq CCTV, oʻsha oʻn yil ichida bir nechta yirik sinov dasturlariga olib keldi. Mahalliy hukumat tomonidan birinchi marta 1987-yilda Norfolk shtatidagi Kingʻs Lynn shahrida foydalanilgan.

2009-yilda Shimoli-Sharqiy va Kembrij universiteti tadqiqotchilari tomonidan olib borilgan tizimli tekshiruv 41 xil tadqiqotda CCTVning jinoyatga oʻrtacha taʼsirini birlashtirish uchun meta-tahlil usullaridan foydalangan.

Meta-tahlilga kiritilgan tadqiqotlar eksperimental va nazorat zonalarida jinoyat sodir etishdan oldin va keyin chora-tadbirlarni oʻz ichiga olgan kvazi-eksperimental baholash dizaynlaridan foydalangan. Biroq, bir nechta tadqiqotchilar ushbu tadqiqot adabiyoti bilan bogʻliq uslubiy muammolarga ishora qildilar. Birinchidan, tadqiqotchilar meta-tahlilga kiritilgan Britaniya avtoturargohi tadqiqotlari CCTV xavfsizlik bilan bogʻliq bir qator boshqa choralar bilan bir vaqtda joriy etilganligini aniq nazorat qila olmasligini taʼkidladilar. Ikkinchidan, baʼzilar koʻpgina tadqiqotlarda tanlovning notoʻgʻriligi bilan bogʻliq muammolar boʻlishi mumkinligini taʼkidladilar, chunki CCTV joriy etilishi avvalgi jinoyat tendentsiyalariga potentsial endogen boʻlgan. Xususan, agar CCTV jinoyatchilik tendentsiyalariga javoban joriy etilgan boʻlsa, taxmin qilingan taʼsirlar noaniq boʻlishi mumkin.

Selektsiya tarafkashligi va endogenlik muammolarini randomize nazorat ostidagi sinovlar va tabiiy tajribalar kabi kuchliroq tadqiqot dizaynlari bilan hal qilish mumkinligi taʼkidlangan. Journal of Scandinavian Studies in Criminology and Criminal Prevention jurnalida chop etilgan 2017-yil sharhibunday tadqiqot dizaynlaridan foydalanadigan ettita tadqiqotni tuzadi. Tekshiruvga kiritilgan tadqiqotlar shuni koʻrsatdiki, CCTV jamoat koʻchalari va shahar metro bekatlarida jinoyatchilikni 24-28 foizga kamaytirdi. Shuningdek, CCTV futbol stadionlaridagi qoidabuzarliklarni va supermarketlar/ommaviy savdo doʻkonlarida oʻgʻirlikni kamaytirishi mumkinligini aniqladi. Biroq, toʻxtash joylarida yoki shahar atrofi metro stantsiyalarida CCTV istalgan taʼsirga ega ekanligi haqida hech qanday dalil yoʻq edi. Bundan tashqari, koʻrib chiqish shuni koʻrsatadiki, CCTV zoʻravonlik jinoyatlariga qaraganda mulkiy jinoyatlarning oldini olishda samaraliroq.

Politsiya uchun CCTV samaradorligiga oid yana bir savol – bu tizimning ish vaqti; 2013-yilda Filadelfiya Auditori 15 million dollarlik tizim faqat 32 % vaqt ishlaganligini aniqladi. CCTV jinoyatchilarni aniqlash va hukm qilishda yordam berishi haqida kuchli anekdot dalillari mavjud; masalan, Buyuk Britaniya politsiya kuchlari jinoyatlardan keyin muntazam ravishda CCTV yozuvlarini qidiradi. Bundan tashqari, CCTV gumonlanuvchilar yoki qurbonlarning harakatlarini kuzatishda hal qiluvchi rol oʻynadi va terrorizmga qarshi kurash xodimlari tomonidan terrorizmda gumon qilinganlarni kuzatishda asosiy vosita sifatida keng eʼtirof etiladi. Keng miqyosdagi CCTV qurilmalari 1970-yillardan beri terrorizmga qarshi himoyaning muhim qismini oʻynadi. Jinoyatning oldini olish umidida jamoat transportida ham kameralar oʻrnatildi.

Koʻproq ochiq savol – koʻpchilik CCTV iqtisodiy jihatdan samaralimi. Past sifatli mahalliy toʻplamlar arzon boʻlsa-da, yuqori aniqlikdagi CCTVni professional oʻrnatish va texnik xizmat koʻrsatish qimmat. Gill va Spriggs jinoyatlarning oldini olishda CCTV ning iqtisodiy samaradorlik tahlilini (CEA) oʻtkazdilar, bu esa CCTV oʻrnatilishi bilan ozgina pul tejashni koʻrsatdi, chunki oldini olingan jinoyatlarning aksariyati kichik pul yoʻqotishlariga olib keldi. Biroq, tanqidchilar pul boʻlmagan qiymatning afzalliklarini anʼanaviy iqtisodiy samaradorlik tahlilida qoʻlga kiritish mumkin emasligini taʼkidladilar va ularni oʻrganishdan olib tashlandi. Buyuk Britaniya politsiya boshliqlarining 2008-yildagi hisobotida jinoyatlarning atigi 3 foizi CCTV tomonidan ochilgan degan xulosaga keldi. Londonda, Metropolitan politsiyasiHisobot 2008-yilda 1000 ta kameraga bitta jinoyat ochilganini koʻrsatdi. Baʼzi hollarda CCTV kameralari hujumlar nishoniga aylangan.

Buyuk Britaniyaning Manchester kabi shaharlari jinoyatchilikning oldini olish uchun qulaylikni yaxshilash uchun DVR-ga asoslangan texnologiyadan foydalanmoqda.

2009-yil oktyabr oyida „Internet Eyes“ veb-sayti eʼlon qilindi, u jamoatchilik vakillariga oʻz uylaridan CCTV kamera tasvirlarini koʻrish va guvoh boʻlgan har qanday jinoyatlar haqida xabar berish uchun pul toʻlaydi. Sayt yetarlicha kuzatilmaydigan kameralarga „koʻproq koʻzlar“ qoʻshishni maqsad qilgan. Fuqarolik erkinliklari himoyachilari bu gʻoyani „xushsiz va tashvishli voqea“ deb tanqid qilishdi.

2013-yilda Oaxaka jinoiy fitnalarni fosh qilish uchun suhbatlarni ogʻzaki oʻqish uchun kar politsiya xodimlarini yolladi.

Hukumat maʼlumotlariga koʻra, Singapurda 2012-yildan beri minglab videokuzatuv kameralari kredit akulalarini toʻxtatishga, axlatni yoʻq qilishga va noqonuniy toʻxtash joylarini toʻxtatishga yordam berdi.

CCTV jinoyatlarni ochishda ham foydalanish mumkin. Birgina Londonda har kuni oltita jinoyat videokuzatuv kameralari orqali ochiladi.

Soʻnggi yillarda tana qismiga joylashtiriladigan videokameralardan foydalanish bir qator maqsadlarda joriy etilgan. Masalan, huquqni muhofaza qilish organlarida kuzatuvning yangi shakli sifatida, kameralar politsiyachining koʻkragiga yoki bosh qismiga joylashtirilgan^[11].

Koʻpgina shaharlar va avtomobil yoʻllari tarmoqlarida tirbandliklarni aniqlash va baxtsiz hodisalar haqida xabar berish uchun yopiq elektron televizordan foydalangan holda keng qamrovli transport nazorati tizimlari mavjud^[12]. Biroq, bu kameralarning aksariyati xususiy kompaniyalarga tegishli va maʼlumotlarni haydovchilarning GPS tizimlariga uzatadi.

Highways England Britaniya avtomagistrali va magistral yoʻl tarmogʻini qamrab oluvchi 3000 dan ortiq Pan-Tilt-Zoom kameralaridan iborat davlatga tegishli CCTV tarmogʻiga ega. Ushbu kameralar, birinchi navbatda, trafik sharoitlarini kuzatish uchun ishlatiladi va tezlik kamerasi sifatida foydalanilmaydi. Faol trafikni boshqarish tizimi uchun statsionar kameralar qoʻshilishi bilan Angliyaning Highways CCTV tarmogʻidagi kameralar soni kelgusi bir necha yil ichida sezilarli darajada oshishi mumkin^[13].

Londondagi tirbandlik uchun toʻlov tirbandlik zonasi chegaralarida va uning ichida joylashgan kameralar tomonidan amalga oshiriladi, ular hududga kiradigan transport vositalarining raqamlarini avtomatik ravishda oʻqiydi. Agar haydovchi toʻlovni toʻlamasa, jarima solinadi^[14]. Shunga oʻxshash tizimlar oʻgʻirlanganligi xabar qilingan avtomobillarni aniqlash vositasi sifatida ishlab chiqilmoqda^[15].

Boshqa kuzatuv kameralari yoʻl harakati nazorati kameralari sifatida xizmat qiladi^[16].

Makkada CCTV kameralari olomon oqimini kuzatish (va shu tarzda boshqarish) uchun ishlatiladi.

Filippinda San-Antonio shtatida CCTV kameralari va sunʼiy intellekt dasturlari kasallikning avj olishi paytida olomonning paydo boʻlishini aniqlash uchun ishlatilgan. Shaharning maʼlum bir joyida olomon toʻplanganda xavfsizlik xodimlari yuborilgan.

Jamoat transportida xavfsizlik va xavfsizlikni oshirish

Faqat mashinist tomonidan boshqariladigan poyezdda CCTV kameralari haydovchiga eshiklarni yopib, poyezdni ishga tushirishdan oldin odamlarning yoʻqligini tasdiqlash imkonini berishi mumkin.

2011-yilda RET tomonidan tramvaylarga oʻrnatilgan yuzni tanish kameralari bilan oʻtkazilgan sinov ulardan foydalanish taqiqlangan odamlar baribir yashirinib oʻtmasligiga ishonch hosil qildi^[17].

Qoʻshma Shtatlardagi koʻplab sport tadbirlari stadion yoki arenaning tablosida yoki muxlislarga oʻtiradigan joydan tashqaridagi harakatlarni koʻrishga imkon berish uchun stadion yoki arena tablosida koʻrsatish uchun CCTV-dan foydalanadi . Kameralar tasmani markaziy boshqaruv markaziga yuboradi, u yerda ishlab chiqaruvchi muxlislar koʻrishi mumkin boʻlgan televizor monitorlariga yuborish uchun tasmalarni tanlaydi. Ishtirokchilar tomonidan tadbirni koʻrish uchun CCTV monitorlari koʻpincha zallar, koridorlar va hojatxonalarga joylashtiriladi. Videokuzatuv kameralari bilan boʻlib oʻtgan sinovda futbol klubi muxlislari endi oʻzlarini qoʻlda identifikatsiya qilishlari shart emas, balki yuzni tanish tizimi ruxsat berganidan keyin erkin oʻtishlari mumkin edi.

Tashkilotlar ishchilarning harakatlarini kuzatish uchun CCTVdan foydalanadilar. Har bir harakat bajarilgan operatsiyani tushuntiruvchi subtitrlar bilan axborot bloki sifatida qayd etiladi. Bu, ayniqsa, savdoni tuzatish yoki bekor qilish, pulni yechib olish yoki shaxsiy maʼlumotlarni oʻzgartirish kabi muhim moliyaviy operatsiyalarni amalga oshirayotganda ishchilarning harakatlarini kuzatishga yordam beradi.

Ish beruvchi nazorat qilishni xohlaydigan harakatlar quyidagilarni oʻz ichiga olishi mumkin:

• Tovarlarni skanerlash, tovarlarni tanlash, narx va miqdorni kiritish;
• Parollarni kiritishda tizimga operatorlarni kiritish va chiqarish;
• Operatsiyalarni oʻchirish va mavjud hujjatlarni oʻzgartirish;
• Muayyan operatsiyalarni amalga oshirish, masalan, moliyaviy hisobotlar yoki naqd pul bilan operatsiyalar;
• Tovarlarni koʻchirish, qayta baholashni bekor qilish va hisoblash;
• Tez ovqatlanish restoranlarining oshxonasida nazorat qilish;
• Sozlamalarni, hisobotlarni va boshqa rasmiy funktsiyalarni oʻzgartirish.

Ushbu operatsiyalarning har biri operatorning barcha harakatlarini batafsil kuzatish imkonini beruvchi tavsif bilan uzatiladi. Baʼzi tizimlar foydalanuvchiga maʼlum bir hodisani sodir boʻlish vaqti va matn tavsifi boʻyicha qidirishga imkon beradi va operator xatti-harakatlarini statistik baholashni amalga oshiradi. Bu dasturiy taʼminotga standart ish oqimidan ogʻishlarni bashorat qilish va faqat anomal xatti-harakatlarni qayd etish imkonini beradi.

Qoʻshma Shtatlar, Buyuk Britaniya, Kanada^[18], Avstraliya^[19] va Yangi Zelandiyada CCTV bezorilik, vandalizmning oldini olish, tashrif buyuruvchilarni kuzatish va jinoyat dalillarini qayd etishdagi muvaffaqiyati tufayli maktablarda keng qoʻllanadi. Baʼzi cheklovlar mavjud, kameralar hammom, sport zali shkafi va shaxsiy ofislar kabi „oʻrinli maxfiylik kutilgan“ joylarda oʻrnatilmaydi (agar ofis egasining roziligi boʻlmasa). Kameralar odatda koridorlarda, avtoturargohlarda, talabalar, xodimlar va ota-onalar kelib-ketadigan old ofislarda, sport zallarida, oshxonalarda, taʼminot xonalarida va sinf xonalarida qabul qilinadi. Baʼzi oʻqituvchilar kameralar oʻrnatilishiga qarshi^[20].

Isroil maktablaridagi oʻrta maktab oʻquvchilari oʻrtasida oʻtkazilgan tadqiqot shuni koʻrsatadiki, oʻquvchilarning maktabda foydalaniladigan CCTV haqidagi qarashlari ularning oʻqituvchilari, maktablari va hokimiyatlari haqida qanday fikrda ekanligiga asoslanadi^[21]. Shuningdek, koʻpchilik talabalar sinfda CCTV oʻrnatilishini xohlamasligini aytdi.

Koʻpgina uy egalari CCTV tizimlarini oʻz uylari ichida yoki tashqarisida, baʼzan ikkalasini ham oʻrnatishni tanlashadi. CCTV kameralari potentsial tajovuzkorlar uchun samarali toʻxtatuvchi vositadir, chunki ulardan foydalanish kamera tasvirlari orqali identifikatsiya qilish xavfini oshiradi. Agar kimdir shahar chetidagi badavlat aholi punktlarini aylanib oʻtsa, eng qulay uyni qidirib topsa, u aniq CCTV tizimi, signalizatsiya yoki boshqa xavfsizlik choralariga ega boʻlsa, u uyni yanada qiyinroq nishonga aylantiradi va ular keyingi uyga oʻtishlari mumkin.

Zamonaviy CCTV tizimlarini mobil telefon ilovalari orqali kuzatish mumkin, bu esa odamlarga oʻz uylarining jonli tasvirlarini Internet qamrovi boʻlgan istalgan joydan koʻrish imkonini beradi. Baʼzi tizimlar harakatni aniqlashni taʼminlaydi, shuning uchun harakat aniqlanganda telefonga ogohlantirish yuborilishi mumkin^[22].

Jinoyatchilar jamoatchilikni kuzatish uchun kuzatuv kameralaridan foydalanishi mumkin. Masalan, bankomatdagi yashirin kamera odamlarning PIN -kodlarini ular bilmasdan, ular kiritilayotgan vaqtda yozib olishi mumkin. Qurilmalar eʼtiborga olinmaydigan darajada kichik va odamlar oʻzlarining PIN-kodlarini kiritganda, ular mashinaning klaviaturasini kuzatishi mumkin boʻlgan joyga joylashtiriladi. Tasvirlar jinoyatchiga simsiz uzatilishi mumkin. Hatto qonuniy kuzatuv kameralari ham baʼzan oʻz maʼlumotlarini olish huquqiga ega boʻlmagan odamlarning qoʻliga oʻtadi^[23].

Oʻgʻirlik koʻplab doʻkonlar va savdo markazlari uchun katta tashvishdir. CCTV doʻkonlar aktivlarini himoya qilishga yordam beradi va xodimlar va mijozlar xavfsizligini taʼminlaydi. Bu tashrif buyuruvchilar uchun xavfsiz, xavfsiz va jozibali tajribani yaratadi.

Toʻgʻri kamerani tanlash yanada muhimroq. CCTV tizimi quyidagilarga ega boʻlishi kerak:

• Tasvir ravshanligini taʼminlash uchun yuqori aniqlikdagi kamera
• 24/7 yozib olishni taʼminlash uchun yuqori sigʻimli raqamli saqlash
• Yaxshi yoritish bilan toʻgʻri joylashtirish

Dunyodagi videokuzatuv kameralarining qariyb 65 foizi Osiyoda oʻrnatilgan. Osiyoda turli inson faoliyati kuzatuv kameralari tizimlari va xizmatlaridan foydalanishni oʻziga jalb qildi, jumladan, biznes va tegishli sohalar, transport, sport va gʻamxoʻrlik. muhit^[24].

2018-yilda Xitoyda 170 milliondan ortiq CCTV kameralaridan iborat ulkan kuzatuv tarmogʻi borligi xabar qilingan, kelgusi uch yil ichida 400 million yangi kameralar oʻrnatilishi kutilmoqda, ularning aksariyati yuzni aniqlash texnologiyasidan foydalanadi^[25].

2011-yilda Qoʻshma Shtatlarda taxminan 30 million kuzatuv kameralari mavjud boʻlgan. Video kuzatuv 1990-yillardan beri Qoʻshma Shtatlarda keng tarqalgan; masalan, bitta ishlab chiqaruvchi 1995-yilda 120 million dollarlik sof daromad haqida xabar bergan. 21-asr boshlarida arzonroq va oʻrnatish qulayligi tufayli uy xavfsizlik kameralari savdosi oshgan. 11-sentabr xurujlaridan soʻng boʻlajak terror xurujlarining oldini olish uchun jamoat joylarida videokuzatuvdan foydalanish odatiy holga aylandi.^[26] Milliy xavfsizlik granti dasturi doirasida shaharlarga kuzatuv kameralari tarmoqlarini oʻrnatish uchun davlat grantlari ajratiladi. 2009-yilda Chikagoda 15 000 ga yaqin CCTV tizimlari mavjud boʻlib, ularning aksariyati integratsiyalashgan kamera tarmogʻiga ulangan^[27]. Nyu-York shahridagi domendan xabardorlik tizimi bir-biriga ulangan 6000 ta video kuzatuv kameralariga ega, metro tizimida 4000 dan ortiq kameralar mavjud (garchi ularning deyarli yarmi ishlamasa ham) va yirik turar-joy va tijorat binolarining uchdan ikki qismi video kuzatuv kameralaridan foydalanadi. Vashington, Kolumbiya okrugida maktablarda 30 000 dan ortiq kuzatuv kameralari mavjud [89] va Metro tizimida 6 000 ga yaqin kameralar mavjud^[28].

Buyuk Britaniyada CCTV kameralarining katta qismi davlat organlari tomonidan emas, balki xususiy shaxslar yoki kompaniyalar tomonidan boshqariladi, ayniqsa doʻkonlar va korxonalarning ichki qismini kuzatish uchun. Axborot erkinligi toʻgʻrisidagi qonunning 2000 yildagi soʻrovlariga koʻra, mahalliy hukumat tomonidan boshqariladigan videokuzatuv kameralarining umumiy soni butun Buyuk Britaniya boʻylab 52 000 ga yaqin edi.

CCTV Image jurnalida chop etilgan maqolada 2011-yilda Birlashgan Qirollikdagi xususiy va mahalliy hukumat tomonidan boshqariladigan kameralar soni 1,85 millionni tashkil etgani taxmin qilingan. Hisob-kitob Cheshir Konstabuliya yurisdiktsiyasidagi davlat va xususiy kameralarni keng qamrovli oʻrganish natijasida olingan ekstrapolyatsiyaga asoslangan. Bu Buyuk Britaniyadagi har 32 kishiga oʻrtacha bitta kamera sifatida ishlaydi, garchi kameralarning zichligi har bir joyda juda farq qiladi. Cheshire hisobotida, shuningdek, oddiy bir kunda oʻrtacha odamni 70 ta videokuzatuv kameralari koʻrishini taʼkidlaydi.

Cheshir figurasi 2002 yilda UrbanEye kompaniyasidan Maykl Makkeyll va Klayv Norris tomonidan chop etilgan avvalgi tadqiqotiga qaraganda ishonchliroq hisoblanadi .Putney High Streetdagi kichik namunaga asoslanib , Makkeyll va Norris kuzatuv kameralari sonini ekstrapolyatsiya qildilar. Katta London 500 000 atrofida va Buyuk Britaniyadagi kameralarning umumiy soni 4 200 000 atrofida boʻlishi kerak. Ularning hisob-kitoblariga koʻra, Buyuk Britaniyada har 14 kishiga bitta kamera toʻgʻri keladi. Garchi bir necha yillardan buyon bu raqam ortidagi metodologiya notoʻgʻri ekanligi eʼtirof etilgan boʻlsa-da, keng iqtibos keltirildi. Bundan tashqari, Buyuk London uchun 500 000 koʻrsatkichi koʻpincha London shahridagi politsiya va mahalliy hukumat tomonidan boshqariladigan kameralar koʻrsatkichi bilan chalkashtirib yuboriladi, bu koʻrsatkich 2011 yilda 650 ga yaqin edi.

CCTV foydalanuvchilari guruhi Buyuk Britaniyadagi shahar markazlari, stansiyalar, aeroportlar va yirik chakana savdo maydonchalarida 1,5 millionga yaqin xususiy va mahalliy hukumat kuzatuv kameralari mavjudligini taxmin qildi.

Shotlandiyaning Jinoyat va Adliya tadqiqot markazi tomonidan olib borilgan va barcha Shotlandiya mahalliy hokimiyat organlarining soʻroviga asoslanib, Shotlandiyada 2200 dan ortiq jamoat joylarida CCTV kameralari mavjudligini aniqladi.

Project SCRAM – bu Halton mintaqaviy politsiya xizmati tomonidan uy xavfsizlik tizimlarini oʻrnatishda uy xoʻjaliklari duch keladigan maxfiylik va xavfsizlikka oid murakkab muammolarni roʻyxatdan oʻtkazish va isteʼmolchilarga tushunishga yordam berish uchun politsiya harakati. „SCRAM dasturi hamjamiyat aʼzolariga oddiy, xavfsiz, maxfiy, onlayn shakl orqali oʻzlarining yashash joylaridagi videokuzatuv uskunalarini ixtiyoriy ravishda aniqlash va roʻyxatdan oʻtkazish imkonini beradi“. U tijorat korxonalari uchun kengaytirilmagan. Uy xavfsizligi va tizimlarini roʻyxatga olish va monitoringini taʼminlash boʻyicha keng koʻlamli harakatlar. „Xavfsizlik kamerasini roʻyxatdan oʻtkazish va monitoring qilish – bu jinoyatlarning oldini olish va tergov vositasi boʻlib, u aholidan yordam soʻradi va jinoyatning oldini olishga yordam beradi.uch darajada. Turar joydagi videokuzatuv kameralari jinoyatchilarni hududga kirishdan toʻxtata oladi, jinoyatlar sodir boʻlishining oldini oladi va politsiyaga qimmatli dalillarni taqdim etish orqali jinoyatlarni ochishga yordam beradi“^[29].

Janubiy Afrikada jinoyatchilik darajasi yuqori boʻlgani sababli CCTV kuzatuvi keng tarqalgan, biroq mamlakat eng soʻnggi texnologiyani joriy etishda sekin edi, masalan, birinchi IP kamera 1996-yilda Axis Communications tomonidan chiqarilgan, ammo IP kameralar Janubiy Afrikaga 2008-yilgacha yetib kelmagan^[30]. Yetkazib beruvchilar sonini tartibga solish uchun 2001-yilda Xususiy xavfsizlik sanoatini tartibga solish toʻgʻrisidagi qonun qabul qilindi, unda barcha xavfsizlik kompaniyalari Xususiy xavfsizlik sanoatini tartibga solish organida (PSIRA) roʻyxatdan oʻtishlarini talab qiladi^[31].

Lotin Amerikasida CCTV bozori mulkiy jinoyatlarning koʻpayishi bilan tez oʻsib bormoqda^[32]. CCTV kameralarini oʻrnatish kundan-kunga ortib bormoqda va jinoyat biroz nazorat qilinmoqda^[33].

Moskva jamoat nazorati tarmogʻidagi yuz biometrikasi bilan jihozlangan videokuzatuv kameralari soni joriy 1500 tadan yil oxirigacha 70 baravarga oshib, 105 000 tagacha oshadi. Moskvadagi CCTV tizimi endi neyron tarmoqlarga asoslangan algoritm yordamida yuzlarni taniy oladi^[34]. Shahar kamerasi yozuvlari real vaqt rejimida tahlil qilinadi. Ekrandagi yuzlar skanerdan oʻtkaziladi va gumonlanuvchini aniqlash uchun politsiya maʼlumotlar bazasi kabi bir nechta maʼlumotlar bazalari bilan tekshirilishi mumkin. Ushbu tahliliy tizim politsiyaga gumonlanuvchining shahar boʻylab harakatlarini tiklashda ham yordam berishi mumkin. Tizim turli xil CCTV kameralaridan tegishli yozuvlarni qidiradi va bir nechta kuzatuvlardan bir xil yuzni aniqlaydi. Moskva tarmogʻi 160 000 CCTV kameralari va turar-joy binolarining 95 foizini oʻz ichiga oladi. Yil oxiriga kelib, Yagona videokuzatuv tizimiga ulangan holda, aholi xususiy binolarga videokuzatuv kameralarini oʻzlari oʻrnatishi mumkin boʻladi. Joriy yilda Maʼlumotlarni saqlash va qayta ishlash bosh markaziga 3500 dan ortiq kameralar ulandi. Bunga kirish zallari, maktablar va bolalar bogʻchalari, MCC bekatlari, stadionlar, jamoat transporti bekatlari va avtobus bekatlari hamda bogʻlardagi kameralar kiradi. Huquqbuzarlik va jinoyatlarning 70 foizini ochishda videoyozuvlardan foydalaniladi. Kameralar kommunal xizmatlarni kuzatishda ham yordam beradi. Departament vakilining qoʻshimcha qilishicha, Moskva shunday keng qamrovli identifikatsiya tizimiga ega dunyodagi eng yirik xavfsizlik tizimlaridan biriga ega. Bunga kirish zallari, maktablar va bolalar bogʻchalari, MCC bekatlari, stadionlar, jamoat transporti bekatlari va avtobus bekatlari hamda bogʻlardagi kameralar kiradi. Huquqbuzarlik va jinoyatlarning 70 foizini ochishda videoyozuvlardan foydalaniladi. Kameralar kommunal xizmatlarni kuzatishda ham yordam beradi. Departament vakilining qoʻshimcha qilishicha, Moskva shunday keng qamrovli identifikatsiya tizimiga ega dunyodagi eng yirik xavfsizlik tizimlaridan biriga ega. Bunga kirish zallari, maktablar va bolalar bogʻchalari, MCC bekatlari, stadionlar, jamoat transporti bekatlari va avtobus bekatlari hamda bogʻlardagi kameralar kiradi. Huquqbuzarlik va jinoyatlarning 70 foizini ochishda videoyozuvlardan foydalaniladi. Kameralar kommunal xizmatlarni kuzatishda ham yordam beradi. Departament vakilining qoʻshimcha qilishicha, Moskva shunday keng qamrovli identifikatsiya tizimiga ega dunyodagi eng yirik xavfsizlik tizimlaridan biriga ega^[35].

Qoʻshimcha maʼlumot: Terrorga qarshi urush

Kuzatuv kameralari tomonidan toʻplangan materiallar voqeadan keyingi kriminalistikada terrorchilik hujumlarining taktikasi, usullari va ijrochilarini aniqlash uchun vosita sifatida foydalanilgan . Bundan tashqari, odamlar va olomonning shubhali xatti-harakatlarini aniqlashga qaratilgan INDECT kabi turli loyihalar mavjud. Terrorchilarni kameralar toʻxtata olmasligi, terror xurujlari haqiqatan ham videokuzatuvdan foydalanilmasligi va terrorchilar buni hattoki oʻz maʼlumotlarini targʻibot qilish va nashr etish uchun qoʻshimcha kanal sifatida koʻrishlari mumkinligi taʼkidlangan. harakat qiladi. Germaniyada mamlakatning asosiy siyosiy partiyalari, SPD, CDU tomonidan kengaytirilgan videokuzatuvni oʻtkazishga chaqirmoqda va CSU chap partiya aʼzosi tomonidan „sub’ektiv xavfsizlik hissi uchun platsebodan koʻra koʻproq narsa“ sifatida rad etilgan^[36].

Videokuzatuv kameralari tarafdorlari, kameralar jinoyatni oldini olish va ochishda samarali ekanligini hamda jamoat joylarini kuzatish boʻyicha tegishli tartibga solish va qonuniy cheklovlar yetarlicha himoyani taʼminlashi mumkin, shunda shaxsning shaxsiy daxlsizligiga boʻlgan huquqi kuzatuv afzalliklariga nisbatan oqilona baholanishi mumkin, deb taʼkidlaydilar. Biroq, kuzatuvga qarshi faollarjamoat joylarida shaxsiy daxlsizlik huquqi mavjudligini taʼkidladilar. Bundan tashqari, insonning jamoat daxlsizligiga boʻlgan huquqi oqilona va asosli ravishda buzilishi mumkin boʻlgan stsenariylar boʻlishi mumkin boʻlsa-da, baʼzi olimlar bunday holatlar juda kam uchraydi, shuning uchun jamoat shaxsiy hayotining tez-tez buzilishini etarli darajada kafolatlamaydi. keng tarqalgan CCTV kuzatuvi boʻlgan hududlarda. Misol uchun, Beatris fon Silva-Taruka Larsen oʻzining „Soatni oʻrnatish: maxfiylik va CCTV kuzatuvi etikasi“ kitobida CCTV kuzatuviga faqat „maʼlum bir cheklangan holatlarda“ ruxsat berilishini taʼkidlaydi, masalan, maʼlum bir joy „har tomonlama“ boʻlsa. hujjatlashtirilgan va jiddiy jinoiy tahdid.

Qoʻshma Shtatlarda Konstitutsiya shaxsiy daxlsizlik huquqini aniq oʻz ichiga olmaydi, ammo Oliy sud Konstitutsiyaga kiritilgan bir nechta tuzatishlar bu huquqni bilvosita beradi. Videokuzatuv yozuvlariga kirish uchun sudyaning buyrugʻi talab qilinishi mumkin. Biroq, videokuzatuvga xos qonunchilik va meʼyoriy hujjatlar kam.

Yevropa Ittifoqidagi barcha davlatlar inson huquqlarini, shu jumladan shaxsiy daxlsizlik huquqini himoya qiluvchi Inson huquqlari boʻyicha Yevropa konventsiyasini imzolaganlar. Yevropa Ittifoqining maʼlumotlarni himoya qilish boʻyicha direktivasi shaxsiy maʼlumotlarga, shu jumladan CCTV yozuvlariga kirishni tartibga soladi. Ushbu direktiv Yevropa Ittifoqidagi har bir davlatning milliy qonunchiligiga tarjima qilingan.

Buyuk Britaniyada 1998-yilgi Maʼlumotlarni himoya qilish toʻgʻrisidagi qonun CCTV yozuvlaridan foydalanishga qonuniy cheklovlar qoʻyadi va CCTV tizimlarini Maʼlumotlarni himoya qilish agentligida roʻyxatdan oʻtkazishni talab qiladi. 2004-yilda Maʼlumotlarni himoya qilish agentligining vorisi boʻlgan Axborot komissari boshqarmasi buning uchun barcha CCTV tizimlarini Komissarda roʻyxatdan oʻtkazish va arxivlangan yozuvlarni tezda oʻchirish zarurligini aniqladi. Biroq, keyingi sud amaliyoti (Durant va FSA) ushbu qonun tomonidan taqdim etilgan himoya doirasini cheklab qoʻydi va hozirda barcha CCTV tizimlari tartibga solinmagan^[37].

Buyuk Britaniya Axborot Komissarligining 2007-yilgi hisobotida jamoatchilikni kuzatuvdan foydalanishning kuchayib borayotgani va fuqarolik erkinliklariga potentsial taʼsiri haqida koʻproq xabardor qilish zarurligi taʼkidlangan. Oʻsha yili kampaniya guruhi Buyuk Britaniyadagi CCTV kameralarining aksariyati noqonuniy ishlayotgani yoki maxfiylik qoidalarini buzayotganini daʼvo qildi^[38]. Bunga javoban, Axborot komissari idorasi daʼvoni rad etdi va maʼlumotlarni himoya qilish toʻgʻrisidagi qonunni suiisteʼmol qilish holatlari tezda tekshirilishini qoʻshimcha qildi. CCTV-dan foydalanishdan kelib chiqadigan baʼzi xavotirlar mavjud boʻlsa ham, masalan, shaxsiy hayotga taalluqli boʻlsa ham, koʻproq tijorat muassasalari hali ham Buyuk Britaniyada CCTV tizimlarini oʻrnatmoqda.

2012-yilda Buyuk Britaniya hukumati jismoniy shaxslar haqidagi maʼlumotlarni toʻplash, saqlash, saqlash va ulardan foydalanishni nazorat qilish va cheklash bilan bogʻliq bir qancha qoidalarni oʻz ichiga olgan Erkinliklarni himoya qilish toʻgʻrisidagi qonunni qabul qildi. Ushbu Qonunga muvofiq, Ichki ishlar vazirligi 2013-yilda hukumat va mahalliy hokimiyat organlari tomonidan kuzatuv kameralaridan foydalanish boʻyicha amaliyot kodeksini eʼlon qildi. Kodeksning maqsadi ulardan foydalanishning „rozilik asosida kuzatuv sifatida tavsiflanishini taʼminlashga yordam berishdir va jamiyat tomonidan bunday rozilik xabardor qilingan rozilik boʻlishi kerak va tizim operatori tomonidan qabul qilinmasligi kerak. Rozilik bilan kuzatuv politsiyaga oʻxshash deb qaralishi kerak. roziligi bilan“.

Kanadada videokuzatuvdan foydalanish juda tez oʻsdi. Ontarioda Axborot erkinligi va Maxfiylikni himoya qilish toʻgʻrisidagi qonunning shahar va viloyat versiyalarida tasvirlar va maʼlumotlarning ushbu usul bilan qanday toʻplanishi yoki chiqarilishini nazorat qiluvchi juda aniq koʻrsatmalar mavjud^[39].

Shvetsiyada jamoat joylarida CCTV dan foydalanish milliy darajada ham, GDPR (Yevropa maxfiylik akti) orqali ham tartibga solinadi. Milliy qonunchilikda davlat operatorlari (2020-yil 1-yanvardan boshlab huquqni muhofaza qiluvchi organlar bundan mustasno) keng jamoatchilikka kirish imkonini beruvchi joylarda videokuzatuv kameralarini oʻrnatish uchun ruxsatnomalar talab qilinadi. Lund universiteti tomonidan oʻtkazilgan soʻrovda 2017-yil avgust oyida Shvetsiyaning keng jamoatchiligidan jamoat joylarida CCTV ishlayotganda shaxsiy hayotga boʻlgan ehtiyojini taʼminlaydigan bitta chorani tanlash taklif qilindi: 43 % tasvir materiallarini boshqarish, saqlash va tarqatishning aniq tartiblari koʻrinishidagi tartibga solishni maʼqul koʻrdi. kuzatuv kameralaridan ishlab chiqarilgan, 39 % jamoat joylarida kamera kuzatuvi mavjudligini bildiruvchi aniq belgilar koʻrinishidagi tartibga solishni maʼqullagan, 2 % kun/haftaning maʼlum vaqtlarida kuzatuv kameralaridan foydalanishni cheklovchi ruxsatnoma shaklida tartibga solishni maʼqullagan, 10 % jamoat joylarida kuzatuv kameralariga ruxsat berish uchun cheklovchi siyosatga ega boʻlish koʻrinishidagi tartibga solishni maʼqullagan, 6 % esa ishonchsiz yoki bilmagan.

Kompyuter tomonidan boshqariladigan kameralar oʻz koʻrish sohasidagi ob’ektlarni aniqlashi, kuzatishi va turkumlashi mumkin^[40].

Video-kontent tahlili, shuningdek, videotahlil deb ham ataladi, bu vaqtinchalik hodisalarni aniqlash va aniqlash uchun videoni avtomatik ravishda tahlil qilish qobiliyatidir, bu bitta tasvirga emas, balki ob’ekt tasnifiga asoslanadi. Soʻnggi oʻn yil ichida takomillashtirilgan VCA funksiyalari ishlab chiqildi. Muayyan shakllar va ranglarni tanib olishdan tashqari, VCA ilovalari endi murakkabroq stsenariylarni tahlil qilishi mumkin.

Murakkab VCA ilovalari ob’ekt turlarini ularning shakli va harakat harakati asosida aniq tasniflashi va ob’ekt tezligini oʻlchashi mumkin. Baʼzi video tahlil ilovalari qoidalarni belgilangan hududlarga amalda qoʻllash uchun ishlatilishi mumkin. Ushbu qoidalar kirishni boshqarish bilan bogʻliq boʻlishi mumkin. Masalan, ular qaysi ob’ektlarning maʼlum bir hududga kirishi mumkinligini, qachon kirishiga ruxsat berilganligini yoki qanday sharoitlarda tasvirlashlari mumkin. Deyarli qoʻllanadigan qoidalar turli harakat holatlariga ham tegishli boʻlishi mumkin. VCA-ga asoslangan CCTV tizimlari olomondagi anomaliyalarni aniqlash uchun oʻrnatilishi mumkin, masalan, odam odatda kutilgan tomonga qarama-qarshi yoʻnalishda harakatlanayotganda (masalan, aeroportda samolyotdan tushish yoki metroga kirish orqali chiqish).

VCA texnologiyasini amalga oshirishda turlicha yondashuvlar mavjud. Maʼlumotlar kameraning oʻzida (chekka ishlov berish) yoki markazlashtirilgan server tomonidan qayta ishlanishi mumkin. Ikkala yondashuvning ham ijobiy va salbiy tomonlari bor^[41].

Koʻpchilik uchun odamlarning suratlari va shaxsiyati haqidagi kompyuter maʼlumotlar bazalari bilan bogʻliq boʻlgan jamoat joylarida videokuzatuv kameralarining rivojlanishi fuqarolik erkinliklarining jiddiy buzilishini koʻrsatadi. Tanqidchilar bunday texnologiya jamoat joylarida anonimlikni yoʻqotishidan qoʻrqishadi^[42].

CCTV tizimlari tomonidan ishlab chiqarilgan tasvirlarni saqlash uchun xarajat bor. Saqlash vositalarida saqlangan maʼlumotlarning miqdori va sifati siqilish nisbatlariga, soniyada saqlanadigan tasvirlarga, tasvir hajmiga bogʻliq va video yoki tasvirlarni saqlash muddatiga taʼsir qiladi^[43]. DVR’lar tasvirlarni turli xususiy fayl formatlarida saqlaydi . Yozuvlar oldindan belgilangan vaqt davomida saqlanishi va keyin avtomatik ravishda arxivlanishi, qayta yozilishi yoki oʻchirilishi mumkin, muddat ularni yaratgan tashkilot tomonidan belgilanadi.

Easy Connect Wireless IP kamera CCTV-ning oʻsib borayotgan filiali bu internet protokol kameralari (IP kameralar). Taxminlarga koʻra, 2014-yil IP-kameralar analog kameralarni sotgan birinchi yil boʻlgan. IP kameralar videoni raqamli shaklda maʼlumotlar tarmoqlari boʻylab uzatish uchun koʻpchilik Mahalliy Tarmoqlar (LAN) tomonidan qoʻllanadigan Internet Protokolidan (IP) foydalanadi. IP ixtiyoriy ravishda umumiy internet orqali uzatilishi mumkin, bu foydalanuvchilarga oʻz kameralarini internetga ulanish orqali kompyuter yoki telefonda masofadan turib koʻrish imkonini beradi. Professional yoki ommaviy infratuzilma xavfsizligi ilovalari uchun IP video xususiy tarmoq yoki VPN ichida cheklangan. IP kameralar narsalar internetining bir qismi hisoblanadi(IoT) va boshqa IP-ni qoʻllab-quvvatlaydigan qurilmalar kabi koʻplab afzalliklar va xavfsizlik xavflariga ega.

IP kameralarning asosiy turlariga quyidagilar kiradi: statsionar kameralar, pan-tilt-zoom (PTZ) kameralar va koʻp sensorli kameralar. Ruxsat etilgan kameralarning ruxsati dastur maydoniga qarab farq qilishi mumkin, lekin odatda 20 MP dan oshmaydi. PTZ ning asosiy xususiyati uning masofadan yoʻnaltirish va optik kattalashtirish qobiliyatidir. Koʻp sensorli kameralar yordamida kengroq maydonlarni kuzatish va yuzlab megapikselli piksellar sonini olish mumkin.

Sanoat video kuzatuv tizimlari IP kameralarni qoʻllab-quvvatlash uchun tarmoq videoregistratorlaridan foydalanadi. Ushbu qurilmalar yozib olish, saqlash, video oqimini qayta ishlash va signalni boshqarish uchun javobgardir.

2008-yildan beri IP-video kuzatuvi ishlab chiqaruvchilari tizimlar oʻrtasidagi muvofiqlikni qoʻllab-quvvatlash uchun standartlashtirilgan tarmoq interfeysidan (ONVIF) foydalanishlari mumkin.

Chikago shahrida shahar avtobuslari, korxonalar, davlat maktablari, metro stansiyalari, uy-joy loyihalari va hokazolarda oʻrnatilgan davlat idoralarining CCTV video tasmalari bilan xususiy sektorning video tasmalarini birlashtirgan tarmoqli video kuzatuv tizimi ishlaydi. Hatto uy egalari ham kadrlarga hissa qoʻshish. U jami 15 000 ta kameraning video tasmasini birlashtirishi taxmin qilinmoqda.

Tizim Chikagoning Favqulodda vaziyatlar boshqarmasi tomonidan favqulodda qoʻngʻiroq sodir boʻlganda foydalaniladi: u qoʻngʻiroq qiluvchining joylashuvini aniqlaydi va foydalanuvchining aralashuvini talab qilmasdan, eng yaqin xavfsizlik kamerasining real vaqt rejimidagi video tasmasini operatorga bir zumda koʻrsatadi. Tizim real vaqt rejimida toʻliq monitoring qilish uchun juda keng boʻlsa-da, u jinoiy ishlarda dalil sifatida foydalanish uchun video maʼlumotlarni saqlaydi.

Simsiz xavfsizlik kamerasi Koʻpgina isteʼmolchilar uy nazorati uchun simsiz xavfsizlik kameralariga murojaat qilmoqdalar. Simsiz kameralar video/audio uzatish uchun video kabelni talab qilmaydi, shunchaki quvvat kabeli. Simsiz kameralarni oʻrnatish ham oson va arzon, lekin simli kameralarning ishonchliligi yoʻq. Simsiz xavfsizlik kameralarining oldingi avlodlari analog texnologiyaga tayangan; zamonaviy simsiz kameralar aniqroq ovoz, aniqroq video va xavfsiz va shovqinsiz signalni yetkazib beruvchi raqamli texnologiyadan foydalanadi.

Buyuk Britaniyaning Wiltshire shahrida 2003 yilda hozirda „Talking CCTV“ deb nomlanuvchi sinov sxemasi ishga tushirildi; CCTV kameralari operatorlariga huquqbuzarlarga oʻz qilmishlarini toʻxtatishni buyurishga ruxsat berish, yaʼni sub’ektlarga axlatlarini olib ketish va ularni axlat qutisiga tashlashni buyurishdan tortib vandal guruhlarini tarqatib yuborishga qadar. 2005 yilda Midlsbro shahri meri va sobiq katta politsiyachi Rey Mallon oʻz hududida „Talking CCTV“ ni joriy qildi^[44].

Boshqa shaharlarda ham shunday kameralar oʻrnatilgan. 2007-yilda bir nechta qurilmalar Yorkshirning Sharqiy Riding shahridagi Bridlington shaharchasida oʻrnatildi .

Kuzatuv kameralarining keng qoʻllanishi tufayli CCTV kameralarini yengishi mumkin boʻlgan koʻzoynaklar qurilmoqda. 2016-yil dekabr oyida CCTV ga qarshi va yuzni tanib oluvchi quyoshdan saqlaydigan koʻzoynaklarning „reflektalar“ deb nomlangan shakli Chikagoda joylashgan Skott Urban ismli maxsus koʻzoynak ustasi tomonidan ixtiro qilingan^[45]. Ular infraqizil va ixtiyoriy ravishda koʻrinadigan yorugʻlikni aks ettiradi, bu esa foydalanuvchining yuzini kameralar uchun oq rangga aylantiradi. Loyiha 28 000 AQSh dollari miqdoridagi moliyalashtirish maqsadini osongina ortda qoldirdi va reflektorlar 2017-yil iyun oyida sotuvga chiqarildi^[46].

Vikiomborda Videokuzatuv haqida turkum mavjud

• Assessing the Impact of CCTV, a UK Home office study on the effectiveness of closed-circuit television

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Videokuzatuv&oldid=5239197" dan olindi