Beykoz

Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda tartışma sayfasında bir yorum yapın. Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. Lütfen güvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin geliştirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız içerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir. Kaynak ara: "Beykoz" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR (Ağustos 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)

Beykoz
İlçe
Ülke	Türkiye
Bölge	Marmara
İl	İstanbul
İdare
• Belediye Başkanı	Alaattin Köseler (CHP)
• Kaymakam	Esengül Korkmaz Çiçekli[1]
Yüzölçümü
• Toplam	313.00 km²
Nüfus  (2020)[2]
• Toplam	246.110
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TRS)
Posta kodu	348xx
Alan kodu	216
Resmî site beykoz.bel.tr beykoz.gov.tr

Beykoz, İstanbul ilinin bir ilçesidir. Çatalca-Kocaeli bölümünün Kocaeli Yarımadası batısında yer almakta olup; batıdan İstanbul Boğazı, doğudan Şile ilçesi, kuzeyden Karadeniz ve güneyden de Çekmeköy, Üsküdar ve Ümraniye ilçeleri ile çevrelenmiştir. Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren yapılan sanayi ağırlıklı çalışmaların etkisiyle fabrikaların çoğalması sonucu genelde işçi kesimin tercih ettiği yerleşim yeri olan Beykoz, son yıllarda üst gelir seviyesi kesimden de talep görmektedir.

Deniz seviyesinden başlayarak 240 metreye kadar yükselen Beykoz'un engebeli arazisini Riva, Küçüksu ve Göksu dereleri parçalamıştır. İlçe ve yakın çevresinde Akdeniz iklimi ile Türkiye'de Karadeniz iklimi nin karışımı olan “Geçiş Tipi İklim” etkilidir. Yazlar, Akdeniz kadar sıcak olmamakla birlikte Karadeniz kadar yağışlı değildir. Beykoz ve çevresi başta kestane, meşe, gürgen, ıhlamur, kayın, kızılağaç ve fındık ağaçlarından oluşan doğal orman örtüsüyle kaplıdır.

Rivayete göre Farsçada köy anlamına gelen kos sözcüğünün Türkçe bey sözcüğüne eklenmesi sonucunda ortaya çıkan Beykos (Beyköyü) sözcüğü kentin adı olarak kalmıştır. Beykos zamanla Beykoz'a dönüşmüştür. Bilinen bir başka rivayet ise, Beykoz isminin, kentin Osmanlı idaresi altına girdiği dönemden sonra kentte inşa ettirilen On Çeşmeler adlı bir çeşmenin yanında bulunan büyük bir ceviz ağacına binaen ortaya çıktığını iddia etmektedir. Bu rivayete göre söz konusu dönemde "koz" sözcüğü "ceviz" sözcüğünü nitelemek üzere kullanılmaktadır. Bu yörede ceviz ağaçlarının çok fazla sayıda bulunması nedeniyle de bu yöreye Binkos adının verildiği ve bu ismin zamanla Beykoz ismine dönüştüğü öne sürülmektedir.

Beykoz'un tarihine ilişkin olarak bilinen en eski tarih MÖ 700'lerdir. Bu dönemde deniz yoluyla gelip Beykoz'u kendilerine yurt edinen Traklar, Beykoz'da yerleştiği bilinen ilk halk olarak karşımıza çıkar. Her ne kadar sanat tarihçileri ve arkeologlar çok daha önceki dönemlerde Karadeniz'den Boğaz'a doğru seyreden tepelerde Apollon tapınağı benzeri yapıların olduğunu öne sürmekte ve dolayısıyla da Beykoz'un bir kent olarak tarihini çok daha önceki tarihlere götürmek gerektiğini iddia etseler de, örgütlü bir toplumsal hayatın Beykoz'da söz konusu tarihle birlikte başladığını söyleyebiliriz.

Traklar Beykoz'a geldiklerinde, kralları Amikos’un ismine dayanarak, buraya “Amikos” adını vermişlerdir. Amikos, Beykoz'un bilinen en eski adıdır. Boğaz'ı geçerek Beykoz'a gelen Traklar burada Bebrik Devleti'ni kurmuşlardır. Bir rivayete göre Bebrikler isimlerini Akdeniz kıyısında, Pirenelerin kuzeyinde ve güneyinde bulunan eski bir İber kavminden almışlardır. Bebrikler M.Ö. 337 yılında Bitinyalıların saldırısına uğramış ve Bebrik Devleti uzun süren kanlı mücadele ve savaşların ardından yıkılmıştır.

Bitinya dönemi, Beykoz'un yavaş yavaş gelişmeye başladığı bir dönemdir. Beykoz (Amikos), yönetim mekanizmasının babadan oğula geçen bir krallık sistemine bağlı olduğu Bitinyalılar devrinde tam dokuz kral görmüştür. M.Ö. 74 yılında Bitinya kralı IV. Nicomedes ölüm üzereyken tüm krallığını Roma imparatorluğuna devretmiştir. Bunun üzerine Roma İmparatorluğu Bitinya'yı bir eyalet olarak ilan etmiştir. Ancak Pontus kralı III. Mithridates Bithinya'yı zaptetmiş ve M.Ö. 74 yılının ortasında Roma İmparatorluğu bölgeyi yeniden ele geçirmek üzere, askeri bir birlik hazırlamış ve bölgeye yollamıştır. On yıllık bir mücadele neticesinde M.Ö. 65 yılında Bithinya Roma İmparatorluğu tarafından ele geçirilmiş, Pontus toprakları da Bithinya topraklarına dahil edilmiştir. III. Mithridates'in M.Ö. 63 yılında yakalanması ile birlikte tarihte Üçüncü Mithridates Savaşı olarak bilinen savaş son bulmuştur.

M.S. 395 yılında Roma İmparatoru Büyük Teodosyus, imparatorluğu Doğu Roma İmparatorluğu ve Batı Roma İmparatorluğu olarak ikiye bölene dek Roma İmparatorluğu sınırları içerisinde yer alan Beykoz, bu tarihten itibaren Bizans İmparatorluğunun egemenliği altına girer.

Pers İmparatorluğu 609 yılında Beykoz'u sınırlarına dahil eder. Persler altmış yıl bu topraklarda kaldıktan sonra, 669 yılında Müslüman Araplar bu toprakları Perslerden alırlar. Kısa bir süre sonra çekilen Arapların ardından bölgenin hakimiyeti yeniden Bizanslıların eline geçer. Bizanslıların bölgedeki bu üstünlükleri yedi yüz yıldan daha fazla, Osmanlı Sultanı Yıldırım Bayezid'ın bölgeyi ele geçirdiği tarih olan 1402 yılına kadar devam eder. İstanbul'un 2. Mehmet tarafından fethinden 51 yıl önce, Beykoz (Amikos) Yıldırım Bayezid tarafından Osmanlı İmparatorluğu'nun sınırları içerisine dahil edilir. Osmanlı İmparatorluğu sınırlarına dahil edilen kentin adı bundan böyle Amikos değil, Beykoz'dur.

Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz.

Beykoz 28 Mayıs 1928 tarih ve 900 sayı ile resmi gazetede yayımlanarak 1 Haziran 1928 tarihinde 1282 sayılı kanun ile ilçe oldu.^[4]

• Kaymakdonduran Çeşmesi (Kanije Beylerbeyi Ahmet Paşa tarafından yaptırılmıştır.)
• İshak Ağa Çeşmesi
• Hidiv Kasrı (Mısır Hıdivi Abbas Hilmi Paşa yaptırmıştır)
• İskenderpaşa Camii (Mimar Sinan tarafından yapılmıştır.)
• Anadolu Hisarı (Yıldırım Bayezid yaptırmıştır)
• Küçüksu Kasrı (Sultan I. Mahmut'a hediye olarak yaptırılmıştır)
• Anadolu Feneri

2020 TÜİK verilerine göre ilçede 246.110 kişi yaşamaktadır.

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
1935[5]	21.308	15.103	6.205
1940[6]	41.492	31.236	10.256
1945[7]	32.813	25.611	7.202
1950[8]	37.152	29.658	7.494
1955[9]	48.832	36.859	11.973
1960[10]	58.317	45.679	12.638
1965[11]	67.758	51.689	16.069
1970[12]	76.385	61.206	15.179
1975[13]	92.767	76.804	15.963
1980[14]	114.812	94.101	20.711
1985[15]	136.063	118.697	17.366
1990[16]	163.786	142.075	21.711
2000[17]	210.832	172.291	38.541
2007[18]	241.833	200.572	41.261
2008[19]	243.454	219.960	23.494
2009[20]	244.137	220.008	24.129
2010[21]	246.136	221.542	24.594
2011[22]	247.284	222.075	25.209
2012[23]	246.352	220.364	25.988
2013[24]	248.056	248.056	veri yok
2014[25]	248.071	248.071	veri yok
2015[26]	249.727	249.727	veri yok
2016[26]	250.410	250.410	Veri yok
2017[26]	251.087	251.087	veri yok
2018[26]	246.700	246.700	veri yok
2019[26]	248.260	248.260	veri yok
2020[26]	246.110	246.110	veri yok
2021[26]	248.595	248.595	veri yok
2022[26]	248.260	248.260	veri yok
2023[26]	245.647	245.647	veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

İlçe, 45 mahalleden oluşmaktadır. Büyükşehir yasası ile köyden mahalleye dönüştürülen yerleşimlerin nüfusları düşüktür. Elmalı Mahallesi orman içine sonradan yerleşilerek oluşmuş köy niteliğinde olup, Karadeniz köyleri özelliğini taşır.

Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz.

Beykoz Belediyesi, Beykoz İlçe Millî Eğitim Müdürlüğü ile ilçede bulunan çeşitli vakıf ve derneklerin işbirliği sayesinde halk oyunları, tiyatro etkinlikleri ve çeşitli yarışmalar yapılmaktadır. Ayrıca İSMEK'in açtığı kurslara da büyük rağbet vardır. İlçede birde Halk Eğitim Merkezi bulunmaktadır Kütüphanelerin ve çok amaçlı salonların yetersizliği, kültürel faaliyetlerin istenilen düzeye ulaşmasını engellemektedir. İlçede 3 sinema, 11 spor kulübü, 1 spor salonu, 3 futbol sahası, 4'ü şahıslara ait 26 halı saha mevcuttur. Beykoz Çayırı'nda yapılmaya başlayan geleneksel Beykoz Şenlikleri kültürel etkinliklerin sergilendiği önemli bir faaliyettir. Beykoz Çayırı'ndaki askeri kışlanın ve (halk tarafından Saray Hastanesi) olarak bilinen Beykoz Kasrı'nın yakın tarihte turizme açılacak olması turizmi geliştirmiştir.

Beykoz merkezindeki Abraham Paşa Korusu çeşitli turistik tesislerle yeniden düzenlenmiştir. Kanlıca'da bulunan Mihrabad Korusu Boğaz manzaralı görünümüyle en gözde mesire alanları arasında yer almaktadır.

Beykoz tarihi yalıları ile de ünlüdür. Anadolu Hisarı'ndan Beykoz Yalıköy'e kadar birçok özel mülk konumunda olan tarihi yalılar, Boğaz görünümüne güzellik katmaktadır. Bu yalıların en önemlisi Anadolu Hisarı'ndaki Hekim Paşa Yalısı'dır.

%60'ı orman alanı olan Beykoz, İstanbul halkının hafta sonu dinlenme ihtiyacının büyük bir bölümünü karşılamaktadır. Anadolu Kavağı, Anadolu Feneri, Poyraz Köy, Riva (Çayağazı), Cumhuriyet, Alibahadır, Değirmen Dere, Bozhane, Göllü, Akbaba, Polonezköy en çok ilgi çeken mesire alanlarıdır. Turizm alt yapısı ve tesisleri yetersizdir. Polonezköy'de bulunan otel ve pansiyonlar dışında turizm amaçlı tesis çok azdır.

Boğaz eskiden beri balıkçılığı ile meşhur olmasına rağmen Beykoz bu açıdan da istenilen ölçüde tanıtılamamıştır. Anadolukavağı'ndaki balık lokantaları deniz ve kara yoluyla gelen yerli ve yabancı turistlerin rağbet ettikleri yerlerdendir. Akbaba köyünde bulunan Akbaba Sultan Türbesi ve Mescidi, Anadolu Kavağı Yuşâ Tepesi’ndeki Yuşâ Türbesi, Kanlıca’daki İskender Paşa Türbesi ve Camii, Dereseki köyündeki Kırklar Baba Türbesi, Orta Çeşme’deki Uzun Evliya Türbesi çok sayıda ziyaretçi çeken yerledir. İlçe sınırları içinde bulunan ve Türkiye’de Kültür ve Tabiatı Koruma Vakfının belirlediği anıtsal ve korunmaya değer ağaçlar vardır ki bunlardan bazıları; Kaymak Donduran da 200 yaşındaki kestane ağacı, Beykoz Çayırı'ndaki 200 yaşındaki Çınar Ağaçları örnek verilebilir.

1907 yılında Mısır'ın son hidivi Abbas Hilmi Paşa tarafından İtalyan mimar Delfo Seminati'ye yaptırılmıştır. Dönemin mimari modasına uygun olarak art nouveau tarzındadır.

I. Süleyman ve II. Selim dönemlerinin devletin ileri gelenlerinden, “Mağusa Fatihi” olarak tanınan Gazi İskender Paşa (ö. 1570) tarafından yaptırılmıştır.

Beykoz Merkez bucağına bağlı Dereseki Köyündedir.

Anadolukavağı sırtlarındaki Doğu Roma döneminden kalma kaledir.

1986 yılında spora açılan salon 1750 seyirci kapasiteli olup 60 araçlık otoparkı mevcuttur. Beykoz Belediyesi tarafından işletilen salonu Türkiye Basketbol Ligi'nde Beykoz SK kullanmaktadır.

• Beykoz Kasrı 1845-1854 Abdülmecid
• Küçüksu Kasrı 1752 I. Mahmut
• Anadoluhisarı Kalesi 1396 Yıldırım Bayezit (Güzelcehisar Kalesi)
• Mihrişâh Sultan Çeşmesi 1806 III. Selim
• Midilli'li Ali Reis Camii 1593 Midillili Ali Reis tarafından yaptırılmıştır.
• On Çeşmeler(İshâk Ağa Çeşmesi) 1550-1747 I. Mahmud
• Paşa Çeşmesi 1870 Abdülaziz
• Anadolu Feneri ve Camii 1567 (I. Mahmud döneminde yaptırılmıştır)

• Prizren, Kosova
• İskele, KKTC
• Zakopane, Polonya
• Mohaç, Macaristan
• Mülheim an der Ruhr, Almanya
• Srebrenitsa, Bosna-Hersek
• Berde, Azerbaycan
• Beyt Hanun, Filistin

Seçim	Belediye Başkanı	Parti		Oy Oranı
1984	Ali Zengin		Anavatan Partisi	%47,81
1989	Şevket Arıkan		Sosyaldemokrat Halkçı Parti	%30,64
1994	Yücel Çelikbilek		Refah Partisi	%41,76
1999	Alaattin Köseler		Demokratik Sol Parti	%27,51
2004	Muharrem Ergül		Adalet ve Kalkınma Partisi	%42,91
2009	Yücel Çelikbilek			%36,71
2014				%44,51
2019	Murat Aydın			%49,16
2024	Alaattin Köseler		Cumhuriyet Halk Partisi	%45,87
Kaynak:[27]

• Beykoz Surp Nigoğayos Kilisesi

• T.C. İstanbul Valiliği (Harika İstanbul) / Beykoz İlçesi Tanıtımı
• Wikimedia Commons'ta Beykoz ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur