Kelwin

Ślabikŏrzowe abecadło Tyn artikel je narychtowany we ślabikŏrzowym zŏpisie ślōnskij gŏdki. Coby sie przewiedzieć wiyncyj, wejzdrzij do artikla ô nim.

kelwin [K]
Ukłŏd	SI
Wymiar	${\displaystyle [{\mbox{K}}]}$
Jednostka	tymperatury
we jednostkach SI	podstawowŏ
Zdrzōdło miana	Lord Kelvin (William Thomson)

Kelwin – jednostka tymperatury we układzie SI rōwnŏ 1/273,16 tymperatury termodynamicznyj pōnktu potrōjnego wody, ôznaczanŏ K. Definicyjŏ ôdnosi sie do wody ô takim składzie izotopowym: 0,00015576 mola ²H na jedyn mol ¹H, 0,0003799 mola ¹⁷O na jedyn mol ¹⁶O i 0,0020052 mola ¹⁸O na jedyn mol ¹⁶O^[1].

Decyzyjōm 26. Gyneralnyj Kōnferyncyje Miŏr^[2] ôd 20 mŏja 2019 r. definicyjŏ kelwina je takŏ: Kelwin, ôznaczynie K, je to jednostka tymperatury termodynamicznyj w SI. Je ôna zdefiniowanŏ bez przijyńcie nasztalowanyj werty cyfrowyj stałyj Boltzmanna k, co wynosi 1,380 649×10^-23, wyrażōnŏ we jednostce J K^-1, co je rōwnŏ kg m² s^-2 K^-1, kaj kilogram, meter i sekunda sōm zdefiniowane ze pōmocōm h, c i ∆ν_Cs^[3].

Skala Kelwina (skala absolutnŏ) to je skala termōmetrycznŏ absolutnŏ, tzn. zero w tyj skali ôznaczŏ nojniższõ teoretycznie możliwõ tymperaturã, jakõ może mieć ciało. Je to tymperatura, w keryj (podle fizyki klasycznyj) ustały wszelke dyrgania tajleczek. Tyj tymperatury niy idzie jednak ôsiōngnōńć – porachowanŏ była podle funkcyje, co uzależniŏ tymperaturã ôd ynergije kinetycznyj w gazach idealnych. Tã funkcyjõ ôpracowoł William Thomson, lord Kelvin, co na jego cześć nazwane były skala i jednostka tymperatury.

Inkszōm skalōm ô tyj włŏsności je skala Rankine’a, ôpartŏ na skali Fahrenheita.

Tymperatura 0 K je rōwnŏ tymperaturze −273,15 °C. Bez to, że skala Kelwina je ôpartŏ na skali Celsjusza i rōżnica tymperatury je w ôbōch przipadkach ta sama, tymperaturã w kelwinach dostŏwōmy bez przidanie do liczby wyrażōnyj w stopniach Celsjusza stałyj 273,15:

${\displaystyle T_{\mathrm {[K]} }=t_{\mathrm {[{}^{\circ }C]} }+273{,}15}$

Przeciwnie do skale Celsjusza, w skali Kelwina niy używŏ sie pojyńciŏ „stopiyń”, tj. tymperatura 100 stopni Celsjusza to inakszyj tymperatura 373,15 kelwinōw. Niynŏleżne terŏźnie ôkryślynie „stopiyń Kelvina” ôstało zastōmpiōne mianym „kelwin” na mocy 3. rezolucyje XIII Gyneralnyj Kōnferyncyje Miŏr i Wŏg^[4].

Przelicznik °F na °C i na K w zakresie 0-1000 K