Stoa

Ju Stoa of die Stoizismus (ooldgriechisk: Στοά) is ne Leere fon ju antike Philosophie, ju fon sowät 300 foar Kristus bit in dät twäide Jierhunnerd ätter Kristus eerste fon Griechen un leeter uk fon Roomske bedrieuwen wuude. Dät waas seküür een fon do ienfloudriekste philosophiske Gjuchten in ju Geskichte fon dät Äiwendlound. Ju Stoa is benaamd ätter ju Στοά ποικίλη (Bemoalde Süülenhalle), n Bauwierk ap ju Agora, dän Määrkedploats fon Athen, uumdät ju tou hiere Uursproangstied in düt Bauwierk unnergjuchted wuude.

Die Gruunder fon ju Stoa waas Zenon uut Kition, uur wichtige Fertreedere wieren Chrysippos uut Soloi, Panaitios uut Rhodos, Poseidonios uut Apameia, Lucius Annaeus Seneca un sogoar die roomske Kaiser Marcus Aurelius.

Do Stoikere hieden ju Uurtjuugenge, dät ju Waareld-Oardenge as ne truchgungende Kausoalkätte tou ferstounden is. Aal, wät geböärt, uk dät Toanken, Wollen un Honneljen fon do Moanskene, geböärt, uumdät dät ju logiske Foulge uut Uurseeken is. Uumdät Philosophen in't Oalerdum ätter hiere Leere lieuwje skuulen, latten jo deer uk ne Lieuwendswiese fon ou: Groote Seekelkgaid wuude ferloanged, wilst joop Föilen as Unduugd goolt. Stromme Stoikere foonten nit moal Kroankhaid un Dood läip, uumdät jo dät aal nieme wüülen, as dät koom. Wan däälich fon "stoisk" boald wäd, toanke do Ljuude maasttieds oun ju Lieuwendswiese, ju fon de Leere oulat waas, wilst ju Leere sälwen, ju deer bääte stuude, in dät Foulk neen groote Bekoandhaid moor häd. Daach is die stoiske Toacht fon ju determinierde Waareldoardenge uk däälich noch fier fersprat un paaset goud tou uus Natuurwietenskuppe.