Rauf Orbay
Hüseyin Rauf Orbay | |
|---|---|
 | |
| Kryeministri i 3-të i Qeverisë së Asamblesë së Madhe Kombëtare | |
| Në detyrë 12 korrik 1922 – 4 gusht 1923 | |
| Paraprirë nga | Fevzi Çakmak |
| Pasuar nga | Ali Fethi Okjar |
| Të dhëna vetjake | |
| U lind më | Hüseyin Rauf 27 korrik 1881 Kostandinopoja, Perandoria Osmane |
| Vdiq më | 16 korrik 1964 (82 vjet) Stamboll, Turqi |
| Partia politike | Partia Republikane Progresive (1923–1924) |
| Shkollimi | Akademia Detare Turke |
| Çmimet | Medalja e Pavarësisë |
| Nënshkrimi |  |
| Nofka/t | Heroi i Hamidijes |
| Shërbimi ushtarak | |
| Aleanca |  Perandoria Osmane |
| Dega/shërbimi | Marina Osmane |
| Vite shërbimi | 1895–1918 |
| Grada | Kolonel |
| Komanda | Kryqëzor osman Hamidije |
| Beteja/luftra | Luftërat Ballkanike Lufta e Parë Botërore |
Hüseyin Rauf Orbay (27 korrik 1881 – 16 korrik 1964) ishte një oficer marine turk, burrë shteti dhe diplomat me prejardhje abhaziane.[1]
Biografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Hüseyin Rauf ka lindur në Stamboll në 1881 në një familje abhaziane.[2] Si oficer në Marinën Osmane, ai fitoi famë për veprimet e tij si kapiten i kryqëzorit Hamidiye gjatë Luftës së Parë Ballkanike.[3] Ai ishte Shefi i Shtabit Detar gjatë Luftës së Parë Botërore dhe në tetor 1918 ishte Ministër i Marinës dhe drejtoi delegacionin që nënshkroi armëpushimin e Mudros.[3] Rauf Orbay luajti gjithashtu një rol në ndihmën e Mustafa Kemal Atatürk në një gjyq afër ushtarak gjatë një grindjeje me Xhemal Pashën dhe Enver Pashën.[4] Më 31 tetor 1918, ai nënshkroi armëpushimin e Mudros si Ministër i Marinës, i cili i dha fund pjesëmarrjes së Perandorisë Osmane në Luftën e Parë Botërore. Kur filloi Lufta Çlirimtare Turke, ai dha dorëheqjen nga pozicioni i tij dhe shkoi në Ankara për të bashkëpunuar me Mustafa Kemal Atatürk. Ai u zgjodh si anëtar i komitetit përfaqësues në Kongresin e Erzurumit më 23 korrik 1919. Ai u bashkua me Kongresin e Sivasit si delegat për Sivasin më 4 shtator 1919 dhe u zgjodh nënkryetar.
Kur mbaroi Lufta e Pavarësisë ai u bë Kryeministri i parë i Qeverisë së re të përkohshme të Asamblesë së Madhe Kombëtare më 11 gusht 1922. Në vitin 1924, ai ishte një nga themeluesit e Partisë Republikane Progresive (Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası) me kërkesë të Ataturkut si pjesë e përpjekjes së Ataturkut për të filluar traditën e demokracisë shumëpartiake në Republikën e re, në kundërshtim me Partinë Republikane Popullore të Ataturkut. Kur kjo parti u mbyll në vitin 1925, pasi Ataturku zbuloi se në radhët e saj kishin depërtuar reaksionarë islamë, Rauf shkoi në mërgim në Evropë për 10 vjet. Më vonë ai u pastrua nga të gjitha akuzat dhe u bë deputet i parlamentit turk. Gjatë Luftës së Dytë Botërore, Rauf Orbay ishte ambasadori turk në Londër,[5] duke ndihmuar në mbajtjen e Turqisë jashtë luftës. Ai gjithmonë besonte me vendosmëri në Republikën e Turqisë dhe gjithmonë deklaronte se Mustafa Kemal Ataturku ishte i vetmi person që mund të kishte organizuar dhe udhëhequr transformimin e Perandorisë Osmane të shkatërruar në Turqi moderne.
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Hüseyin Rauf Orbay'ın Hayatı (1880-1964), Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı:58 Mart 2004" (në turqisht). Arkivuar nga origjinali më 28 janar 2016. Marrë më 22 janar 2016.
- ^ Berzeg, S.E. (1990). Türkiye Kurtuluş Savaşı'nda Çerkes göçmenleri (në turqisht). Nart Yayıncılık. Marrë më 2015-02-26.
- ^ a b Huseyin Ra'uf Orbey, W.M. Hale, The Encyclopaedia of Islam, Vol. VIII, ed. C.E.Bosworth, E. van Donzel, W.P.Heinrichs and G. Lecomte, (Brill, 1995), 174.
- ^ Mango, Andrew (1999). Ataturk: The Biography of the Founder of Modern Turkey (në anglisht). Woodstock, NY: The Overlook Press. fq. 171. ISBN 1-58567-011-1.
- ^ Selim Deringil, Turkish Foreign Policy during the Second World War: An 'Active' Neutrality, (Cambridge University Press, 1989), 206 n48.