Impulsi këndor

Ne fizike, impulsi kendor i një thërrmije rreth origjinës është një madhësi vektoriale e barabartë me masën e thërrmijes shumëzuar me prodhimin vektorial të vektorit te pozicionit te theermijes me vektorin e shpejtesise.^[1] Impulsi kendor i nje sistemi therrmijash eshte shuma e momentit kendor te therrmijave ne te.^[2]

Impulsi kendor eshte nje koncept shume i rendesishme ne fizike dhe inxhinieri, per shkak te aplikimeve te shumta. Impulsi kendor ka rendesi te madhe ne fizike sepse eshte nje madhesi e konservuar: Momenti kendor i nje istemi qendrion konstant gjithmone neqoftese mbi te nuk aplikohet nje moment force i jashtem. Simetria rrotulluese e haesires eshte shkaku i ruajtjes se impulsit kendor, kjo ne vetvete eshte nje rast i vecante i Teoremës se Nëdherit. Ligji i konservimit te impulsit kendor shpjegon shume fenomenene ne natyre.

Impulsi këndor i një thërrmije rreth origjinës te nje sistemi te dhene percaktohet si:

${\displaystyle \mathbf {L} =\mathbf {r} \times \mathbf {p} }$

ku:

${\displaystyle \mathbf {L} }$ eshte impulsi kendor i therrmijes,

${\displaystyle \mathbf {r} }$ eshte vektori i pozicionit te theermijes ne lidhje me origjinen,

${\displaystyle \mathbf {p} }$ eshte impulsi linear i therrmijes, dhe

${\displaystyle \times \,}$ eshte prodhimi vektorial.

Sic shikohet nga percaktimi, njesite SI te derivuara te momentit kendor jane Njuton meter sekonde (N·m·s ose kg·m²s^-1). Per shkak te prodhimit vektorial, L eshte nje pseudovektor i cili eshte perpendikular si me vektorin rrezor r eshtu edhe me vektorin e momentit p dhe e merr shenjen nga rregulli i dore se djathte.

• Conservation of Angular Momentum Arkivuar 14 dhjetor 2010 tek Wayback Machine - nje kapitull nga nje liber online
• Angular Momentum in a Collision Process - derivimi i rastit tre dimensional

• Cohen-Tannoudji, Claude; Diu, Bernard; Laloë, Franck, "Quantum Mechanics" (1977). John Wiley & Sons.
• E. U. Condon and G. H. Shortley, The Theory of Atomic Spectra, (1935) Cambridge at the University Press, ISBN 0-521-09209-4 See chapter 3.
• Edmonds, A.R., Angular Momentum in Quantum Mechanics, (1957) Princeton University Press, ISBN 0-691-07912-9.
• Jackson, John David, "Classical Electrodynamics". Second Ed., 1975. Third Ed., 1998. John Wiley & Sons.
• Serway, Raymond A.; Jewett, John W. (2004). Physics for Scientists and Engineers (6th ed.). Brooks/Cole. ISBN 0-534-40842-7. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Emra të shumëfishtë: lista e autorëve (lidhja)
• Tipler, Paul (2004). Physics for Scientists and Engineers: Mechanics, Oscillations and Waves, Thermodynamics (5th ed.). W. H. Freeman. ISBN 0-7167-0809-4. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)