[go: up one dir, main page]

Njuškii siskáldâsân

Portugal

Wikipedia:st
Portugal täsiväldi
República Portuguesa (portugalkielân)
lippu
lippu
vaakun
vaakun
Staatâhäämi täsiväldi
President Marcelo Rebelo de Sousa
Uáiviminister António Costa
Uáivikaavpug Lissabon
Eres kaavpugeh Porto,
Coimbra,
Funchal
Vijđodâh 92 212 km²
– sisčääci 1,2 %
Ässeeloho (2019) 10 295 909
– ässeesaahâdvuotâ 114,5 ässed/km²
Virgáliih kielah portugalkielâ
Vaaluut euro (EUR)
Äigi UTC
– kesiäigi UTC+1
Uánádâs PT
– fiävruin P
– kirdemmašinijn CS
Jotolâh uálgispiälásâš
Sundenummeer +351
Internet TLD .pt
Motto ij lah
Aalmuglâšlaavlâ A Portuguesa

Portugal, virgálávt Portugal täsiväldi (portugalkielân República Portuguesa), lii staatâ Euroopist. Ton uáivikaavpug lii Lissabon.

Historjá

[mute | mute käldee]

Portugalist lii kuhes historjá. Maaŋgah aalmugeh láá aassâm Portugalist (ibereh, tartessoliih, kelteh, foinikialiih, kartagoliih, kreikkaliih, roomaliih, germaanliih, egyptliih, seemiliih já maureh). Nommâ "Portugal" šadda noomâst Portus Cale ađai "mučis haammân". Portugalist láá lamaš meid maaŋgah sirdoenâmeh ovdâmerkkân Brasilia, Angola, Mosambik, Kap VerdeGoa Indiast. Portugal vuobdij suulân 4 650 000 uárjid Brasilian. Majemuš sirdoeennâm lâi ive 1999 räi Macao.[1]

Portugal lii kuullâm Euroop unionân ive 1986 rääjist.[2]

Eennâmtiätu

[mute | mute käldee]

Sajadâh já rääjih

[mute | mute käldee]

Portugal lii staatâ maadâ-Euroopist. Ton áinoo naaburstaatâ lii nuorttân já tavveen Espanja. Staatâ máddáá- já uárjáábeln lii Atlant väldimeerâ.

Suolluuh

[mute | mute käldee]

Portugalist láá kyehti suáluikuávlu: AzorehMadeira. Sevagensuolluuh kuleh Madeiran.

Jäävrih já juuvah

[mute | mute käldee]

Portugalist láá love juuhhâd. Kuhemus juuhâ lii Tajo. Tot lii 1 038 kilomeetterid kukke.

Morfologia

[mute | mute käldee]

Portugal alemus saje lii Ponta do Pico (2 351 m), mii lii Azorijn.

Šoŋŋâdâh

[mute | mute käldee]

Portugal šoŋŋâdâh lii viehâ liegâs já njuoskâs. 35,4 prosentid Portugalist lii mecci já 32 prosentid lii sino. Piälduh láá 24 prosentid.

Haldâttâh já politiik

[mute | mute käldee]

Portugalist lii president, já parlamentist láá 230 aalmugovdâsteijed.

Ekonomia

[mute | mute käldee]

Portugal lii moodeern já demokraatlâš ráhtulâšvuotâstaatâ. Portugal lii uárji-Euroop kievhimus staatâ. Mađhâšem lii tehálâš toimâsyergi.

Viehâdâh

[mute | mute käldee]

Ässeeloho

[mute | mute käldee]

Portugalist ääsih suulân love miljovn olmožid. Täin sullân kyehti miljovn olmožid ääsih staatâ uáivikaavpugist Lissabonist. Eres teháliih kaavpugeh láá Porto, AmadoraBraga.

Kulttuur

[mute | mute käldee]

Valastâllâm

[mute | mute käldee]

Jyelgipállu lii pivnohumos valastâllâmšlaajâ já Portugal lii miänástum tast pyereest.

Purrâmâš já juhâmâš

[mute | mute käldee]

Portugalist ulmuuh poreh ennuv kuolijd ovdâmerkkân sardinijd já toorskijd. Portviini já madeiraviini láá njálgáh já pegâlmeh.

Fáádást eres soojijn

[mute | mute käldee]

Käldeeh

[mute | mute käldee]
  1. Macau www.britannica.com. 25.1.2024. Čujottum 27.1.2024. (eŋgâlâskielân)
  2. Historia Eurooppatiedotus. Čujottum 27.1.2024. (suomâkielân)