Ptolemej XIII Teos Filopator

Ptolemej XIII Teos Filopator (grčki: Πτολεμαῖος Θεός Φιλοπάτωρ, Ptolemaĩos Theós Philopátōr, 62/61. pne. – 13. januar 47. pne.?) bio je jedan od posljednjih kraljeva drevnog Egipta, poznat kao mlađi brat i suparnik Kleopatre.

Biografija

Ptolemej je bio sin kralja Ptolemeja XII, a na prijestolje je došao nakon njegove smrti u proljeće godine 51. pne. Suvladarica mu je bila starija sestra Kleopatra VII, s kojom se, u skladu s tadašnjim egipatskim običajima, i oženio. Glavni pomoćnik, odnosno siva eminencija na dvoru mu je bio eunuh po imenu Potin.

Kleopatra se pokazala kao daleko sposobnija i popularnija vladarica od njih dvojice, te su je u proljeće 48. pne. pokušali svrgnuti. Kleopatra je bila prisiljena bježati iz kraljevske palače u Aleksandriji, ali je u Siriji skupila vojsku te otpočela građanski rat. Situaciju je dodatno zakompliciralo i to što se protiv Ptolemeja dignula i druga sestra Arsinoja, proglasivši se kraljicom.

Istovremeno je i u Rimu bjesnio građanski rat, te je nakon poraza u bitci kod Farsala na Ptolemejevom dvoru utočište pokušao pronaći rimski vojskovođa Pompej. Ptolemej i Potin su se pravili da će uslišati njegov zahtjev, ali su ga na prevaru 29. septembra 48. pne. ubili. Kada je nedugo potom Julije Cezar došao u Aleksandriju tražiti Pompejevo izručenje, Potin mu je na poklon dao Pompejevu odrezanu glavu, što je kod Cezara izazvalo zgražanje. Kleopatra je, pak, potajice ušla u Cezarove odaje i zavela ga, stekavši tako vrijednog saveznika.

Ne čekajući da Cezar u sporu presudi na Kleopatrinu stranu, Potin i Ptolemej su sklopili savez sa Arsinojom i započeli operacije protiv Cezara poznate kao aleksandrijski rat. Usprkos teških gubitaka, Cezar se uspio održati do dolaska pojačanja i na kraju je odnio pobjedu. Ptolemej i Arsinoja su prisiljeni napustiti grad, a Ptolemej se kasnije utopio pokušavajući prijeći Nil. Kleopatra je nakon toga sama zavladala Egiptom.

Preci

Preci Ptolemeja XIII od Egipta

Reference

Eksterni linkovi

Ptolemy XIII Theos Philopator entry in historical sourcebook by Mahlon H. Smith

Ptolemej XIII Teos Filopator Ptolemejska dinastija Rođen/a: cca. 62. pne. Umro/la: cca. 47. pne.
Prethodi: Ptolemej XII Aulet i Kleopatra VII	Faraon Egipta 51–cca. 47. pne. Kleopatra VII	Slijedi: Kleopatra VII i Ptolemej XIV

	Značajni stari Egipćani
Vladari starog carstva: Narmer \| Menes \| Džoser \| Sneferu \| Khufu \| Khafra \| Menkaura \| Pepi II
Vladari srednjeg carstva: Mentuhotep II \| Mentuhotep IV \| Senusret III \| Amenemhat III \| Sobekneferu
Vladari novog carstva: Hatšepsuta \| Tutmos III \| Amenhotep III \| Akhenaton \| Tutankamon \| Ramzes I \| Ramzes II
Ostali vladari: Psametikus I \| Šošenk I \| Piankhi (Pije) \| Taharka \| Ptolemi I \| Kleopatra VII
Supruzi i supruge vladara: Tetišeri \| Ahmos-Nefertari \| Ahmos \| Tije \| Nefertiti \| Ankesenpaten \| Nefertari \| Marko Antonije
Dvorski zvaničnici: Imhotep \| Veni \| Ahmos, sin Ebane \| Ineni \| Senemut \| Ija \| Maja \| Juni \| Maneto \| Potinus



				16. Ptolemej V Epifan



			8. Ptolemej VIII Fiskon



				17. Kleopatra I od Egipta



		4. Ptolemej IX Latir



				18. Ptolemej VI Filometor (sestra od 8)



			9. Kleopatra III od Egipta



				19. Kleopatra II od Egipta (sestra od 8)



	2. Ptolemej XII Aulet



				20. =16. Ptolemej V Epifan



			10. =8. Ptolemej VIII Fiskon



				21. =17. Kleopatra I od Egipta



		5. Kleopatra IV od Egipta



				22. =18. Ptolemej VI Filometor



			11. =9. Kleopatra III od Egipta



				23. =19. Kleopatra II od Egipta



1. Ptolemej XIII



				24.



			12.



				25.



		6.



				26.



			13.



				27.



	3.



				28.



			14.



				29.



		7.



				30.



			15.



				31.

	Značajni stari Egipćani
Vladari starog carstva: Narmer \| Menes \| Džoser \| Sneferu \| Khufu \| Khafra \| Menkaura \| Pepi II
Vladari srednjeg carstva: Mentuhotep II \| Mentuhotep IV \| Senusret III \| Amenemhat III \| Sobekneferu
Vladari novog carstva: Hatšepsuta \| Tutmos III \| Amenhotep III \| Akhenaton \| Tutankamon \| Ramzes I \| Ramzes II
Ostali vladari: Psametikus I \| Šošenk I \| Piankhi (Pije) \| Taharka \| Ptolemi I \| Kleopatra VII
Supruzi i supruge vladara: Tetišeri \| Ahmos-Nefertari \| Ahmos \| Tije \| Nefertiti \| Ankesenpaten \| Nefertari \| Marko Antonije
Dvorski zvaničnici: Imhotep \| Veni \| Ahmos, sin Ebane \| Ineni \| Senemut \| Ija \| Maja \| Juni \| Maneto \| Potinus