[go: up one dir, main page]
Wikipedija

1973. na filmu

(Preusmjereno sa stranice 1973 na filmu)

1973. godina bila je vrlo značajna za filmsku umjetnost te je uključivala razne klasike, kao što su Američka noć, Američki grafiti, Amarcord, Serpico, Sestre, Egzorcist, Westworld, Fantastični planet, Badlands, Moje ime je Nobody, Mjesec od papira, Šakalov dan, Sveta planina, Žalac, Divlje ulice, The Wicker Man, The Long Goodbye, U zmajevom gnezdu, Soylent Green, Tursko voće, Pat Garrett & Billy the Kid i Pustolovine rabina Jacoba.

Bruce Lee, hongkonški glumac i majstor borilačkih vještina koji je umro nedugo pred premijeru U zmajevom gnijezdu, filma koji ga je posthumno učinio globalnom filmskom zvijezdom i ikonom popularne kulture, te značajno popularizirao kako filmove o borilačkim vještinama, tako i hongkonšku kinematografiju.
Godine na filmu
1870-e
1880-e
1890-e
1890 • 1891 • 1892 • 1893 • 1894
1895 • 1896 • 1897 • 1898 • 1899
1900-e
1900 • 1901 • 1902 • 1903 • 1904
1905 • 1906 • 1907 • 1908 • 1909
1910-e
1910 • 1911 • 1912 • 1913 • 1914
1915 • 1916 • 1917 • 1918 • 1919
1920-e
1920 • 1921 • 1922 • 1923 • 1924
1925 • 1926 • 1927 • 1928 • 1929
1930-e
1930 • 1931 • 1932 • 1933 • 1934
1935 • 1936 • 1937 • 1938 • 1939
1940-e
1940 • 1941 • 1942 • 1943 • 1944
1945 • 1946 • 1947 • 1948 • 1949
1950-e
1950 • 1951 • 1952 • 1953 • 1954
1955 • 1956 • 1957 • 1958 • 1959
1960-e
1960 • 1961 • 1962 • 1963 • 1964
1965 • 1966 • 1967 • 1968 • 1969
1970-e
1970 • 1971 • 1972 • 1973 • 1974
1975 • 1976 • 1977 • 1978 • 1979
1980-e
1980 • 1981 • 1982 • 1983 • 1984
1985 • 1986 • 1987 • 1988 • 1989
1990-e
1990 • 1991 • 1992 • 1993 • 1994
1995 • 1996 • 1997 • 1998 • 1999
2000-e
2000 • 2001 • 2002 • 2003 • 2004
2005 • 2006 • 2007 • 2008 • 2009
2010-e
2010 • 2011 • 2012 • 2013 • 2014
2015 • 2016 • 2017 • 2018 • 2019

Na području Jugoslavije, značajniji filmovi bili su Predstava Hamleta u selu Mrduša Donja, Jesenje cvijeće, Žuta, Živjeti od ljubavi, Leptirica, Kužiš stari moj i Sutjeska, epski ratni film s međunarodnom glumačkom postavom.


Filmovi

uredi

Događaji

uredi
  • 22. februar - U Nizozemskoj premijerno prikazan Turks fruit, drama Paula Verhoevena posvećenu nesretnoj ljubavi dvoje mladih koja će, kombinirajući melodramatski sadržaj sa modernim stilom i eksplicitno erotskim sadržajima postići izuzetnu gledanost i slomiti sve rekorde glednosti u kinima matične države. Procjene su da je 3.338.000 osoba pogledalo film u kinima, odnosno gotovo četvrtina Nizozemske..[1] Zahvaljujući tom filmu će glumac Rutger Hauer otpočeti izuzetno uspješnu međunarodnu karijeru.
  • maj - Na Kanskom festivalu prikazan čehoslovačko-francuski animirani SF film Fantastični planet, alegorijska priča o borbi za slobodu koji postaje prvi animirani film koji će osvajiti veliku nagradu žirija te u značajnoj mjeri afirmirati animirane filmove namijenjene odrasloj publici.
  • 14. maj - Premijerno prikazana Američka noć, samoironična poluautobiografska komedija francuskog redatelja Françoisa Truffauta o redatelju koji doživljava poteškoće prilikom snimanja svog filma, a koja će kasnije dobiti niz pohvala kritičara te postati poznata kao jedan od najboljih filmova posvećenih samoj filmskoj djelatnosti.[2]
  • 3. jul - Premijerno prikazan Sutjeska, jugoslavenski partizanski spektakl snimljen povodom 30. obljetnice bitke na Sutjesci, poznat kao jedan je od najskupljih ratnih filmova na prostoru Jugoslavije, ali i po tome što je tadašnji predsjednik Tito osobno nadgledao njegovu produkciju te inzistirao da njegov lik u filmu tumači Richard Burton, britanski glumac koji se tada smatrao najvećom filmskom zvijezdom; usprkos ogromne količine financijskih i materijalnih resursa, Sutjeska nije ponovila uspjeh Bitke na Neretvi snimljene pet godina ranije.
  • 20. jul - Hongkonški glumac i majstor borilačkih vještina Bruce Lee iznenada umire šest dana prije premijere svog filma U zmajevom gnijezdu; usprkos toga film postaje izuzetan hit, a sam Lee velika međunarodna zvijezda oko koje će se godinama stvarati urbane legende a on sam postati jedan od globalnih pop ikona; ti događaji znantno doprinose i globalnoj popularnosti borilačkih filmova, te omogućavaju hongkonškoj kinematografiji da se nametne na svjetskom tržištu.
  • 2. august - Premijerno prikazani Američki grafiti, drugi dugometražni film u karijeri Georgea Lucasa; prikaz grupe adolescenata koji se tokom jedne noći početkom 1960-ih nastoje provesti doživljava izuzetan komercijalni uspjeh, kome je izuzetno pridonijelo i vješto korištenje autentične pop muzike iz tog vremena, ali i evociranje nostalgije kod publike koja je odrastala u tom periodu; sadržajnu i stilsku formulu Američkih grafita će tokom kasnijih decenija koristiti brojni drugi sineasti kako u SAD tako i uostatku svijeta.
  • 5. decembar - Premijerno prikazan Serpico, film temeljen na istinitim događajima vezanim uz istoimenog njujorškog policajca koji se borio protiv korupcije; zahvaljujući društveno-političkoj angažiranosti i aktualnosti teme film doživljava izuzetan uspjeh, a Al Pacino, koji je tumačio naslovni lik, se potvrđuje kao jedna od najvećih glumačkih zvijezda svog vremena.
  • 17. decembar - U Zapadnoj Njemačkoj premijerno prikazan Moje ime je Nobody, vestern komedija u kojoj glavne uloge tumače Terence Hill i Henry Fonda; film koji je velikim dijelom parodirao najpoznatije špageti vesterne se smatra jednim od posljednjih velikih ostvarenja žanra, a Sergio Leone, režiser poznat kao njihov autor, je režirao pojedine scene.
  • 26. decembar - U SAD premijerno prikazan Egzorcist (Istjerivač đavola), horor film Williama Friedkina koji se isticao visokim budžetom, za tadašnje standarde izuzetno kvalitetnim specijalnim efektima, ali kontroverznim sadržajem vezanim uz religijske i nadnaravne teme koji je duboko uznemirio tadašnju publiku, ali i potakao trend sličnih filmova u Hollywoodu tokom sljedećih nekoliko godina.
  • kraj godine - Brigitte Bardot, jedna od najvećih francuskih i svjetskih filmskih zvijezda, tokom postprodukcije filma L'histoire très bonne et très joyeuse de Colinot Trousse-Chemise objavljuje kako prekida svoju glumačku karijeru u 40. godini života.
  • Veliki hollywoodski studio Metro-Goldwyn-Mayer prepušta distribuciju svojih filmova dotada suparničkom studiju United Artists.

Nagrade

uredi
Kategorija/Organizacija Zlatni globus BAFTA Nagrade Udruženja njujorških filmskih kritičara Oscar
Drama Mjuzikl ili komedija
Najbolji film The Exorcist American Graffiti La Nuit américaine La Nuit américaine The Sting
Najbolji redatelj William Friedkin
The Exorcist		 François Truffaut
La Nuit américaine		 François Truffaut
La Nuit américaine		 George Roy Hill
The Sting
Najbolji glumac Al Pacino
Serpico		 George Segal
A Touch of Class		 Walter Matthau
Charley Varrick i Pete 'n' Tillie		 Marlon Brando
Last Tango in Paris		 Jack Lemmon
Save the Tiger
Najbolja glumica Marsha Mason
Cinderella Liberty		 Glenda Jackson
A Touch of Class		 Stéphane Audran
Juste avant la nuit i Le Charme discret de la bourgeoisie		 Joanne Woodward
Summer Wishes, Winter Dreams		 Glenda Jackson
A Touch of Class
Najbolji sporedni glumac John Houseman
The Paper Chase		 Arthur Lowe
O Lucky Man!		 Robert De Niro
Bang the Drum Slowly		 John Houseman
The Paper Chase
Najbolja sporedna glumica Linda Blair
The Exorcist		 Valentina Cortese
La Nuit américaine		 Valentina Cortese
La Nuit américaine		 Tatum O'Neal
Paper Moon
Najbolji adaptirani scenarij The Exorcist
William Peter Blatty		 - - The Exorcist
William Peter Blatty
Najbolji izvorni scenarij Le Charme discret de la bourgeoisie
Luis Buñuel, Jean-Claude Carrière		 American Graffiti
George Lucas, Gloria Katz, Willard Huyck		 The Sting
David S. Ward
Najbolji strani film Der Fußgänger - - La Nuit américaine

Zlatna palma, Cannes:

The Hireling, Alan Bridges, UK
Strašilo, Jerry Strazberg, SAD

Zlatna arena, Pula:

Sutjeska, Stipe Delić

Rođenja

uredi
datum ime nacionalnost i zanimanje godina smrti
4. januar Harmony Korine američki scenarist i režiser
11. februar Jeon Do-yeon južnokorejska glumica
26. februar Małgorzata Szumowska poljska režiserka
4. mart Len Wiseman američki scenarist i režiser
20. mart Jane March britanska glumica
26. mart T. R. Knight američki glumac
3. april Jamie Bamber britanski glumac
3. april Adam Scott američki glumac
5. april Élodie Bouchez francuska glumica
11. april Jennifer Esposito američka glumica
14. april Adrien Brody američki glumac
24. april Damien Lindelof američki scenarist i producent
8. jun Lexa Doig kanadska glumica
15. jun Neil Patrick Harris američki glumac
21. jun Juliette Lewis američka glumica
3. jul Patrick Wilson američki glumac
15. jul Brian Austin Green američki glumac
19. jul Saïd Taghmaoui francuski glumac
23. jul Omar Epps američki glumac
26. jul Kate Beckinsale britanska glumica
29. jul Stephen Dorff američki glumac
1. august Eduardo Noriega španski glumac
3. august Stephen Graham britanski glumac
6. august Vera Farmiga američka glumica
24. august Carmine Giovinazzo američki glumac
25. august Fatih Akin njemački režiser
5. septembar Rose McGowan američka glumica
7. septembar Shannon Elizabeth američka glumica
12. septembar Paul Walker američki glumac 2013
18. septembar James Marsden američki glumac
25. septembar Bridgette Wilson američka glumica
3. oktobar Neve Campbell kanadska glumica
3. oktobar Lena Headey britanska glumica
6. oktobar Ioan Gruffud britanski glumac
1. novembar Aishwarya Rai indijska glumica
12. novembar Radha Mitchell australijska glumica
26. novembar Peter Facinelli američki glumac


Smrti

uredi
datum ime nacionalnost i zanimanje godina rođenja
26. januar Edward G. Robinson američki glumac 1893
22. februar Katina Paxinou grčka glumica 1900
6. mart Aleksandar Ptuško sovjetski filmski animator 1900
10. mart Robert Siodmak njemački režiser 1900
26. mart Noël Coward britanski scenarist 1899
27. mart Mihail Kalatozov sovjetski režiser 1903
4. april Carmine Gallone italijanski režiser 1886
12. april Arthur Freed američki producent 1894
21. april Merian C. Cooper američki producent 1893
11. maj Lex Barker američki glumac 1919
12. maj Frances Marion američka scenaristica 1888
12. jun William Inge američki scenarist 1913
19. jun Gustaf Molander švedski režiser 1888
27. jun Arthur P. Jacobs američki producent 1922
2. jul Betty Grable američka glumica 1916
7. jul Veronica Lake američka glumica 1922
11. jul Robert Ryan američki glumac 1909
13. jul Lon Chaney Junior američki glumac 1906
13. jul Willy Fritsch njemački glumac 1901
18. jul Jack Hawkins britanski glumac 1910
20. jul Bruce Lee hongkonški glumac 1940
2. august Jean-Pierre Melville francuski režiser 1917
31. august John Ford američki režiser 1894
26. septembar Anna Magnani italijanska glumica 1908
3. novembar Marc Allégret francuski režiser 1900
23. novembar Sessue Hayakawa japanski glumac 1889
23. novembar Constance Talmadge američka glumica 1898
25. novembar Laurence Harvey britansko-južnoafrički glumac 1928
20. decembar Käthe von Nagy mađarsko-njemačka glumica 1904
26. decembar William Haines američki glumac 1900

Filmski debiji

uredi

Najkomercijalniji filmovi u američkim kinima

uredi
Najkomercijalniji filmovi u američkim kinima
Rang Naslov Studio Glumci Zarada
1. The Sting Universal Paul Newman, Robert Redford, Robert Shaw $156,000,000[3]
2. The Exorcist Warner Bros. Ellen Burstyn, Jason Miller, Linda Blair $128,000,000[4]
3. American Graffiti Universal Richard Dreyfuss, Ron Howard, Paul Le Mat, Charles Martin Smith, Candy Clark, Mackenzie Phillips, Cindy Williams, Wolfman Jack, Kathleen Quinlan, Harrison Ford $96,300,000[3]
4. Papillon Allied Artists Steve McQueen, Dustin Hoffman $53,267,000[5]
5. The Way We Were Columbia Barbra Streisand, Robert Redford $49,919,870[6]
6. Magnum Force Warner Bros. Clint Eastwood, Hal Holbrook $44,680,473[7]
7. Last Tango in Paris United Artists Marlon Brando, Maria Schneider $36,144,000[8]
8. Live and Let Die United Artists Roger Moore, Yaphet Kotto, Jane Seymour $35,377,836[9]
9. Robin Hood Disney Roger Miller, Phil Harris, Andy Devine $32,056,467[10]
10. Paper Moon Paramount Ryan O'Neal, Madeleine Kahn, Tatum O'Neal $30,933,743[11]
11. The Devil in Miss Jones Pierre Georgina Spelvin $15,000,000[12]
12. Serpico Paramount Al Pacino $29,800,000[13]
13. Enter the Dragon Warner Bros. Bruce Lee $25,000,000[14]
14. Jesus Christ Superstar Universal Ted Neeley, Carl Anderson $24,477,615[15]
15. Walking Tall Cinerama Joe Don Baker $23,000,000[16]
16. The World's Greatest Athlete Disney John Amos $22,583,370[17]
17. Sleeper United Artists Woody Allen $18,344,729[18]
18. A Touch of Class AVCO Embassy George Segal, Glenda Jackson $16,800,000[19]
19. The Day of the Jackal Universal Edward Fox, Michael Lonsdale $16,056,255[20]
20. High Plains Drifter Universal Clint Eastwood $15,700,000


Izvori

uredi
  1. ↑ "Nederlandse Films met Meeste Bioscoopbezoekers" Arhivirano 2016-01-30 na Wayback Machine-u (Dutch Films with the Greatest Audience), Alle Records (nizozemski).
  2. ↑ „Američka noć”. Filmski leksikon. 2003. 
  3. ↑ 3,0 3,1 Block, Alex Ben; Wilson, Lucy Autrey, ur. (2010). George Lucas's Blockbusting: A Decade-By-Decade Survey of Timeless Movies Including Untold Secrets of Their Financial and Cultural Success. HarperCollins. ISBN 9780061778896. 
    • The Sting: p.717. $156.0 million (Initial Release Domestic Box office)
    • American Graffiti: p.421. $96.3 million (1973 Release Wave)
  4. ↑ Phillips, Kendall (2005). Projected Fears: Horror Films and American Culture. ABC-CLIO. str. 102. ISBN 9780313017964. »The Exorcist grossed $128 million in its initial release, a figure that, when adjusted for inflation, would make it the most successful R-rated film in American history.« 
  5. ↑ „Papillon, Box Office Information”. Box Office Mojo. Pristupljeno January 16, 2012. 
  6. ↑ „The Way We Were, Box Office Information”. The Numbers. Pristupljeno January 16, 2012. 
  7. ↑ „Magnum Force, Box Office Information”. The Numbers. Arhivirano iz originala na datum 2012-05-31. Pristupljeno January 16, 2012. 
  8. ↑ „Last Tango in Paris, Box Office Information”. Box Office Mojo. Pristupljeno January 16, 2012. 
  9. ↑ „Live and Let Die, Box Office Information”. Box Office Mojo. Pristupljeno January 16, 2012. 
  10. ↑ „Robin Hood, Box Office Information”. The Numbers. Arhivirano iz originala na datum 2013-06-25. Pristupljeno January 16, 2012. 
  11. ↑ „Paper Moon, Box Office Information”. The Numbers. Arhivirano iz originala na datum 2012-05-31. Pristupljeno January 16, 2012. 
  12. ↑ „Serpico, Box Office Information”. The Numbers. Pristupljeno March 10, 2012. 
  13. ↑ „Serpico, Box Office Information”. Box Office Mojo. Pristupljeno March 12, 2012. 
  14. ↑ „Enter the Dragon, Worldwide Box Office”. Worldwide Box Office. Pristupljeno January 16, 2012. 
  15. ↑ „Jesus Christ Superstar, Box Office Information”. The Numbers. Arhivirano iz originala na datum 2013-11-12. Pristupljeno May 27, 2012. 
  16. ↑ „Walking Tall, Worldwide Box Office”. Worldwide Box Office. Pristupljeno January 16, 2012. 
  17. ↑ „The World's Greatest Athlete, Box Office Information”. The Numbers. Pristupljeno May 27, 2012. 
  18. ↑ „Sleeper, Box Office Information”. Box Office Mojo. Pristupljeno January 17, 2012. 
  19. ↑ „A Touch of Class, Box Office Information”. The Numbers. Pristupljeno January 17, 2012. 
  20. ↑ „The Day of the Jackal, Box Office Information”. The Numbers. Pristupljeno May 27, 2012. 

Vanjske veze

uredi
Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=1973._na_filmu&oldid=42235479