Ouidah
| Ouidah Whydah | |
|---|---|
| grad | |
 | |
  Ouidah | |
| Koordinate: 6°22′N 2°5′E / 6.367°N 2.083°E | |
| Opći podaci | |
| Država |  Benin |
| Departman | Atlantique |
| Historija | |
| Osnovan | 1721. |
| Geografija | |
| • Ukupna površina | 364 km2 (141 sq mi) |
| • Nadmorska visina | 65 |
| Stanovništvo | |
| • Procena (2019.) | 83,503 |
| Ostale informacije | |
| Vremenska zona | WAT (UTC+1) |
Ouidah (/ˈwiːdə/) ili Wydah (/ˈhwɪdə, -ɔː/) je obalni grad na jugu Benina, smješten u departmanu Atlantique. Ouidah danas broji oko 83,500 stanovnika, prema procjeni iz 2019. godine,[1] te ima izrazito velik historijski značaj za Benin; Ouidah je dugo vremena bio centar translatlantske trgovine robljem i jedno od središta na "Obali robova".
Francuzi za grad koriste još i nazive Juida ili Juda,[2][3] dok ga Portugalci nazivaju Ajudá;[4] rjeđe se susreće i nizozemski naziv Fida.
Prema lokalnoj tradiciji, kralj Kpase, vladar Kraljevstva Whydah, osnovao je grad negdje pred kraj XVI. vijeka.[5][6] Inicijalni naziv grada bio je Glēxwé (srpskohrvatski: "Seoska kuća"). Kako je bio smješten na obali, grad je bio vrlo pogodno trgovinsk mjesto, što su iskoristili Britanci, koji su 1650. godine na području grada izgradili utvrdu.[7]
Ubrzo je grad postao središte trgovine robljem na tom području, a kontrolu su uskoro preuzeli Portugalci, koji su u gradu izgradili utvrdu São João Baptista de Ajudá (srpskohrvatski: Sveti Ivan Krstitelj od Ajude). Upravo će ta utvrda poslužiti kao jezgra razvoja samoga grada. Portugalci su početkom XVIII. vijeka lokalnom vladaru Haffonu poklonio krunidbenu čast kao znak zahvalnosti. U tom je periodu Whydah bio druga najveća luka u triangularnoj trgovini robljem na relaciji Afrika-Amerike-Europa.
Haffon je vladao kraljevstvom sve do 1727. godine, kada je dahomejski vladar Agaja iznenada napao grad i ubrzo ga pokorio, zajedno sa susjednom Alladom. Kraljevstvo Whydah je ubrzo postalo grad u sklopu Kraljevstva Dahomej, dok su europski kolonizatori i trgovci u gradu izgradili utvre kako bi zaštitili svoje interese; portugalska utvrda São João Baptista predana je Dahomeju tek 1961. godine. U vrijeme francuske uprave u Beninu, Ouidah se nastavio razvijati kao trgovinsko središte te je ubrzo prometno povezan s ostalim gradovima.
Ouidah je vrlo važno kulturno središte u Beninu zbog svog historijskog značaja. U gradu su, zbog stalne cirkulacije robova iz različitih dijelova svijeta, prisutne brojne etničke i vjerske skupine; u gradu postoje islamski i kršćanski vjerski objekti, a značajne turističke lokacije su lokalna katedrala te manja, Bazilika bezgrešnog začeća. Prisutna su i svetišta za sljedbenike lokalnih vudu religija.
U gradu postoji i historijski muzej te umjetnička galerija, koja je smještena u obnovljenoj zgradi brazilskih robova. Važan spomenik su i Vrata bez povratka, memorijalni slavoluk posvećen porobljenim Afrikancima.
- ↑ „Populacija Benina po gradovima”. Arhivirano iz originala na datum 2019-07-07. Pristupljeno 2019-07-06.
- ↑ Tome Vingt-Cinquieme, contenant La Suite de l'Histoire d'Afrique na Google knjigama
- ↑ Kein, Sybil, Creole, p227.
- ↑ http://www.red.unb.br/index.php/ Arhivirano 2015-02-20 na Wayback Machine-u textos/article/viewArticle/5714
- ↑ Robin Law, Ouidah: The Social History of a West African Slaving 'Port', 2004, str.21
- ↑ Robin Law, Ouidah: The Social History of a West African Slaving 'Port', 2004, str.24-25
- ↑ national online article on Benin
- Ouidah Arhivirano 2019-06-16 na Wayback Machine-u (site de l'Office du Tourisme)
- Door of No Return Arhivirano 2013-02-04 na Wayback Machine-u
