Omri

Omri ili Amrije (hebrejski: עָמְרִי, moderni: ʿOmri tiberijski: ʿOmrî; skraćeno za hebrejski: עָמְרִיָּה, moderni: ʿOmriyya tiberijski: ʿOmriyyāh ; "Gospid je moj život") bio je kralj Izraela i otac Ahabov. William F. Albright mu je vladavinu datirao u period 876–869. pne., dok ga E. R. Thiele smješta u period 885–874. pne..

Bio je "zapovjednik vojske" kralja Elaha kada je izraelskog kralja ubio Zimri koji se proglasio kraljem. Vojska u Gibetonu je umjesto toga proglasila Omrija za kralja, a on ju je poveo na Tirsu gdje su opkolili Zimrija u kraljevskoj palači, i gdje je Zimri umro (1 Kraljevi 16:15-19).

Iako je Zimri eliminiran, "polovica naroda" je podržala Tibnija kao protukralja Omriju. Trebale su godine prije nego što je Omri savladao Tibnija te se proglasio neospornim kraljem Izraela u 31. godini vladavine Ase, kralja Jude (1 Kraljevi 16:21-23).

Omri nije bio religiozan po drevnim jevrejskim standardima pa o njegovoj vladavini ima malo spomena Knjizi o Kraljevima, pogotovo kada su u pitanju njegova dostignuća. Biblija, doduše, navodi kako je podigao novu prijestolnicu po imenu Samarija na brežuljku kupljenom od Šemera (16:24), ali se u potpunosti izbacuju detalji o drugim građevinama koje su podigli Omri i njegov sin Ahab. Nasuprot tome, arheolozi Israel Finkelstein iNorma Franklin su otkrili monumentalne građevine u Samariji, Jezreel, Megidou i Hazoru koje dijele isti stil gradnje te se pripusuju tim vladarima.

Omrijeva vladavina je bila dovoljno stabilna da je on ne samo ostavio prijestolje sinu, nego i započeo kratkotrajnu dinastiju koja se naziva Omridi

Omri je sklopio mir s Kraljevstvom Juda, proširio izraelsku kontrolu na Transjordaniju te stvorio unosne trgovačke veze sa Sidonom. U Omrijevo doba je Izrael postao najmoćnija država na Levantu. Međutim, bliske veze sa Sidonom su dovele i do prodora feničkog mnogoboštva i kultova u Izrael zbog čega su kralj i njegovi potomci bili omrznuti među pravovjernim Židovima.

U 19. vijeku je, pak, cionizam, odnosno sekularni židovski nacionalizam u Omriju kao uspješnom vladaru pronašao svoj historijski uzor, pa je Omri, usprkos Biblije, postao židovski nacionalizam. Tako je Omri danas popularno muško ime u suvremenom Izraelu, što je prije nekoliko vijekova bilo nezamislivo za Židove.

• Historija Drevnog Izraela i Jude
• Omridi

• Smith's Bible Dictionary: Omri
• Mere Rhetoric