7TP

7TP je poljski laki tenk iz perioda pre Drugog svetskog rata.

Tokom dvadesetih i tridesetih godina prošlog veka borbene jedinice Poljske armije su bile opremljene tzv. „pratećim tipovima tenkova“ mase do 10 tona zbog čega su nazvani lakim tenkovima: „Reno FT-17“, „Renault 30“, „Vickers-E“ i 7TP. 7TP je bio osmišljen i konstruisan u Poljskoj kao prvi tenk sa dizel-motorom na svetu. Bio je jedan od najmodernije konstrukcijski dizajniranih u to doba.

Osmišljavanje je vršeno na Istraživačkom Komitetu Državnog Instituta za Inžinjering 1933. godine, i konstruisan je prema britanskom dvokupolnom tenku Vickers-E. Prvi prototip je bio preuzet u avgustu 1934. godine. S obzirom da je bio zahtevan dalji rad na njemu Tehničko-Istraživački Ured Oklopnih Korpusa (polj. BBT - Broni Pancernej) preuzeo je odgovornost za kompletiranje njegovog dizajna i radova na dokumentaciji kako bi otpočela njegova serijska proizvodnja.

Prva serija dvokupolnih tenkova 7TP proizvedena je u Državnom Institutu za Inžinjering (PZ inz, Čakovicama, blizu Varšave; sada Z.M. „Ursus“).

Dvokupolna verzija tenka bila je opremljena naoružanjem sastavljenim od dva mitraljeza kalibra 13.2 i 7.92 mm. Međutim, njihova vatrena moć nije zadovoljila poljsko Ministarstvo rata. Naređeno je da se poveća njegova vatrena moć. Institut u Čakovicama je odlučio da rekonstruiše tenk i na njega montira Bofors Model 37 tenkovski top. Na ovaj način je razvijena jednokupolna verzija tenka 7TP. Prototip je izrađen 1936. i pošto se uspešno pokazao na testovima prva serija jednokupolnih tenkova napušta Institut u Čakovicama 1937. Naredne, 1938, tenkovi su bili opremljeni novim kupolama koje su sa zadnje unutrašnje strane bile opremljene akumulatorima radi snabdevanja kratkotalasnog radio-odašiljača dometa do 5 km. U periodu od 1937. do 1939. bilo je proizvedeno oko sto jednokupolnih primeraka.

Tenk je bio osmišen na sledeći način: trup je bio čeličan, varene konstrukcija sa oklopom koji su činile prevučene metalne ploče debljine od 5 do 17 mm, spojenim šrafovima sa okruglom glavom. Kupola je bila postavljena asimetrično, na levu stranu trupa. Njena konstrukcija je bila istovetna konstrukciji trupa a napred je bila opremljena isturenom metalnom pločom prilagođenom da nosi Bofors 37-} model tenkovskog topa, kalibra 37 mm, isto dobar kao i Browning Model 30 7.92 mm spregnuti mitraljez.

Kupola je bila postavljena na kugličnim ležajevima i pokretan je ručno. S topom je bio objedinjen periskopski nišanski uređaj proizveden u PZO Varšava i njime je rukovao komandir tenka koji je istovremeno obavljao i dužnost nišandžije. Na desnoj strani topa bilo je mesto punioca. Punilac je koristio jednako dobar „Gundlach“ periskopski nišan. Ovde je veoma interesantno pomenuti da su „Gundlach“ nišanski uređaji bili preteče modernih tenkovskih optičkih uređaja, koji se i danas koriste.

Sa zadnje strane kupole bilo je akumulatorsko sladište koji je snabdevao kratkotalasni radio-uređaj, tipa 2N/C. Tenk je bio opremljen sa 80 topovskih granata i 3960 metaka za mitraljez. Imao je veoma snažan Saurer, četvorotaktni, šestocilindrični linijski postavljen VBLDb dizel-motor od 110 konjskih snaga (81 kW) kubikaže 8.550 cm³ koji je bio vodeno hlađen. Obrtni momenat je do menjača bio prenošen preko kardanske osovine. Menjač koji je bio postavljen u trupu prenosio je snagu do gusenica preko sistema od dva zupčanika omogućavajući četiri brzine napred i jednu u nazad. Na trupu, sa prednje desne strane bila je postavljena vozačka kabina koja je imala zaseban pristup, poklopac sa kapkom koji je imao otvor za gledanje. Postolje i vešanje su se sastojali od dva zupčanika pogonskog uređaja na prednjim stranama, tzv. točkova „lenjivaca“ na zadnjim krajevima strani i gusenica od 110 članaka, spojenih klinovima. Gusenice su bile poduprte sa četiri noseća točka (tzv. povratni valjci) sa obe strane. Trup tenka 7TP bio je postavljen na četiri grupe sa četiri potporna točka koja su bila povezana gumenim glavama. Električni sistem od 24 W korišćen bio je korišćen za startovanje motora, za svetlosne i signalne potrebe. Svetlosni generator tipa 400/24, bio je napajan iz akumulatora sa olovnim baterijama i korišćen je kao strujni generator. Dvostrani farovi, reflektor i zadnji far predstavljali su sistem osvetljenja.

Tokom Septembarske kampanje, tenk 7TP bio je u opremi mnogih borbenih jedinica: 1. Lakog tenkovskog bataljona u Pruskoj armiji, Varšavskoj motorizovano-mehanizovanoj brigada pod komandom pukovnika Stefana Roveckog, u Lubinskoj armiji; 2. Lakog tenkovskog bataljona u Lođskoj armiji; 3. Lakog tenkovskog bataljona koji je učestvovao u odbrani Varšave.

Uzimajući u obzir taktičko-operativna svojstava tenka 7TP slobodno se može zaključiti da bio superiorniji od nemačkih tenkova iste klase „PzKpfw I“ i „PzKpfw II“ koji su bili korišćeni u nemačkoj invaziji 1939. godine. Međutim, uprkos brojnim pobedama u borbama sa nemačkim tenkovima kao npr. u blizini Piotrkova 4. i 5. septembra i kod Tomašov Lubelskog 18. septembra nisu imali veći učinak u Septembarskoj kampanji zbog malog broja angažovanih i razbacanih u različitim borbenim jedinicama.

7TP tenkovi koji su učestvovali u Septembarskoj kampanji 1939, bili su ofarbani na dva načina, korišćena u Oklopnim Korpusima od početka 1930-ih godina, bazirana na tri boje: maslinasto zelena (kaki boja), pustinjsko žuta i tamno braon. U prvoj varijanti tenkovi su bili obojeni u ravne horizontalne trake sa glatkim granicama između boja. U drugoj varijanti ceo tenk je bio obojen maslinasto zeleno (kaki). Istovremeno horizontalni raspored boja u varjanti sa tri boje bio je isti na svim nivoima. Pored kamuflažnog bojenja, 7TP tenkovi su imali ambleme tenkovskih bataljona nacrtane sa obe strane kupole, u blizini otvora za posmatranje: belog jaguara u skoku - amblem 2. Lakog Tenkovskog Bataljona ili belog bizona uokvirenog belim krugom - amblem 5. Lakog Tenkovskog Bataljona. Po izbijanju neprijateljstava ove oznake su bile prefarbane da bi se neprijatelju otežalo raspoznavanje poljskih jedinica.

Ovi tenkovi su korišćeni 1939. godine u sastavu 1. i 2. bataljona lakih tenkova kao i u odbrani Varšave.

Tenkovi 7TP su bili bolji od nemačkih lakih tenkova iz 1939. godine i mogli su uspešno da se suprotstave tadašnjim nemačkim srednjim tenkovima.

U borbama 1939. nemačka armija je zarobili određenu količinu ovih tenkova. Od njih je napravljen 203. Oklopni Bataljon. Godine 1940. većina ovih tenkova je preneta u Norvešku, a jedan odred u Francusku.

7TP na Wikimedijinoj ostavi