Izvorni kod stranice Srbofobija

Nemate dopuštenje da uređujete ovu stranicu iz sljedećih razloga:

Ova stranica je zaključana kako bi se spriječilo uređivanje ili druge akcije.
Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis. The block was made by ‪Hasley‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected: .
- Start of block: 18. decembra 2022. u 17:21
- Expiry of block: 18. decembra 2025. u 17:21
Your current IP address is 62.210.136.28. The blocked range is 62.210.0.0/16. Uključite sve gornje pojedinosti u sve upite koje postavite. Ako smatrate da ste greškom blokirani, dodatne informacije i uputstva možete pronaći na stranici o globalnoj smjernici "Zabranjeni otvoreni proksiji". U suprotnom, zahtjev za blokadu postavite na Meta-Wikiju. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Možete vidjeti i kopirati izvorni kod ove stranice.

[[Datoteka:Serbien muss sterbien.jpg|thumb|250px|''Srbija mora umreti!'', karikatura nakon [[Sarajevski atentat|Sarajevskog atentata]] [[1914]]. koja prikazuje [[Austro-Ugarska|austrijska]] pesnicu koja udara [[Srbi]]na [[terorizam|teroristu]].]]

'''Srbofobija''' (ili '''anti-srpsko osećanje''') predstavlja osećaj neprijateljstva ili [[mržnja|mržnje]] prema [[Srbi]]ma ili [[Srbija|Srbiji]]. Srbofobija se ispoljava u negativnim [[stereotip]]ima, [[predrasuda]]ma i [[diskriminacija|diskriminaciji]] prema pripadnicima srpskog naroda.

== Oblici ==

 
{{izdvojeni citat|Srbofobija je nova globalna ideologija mržnje. Mi, Srbi, novi smo semiti. U stvari, mi smo metafora zločinačkog naroda. Jevreje, Turke, Nemce, Ruse, Engleze, Francuze, Holanđane, Špance, Portugalce, mrzeli su pojedini narodi, ili nekoliko naroda, oni potčinjeni ekploatisani, poraženi u ratu. Nas mrzi više od milijardu ljudi, svi koji gledaju televiziju; nas mrze oni koji nas ne poznaju, a mnogi koji ne znaju na kom je kontinentu ta Srbija. Mi smo simbol zla. Mi smo sotona sveta. Nas svet mrzi iz plemenitih pobuda; iz sažaljenja prema stradalnicima i paćenicima od našeg zločinjenja.<ref>[http://pescanik.net/2010/04/govor-mrznje-u-srbiji/ Govor mržnje u Srbiji]</ref>|[[Dobrica Ćosić]]}}

Kao i kod raznih drugih oblika ksenofobije, srbofobija se može ogledati u širokom rasponu ponašanja. Najčešće se ogledaju i u korišćenju uvredljivih imena za Srbe ili nastojanju da se termin Srbin etimološki izvede od neke uvredljive reči (npr. od latinske reči ''servius'' što znači "sluga"). Uz to se omalovažava srpska istorija i kultura, odnosno Srbija i Srbi opisuju isključivo kroz negativne etničke stereotipe obično vezanih uz nasilništvo, lenjost, bahatost, podmuklost, odnosno [[primitivizam]] zbog koga se Srbi i Srbija smatraju "nedostojnim" zajedničkog života s "civilizovanim", "poštenim" ili "normalnim" pojedincima, zajednicama i državama.

U svojim ekstremnijim oblicima srbofobija se iskazuje kroz akte koji za cilj imaju uklanjanje Srba iz neke zajednice. To može uključivati [[bojkot]] pojedinaca, preduzeća i institucija, odnosno otpuštanje i sprečavanje zapošljavanja lica srpske nacionalnosti iz državne uprave, školstva ili medija. U još ekstremnijim slučajevima srbofobija se iskazuje kroz pretnje, sabotaže, fizičke napade, uznemiravanje, prisilno raseljavanje a na kraju eskalira i u sistematsko [[etničko čišćenje]], odnosno [[genocid]].

== Kraći istorijski pregled ==

Sam izraz srbofobija je relativno nov, a prvi ga je početkom 20. veka koristio hrvatski pisac [[Antun Gustav Matoš]] <ref>[[:en:Serbophobia]]</ref> kako bi opisao široko rasprostranjene stavove u javnom životu tadašnje [[Austro-Ugarska|Austro-Ugarske]]. Međutim, fenomeni koji bi se nazvali srbofobijom su postojali i ranije, odnosno datiraju od 19. veka, odnosno od vremena kada su se Srbi počeli formirati u [[nacija|naciju]] u modernom smislu. Srbofobija se tada počela odvajati od ranijih, širih oblika diskriminacije/netolerancije - prema hrišćanima (karakterističnim za [[Otomansko Carstvo]]), pravoslavcima (karakterističnim za [[Habsburško Carstvo]]), [[slavofobija|slavofobije]], odnosno raznih regionalnih i plemenskih rivaliteta.

Srbofobiju u 19. veku je poticala nedovršenost formiranja srpske [[nacionalna država|nacionalne države]], odnosno [[iredentizam|iredentistički]] karakter srpskog nacionalizma koji je dovodio do konflikta sa suparničkim nacionalističkim i iredentističkim projektima kod susednih naroda ([[Mađari]], [[Bugari]], [[Albanci]], [[Hrvati]], [[Crnogorci]], [[Makedonci]]) kod kojih se javljaju razni oblici srbofobije. Kao jedan od primera iz tog perioda se navode spisi hrvatskog nacionalističkog vođe [[Ante Starčević]]a u kojima se za Srbe koriste životinjski izrazi.

Postoje nastojanja da se ime „Srbi“ izvede iz nekih reči koje bi omalovažavale ime naroda, a time i sam narod. Srbija se u nekim istorijskim dokumentima, poput vizantijskih isl, pisala kao ''Servija'' ({{jez-lat|Servia}}), a ime Srbi latinizovano ''Servs'' ({{jez-lat|Servs}}), izvodeći ime srpskog naroda i njegove države od latinske reči ''servijus'' ({{jez-lat|servius}}) što znači „sluga“. Time se htelo srpskom narodu pripisati ropski karakter, kao naroda nedostojnog da živi u slobodi već predodređenog da nad njim vladaju stranci. [[Aleksandar Fjodorovič Giljferding]], u svojoj knjizi „O srodstvu slavenskih jezika sa sanskritskim“ (Sp. [[1853]]), ime Srbin proizvodi od [[sanskrit]]ske reči „-{savara}-“, kojom se označava „niski“, „podli“, „rđavi“, „nevaljali“, „grešni“, „crni“ čovek.<ref name="prema-milojeviću">Prema knjizi Miloša S. Milojevića: „Odlomci istorije Srba“</ref>

Srbofobija je od regionalnog postala globalni fenomen sa [[majski prevrat|majskim prevratom]] 1903. godine koji je širom Evrope stvorio utisak o Srbima kao "divljacima". U širenju takvog utisak se istakla Austro-Ugarska koja je razvila propagandnu aktivnost, smatrajući kako nezavisna srpska država predstavlja trajnu opasnost po njen teritorijalni integritet. Cilj je bio uveriti sopstvenu i svetsku javnost kako se Srbi mogu "dovesti u red" jedino pod vlašću "normalne evropske" države, odnosno Austro-Ugarske. Tom utisku je godine 1914. nakratko pomogao i [[sarajevski atentat]], ali i novinski izveštaji o [[Ratni zločini u balkanskim ratovima|ratnim zločinima u balkanskim ratovima]]. Za vreme rata su Srbi bili izloženi diskriminaciji, zatvaranju i pogubljenjima od strane austro-ugarskih vlasti.

Borba Srbije na strani pobedničke Antante u [[prvi svetski rat|prvom svetskom ratu]] je na duže vreme utišala srbofobiju na međunarodnom planu, kao što je institucionalna srbofobija nestala na područjima novostvorene [[Kraljevina SHS|Kraljevine SHS]]. Međutim, dominacija Srba u upravnim i vlastodržačkim kadrovima nove države, kao i zatiranje hrvatskog i drugih nacionalnih identiteta je izazvalo reakciju u obliku skrivene srbofobije. Ona će svoje najekstremnije oblike dobiti u [[drugi svjetski rat u Jugoslaviji|drugom svetskom ratu]] kada su Srbi bili izloženi dotada nezapamćenim zlostavljanjima, progonima, masovnim ubistvima, a u tome se najviše istakla [[NDH]] gde je genocid Srba bio deo zvanične državne politike.

[[Titova Jugoslavija]], pak, kroz zvaničnu politiku [[bratstvo-jedinstvo|bratstva-jedinstva]] zabranjuje i nastoje suzbiti iskazivanje srbofobije. Ona se, pak, počinje javljati krajem 1980-ih kao reakcija na [[antibirokratska revolucija|antibirokratsku revoluciju]] da bi ponovno eskalirala kroz etničko čišćenje u [[jugoslovenski ratovi|jugoslovenskim ratovima]] 1990-im. U istom periodu je karakteristično da je zahvaljujući svetskim masovnim medijima i njihovom beleženju srpskih ratnih zločina srbofobija opet postala globalni fenomen, odnosno odražava se kroz negativne stereotipove koji su se, pogotovo na [[Zapad (blok)|Zapadu]], održali dan-danas.

== Uzroci srbofobije ==

=== Balkanski ratovi ===

[[Datoteka:Albanian caricature 1913.gif|thumb|[[Albanija|Albanska]] karikatura nakon [[Srpska okupacija Albanije|srpske okupacije]] [[1912]]-[[1913]] koja prikazuje Srbiju kao [[zmija|zmiju]].]]

Srpski socijalista [[Dimitrije Tucović]] smatra da je mržnja albanskog naroda prema Srbiji, uzrokovana zavojevačkom politikom srpske vlade.<ref>[[Dimitrije Tucović]], ''[[Srbija i Arbanija: jedan prilog kritici zavojevačke politike srpske buržoazije]]''</ref> Kritikujući [[srpska okupacija Albanije|srpsku okupaciju Albanije]] u [[Balkanski ratovi|Balkanskim ratovima]], Tucović ocenjuje da je Srbija rđavom [[politika|politikom]] odgurnula albanski narod u [[mržnja|mržnju]] prema svemu srpskom.<ref>Dimitrije Tucović, Srbija i Arbanija (u Izabrani spisi, knjiga II, str. 131) Prosveta, Beograd, 1950.</ref>

{{izdvojeni citat|Bezgranično neprijateljstvo albanskog naroda prema Srbiji je prvi pozitivan rezultat albanske politike srpske vlade.<ref>Dimitrije Tucović, Srbija i Arbanija (u Izabrani spisi, knjiga II, str. 132) Prosveta, Beograd, 1950.</ref>|[[Dimitrije Tucović]]}}

On podseća da je Srbija htela izlazak na [[more]] i jednu svoju koloniju, ali je ostala bez izlaska na more a od zamišljene kolonije stvorila je krvnoga neprijatelja.<ref>Dimitrije Tucović, Srbija i Arbanija (u Izabrani spisi, knjiga II, str. 117) Prosveta, Beograd, 1950.</ref>

=== Sarajevski atentat ===

Do porasta anti-srpskih osećanje među stanovnicima tadašnje Austro-Ugarske došlo je nakon [[Sarajevski atentat|Sarajevskog atentata]] [[28.6.]] [[1914]]. u kome je bosanski Srbin [[Gavrilo Princip]], uz pomoć oficirskih krugova iz Srbije, ubio austrougarskog prestolonaslednika i nadvojvodu [[Franc Ferdinand|Franca Ferdinanda]] i njegovu suprugu Sofiju. Njegovo ubistvo je dovelo do nasilnih antisrpskih demonstracija u Sarajevu tokom 28. i 29. juna u kojima su uništavane srpske radnje.<ref>[http://books.google.com/books?id=ACvJHam2_-oC&pg=PA123&dq=Sarajevo+Assassination+anti-serb&hl=en&ei=-8e9S-ShNpKqsAb5q_3eBQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CDYQ6AEwAA#v=onepage&q=Sarajevo%20Assassination%20anti-serb&f=false Sarajevo: a biography, by Robert J. Donia]</ref> Antisrpskih nemira je bilo i u drugim delovima [[Bosna|Bosne]], u [[Beč]]u i drugim austrijskim gradovima.<ref>[http://books.google.com/books?id=7tA4AAAAIAAJ&q=Sarajevo+Assassination+anti-serb&dq=Sarajevo+Assassination+anti-serb&hl=en&ei=-8e9S-ShNpKqsAb5q_3eBQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=17&ved=0CHsQ6AEwEA Beginning the twentieth century: a history of the generation that made the war, by Joseph Ward Swain]</ref> U danima nakon sarajevskog atentata antisrpska osećanja su se veoma proširila Habsburškim carstvom.<ref>[http://books.google.com/books?id=FeiKg3TuNl0C&pg=PA31&dq=Sarajevo+Assassination+anti-serb&hl=en&ei=-8e9S-ShNpKqsAb5q_3eBQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=10&ved=0CF0Q6AEwCQ#v=onepage&q=Sarajevo%20Assassination%20anti-serb&f=false Yugoslavia's bloody collapse: causes, course and consequences, by Christopher Bennett]</ref>

U karikaturama tadašnje austrijske štampe je stvorena slika Srbina kao teroriste. Međunarodno zgražavanje nad ovim "terorističkim aktom srpskih nacionalista" je [[Austro-Ugarska]] iskoristila da objavi Srbiji rat.<ref>[http://books.google.com/books?id=PTB0gn_qwTcC&pg=PA302&dq=Sarajevo+Assassination+anti-serb&hl=en&ei=-8e9S-ShNpKqsAb5q_3eBQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CDsQ6AEwAQ#v=onepage&q=Sarajevo%20Assassination%20anti-serb&f=false A history of Eastern Europe: crisis and change, by Robert Bideleux, Ian Jeffries]</ref>

=== Jugoslovenski ratovi ===

[[Datoteka:Refugee child drawing.jpg|thumb|Srpska [[Operacija Potkovica]] viđena očima albanskog deteta.]]

Srbofobija je znatno narasla tokom perioda jugoslovenskih ratova 1990-ih. Jednih od glavnih uzroka tome je [[Uloga srpskih medija u jugoslovenskim ratovima|srpska ratna propaganda]], koja je izazivala [[strah]] i [[mržnja|mržnju]] kod drugih jugoslovenskih naroda, kao i [[ratni zločini]] koje su počinile srpske snage.

Za vreme [[rat u Bosni|rata u Bosni]], tokom dugotrajne [[opsada Sarajeva|opsade Sarajeva]], francuski predsednik [[Žak Širak]] je na sastanku šefova vlada [[EU]] rekao: „Srbi su narod bez zakona i vere, to je narod razbojnika i terorista“.<ref name="Lukić">[http://www.e-novine.com/stav/36283-Narod-bez-zakona-vere.html Svetlana Lukić, Narod bez zakona i vere]</ref> U istom razdoblju, [[Piter Justinov]], britanski glumac i ambasador [[UNESKO]]-a je napisao: „Srbi su dvodimenzionalni narod sa žudnjom za prostorom i ideologijom tako bazičnom da se može razumeti bez napora. Životinje svoje resurse koriste mnogo pametnije od ovih naopakih stvorenja koji su ljudskoj rasi pripali sa velikim zakašnjenjem“.<ref name="Lukić"/>

Izveštaji koji su stizali iz [[rat na Kosovu|kosovskog rata]] i negativna medijska slika Srba, izazvali su odbojnost sredine usled čega su mnoga srpska deca u Kanadi pretrpela negativne posledice po mentalno zdravlje.<ref>{{Cite web |title=Assessing the Impact of the Kosovo Conflict on the Mental Health and Well Being of Newcomer Serbian Children and Youth in Toronto |url=http://ceris.metropolis.net/Virtual%20Library/health/rummens_seat/rummens_seat.html |access-date=2010-04-02 |archive-date=2010-02-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100225053806/http://ceris.metropolis.net/Virtual%20Library/health/rummens_seat/rummens_seat.html |dead-url=yes }}</ref>

== Srbofobija na području bivše Jugoslavije ==


=== Srbofobija u Hrvatskoj ===

{{section-stub}}


=== Srbofobija u Bosni i Hercegovini ===

{{section-stub}}


=== Srbofobija na Kosovu ===

{{section-stub}}


=== Srbofobija u Crnoj Gori ===

{{section-stub}}

=== Srbofobija u Makedoniji ===

{{section-stub}}

=== Srbofobija u Sloveniji ===

{{section-stub}}

== Srbofobija izvan područja bivše Jugoslavije ==

{{section-stub}}

== Kriticizam ==

Kritičari smatraju da je upotreba termina srbofobija povezana sa srpskom nacionalističkom ideologijom viktimizacije, koja kroz istoriju Srbe uvek predstavlja kao žrtve, a nikada kao agresore.<ref>David MacDonald: [http://epress.lib.uts.edu.au/ojs/index.php/portal/article/viewFile/90/58 Globalizing the Holocaust: A Jewish ‘useable past’ in Serbian Nationalism] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220109204501/https://epress.lib.uts.edu.au/ojs/index.php/portal/article/viewFile/90/58 |date=2022-01-09 }}, University of Otago New Zealand</ref> Christopher Bennett smatra da se srpski nacionalisti pozivaju na "mučeništvo" kako bi opravdali srpsku politiku 1980-ih i 1990-ih godina.<ref>[http://www.iwpr.net/?p=bcr&s=f&o=252185&apc_state=henibcr1999 Comment: Serbia's War With History] by C. Bennett, ''[[Institute for War & Peace Reporting]]'', April 19, 1999</ref> Tako je npr. krajem 1988. godine [[Slobodan Milošević]] optužio njegove kritičare, poput slovenačkog lidera [[Milan Kučan|Milana Kučana]], da šire "strah od Srbije."<ref>[http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,968740,00.html Communism O Nationalism!] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130825020141/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,968740,00.html |date=2013-08-25 }}, ''[[TIME Magazine]]'', October 24, 1988</ref>

== Veze ==
* [[Šovinizam]]
* [[Diskriminacija]]
* [[Ksenofobija]]
* [[Srbe na vrbe]]
* [[Kroatofobija]]
* [[Albanofobija]]
* [[Bugarofobija]]
* [[Srbofilija]]

== Napomene ==
{{reflist|2}}

== Literatura ==
* [[Jeremija D. Mitrović]]: ''Srbofobija i njeni izvori'', Politika i društvo, 1992, {{ISBN|86-23-03053-2}}
* [[Boris Olijnik]]: [http://www.rastko.org.rs/rastko-ukr/istorija/bolijnik-satanizacija_sr.html ''Satanizacija Srba, kome ona treba?''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160901045908/http://www.rastko.org.rs/rastko-ukr/istorija/bolijnik-satanizacija_sr.html |date=2016-09-01 }}
* David MacDonald: [http://epress.lib.uts.edu.au/ojs/index.php/portal/article/viewFile/90/58 Globalizing the Holocaust: A Jewish ‘useable past’ in Serbian Nationalism] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220109204501/https://epress.lib.uts.edu.au/ojs/index.php/portal/article/viewFile/90/58 |date=2022-01-09 }}, University of Otago New Zealand

{{Ksenofobije}}

[[Kategorija:Srbofobija| ]]
[[Kategorija:Srbi]]
[[Kategorija:Diskriminacija]]
[[Kategorija:Fobije]]

Upotrebljeni šabloni (40):

Šablon:Ambox (izvorni kod) (poluzaštićeno)
Šablon:Citation/core (uredi)
Šablon:Citation/make link (uredi)
Šablon:Cite web (izvorni kod) (poluzaštićeno)
Šablon:Comma separated entries (uredi)
Šablon:Glavni-drugo (uredi)
Šablon:Glavni/drugo (uredi)
Šablon:Hlist/styles.css (uredi)
Šablon:ISBN (uredi)
Šablon:If empty (uredi)
Šablon:Izdvojeni citat (uredi)
Šablon:Izdvojeni citat/styles.css (uredi)
Šablon:Jez-lat (uredi)
Šablon:Ksenofobije (uredi)
Šablon:Main other (uredi)
Šablon:Navbox (izvorni kod) (poluzaštićeno)
Šablon:Odlomak-začetak (uredi)
Šablon:Reflist (izvorni kod) (poluzaštićeno)
Šablon:Reflist/styles.css (uredi)
Šablon:Replace (izvorni kod) (poluzaštićeno)
Šablon:Section-stub (uredi)
Šablon:Str crop (uredi)
Šablon:Webarchive (uredi)
Modul:Arguments (uredi)
Modul:Check for unknown parameters (uredi)
Modul:Check isxn (uredi)
Modul:Comma separated entries (uredi)
Modul:If empty (uredi)
Modul:Message box (uredi)
Modul:Message box/ambox.css (uredi)
Modul:Message box/configuration (uredi)
Modul:Navbar (izvorni kod) (poluzaštićeno)
Modul:Navbar/configuration (uredi)
Modul:Navbar/styles.css (uredi)
Modul:Navbox (izvorni kod) (poluzaštićeno)
Modul:Navbox/configuration (uredi)
Modul:Navbox/styles.css (uredi)
Modul:String (uredi)
Modul:Webarchive (uredi)
Modul:Yesno (uredi)

Vratite se na stranicu „Srbofobija”.

Izvor: https://sh.wikipedia.org/wiki/Srbofobija