« Sängö » : différence entre les versions
m robot Ajoute: tr:Sango |
m robot Ajoute: zh:桑戈语 |
||
| Legué | Legué | ||
[[ru:Санго]] |
[[ru:Санго]] |
||
[[tr:Sango]] |
[[tr:Sango]] |
||
[[zh:桑戈语]] |
|||
A gbian tënë ni na ngu 26 Kükürü 2010 à 02:28
Laâ tâkâ yângâködörö na Bêafrîka, Kongöo na Sâde.
Ngbêreyê ngû tî 2005 finî kodë tî süngö sängö na mbetti sasîgî ndâli tî sô âbûku ndê ndê mîngi ayeke sïgîgî na mbênî süngö-sängö sô sêgô nî ayeke daä mbênî pëpe, wala a yeke sû nî nzönî kûê äpe. Me finî süngö sängö sô andöyê bê tî âzo kûê pëpe. Ë hûnda na âdôngbi tî Bêafrîka balë-ôko tî tara nî na yâ tî ngû tî 2006 sô asï na 2007.
Na kakauka tî 2007, Bêndokua tî Sêndâyângâ tî Dasêndâgî tî Bangî abûngbi âzo 40 tî bâa lêgë tî tënë tî finî süngö sängö sô. Na pöpö tî âzo balë-usïö sô, âlembë tî âdôngbi balë-ôko ayeke daä.
- Yindä tî Fängö-mbëtï na âkötä zo
- Bêndokua tî Sêndâyângâ tî Bangî
- Likôlo-kötä tî âWafängö-mbëtï
- Bösö tî âWapafûe na âWasû tî Bêafrîka
- Dasînga tî Ndeke Lûka
- Dasînga-datalâtu tî Bêafrîka
- Bösö tî Bêafrîka tëtî Gbïänngö-mbëtïnzapä na Fängö-mbëtï na âkötä zo
- Sosietëe tî Mbëtïnzapä
- Danzapä tî âBazêngele tî Gîtangola
- Halësöngö tî âWaiislâmo tî Bêafrîka
Âmbênî âzo mîngi ngâ agä na ïrï tî âla wanî. Na ngbonga gümbâyä na ndâmbo asï na ngbonga ûse tî pekô tî bêkombïte, âwabûngbi nî abîngbi lö na ndö tî tënë tî süngö sängö sô, sï na ndâ nî, mîngi tî âla ahûnda tîtene ë bata gï kodë tî süngö-sängö tî letäa sô ndïä tî 1984 afa. Ngangû yê nî kûê ayeke tîtene a fa nî na âzo kûê, atâ na âmôlengê na dambëtï, atâa na âkötä zo na lêgë tî fängö-mbëtï na âla. Yê kûê na mändängö nî. Mändängö süngö-sängö tî letäa nî sô alîngbi tî kara zo pêpe, töngana zo azîa bê tî lo daä tî manda nî bîanî.
Sängö Labitäni
Lafabëe tî Sängö yeke na balë ûse na ûse labitäni
| Mbëlä | Gerê mbeti | Pronunciation |
|---|---|---|
| 1 | A, a | /âa/ |
| 2 | B, b | /bêe/ |
| 3 | D, d | /dêe/ |
| 4 | E, e | /êe/ |
| 5 | F, f | /fâa/ |
| 6 | G, g | /gâa/ |
| 7 | H, h | /hâsi/ |
| 8 | I, i | /îi/ |
| 9 | K, k | /kâa/ |
| 10 | L, l | /êle/ |
| 11 | M, m | /êmo/ |
| 12 | N, n | /êni/ |
| 13 | O, o | /ôo/ |
| 14 | P, p | /pêe/ |
| 15 | R, r | /êre/ |
| 16 | S, s | /êsi/ |
| 17 | T, t | /têe/ |
| 18 | U, u | /ûu/ |
| 19 | V, v | /vêe/ |
| 20 | W, w | /wêe/ |
| 21 | Y, y | /yêe/ |
| 22 | Z, z | /zêe/ |
Sêgô
Sängö yeke na otâ sêgô
| Sêgô | Täpandë |
|---|---|
| Sêgô tî gbenî | da - fa - na - papa - bata - taba - kate - tiri - gozo - makara - kutukutu - gwe lo - mo - to - vo - gogoro |
| Fö sêgô | lörö - pärä - törö - särä - lëlë - tänä - körö - sümä - kä - gä - mbï - mbëtï... |
| Kêtê sêgô | kâ - lâ - yângâ - bîrî - kêtê - lâsô - bâlâwâ - gbô - kûkû - sîrîrî - mbârâtâ - mbîrîmbîrî... |
Sängö Sêndâsû
- ABD.
- Akobêla awü töngana nye?.
- Âla gä ë manda tî dîko mbëtï!.
- Âlisoro na âwâlï.
- Alphabet chart.
- Ayê sô asï na mbï ândö.
- Bata kôbe nzönî.
- Dâlê sô asâra tënë na kötä gô.
- Doli, mbo na kundâ: Mbëtï tî âmôlengê.
- Gä ë sâra ngîâ.
- Gä, ë fono na yâ tî bêafrîka.
- Kongba ague na kötä ködörö.
- Kpälë tî âsambâ (Le chemin de la polygamie).
- Längö tî vundü (Jeur de malheur).
- Lêgë tî füngö bongö.
- Lêgë tî kâi sasa na yângâ da.
- Lêgë tî kpëngö kobêla tî bilarzîi.
- Lêgë tî kpëngö kobêla tî palü.
- Matânga tî âgerêmbëtï.
- Mbai tî yayâ: bûku tî wafängö-yê (L'histoire de Yayâ, livre pour les facilitateurs).
- Mbai tî yayâ: bûku tî wamändängö-yê.
- Ngo na düngö.
- Ngö sô atûku.
- Ngusü asôbenda na li tî doli (Tique l'emporte sur l'éléphant dans la course.
- Sarango savoon.
- Sênî: âkabêla na âkodë tî käïngö nî sï zo alîngbi dutï na sênî.
- Sênî: Akobêla na âkodë tî käïngö nî sï zo alîngbi dutï na sênî.
- SIDA.
- Tambûla tî mänamê na bêtâzo.
- Tângo tî ngonzo, vundü, kamënë na ngîâ.
- Töngana âmôlengê tî nzapä asambêla.
Sêndiäyângâ
Yeke
| Pronouns | Affermative | Negative | Interrogative |
|---|---|---|---|
| Mbï | yeke | yeke... pëpëe | yekeê ? |
| Mo | yeke | yeke... pëpëe | yekeê ? |
| Lo/A | yeke | yeke... pëpëe | yekeê ? |
| Ë | yeke | yeke... pëpëe | yekeê ? |
| Âla/Ï | yeke | yeke... pëpëe | yekeê ? |
| Âla | yeke | yeke... pëpëe | yekeê ? |
Yeke na
| Pronouns | Affermative | Negative | Interrogative |
|---|---|---|---|
| Mbï | yeke na... | yeke na... pëpëe | yeke na... ? |
| Mo | yeke na... | yeke na... pëpëe | yeke na... ? |
| Lo/A | yeke na... | yeke na... pëpëe | yeke na... ? |
| Ë | yeke na... | yeke na... pëpëe | yeke na... ? |
| Âla/Ï | yeke na... | yeke na... pëpëe | yeke na... ? |
| Âla | yeke na... | yeke na... pëpëe | yeke na... ? |
Pekôdünîa
- Charles Taber, 1964. French Loanwords in Sango: A Statistical Analysis. (MA thesis, Hartford Seminary Foundation.)
- William Samarin, 1967. Lessons in Sango.
- Marcel Diki-Kidiri, 1977. Le sango s'écrit aussi...
- Marcel Diki-Kidiri, 1978. Grammaire sango, phonologie et syntaxe
- Luc Buquiaux, Jean-Marie Kobozo et Marcel Diki-Kidiri, 1978 Dictionnaire sango-français...
- Charles Henry Morrill, 1997. Language, Culture and Sociology in the Central African Republic, The Emergence and Development of Sango
- Pierre Saulnier, 1994. Lexique orthographique sango
- SIL (Centrafrique), 1995. Kêtê Bakarî tî Sängö : Farânzi, Anglëe na Yângâ tî Zâmani. Petit Dictionaire Sango, Mini Sango Dictionary, Kleines Sango Wörterbuch
- Christina Thornell, 1997. The Sango Language and Its Lexicon (Sêndâ-yângâ tî Sängö)
- Marcel Diki-Kidiri, 1998. Dictionnaire orthographique du sängö
- Georges-Antoine Chaduteau, Sango langue nationale de Centrafrique
Lêndo tî Sängö
 |
Sängö edition tî Wïkïtënëbûku, tënëbûku na sängö |