بينن
نظر ھيٺ مضمون the country, the Republic of Benin تي آهي. the pre-colonial kingdom in Nigeria جي لاءِ Kingdom of Benin ڏسو. ٻين استعمالن لاءِ the city in Nigeria Benin City ڏسو. وڌيڪ other usesبينن (سلجھائپ) ڏسو.جمھوريا بینن République du Bénin (فرانسيسي) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
شُعار: '
Fraternity, Justice, Labour | |||||
 بینن (ڳاڙهو سائو) | |||||
| گادي جو هنڌ | پورٽو نووو | ||||
| سڀ کان وڏو شهر | ڪَوٽَونُو | ||||
| دفتري ٻوليون | فرانسیسي[1] | ||||
| قومي ٻوليون | عربي، انگريزي، اگونا، اچوبه، الادا، فون، گيبي، پيرا، فلا، ٽوفن، ٽَلي، ٽولي وائي، بربا، ڪبي، لاما، لوڪپا، بیلائم، موسي، ناتني، نگنگم، تماري، ٽيم، واما، يوما، ڪووا، چاڪوسي، ايڊو، آئفي، مڪول، يوروبا، يوروبائيڊ، باربا، ڏنڊي، فولا، هاوسا. | ||||
| نسلي گروھ (2020[2]) | • فون: 38.4 سيڪڙو
• ادجا ۽ مينا: 15.1 سيڪڙو • يوروبا: 12 سيڪڙو •باربا: 9.6 سيڪڙو • فولا: 8.6 سيڪڙو • عثماني: 6.1 سيڪڙو • يوا-لوڪپا: 4.3 سيڪڙو • ڊندي: 2.9 سيڪڙو • ٻيا: 2.8 سيڪڙو | ||||
| مذهب (2020) | • عيسائيت: 52.2 سيڪڙو
• اسلام: 24.6 سيڪڙو • روايتي عقيدن: 17.9 سيڪڙو • ڪوبه مذهب ناهي: 5.2 سيڪڙو • ٻيا: 0.1 سيڪڙو | ||||
| مقامي آبادي | بينينیز | ||||
| حڪومت | گڏيل صدارتي جمهوريه | ||||
• صدر |
پيٽرائس ٽالون | ||||
• نائب صدر |
مريم چابي تلاتا | ||||
| مقننه | قومي اسيمبلي | ||||
| آزادي فرانس کان | |||||
• ريپبلڪ آف داهومي قائم ٿيو |
11 ڊسمبر، 1958ع | ||||
• آزادي |
1 آگسٽ، 1960ع | ||||
| پکيڙ | |||||
• جملي |
114٬763 km2 (44٬310 sq mi)[3] (100ھون) | ||||
• پاڻي (%) |
0.4 سيڪڙو | ||||
| آبادي | |||||
• 2022 اندازو |
13,754,688[4] (74th) | ||||
• گھاٽائي |
94.8 /km2 (245.5 /sq mi) | ||||
| جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد ) | 2023ع لڳ ڀڳ | ||||
• ڪل |
 $59.241 billion[5] (137ھون) | ||||
• في سيڪڙو |
$4,305[5] (163ھون) | ||||
| جِي. ڊي. پي (رڳو نالي ۾ ) | 2023ع لڳ ڀڳ | ||||
• ڪل |
بلین آمريڪي ڈالر[5] (141st) | ||||
بينن (انگريزي: Benin)، سرڪاري طور تي ريپبلڪ آف بنين (فرانسيسي:République du Bénin) ۽ داهومي (Dahomey) [9] جي نالي سان پڻ سڃاتل آھي، اولهه آفريڪا ۾ واقع هڪ ملڪ آهي۔ هن ملڪ جي اولھ ۾ ٽوگو، اوڀر ۾ نائيجيريا، اتر۔اولهه ۾ برڪينا فاسو ۽ اتر۔اوڀر ۾ نائجر آهن. ڏکڻ ۾ هن جي ننڍڙي ساحلي لائين خليج بينن سان لڳي ٿي. ان جي آبادي جي اڪثريت بائٽ آف بينن (Bight of Benin) جي ڏاکڻي سامونڊي ڪناري تي رهي ٿي، گني جي نار جو حصو ائٽلانٽڪ سمنڊ جي اُتر واري تري واري حصي ۾ آهي. [10] گاديءَ جو هنڌ پورٽو نووو (Porto-Novo) آهي ۽ حڪومت جي سيٽ ڪوٽونو (Cotonou) ۾ آهي، جيڪو سڀ کان وڌيڪ آبادي وارو شهر ۽ اقتصادي راڄڌاني آهي. بينن 1,14،763 چورس ڪلوميٽر (44،310 چورس ميل) جي ايراضيءَ تي پکڙيل آهي ۽ 2016ع ۾ ان جي آبادي لڳ ڀڳ هڪ ڪروڙ نو لک هئي.[11] .
اهو هڪ ننڍڙو، اڀرندڙ ، تمام گهٽ ترقي يافته ملڪ آهي، جنهن جي معيشت گهڻو ڪري زراعت تي منحصر آهي ۽ پام آئل ۽ ڪپهه جو برآمد ڪندڙ آهي. ڪجھ روزگار ۽ آمدني زراعت مان پيدا ٿئي ٿي.[12] 17هين کان 19ھین صدي تائين، علائقي جي سياسي ادارن ۾ داهومي جي سلطنت، پورٽو نووو جي شهری رياست ۽ اتر ڏانهن ٻيون رياستون شامل آهن. هن علائقي کي 17ھین صدي جي شروعات کان اولهه آفريڪا جي غلامن جي واپار جي ساحل طور حوالو ڏنو ويو ڇاڪاڻ ته انهن ماڻهن جو وڏو تعداد جيڪو ائٽلانٽڪ غلامن جي واپار دوران نئين دنيا ڏانهن وڪرو ۽ اسمگل ڪيو ويو. سال 1894ع ۾ فرانس ان علائقي تي قبضو ڪري ورتو، ان کي فرينچ ويسٽ آفريڪا ۾ فرينچ ڊاهومي جي نالي سان شامل ڪيو ويو. سال 1960ع ۾، داهومي فرانس کان مڪمل آزادي حاصل ڪئي. هڪ خود مختيار رياست جي حيثيت ۾، بينن ۾ جمهوري حڪومتون، فوجي بغاوتون ۽ فوجي حڪومتون هيون. سال 1975ع کان 1990ع جي وچ ۾ هڪ خود بيان ڪيل مارڪسسٽ۔ليننسٽ رياست پيپلز ريپبلڪ آف بينن جي نالي سان وجود ۾ آئي. سال 1991ع ۾ ان جي جاءِ تي بينن جي ملٽي پارٽي ريپبلڪ قائم ڪئي وئي.[13]
بينن جي سرڪاري ٻولي فرينچ آهي، جنهن ۾ مقامي ٻوليون جهڙوڪ فون، باريبا، يوروبا ۽ ڊندي پڻ ڳالهايون وڃن ٿيون. بينن ۾ سڀ کان وڏو مذهبي گروهه عيسائيت (52.2 سيڪڙو) آهي، جنهن جي بعد اسلام (24.6 سيڪڙو) ۽ افريقي روايتي مذهب (17.9 سيڪڙو) آهي.[6]
بينن گڏيل قومن، آفريقي يونين، اولهه آفريقي رياستن جي اقتصادي ڪميونٽي (ECOWAS)، اسلامي تعاون جي تنظيم (OIC)، ڏکڻ ائٽلانٽڪ امن ۽ تعاون جو علائقو، فرانڪوفوني (Francophonie)، ساحل۔صحارن رياستن جي ڪميونٽي، افريقي پيٽروليم پروڊيوسرز ايسوسي ائيشن ۽ نائجر بيسن اٿارٽي جو ميمبر آهي.
پڻ ڏسو
[سنواريو]تصويرون
[سنواريو]
حوالا
[سنواريو]- ↑ "Benin". حاصل ڪيل 7 July 2023.
- ↑ "PRINCIPAUX INDICATEURS SOCIO DEMOGRAPHIQUES ET ECONOMIQUES" (PDF). www.insae-bj.org (ٻولي ۾ French). INSTITUT NATIONAL DE LA STATISTIQUE ET DE L'ANALYSE ECONOMIQUE. وقت 18 September 2020 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 14 December 2019. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد) - ↑ Annuaire statistique 2010 (PDF) (Report) (ٻولي ۾ French). INSAE. صفحو. 49. وقت 4 March 2016 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 17 December 2015. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد) - ↑ سانچو:Cite CIA World Factbook
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 "World Economic Outlook Database, October 2023 Edition. (Benin)". IMF.org. International Monetary Fund. حاصل ڪيل 16 October 2023.
- ↑ 6.0 6.1 "Religions in Benin | PEW-GRF". وقت 17 October 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 17 April 2021. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد) - ↑ "GINI index (World Bank estimate)". databank.worldbank.org. World Bank. وقت 4 September 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 1 February 2019. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد) - ↑ "Human Development Report 2021/2022" (PDF). United Nations Development Programme. حاصل ڪيل 18 January 2023.
- ↑ "Dahomey Announces Its Name Will Be Benin" (en-US ۾). The New York Times. 1975. https://www.nytimes.com/1975/12/01/archives/dahomey-announces-its-name-will-be-benin.html.
- ↑ Hughes, R. H.; Hughes, J. S. (1992). A Directory of African Wetlands. IUCN. p. 301. ISBN 978-2-88032-949-5. https://books.google.com/books?id=VLjafeXa3gMC. Retrieved 12 October 2015.
- ↑ "World Population Prospects: The 2017 Revision". ESA.UN.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. حاصل ڪيل 10 September 2017.
- ↑ "FAO Initiative on Soaring Food Prices". Food and Agriculture Organization of the United Nations. وقت 2012-10-24 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 29 June 2010.
- ↑ Global Logistics Assessments Reports Handbook. 1: Strategic Transportation and Customs Information for Selected Countries. International Business Publications USA. 2008. p. 85. ISBN 978-0739766033.